Άρα ο υπουργός ΠΡΟΠΟ είναι χρήσιμος μονο για μα βγαίνει στα κανάλια και να λέει «τελος η ανοχη» με αυστηρό ύφος. pic.twitter.com/fcN3muoA4r
— Πάνος Συνοδινός (@SinodinosP) January 14, 2025
Toυ Άρη Αλεξανδρή
Σωρευτική συνδρομή κλισέ: κλειστή κοινωνία, ατύπως αυτονομημένη· μεθυσμένος οδηγός χωρίς δίπλωμα, με ιστορικό επικίνδυνης οδηγικής συμπεριφοράς· ακριβό αυτοκίνητο-σύμβολο ακατάλυτης κοινωνικής ισχύος· προειδοποιητικά σημάδια και έγκαιρη ενημέρωση της αστυνομίας από ένα παραλίγο θύμα του οδηγού, λίγες ώρες πριν από το δυστύχημα· αστυνομική ολιγωρία· έγκλημα και θάνατος.
Σε ευνομούμενες κοινωνίες, όταν μιλάμε για λάθος μέρη και λάθος στιγμές αναφερόμαστε στο χτύπημα του κεραυνού, όχι στις προαναγγελθείσες τραγωδίες. Αυτό που συνέβη στα Χανιά δεν ήταν η δυσάρεστη έκβαση ενός τυχαίου γεγονότος, αλλά το αποτέλεσμα μιας σιωπηλής επιλογής. Ο 22χρονος που σκοτώθηκε στο απολύτως προβλέψιμο τροχαίο, εξαιτίας ενός οδηγού που είχε δείξει με όλους τους πιθανούς τρόπους πόσο έτοιμος και πρόθυμος ήταν να σκοτώσει, είναι σε πρώτο επίπεδο θύμα του 45χρονου οδηγού και σε δεύτερο επίπεδο θύμα μιας συνισταμένης κοινωνικών και συστημικών παραγόντων (κρατικών και νομικών), που έχουν αποφασίσει ότι το δικαίωμα των δυνάμει εγκληματιών στην απροκάλυπτα επικίνδυνη συμπεριφορά είναι σημαντικότερο από το δικαίωμα των υπολοίπων να ζήσουν.
Κάθε άλλη ανάλυση περιττεύει: ο 45χρονος οδηγούσε υπό την επήρεια ουσιών, η αστυνομία ειδοποιήθηκε από ανήσυχο πολίτη, εντόπισε τον οδηγό, διαπίστωσε τις επάλληλες παρανομίες του και τον άφησε ελεύθερο να σκοτώσει. Ισως από καθαρή αφέλεια και αντιεπαγγελματική κουταμάρα πίστευε ότι δεν θα το κάνει· ίσως δεν την ένοιαζε κιόλας.
Δεν συμβαίνει μόνο στην επαρχία (είτε ονομάζει κανείς επαρχία τις πόλεις μακριά από τη μητρόπολη είτε τις περιοχές με παραδοσιακά χαρακτηριστικά χωριού). Συμβαίνει γενικά στις κοινωνίες που αναδιπλώνονται και αντικαθιστούν τον νόμο με τις δημόσιες σχέσεις, τους αυθαίρετους κώδικες του κοινοτισμού (εμείς εδώ έτσι κάνουμε) και την πονηριά της ψοφοδεούς επιείκειας (ας τα έχουμε καλά με τον τάδε, είναι σημαντικός/πλούσιος/ισχυρός/διάσημος κ.ο.κ.).
Ο 45χρονος που, λίγο πριν εμπλακεί στο θανατηφόρο τροχαίο, τραμπούκισε έναν ακόμη πολίτη κι έπειτα διεκπεραίωσε τον έλεγχο της αστυνομίας σαν να επρόκειτο για μια αδιάφορη τυπικότητα η οποία καμία εξουσία δεν είχε πάνω του, έκανε ό,τι έκανε όχι επειδή είναι προικισμένος με κάποιο υπεράνθρωπο θάρρος, αλλά επειδή μπορούσε.
Επειδή στις κοινωνίες όπου οι κανόνες εφαρμόζονται ανάλογα με το προνόμιο εκείνου που τους παραβιάζει (η δημοτικότητα στην πλατεία, στο μπαρ, στα μπουζούκια είναι μεγάλο πράγμα και επηρεάζει τους ντόπιους κρατικούς λειτουργούς), οι επικίνδυνοι πολίτες ερμηνεύουν την επικινδυνότητά τους ως αναφαίρετο δικαίωμα (δεν τη βλέπουν καν ως επικινδυνότητα per se, αλλά ως θεμιτό lifestyle), ενώ οι περιορισμοί φαντάζουν εξ ορισμού απαράδεκτοι. Γι’ αυτό και ο 45χρονος βγήκε από το αυτοκίνητό του νωρίτερα το βράδυ του δυστυχήματος και άρχισε να βρίζει έναν άλλο οδηγό, που λίγο αργότερα θα τον κατήγγελλε στην αστυνομία. Επειδή κάθε υπόνοια ότι η μαγκιά του είναι άτοπη του φαίνεται αδιανόητα προσβλητική.
Το ξήλωμα της Αστυνομικής Διεύθυνσης Χανίων «με εντολή του πρωθυπουργού» επιδέχεται διττή ερμηνεία:
Κάποιοι θα εντυπωσιαστούν από τα «άμεσα αντανακλαστικά» και την «ευαισθησία» του Κυριάκου Μητσοτάκη. Είναι εκείνοι που έχουν τόσο μικρή σχέση με το πρόβλημα, ώστε τους ενδιαφέρει πρωτίστως η θεαματική του επίλυση και σε δεύτερο χρόνο η ρίζα του.
Κάποιοι άλλοι θα σκεφτούν ότι το σύστημα της πρωθυπουργικής εντολής είναι κομμάτι του ευρύτερου προβλήματος. Το γεγονός ότι η πλημμελής λειτουργία της αστυνομικής διεύθυνσης χρειαζόταν πρωτοβουλία από το υψηλότερο κλιμάκιο εξουσίας για να ανατραπεί, είναι ενδεικτικό του πόσο παγιωμένη και νομιμοποιημένη υπήρξε η παθογένεια. Σημαίνει όχι μόνον ότι η αστυνομία έκανε τη δουλειά της με τον χειρότερο τρόπο, αλλά και ότι όλες οι ενδιάμεσες εξουσίες και αρμοδιότητες που τη χωρίζουν από τον πρωθυπουργό, απέτυχαν και αυτές παταγωδώς στην αποστολή τους.
Αν η πρωθυπουργική παρέμβαση σημαίνει κάτι, αυτό είναι…
η παραδοχή της κρατικής σήψης.
Η εντολή άνωθεν δεν ενδείκνυται για πανηγυρισμούς· πιο χρήσιμο θα ήταν να αναρωτηθούμε: πόσες πιθανότητες έχουμε να σωθούμε από τον επόμενο χαϊδεμένο από την αστυνομία εγκληματία εάν πρέπει να ελπίζουμε στη βοήθεια του πρωθυπουργού;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου