"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Ζήκος, ο πολιτικός του φοιτητικού αμφιθέατρου

 

  

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΨΗ

Καθώς πλησίαζε το τέλος της ζωής του, έχοντας δει τον θάνατο κατάματα μέσα από την αρρώστια του, ο Διονύσης Σαββόπουλος ήθελε να κλείσει τους λογαριασμούς με το παρελθόν.
Να συμφιλιωθεί με όσους τον είχαν πληγώσει, του είχαν ασκήσει σκληρή, συχνά βάρβαρη κριτική για τα τραγούδια και τις απόψεις του.
«Σας αγαπώ πολύ, δεν μας χωρίζει τίποτα πια», είχε πει σε μια συνέντευξή του.

Αυτό το επίρρημα, το «πια», το ερμήνευα πάντα ως αναφορά στην κοινή τραυματική εμπειρία που περάσαμε. Τη μεγάλη οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση, η οποία δεν άφησε κανέναν ανεπηρέαστο. Μια κρίση η οποία, μας λέει ο Σαββόπουλος, (θα έπρεπε να) μας βγάλει όλους σοφότερους. Λιγότερο οργισμένους και με μεγαλύτερη κατανόηση για τους άλλους, για την κοινή μας μοίρα τελικά. Όπως είπε και κάποιος άλλος, ουδείς αναμάρτητος.

Να όμως που ένας εκ των κορυφαίων πολιτικών μας, ο Αλέξης Τσίπρας, μοιάζει να μην έχει καταλάβει τίποτα. Όχι επειδή δεν κάνει αυτοκριτική για τις πράξεις του. Και γι’ αυτό, όχι όμως κυρίως γι’ αυτό. Επειδή δείχνει να μην προβληματίστηκε καθόλου για την απίστευτη περιπέτεια που πέρασε ο ελληνικός λαός.

Η Ελλάδα, μόνη αυτή από τις χώρες που μπήκαν σε μνημόνια, βρέθηκε σε ένα πρωτοφανές τούνελ λιτότητας που κράτησε μία σχεδόν δεκαετία. Ένας βασικός λόγος ήταν η αδυναμία επίτευξης ενός ελάχιστου πλαισίου συναίνεσης. Αντί να υπάρξει συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις, μια κατανόηση ότι ο πιο γρήγορος δρόμος έξω από τα μνημόνια περνούσε μέσα από την εφαρμογή των συμφωνιών, ζήσαμε έναν διαρκή ανταρτοπόλεμο. Ένα συνεχές πηγαινέλα που μας βύθιζε πιο βαθιά στην κρίση.

Το χαρακτηριστικό αντιπαράδειγμα ήταν η Πορτογαλία. Ολοκλήρωσε το δικό της πρόγραμμα μέσα σε μία μόλις τριετία. Από τον Απρίλιο του 2011 ως τον Ιούνιο του 2014. Το υπέγραψε μια κεντροαριστερή κυβέρνηση με τη συμφωνία ωστόσο της συντηρητικής αντιπολίτευσης, η οποία και το εφάρμοσε αργότερα ως κυβέρνηση. Η επιτυχία του πορτογαλικού μοντέλου δεν μας άγγιξε.

Προφανώς δεν φταίει μόνο ο Τσίπρας για την απουσία συναίνεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, πρωτοστάτησε στη δημιουργία πολεμικού κλίματος με επιθέσεις και προπηλακισμούς των αντιπάλων του. 

Το ότι δεν αισθάνεται την ανάγκη να κάνει την παραμικρή αυτοκριτική για την εχθροπάθεια που καλλιέργησε είναι στενάχωρο, αλλά μέχρι εκεί. Το ότι όμως ακόμα και σήμερα δεν μπορεί να δει έναν άλλο δρόμο για τη χώρα σημαίνει ότι δεν μπορεί να ξεφύγει από το παρελθόν του.

Στην πραγματικότητα, το βιβλίο του είναι μια μεγάλη συζήτηση με τον εαυτό του για τα λάθη που έκανε και οδήγησαν τον ίδιο και το κόμμα του στην ήττα. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι πώς οδηγήθηκε στον συμβιβασμό, εμείς το λέμε κωλοτούμπα, πώς έχασε και πώς θα ξανακερδίσει την εξουσία. 

Προσπαθεί να αποδείξει ότι το δικό του μνημόνιο ήταν καλύτερο, λες και έχει καμιά σημασία αυτό σήμερα. Κανένας προβληματισμός όμως για τις παθογένειες που ανέδειξε η κρίση πέρα από τα αριστερά κλισέ.

Παθογένειες οι οποίες κατ’ εξοχήν υπάρχουν και μέσα στο κόμμα του. Ένα από τα λίγα σημεία στα οποία μπορεί κανείς να αισθανθεί συμπάθεια για τον Τσίπρα είναι όταν περιγράφει τις προσπάθειές του να κρατήσει κάποιες ισορροπίες στον ΣΥΡΙΖΑ, να αντιμετωπίσει τις παλαβομάρες του αριστερού ρεύματος. Δεν του περνά από το μυαλό, ωστόσο, το ότι είχαν επικρατήσει στην ελληνική κοινωνία και με τη δική του συνεισφορά, όταν, για παράδειγμα, έλεγε ότι θα καταργήσει το μνημόνιο με έναν νόμο και ένα άρθρο. Και ότι ακριβώς αυτές οι παλαβομάρες ήταν ένας από τους λόγους που η κρίση κράτησε τόσο περισσότερο στην Ελλάδα. 

Γράφει ο Τσίπρας σε κάποιο σημείο του βιβλίου πως η κρίση γεννά τέρατα, χωρίς να καταλαβαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον στην πρώτη του φάση, ήταν ένα από αυτά.

Υπάρχει ένα ακόμα σημείο στο βιβλίο το οποίο είναι διαφωτιστικό για τη νοοτροπία του Τσίπρα, βοηθά να τον κατανοήσουμε καλύτερα. Είναι μαθητής, επικεφαλής της μαθητικής οργάνωσης της ΚΝΕ και της αντιπροσωπείας η οποία πηγαίνει να διαπραγματευθεί με τον τότε υπουργό Παιδείας Βασίλη Κοντογιαννόπουλο. Αντικείμενο της διαπραγμάτευσης ο ομώνυμος νόμος. Η εμπειρία τον εντυπωσιάζει.
Υπήρξε «καθοριστική για τη διαμόρφωσή μου», γράφει, για να προσθέσει πως ήταν «ένα σχολείο ζωής».

Στην πραγματικότητα, αυτή ήταν η ζωή του, ο μαθητικός και ο φοιτητικός συνδικαλισμός, ως τη στιγμή που ανέλαβε κεντρικό ρόλο στον Συνασπισμό.

Αυτά ήταν τα εφόδιά του και ...

 

ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Λουντέμης, Τσάβεζ, Οδηγητής και... Ζήκος

 



Toυ ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ 

Ο μπαμπάς ήταν ΠΑΣΟΚ ορθόδοξο.

Τα μεγάλα αδέλφια ήταν στην ΚΝΕ.

Ο μικρός γιος θυμάται την πρώτη του πολιτική συγκέντρωση το 1982, στην επέτειο της μεγάλης νίκης του ΠΑΣΟΚ. Ηταν οκτώ ετών. Τη θυμάται και την περιγράφει περίπου όπως και την πρώτη του φορά στο γήπεδο: Παναθηναϊκός – Πανιώνιος στη Λεωφόρο. Θυμάται χρώματα (πράσινο, πολύ πράσινο) και φωνές, πάθος και ενθουσιασμό, να ξεκολλάνε τα τσιμέντα.

Στην μπάλα τα παιδιά συμφωνούσαν με τον πατέρα. Στα πολιτικά, όχι. Ο μικρός γιος δεν θα ακολουθήσει τον πατέρα του – πράγμα που θα καθιστούσε αργότερα τη συμβολική πατροκτονία απαραίτητη για την ενηλικίωσή του. Θα ακολουθήσει τα αδέλφια του. Θα στρατευθεί στην ΚΝΕ το 1989 – η χίμαιρα εξατμιζόταν, τη στιγμή ακριβώς που εκείνος θα αποφάσιζε να της αφιερωθεί. Τριάντα έξι χρόνια μετά, θα περιέγραφε με δέος εκείνη την απόφασή του ως μετάβαση «στον κόσμο της συλλογικής δράσης».

Δεν είναι το μόνο σημείο που ο αυτοβιογραφούμενος Τσίπρας δείχνει ότι παραμένει υποτελής του μύθου του.

Ο αναγνώστης δεν θα ακούσει έναν ώριμο εαυτό που έχει λάβει ειρωνική απόσταση από τις προηγούμενες εκδοχές του. Το αντίθετο. Ο αφηγητής βρίσκεται ακόμη υπό την επήρεια των εφηβικών του εξιδανικεύσεων – και μάλιστα για την περίοδο εκείνη που δεν έχει σήμερα ανάγκη να εξωραΐσει, όπως την περίοδο της διακυβέρνησής του.

Ο ηρωικός τόνος της αυτοβιογραφίας προδίδει ότι ο πρώην πρωθυπουργός δεν έχει απομυθοποιήσει τον μαθητή των Αμπελοκήπων που διάβαζε ευλαβικά «Ριζοσπάστη» και «Οδηγητή». Δεν έχει ξεπεράσει τη βιβλιοθήκη του διαμερίσματος στους Αμπελοκήπους. Του φαίνονται ακόμη πολύ υψηλά τα ράφια με τον Ρίτσο και τον Πλεχάνοφ, τον Μαρξ και τον Μενέλαο Λουντέμη. Μιλάει ακόμη με συγκίνηση για τον δίσκο όπου η Μαρία Φαραντούρη τραγουδάει το «Μπέλα Τσάο».

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον πολιτικής και αισθητικής αγωγής διαμορφώθηκε ο πολιτικός, που λίγο πριν τα σαράντα του θα διεκδικούσε την πρωθυπουργία μιας ευρωπαϊκής χώρας, χωρίς να έχει μάθει καλά καλά Αγγλικά.

Είχε πάει (το 2008) στο Καράκας. Είχε μαγευτεί από την τετράωρη ομιλία του Ούγκο Τσάβεζ στα παραληρούντα πλήθη. Αλλά την Ευρώπη δεν την είχε αγαπήσει. Δεν ήταν μέρος της «εγκύκλιας» εκπαίδευσής του. Οπως δεν ήταν ούτε η «αστική δημοκρατία», την οποία είχε γαλουχηθεί να αντιμετωπίζει με καχυποψία, ως σύστημα μιας ελίτ που της έλειπε όχι μόνο η ηθική, αλλά και το «πατριωτικό μέτρο» (sic).

Εύστροφος και προσαρμοστικός, ο αφηγητής έμελλε να ακολουθήσει στο τέλος το πολιτικό του ένστικτο, που του έλεγε ότι δεν υπάρχει δρόμος εκτός Ευρώπης. Η αμφιταλάντευσή του όμως είναι έκδηλη ακόμη και σήμερα, δέκα γεμάτα χρόνια μετά. Στη μία σελίδα προσπαθεί να μιλήσει «τεχνοκρατικά», σαν μάνατζερ που είχε σχέδιο και πεποίθηση να κινηθεί πάνω στις ιστορικές ράγες του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας, επιδεικνύοντας ως τεκμήριο κατάρτισης την ιδιόλεκτο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Και την επόμενη υποτροπιάζει στο σύνδρομο καταδίωξης και αυτοθυματοποίησης μιας βαλκανικής μετενσάρκωσης του Αλιέντε, που οι νεοφιλελεύθεροι αποικιοκράτες του είχαν στήσει πλεκτάνη, Σκύλλες και Χάρυβδες τον υπέβλεπαν, ενώ ο λαός ήταν εκεί πάντα για να τον αποθεώνει.

Η γραφή απογυμνώνει. Λένε οι πονηροί ότι ο Τσίπρας δεν έγραψε μόνος. Ομως, κανένα τρίτο χέρι δεν θα μπορούσε να αποδώσει με τόση ενάργεια τη μύχια σύγχυση ενός πολιτικού όντος, που είχε τη γοητεία για να κρύψει την ασυγχρονία του με την εποχή του.

Ο αυτοβιογραφούμενος αποκαλύπτει ότι δεν ανήκει στη γενιά της ηλικίας του.

Προσδέθηκε ιδεολογικά και αισθητικά στην προηγούμενη γενιά του πρώτου μεταπολιτευτικού πυρετού – στη γενιά των αδελφών του, που αποτέλεσαν και τα πρότυπά του, τα οποία τον οδήγησαν στους «μεντρεσέδες» ενός δόγματος ήδη ληγμένου, πριν από τη βιολογική του ενηλικίωση.

Η διαμόρφωσή του δεν τελείωσε, βέβαια, εκεί. Τον σφυρηλάτησαν και τα βιώματα της κρίσης. Αλλά ακόμη και στα 50 του μιλάει, ας πούμε, με περηφάνια για τις θερινές κατασκηνώσεις που διοργάνωνε ως γραμματέας της κομματικής νεολαίας.

Ακόμη και σήμερα δεν έχει αναθεωρήσει τη βασική του βιβλιογραφία. Δεν έχει να προσφέρει καμία θέα της ιστορίας (του) βαθύτερη από τον φλοιό του συναισθήματος – εμείς ήμασταν οι ρομαντικοί, οι άλλοι ήταν οι δόλιοι μηχανορράφοι.

Η ατελής ενηλικίωση σε προστατεύει ψυχικά. Σε κλειδώνει στη θαλπωρή των παιδικών σου ψευδαισθήσεων και δεν αφήνει έτσι τις ενήλικες αποτυχίες σου να σε κλονίσουν. Σε κρατάει ισοβίως ικανοποιημένο με τον εαυτό σου.

Το πρόβλημα με τον αφηγητή δεν είναι ότι μπήκε κάποτε στην ΚΝΕ.

Το πρόβλημα είναι ότι …

 

ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Ανεπίδεκτος μαθήσεως ο Καραμήτρος (πρώην Ζήκος)

 

Toυ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ

«Δυστυχώς ο Σημίτης είχε μετατρέψει την ένταξη στο ευρώ σε νέα Μεγάλη ιδέα και η πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας, καλώς ή κακώς, είχε πειστεί πως επρόκειτο για μια μεγάλη εθνική επιτυχία». Με τη φράση αυτή, ο Αλέξης Καραμήτρος (πρώην Τσίπρας) δικαιολογείται επειδή δεν έβγαλε τη χώρα από το ευρώ. Συγχρόνως όμως στη συγκεκριμένη φράση ο κ. Καραμήτρος συμπυκνώνει, ακουσίως ή μη, την ιστορική αξιολόγησή του για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Πόσο ανόητος μπορεί να είναι ο άνθρωπος για να το γράφει αυτό (όχι απλώς να το λέει) εν έτει 2027;

Ελεύθερος είναι όποιος το θέλει να αντικαταστήσει τον χαρακτηρισμό ανόητος που χρησιμοποιώ για τον κ. Καραμήτρο με άλλον της αρεσκείας του. Ομως, η ουσία του ζητήματος έχει μεγαλύτερη αξία, γι’ αυτό και αποφεύγω φορτισμένους χαρακτηρισμούς. Αν, δέκα χρόνια μετά από όλα αυτά που ζήσαμε, εξακολουθείς να πιστεύεις ότι αυτή η αξιολόγηση της σημασίας του ευρώ δεν χρειάζεται αναθεώρηση, τότε δεν έχεις καταλάβει τίποτα. Γρυ!

Η αντιπαραβολή με τον Κώστα Καραμανλή τον Ακάματο εν προκειμένω είναι διαφωτιστική.

Ο Ακάματος εκτροχίασε το χρέος με τον δανεισμό, αύξησε το κράτος με τις μαζικές μονιμοποιήσεις του Προκόπη Παυλόπουλου και, όταν ήρθε η περιώνυμη στραβή, με τις παρενέργειες της χρεοκοπίας της Lehman Brothers στις ΗΠΑ, πάσαρε τη βόμβα με το φιτίλι αναμμένο στον ανυποψίαστο και αθώο Γιωργάκη, που πήγαινε στο δάσος για να μαζέψει βατόμουρα και λουλούδια. Γνωρίζοντας την κριτική και τις επιθέσεις που επρόκειτο να υποστεί, ο Ακάματος προτίμησε τη σιωπή. Κουβέντα δεν έχει πει έκτοτε για εκείνη την περίοδο και, ομολογουμένως, βγήκε κερδισμένος. Απέφυγε να δώσει μία μάχη, την οποία ήξερε ότι θα χάσει. Αυτό είναι από τις βασικές αρχές της στρατηγικής. Δεν εκπλήσσει καθόλου ότι ο Ακάματος την ακολούθησε, γιατί είναι έξυπνος άνθρωπος και την εξυπνάδα του την έχει καλλιεργήσει με τη μόρφωσή του.

Ανεξαρτήτως της κρίσης του καθενός για το πρόσωπό του, για τον βίο και την πολιτεία του, ο Ακάματος δεν είναι ούτε κουτός ούτε αμόρφωτος.

Ο Αλέξης όμως είναι και τα δύο. Και το επιβεβαιώνει με το βιβλίο που φέρει τη μορφή και το όνομα του στο εξώφυλλο…

ΤΑ ΠΕΤΕΙΝΑ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ

«Βγήκα στο μπαλκόνι, τύλιξα με τις παλάμες μου το αποκαμωμένο πλέον περιστέρι, σήκωσα τα χέρια πάνω από τα όρια του διάφανου τείχους που το εμπόδιζε να πετάξει και το άφησα ελεύθερο στον ουρανό, που μόλις είχε αρχίσει να παίρνει τα ρόδινα χρώματα της  αυγής». Από σεμνότητα προφανώς και όχι από έλλειψη φαντασίας, ο Αλέξης Καραμήτρος παραλείπει τη χορωδία των χιλίων διακοσίων Χερουβείμ που έψαλαν το «gloria, gloria in excelsis».

Είναι επειδή δεν μπορεί τη μελούρα και τον σεντιμενταλισμό, συγχωρήστε τον.

Τουλάχιστον το περιστέρι του Καρατζαφέρη, που κάθισε επάνω στο κεφάλι του στην τελετή των Θεοφανίων, ήταν πραγματικό. Μπορεί να είχε κρύψει κανναβούρι και ηλιόσπορο μέσα στην τζίβα ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, δεν ξέρω. Το περιστέρι όμως το είδαμε σε απευθείας μετάδοση από την Κωνσταντινούπολη, η ύπαρξή του δεν αμφισβητείται.

Παρομοίως και με τον παπαγάλο του Φλωμπέρ. Η ηρωίδα του διηγήματος του Φλωμπέρ «Μια απλή καρδιά», η Φελισιτέ, βλέπει την ώρα του θανάτου της τον παπαγάλο στο κλουβί του και νομίζει η καημένη ότι βλέπει το Αγιο Πνεύμα. Ομως, ο παπαγάλος υπήρχε στο δωμάτιο, ανεξαρτήτως του πώς τον έβλεπε η Φελισιτέ.

Για το περιστέρι του Αλέξη, όμως, αμφιβάλλω αν θα το πιστέψει κανείς…

ΔΙΚΟΠΟ ΜΑΧΑΙΡΙ

Δεν προξενεί κατάπληξη ότι ο κ. Καραμήτρος μόνο επαίνους έχει να πει στην «Ιθάκη» για τον Προκόπη Παυλόπουλο.

Εκείνο που εκπλήσσει είναι ότι …

 

ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: O Ζήκος και τα "σκληρά παιδιά"

  

 

 

 

Του Μανόλη Καψή

Θέλω να μου πείτε ειλικρινά. Ποιος κανονικός άνθρωπος που δεν έχει καβαλήσει το καλάμι, δεν έχει προσβληθεί από την οίηση και την έπαρση που είναι οι πιο γνωστές "ασθένειες" στην πολιτική,  θα έγραφε ποτέ έτσι και σε βιβλίο μάλιστα, περιγράφοντας τον ίδιο και τους φίλους του: "Δεν είχαν υπολογίσει ίσως, πώς ήμασταν κι εμείς σκληρά παιδιά, φτιαγμένοι από τα υλικά αυτής της ταλαιπωρημένης αλλά περήφανης χώρας. Ακριβώς γι΄αυτό δεν θα τα παρατούσαμε εύκολα, ούτε θα υποκύπταμε, ούτε θα μέναμε απαθείς".

Τι σας λέει δηλαδή αυτός ο συνδυασμός νεοελληνικής ψευτομαγκιάς - ήταν πολύ σκληρά καρύδια αυτοί οι λεβέντες- πασπαλισμένη με μια δόση από νοσταλγικό δήθεν πατριωτισμό παλαιάς κοπής- η ταλαιπωρημένη αλλά περήφανη χώρα (το ύψιλον κόπηκε για να έχει η λέξη και μια λαϊκή χροιά), συν μια μυθολογική κατάληξη: Δεν θα υποκύπταμε, λέει ο Αλέξης Τσίπρας, συγκινημένος με τα ίδια του τα λόγια και από την ηρωική του προδιάθεση, περιγράφοντας τον κυβερνητικό θίασο με τους αλλοπρόσαλλους και εμμονικούς ιδεολόγους του οποίου προΐστατο.

Αλλά φυσικά όπως γνωρίζουμε όλοι, μια χαρά υπέκυψε και μάλιστα μεγαλοπρεπώς (και τον πληρώνουμε ακόμα). Κι ας ήταν πολύ σκληρός για να πεθάνει.

Η αλήθεια είναι ότι είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να μην επανέλθω στο βιβλίο του κ. Τσίπρα, μεταξύ άλλων και γιατί δεν αξίζει τον κόπο. Δεν συνεισφέρει πολλά στον δημόσιο διάλογο, ούτε για το χθες, ούτε για το αύριο, ένα βιβλίο ανεκδοτολογικού ενδιαφέροντος είναι, που θα ξεχαστεί πολύ σύντομα.

Αν αξίζει να διαβαστεί είναι όχι γιατί ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θέλει να ξεφορτωθεί και να αποστασιοποιηθεί  από τα βαρίδια του κυβερνητικού και αριστερού του παρελθόντος- τους νάρκισσους τύπου Βαρουφάκη – γραφικές περσόνες όμως που θα τον συνοδεύουν και στη συνέχεια του πολιτικού του βίου, θέλει δεν θέλει, αλλά γιατί οι διαρροές που έγιναν από τον εκδοτικό οίκο και την εταιρεία δημοσίων σχέσεων του πρώην πρωθυπουργού, είχαν ακριβώς τη στόχευση να πείσουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας άλλαξε. Ότι μπορεί να αποτιμήσει κριτικά το παρελθόν του και να ανοίξει τα πανιά του ως άλλος Οδυσσέας- παρασύρθηκα κι εγώ από το σαχλό ύφος του βιβλίου, σας ζητώ χίλια συγγνώμη- για την επιστροφή του στην κεντρική πολιτική σκηνή. Με την παράδοξη πεποίθηση ότι θα πείσει για τις καλές του προθέσεις, αυτούς που δεν τον εμπιστεύθηκαν ούτε τότε, που γοήτευε τα πλήθη με τις ανεδαφικές του υποσχέσεις.

Ε λοιπόν δεν άλλαξε καθόλου, γεγονός που δεν θα έπρεπε να εντυπωσιάζει όμως κανέναν, γιατί οι άνθρωποι δεν αλλάζουν. Βελτιώνονται ενδεχομένως, αλλά για την αλλαγή χρειάζονται και την απαραίτητη πνευματική σκευή. Αν δεν έχεις τα πνευματικά εφόδια, την κουλτούρα θα έλεγα, για να μπορέσεις να κατανοήσεις το παρελθόν σου και να αναστοχαστείς τα λάθη σου, αν μάλιστα αυτή η ανεπάρκειά σου- που ήταν ορατή από την πρώτη στιγμή που έκανε αισθητή την παρουσία του στο δημόσιο βίο ο κ. Τσίπρας, - συνδυάζεται με μια αμετροέπεια και μια τεράστια φιλοδοξία και ματαιοδοξία, τότε παραμένεις ίδιος και απαράλλαχτος και απλώς με την βοήθεια των ειδικών της επικοινωνίας, μακιγιάρεις τις αδυναμίες σου.

Μένω έκπληκτος διαβάζοντας (παρά τα νεύρα μου) το βιβλίο του πρώην, και διαπιστώνοντας πόσο δεν έμαθε τίποτα απολύτως από την κρίση.

Δεν έχει καταλάβει γρυ. Ούτε γιατί πτωχεύσαμε, ούτε ποιες ήταν οι τραγικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας τις οποίες αδυνατούσε –και υπό την πίεση της κοινής γνώμης- να αντιμετωπίσει το πολιτικό σύστημα, ούτε ποιες ήταν οι πολιτικές που έπρεπε να ακολουθήσουμε για να μας εμπιστευθούν ξανά οι αγορές. Μένει κολλημένος σε μια αριστερή ηθικολογία, όπου πρωταγωνιστές είναι οι μοχθηροί ξένοι, οι νεοφιλελεύθερες ελίτ και η διαπλοκή και προσπαθεί να μας πείσει, 10 χρόνια μετά τη διάψευση και την κατάρρευση όλου του "αριστερού παραμυθιού", ότι υπήρχε σοβαρό σχέδιο:

"Επιδιώκαμε ριζικές αλλαγές στην Ευρώπη. Θέλαμε να σταματήσει η επιβολή του οικονομικού παραλογισμού του νεοφιλελευθερισμού, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά απ΄άκρη σ΄άκρη στην ήπειρο. Να σταματήσουν οι πολιτικές της λιτότητας".

Σοβαρά τώρα;

Αν ξεκινούσε την παράγραφο γράφοντας ότι "ήμασταν αρκετά ανόητοι να πιστεύουμε ότι θα αλλάζαμε τις πολιτικές απ΄άκρη σ΄άκρη στην ήπειρο", μπορεί και να το δεχόμουν.

Αλλά να υποστηρίζει ότι υπήρχε ένα ευγενές σχέδιο, το οποίο απλώς δεν κατάφερε να φέρει σε πέρας, γιατί δεν ήταν ευνοϊκοί οι συσχετισμοί δυνάμεων, συγγνώμη, αλλά αυτό δείχνει ότι…

 

ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Ο Ζήκος δεν έφερε ελέφαντα

 

 

 

Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ

Hταν τέτοιες μέρες ακριβώς, αρχές Δεκέμβρη, πριν από 12 χρόνια

Οι δημοσκοπήσεις μετρούσαν πάλι την εμβέλεια ενός υποθετικού κόμματος της Κεντροαριστεράς. Την έβρισκαν και τότε γύρω από το 20% –και καμιά φορά και ψηλότερα– χωρίς, πάλι, κανείς να εξηγεί την ελάχιστη σχέση μεταξύ δυνητικής ψήφου και εκλογικής επιρροής. Στα σενάρια πρωταγωνιστούσαν και τότε πανεπιστημιακοί και ιδρύματα και τα υποστήριζε με θέρμη το Mega Channel. Και εκείνη τη νύχτα του Δεκέμβρη, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε ένα κεντρικό θέατρο της Αθήνας, για να εκφράσουν τη στήριξή τους στο εγχείρημα για την «επανίδρυση της Δημοκρατικής Παράταξης». Μάλιστα στην είσοδο του θεάτρου υπήρχε και ένας ελέφαντας. 

Δεν ξέρω πόσοι θυμούνται πια όλα αυτά τα γεγονότα, που έγιναν υπό την ομπρέλα της «Πρωτοβουλίας των 58». Πάντως, όταν έφτασε η ώρα των εκλογών, ενάμιση χρόνο μετά, ο ενθουσιασμός εκείνων των ημερών είχε κιόλας ξεχαστεί. Το ΠΑΣΟΚ μετά βίας ξεπέρασε το 4,5%, λίγο κάτω από το κόμμα του Καμμένου.  

Κάπως καλύτερα είχε πάει Το Ποτάμι, που είχε αγγίξει το 6%, επαναλαμβάνοντας το ποσοστό που είχε πάρει η ΔΗΜΑΡ τρία χρόνια πριν. Κατά τα άλλα, και πριν και μετά τη συγκέντρωση στο «Ακροπόλ», ο κόσμος συνέχισε να προσανατολίζεται στον ΣΥΡΙΖΑ. 

Δώδεκα χρόνια μετά, αν εξαιρέσει κανείς ότι ο Τσίπρας προτίμησε το «Παλλάς» από το «Ακροπόλ», η διαφορά βρίσκεται στον ελέφαντα  

Ο πρώην πρωθυπουργός δεν έβαλε κανένα θηλαστικό στην είσοδο του θεάτρου. Μάζεψε απλώς όλη την παλιοπαρέα, που κυβέρνησε από το 2015 μέχρι το 2019, συνετρίβη το 2023, διασπάστηκε λίγους μήνες μετά και είναι τώρα έτοιμη να τα ξαναβρεί. Από τα προβεβλημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς έλειπαν μόνο ο Παύλος Πολάκης και ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης –αμφότεροι είχαν προειδοποιήσει ότι το εγχείρημα Τσίπρα δεν τους συγκινεί. 

Ολα τα άλλα ήταν εκεί: όχι μόνο τα παλιά στελέχη, αλλά και τα μεγάλα λόγια για την επανίδρυση της Δημοκρατικής Παράταξης και η ψυχρούλα του Δεκέμβρη, ακόμα και το Mega Channel που βλέπει ευνοϊκά το εγχείρημα. 

Αν αυτή τη φορά η προσπάθεια φέρει ένα αποτέλεσμα καλύτερο από το 4,5% ή το 6%, μένει να φανεί –για την ώρα, οι ενδείξεις φέρνουν τον Τσίπρα λίγο πιο ψηλά, κοντά στο 10%. 

Για την ώρα, μάθαμε τρία πράγματα: 

♦ Το κοινό που παρακολουθεί την κίνηση Τσίπρα είναι ένα πολιτικά εξαιρετικά λαϊκό κοινό, με κάπως μεταφυσικές αναφορές. Τα συνθήματα «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά» και «να τος – να τος ο πρωθυπουργός», με τα οποία σείστηκε το «Παλλάς», παραπέμπουν ευθέως στην περονικού τύπου πλευρά του ανδρεοπαπανδρεϊκού μύθου, και διόλου σε οποιαδήποτε σοσιαλδημοκρατικής ή μεταρρυθμιστικής κατεύθυνσης προσμονή. Πάνω-κάτω, αυτός ήταν ο σκληρός πυρήνας υποστήριξης του ΣΥΡΙΖΑ και το 2023

♦ Ο ομιλητής επικοινώνησε αμέσως με τη διάθεση του κοινού. Αναφέρθηκε σε όλες τις πιθανές αφηρημένες έννοιες, από τη «διαφθορά» μέχρι την «αδικία» και από τον «λαό» μέχρι τη «νέα Μεταπολίτευση» –προφανώς χωρίς να παραλείψει να μιλήσει για τους «Φραπέδες» και τις «Φεράρι»– αλλά και χωρίς να πει οτιδήποτε συγκεκριμένο σχετικά με την αλλαγή οικονομικού, ενεργειακού, οικολογικού και παραγωγικού μοντέλου ή έστω για τη λειτουργία του κράτους. Ως προς αυτό, ο Τσίπρας μοιάζει να δικαιώνει τους εκπροσώπους του προ τού 2015 ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Γιάνης Βαρουφάκης και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, που επαναλαμβάνουν ότι παρά την όποια φασαρία κάνει ο Τσίπρας, κατά βάση φροντίζει να καθησυχάσει το σύστημα ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα. 

♦ Σχεδόν το σύνολο των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και η πλειονότητα των στελεχών της Νέας Αριστεράς, δεν βρίσκονται απλώς σε θέση υποταγής απέναντι στον Τσίπρα, αλλά σχεδόν σε κατάσταση ικεσίας να μην τα αφήσει στον δρόμο. Συνολικά, η εικόνα βουλευτών και πολιτικών που ο Αλ. Τσίπρας αντιμετώπισε με ταπεινωτικό τρόπο στο πρόσφατο παρελθόν, να συνωθούνται για να τον ακούσουν live να τους αποκαλεί ιδιοτελείς χωριάτες του βάλτου ήταν εντελώς αναξιοπρεπής. Η εικόνα θύμιζε Ρωμαϊκό Θρίαμβο, στον οποίον τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝεΑρ περιφέρονταν αλυσοδεμένα μετά την νικηφόρα εκστρατεία του Καίσαρα-Τσίπρα. Ειδικά, η φωτογραφία των προέδρων των δύο κομμάτων να κάθονται σαν τιμωρία στη γαλαρία, έμοιαζε με ληξιαρχική πράξη θανάτου τους. 

Από το παραπάνω προκύπτουν τρία δύσκολα ισοδύναμα ερωτήματα: 

– Πώς ένα κοινό που βασίζεται στο φαντασιακό τού «να τος – να τος ο πρωθυπουργός» θα συνεχίσει να στηρίζει το εγχείρημα όταν καταστεί και σε αυτό φανερό το προφανές, ότι ο Τσίπρας δεν πλησιάζει καν τον στόχο της πρωθυπουργίας; 

– Πόσο μπορεί ένας τόσο αφηρημένος λόγος να αντέξει στον χρόνο, ειδικά από τη στιγμή που δεν δημιούργησε κανένα ρεύμα πέραν του ΣΥΡΙΖΑ του 2023; 

– Στον βαθμό που ο Τσίπρας αδυνατεί ως τώρα να προσεταιριστεί κοινό πέραν του ΣΥΡΙΖΑ (η απουσία στελεχών προερχόμενων από άλλους χώρους ήταν εκκωφαντική), με ποιο τρόπο θα πείσει ότι αποτελεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο κάτι «νέο» και μάλιστα στηριζόμενο σε ένα στελεχικό δυναμικό εντελώς γελοιοποιημένο από τον ίδιο τον Τσίπρα και από τη δουλικότητά του;  

Οι ερωτήσεις δύσκολα απαντώνται και το σύνηθες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το βραδινό μεθύσι να οδηγήσει σε πρωινό πονοκέφαλο

Ας κρατήσουμε ωστόσο δύο σημεία: 

Το ένα είναι ότι ο Τσίπρας προσπαθεί επίμονα εδώ και πάνω από δέκα χρόνια να μετατραπεί σε ρέπλικα του Ανδρέα Παπανδρέου. Είναι άξιο απορίας γιατί οι επικοινωνιολόγοι που προσέλαβε δεν έχουν ακόμα σταματήσει αυτή την κωμωδία. Σε τελική ανάλυση, ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ ήταν ένας οικονομολόγος διεθνούς αναγνώρισης, από όπου αντλούσε και το δικαίωμα να λέει και μια κουβέντα παραπάνω χωρίς νόημα. 

Το άλλο είναι ότι ο Τσίπρας...

 

ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: "Δεν πάει άλλο" χωρίς Ζήκο!


Στη screen shot : Ιστορίες καθημερινής “δημοσιογραφικής” χυδαιότητας. *
 
 


Toυ ΣΩΚΡΑΤΗ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗ


Προσοχή : 
 
Από τη μια ο Αλέξης δηλώνει “παρών στο αύριο” της χώρας (το σχήμα παρών στο μέλλον δεν είναι ό,τι πιο τολμηρό έχουμε διαβάσει) ετοιμάζοντας βαλίτσες για το …ταξίδι 🤣 στη νέα αντιπολίτευση.
 
Από την άλλη είναι ο Μητσοτάκης που …αναζητά τον Τσίπρα – “δράκο” του παραμυθιού για αντίπαλο.
 
Ο πολιτικός φτωχομπινεδισμός του πρώην πρωθυπουργού – ισοπεδωτή της χώρας (εδώ το ρεπορτάζ) θα εκδηλωθεί με μια σειρά ευρημάτων : “το σοκ δημοκρατίας που χρειάζεται η χώρα”, “όχι μια κυβέρνηση που κάνει λάθος, αλλά μια λάθος κυβέρνηση”, “πολιτική του βάλτου που παράγει και απόπνοια (sic) βάλτου” (αγραμματοσύνη και μήνυμα across the Atlantic, σε συσκευασία-πακέτο : Tsipras the swamp drainer) φτάνοντας θριαμβευτικά στο “σχέδιο ρήξεων με μεγάλα συμφέροντα, και ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της οικονομικής, κοινωνικής και θεσμικής συγκρότησης του ελληνικού κράτους. Ένα ολιστικό Εθνικό Σχέδιο Αναγέννησης“. Mέσο για την επίτευξη του οποίου είναι αυτό που με τη θαυμαστή ευγλωττία του περιγράφει ως …τέσσερα “Α” : Ανάπτυξη, Αναδιανομή, Ασφάλεια και Ανθεκτικότητα.
 
Κεντρικό σύνθημα της τριτοκοσμικής καμπάνιας φαίνεται να είναι το: 

ΣΥΡΙΖΑίικα REBRANDισμένα ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Το big bang και ο Ζήκος ως… πλαστουργός νέου πολιτικού σύμπαντος

Toυ ΓΙΑΝΝΗ ΣΙΔΕΡΗ 

Μόνο τον τίτλο του πολιτικού φορέα δεν ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας, αν και κάποια στιγμή είπε ότι χρειαζόμαστε νέα  «Εθνική Πυξίδα» πριν βρεθούμε σε εντελώς αχαρτογράφητα και επικίνδυνα νερά.

Ο Αλέξης φαντασιώνεται εαυτόν ως δημιουργό ενός μεγάλου πολιτικού Big Bang. Μιας νέας μεταπολίτευσης που θα αναδιατάξει τους σημερινούς πολιτικούς συσχετισμούς και θα φέρει στο προσκήνιο νέους πολιτικούς.  

Βέβαια, δεν είναι ο πρώτος. Για νέα μεταπολίτευση είχε μιλήσει και ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, όταν εξήγγειλε το κόμμα του, που διαλύθηκε ησύχως και αιδημόνως πριν καν δοκιμαστεί στην εκλογική διαδικασία.    

Επειδή όμως οι νέοι πολιτικοί σχηματισμοί δεν αποτελούν παρθενογένεση, έχει ανάγκη να στηριχθεί στη βάση των υπαρχόντων κομμάτων της κεντροαριστεράς, τα οποία θέλει να απομυζήσει. Και τους απαξιώνει.

Δικαίως εν μέρει, αφού ο Αλέξης έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά πειθήνια τον ακολουθούν. Από τους 26 βουλευτές του κόμματος παρών δήλωσαν τουλάχιστον οι 23. Σίγουρη απουσία ήταν αυτή του Παύλου Πολάκη. Και από τους 12 βουλευτές της Νέας Αριστεράς ήταν παρόντες οι 8.

Και φυσικά παρόντες οι αρχηγοί των δύο κομμάτων Σωκράτης Φάμελλος και Αλέξης Χαρίτσης. Αλλά η ταξιθεσία δεν φρόντισε να έχει καρέκλα γι’ αυτούς μέσα στην αίθουσα. Έτσι εξορίστηκαν στον... εξώστη!

Εξ αυτού δεν απείχε της αληθείας η σκωπτική δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου:
«Αφού σκόρπισε το κόμμα του σε πέντε κομμάτια, αποφάσισε να γράψει βιβλίο για να μαζέψει πίσω ακριβώς τα ίδια πρόσωπα. Αντί να μπει στον κόπο, θα μπορούσε κάλλιστα να συγκαλέσει κοινή συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ και των διασπάσεών του».

Ο πρώην πρωθυπουργός δεν δίστασε να μιλήσει υποτιμητικά για τους αρχηγούς του «προοδευτικού χώρου χωρίς να τους  κατονομάσει - για τον Ανδρουλάκη ασφαλώς αλλά και για τους παρόντες του εξώστη.

Είπε πως σήμερα αυτό που κυριαρχεί στον προοδευτικό χώρο...

 

ΣΥΡΙΖΑίου rebrand-ισμένου εθνικού σουργελοξεφτιλαρά κωμωδία

ΣΥΡΙΖΑίων εθνικών σουργελοξεφτιλαράδων κωμωδία

Υπαρκτου αγροτο-κηφηνο-κατσαπλιαδο-ξεφτιλαρόπληκτου ελληνισμού κωμωδία (Οι εθισμένοι σε επιδοτήσεις "ιδιοκτήτες" των εθνικών οδών σε αντικοινωνικό οίστρο...)

Σαν σήμερα (4/12/ΧΧΧΧ)

 

1791: Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της βρετανικής εφημερίδας Observer, της πιο παλιάς κυριακάτικης εφημερίδας στον κόσμο.
1913: Υπογράφεται στη Φλωρεντία από τις Μεγάλες Δυνάμεις το ομώνυμο πρωτόκολλο, με το οποίο καθορίζονται τα σύνορα του νεοδημιουργηθέντος αλβανικού κράτους. Στους όρους του περιλαμβάνεται και η απόδοση της Βορείου Ηπείρου από την Ελλάδα.
1952: Ένα σύννεφο ομίχλης σκεπάζει το Λονδίνο. Σε συνδυασμό με τη μόλυνση του αέρα, θα προκαλέσει τους επόμενους μήνες τον θάνατο 12.000 ανθρώπων.
1971: Το Καζίνο του Μοντρέ φλέγεται από ένα πυροτέχνημα που πέταξε κάποιος κατά τη διάρκεια συναυλίας του Φρανκ Ζάπα. Το περιστατικό εμπνέει τους Deep Purple, που γράφουν το πιο γνωστό τραγούδι τους «Smoke on the water».
1875: Γεννιέται ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, γερμανός ποιητής.
1963: Γεννιέται ο Σεργκέι Μπούπκα, ουκρανός αθλητής του στίβου, ο κορυφαίος επικοντιστής όλων των εποχών. 
 
 
 
 
 
 
 
2024  Πέθανε ο Γιώργος Δασκαλάκης, μια εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του νέου του τραγουδιού. Τα τελευταία τρία χρόνια έδινε μάχη με τον καρκίνο


 

ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΣΟΥΡΓΕΛΟ-ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΟ-ΞΕΦΤΙΛΑΡΟΠΛΗΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Όταν η ντροπή έγινε viral - Ψωνισμένα μηδενικά σε οίστρο!

 

Του ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΥΠΑ

Πριν από μερικές εβδομάδες, γνωστός ηθοποιός οδηγώντας σε κατάσταση μέθης προκάλεσε ζημιές σε πολλά παρκαρισμένα οχήματα.

Λίγες μέρες αργότερα, στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την κατακραυγή των μέσων ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων, κάλεσε φωτογράφους για να απαθανατίσουν την επίσκεψη - συμπαράστασή του σε έναν άνθρωπο που πραγματοποιούσε – υποτίθεται – απεργία πείνας ζητώντας την εκταφή του παιδιού του, θύματος της τραγωδίας των Τεμπών.

Ο απεργός πείνας, ενώ είχε εξασφαλίσει άδεια εκταφής, δεν την πραγματοποίησε ποτέ, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για τις πραγματικές προθέσεις του και για το κατά πόσο επεδίωκε δημοσιότητα αντί για δικαίωση.

Μόλις πριν από δύο - τρεις ημέρες, τα κοινωνικά δίκτυα πήραν φωτιά όταν ο ίδιος εθεάθη να διασκεδάζει σε γνωστό νυχτερινό κέντρο. «Δεν μπορώ να βγω για ένα ποτό με έναν φίλο;» απάντησε, λες και η θεατρικότητα της δημόσιας εικόνας του δεν είχε προηγηθεί.

Στο ίδιο μοτίβο, η μητέρα των Τεμπών συνεχίζει ακάθεκτη την προσπάθεια δημιουργίας κόμματος που θα «σώσει» την Ελλάδα – μια χώρα που δεν σώθηκε ούτε από τρία μνημόνια σε μια δεκαετία, ούτε από πέντε χρεοκοπίες σε δύο αιώνες.

Η εποχή μας βρίθει ανθρώπων με μηδενικό «αριθμητή» – χωρίς έργο, χωρίς ουσία, χωρίς προσωπική αρετή – οι οποίοι πιστεύουν πως αν αυξήσουν τον «παρονομαστή» της δημοσιότητας θα γίνουν κάτι περισσότερο από το μηδέν που είναι.

Όμως, ακόμα και στην Τετάρτη Δημοτικού μαθαίνεις ότι όταν ο αριθμητής είναι μηδέν, όση φασαρία κι αν κάνεις στον παρονομαστή, το αποτέλεσμα παραμένει μηδέν.

Σχεδόν καθημερινά, παιδικές συμμορίες ξυλοκοπούν συνομηλίκους για ένα κινητό ή ένα εικοσάρικο.

Το ερώτημα είναι αναπόφευκτο: ήταν πάντα έτσι ο κόσμος ή βυθιζόμαστε σε μια σταδιακή ηθική εξουθένωση του ανθρώπινου είδους;

Με απλά λόγια: πάντα έτσι οι άνθρωποι ή απλώς τώρα με τις πολλές οθόνες τους βλέπουμε όλους γυμνούς;

Η απάντηση δεν είναι ηθική, είναι βιολογική. Οι εξελικτικοί βιολόγοι Heying και Weinstein το λένε καθαρά:

ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΚΟΜΜΑΤΟΣΚΥΛΑΡΟ-ΣΟΥΡΓΕΛΟ-ΞΕΦΤΙΛΑΡΑΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Το έλλειμμα αξιοπρέπειας που μας καταστρέφει

Σε αυτό το σημείο που φτάσαμε, έχουμε την υποχρέωση να αναρωτηθούμε τι έχει πάει τόσο λάθος και το έθνος φθίνει. Και πληθυσμιακά και πολιτισμικά και οικονομικά.

Αν θελήσει κανείς να ιχνηλατήσει το κεντρικό, διαχρονικό και πιο επίμονο ελληνικό πρόβλημα, δεν θα το εντοπίσει πρωτίστως στις οικονομικές ρίζες, ούτε στις διαρθρωτικές αδυναμίες του κράτους ούτε στην εξάρτηση από δανειστές και προστάτες.

Αυτά είναι συμπτώματα.

Η ρίζα βρίσκεται βαθύτερα, σε μια πληγή που τέμνει οριζόντια την κοινωνία, τις σχέσεις, τον τρόπο που υπάρχουμε ως πολίτες και ως κοινότητα.

Χαίνει σαν πληγή το έλλειμμα αξιοπρέπειας.

Δεν ομιλούμε για την αξιοπρέπεια ως αφηρημένη έννοια ή ρητορικό, εθιμοτυπικό φτιασίδι σε εθνικές επετείους, το οποίο φοριέται για να αναδείξει τον «πατριωτισμό» του αγορητή κενολογιών που ουδέποτε πίστεψε.

Η αξιοπρέπεια είναι πράξη. Είναι επιλογή, η καθημερινή στάση του ανθρώπου απέναντι στην ελευθερία του και απέναντι στους άλλους. Είναι το υπαρξιακό μέτρο που σε κάνει να λες: «Υπάρχω χωρίς να εξαγοράζομαι, χωρίς να υποτάσσομαι, χωρίς να προσκυνώ».

Διότι, όταν ο πολίτης πάψει να θεωρεί την ελευθερία και την ευθύνη του αναφαίρετες ποιότητες της ύπαρξής του, τότε χάνει την ιδιότητά του ως ξεχωριστό μέλος της πόλεως. Γίνεται υπήκοος, υποταγμένος, ετερόφωτος.

Και εδώ γεννιέται το παράδοξο του νεοελληνικού βίου: άνθρωποι που δεν είναι άστεγοι, ούτε απελπισμένοι, άνθρωποι που έχουν την στοιχειώδη υλική αυτάρκεια, κάμπτουν τις συνειδήσεις τους. Προσεγγίζουν πολιτικούς διεφθαρμένους, αναξιόπιστους, ηθικά εκπεσμένους για να ζητήσουν «χάρες», εξυπηρετήσεις, μεταθέσεις, διορισμούς, επιδοτήσεις.

Και το κάνουν συχνά όχι από ανάγκη, αλλά από ένα ανομολόγητο πάθος προνομίου, μια επιθυμία μικρής και ιδιωτικής κυριαρχίας, σαν να είναι το κράτος λάφυρο και η πολιτική πεδίο κερδοσκοπίας.

Ισως, έχοντας κακοφορμίσει εντός μας οι πληγές του 1922, να έχουμε εγκαταλείψει το πρόταγμα της αυτονομίας. Δεν θέλουμε πια να είμαστε αυτεξούσιοι, αλλά να τεθούμε υπό την κηδεμονία ενός πατρικού και πελατειακού μηχανισμού, που θα μας γλιτώνει από τα χειρότερα (τα οποία συμβαίνουν μόνο μέσα στις φοβικές, ένοχες σκέψεις μας). Μπορεί και να έχουμε χάσει την ερωτική σχέση με την πόλη, την αγάπη προς τον κοινό τόπο, αντικαθιστώντας την με ατομικό συμφέρον.

Αναξιοκρατία δεν γεννά μόνον ο άδικος άρχων. Την τρέφει και την προστατεύει ο πολίτης, που τη χρειάζεται για να διατηρηθεί. Κι έτσι, το δημόσιο σύστημα καταρρέει όχι επειδή «οι άλλοι» το διέφθειραν, αλλά επειδή εμείς το διαφθείρουμε αδιάκοπα με την ανοχή, τη συνενοχή, την απαίτησή μας να λειτουργεί προς ίδιον όφελος.

Υπάρχουν στιγμές, σε προεκλογικά μπαλκόνια και σε κομματικές συγκεντρώσεις, όπου χέρια σηκώνονται και χείλη σκύβουν να φιλήσουν άλλες παλάμες, να αφήσουν σίελα υποταγής σε χέρια λερωμένα από μικροκομματικές λάσπες ή από μαύρο και βρόμικο χρήμα, από εξουσία χωρίς ήθος.

Περισσεύει ο οίκτος που νιώθει κανείς σ’ αυτή την εικόνα.

Πλεονάζει η οργή. Και, πάνω απ’ όλα, η ντροπή.

Ντροπή που άνθρωποι ελεύθεροι δέχονται να μετατρέπονται σε δουλικούς υπηρέτες ενός καθεστώτος μικρότητας, να αποδέχονται έναν κόσμο όπου το μέτρο της αξίας δεν είναι η αρετή, αλλά το αντάλλαγμα.

Η κρίση, οικονομική ή θεσμική, είναι δευτερευόντως τέτοια. Στη ρίζα της είναι ανθρωπολογική. Είναι κρίση νοήματος. Ο εγωισμός θολώνει την όραση. Ο άνθρωπος παύει να βλέπει τον συνάνθρωπο. Παύει να συλλαμβάνει την Πολιτεία ως κοινότητα προσώπων και την αντιλαμβάνεται ως χώρο σύγκρουσης δίποδων αρπακτικών και τρομακτικών, μοχθηρών συμφερόντων. Και έτσι, ο κοινωνικός δεσμός διαλύεται. Το κράτος γίνεται μηχανισμός, όχι σώμα ζωντανό. Το έθνος μεταμορφώνεται από κοινότητα μνήμης, γλώσσας και δημιουργίας σε στατιστικό όρο.

Από την στιγμή που η αξιοπρέπεια υποτάσσεται στο αντάλλαγμα, δεν απομένει πολιτισμός. Μόνο μια ρηχή κι απάνθρωπη διαχείριση πληθυσμών υφίσταται. Δεν απομένει πολιτική, αλλά λογιστική εξουσίας.

Οι Ελληνες, σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές, δεν υπάκουσαν στην υπεροχή των αριθμών, αλλά στην εξουσία των γραπτών και άγραφων νόμων του Γένους και των θεϊκών προσταγών. Υποτάχθηκαν στην επιδίωξη της ελευθερίας και της αρετής, όπως παρατηρούσε ο Δημάρατος στον Ξέρξη, στον θρυλικό διάλογο που διαβάζουμε στον Ηρόδοτο («Πολύμνια» 102-104). Η συνείδηση της ιστορικής αποστολής μας δεν μπορεί να είναι μουσειακό έκθεμα. Αν δεν γίνεται βίωμα, τότε οτιδήποτε «εθνικό» καταντά αντικείμενο φολκλόρ σε πάγκο μικροπωλητή τουριστικών ειδών.

Η αξιοπρέπεια είναι πνευματική και πολιτική πράξη. Σημαίνει να αναλαμβάνουμε την ευθύνη να στεκόμαστε όρθιοι, να μη δίνουμε εξουσία σε εκείνους που αγοράζουν συνειδήσεις, να μην εξαρτούμε την ύπαρξή μας από μηχανισμούς που μας θέλουν υπάκουους και σιωπηλούς. Σημαίνει να ξαναχτίσουμε την έννοια της πόλης ως κοινή δυνατότητα.

Το βασικό ζητούμενο είναι …

 

ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΤΣΑΜΠΟΥΚΑΛΟ-ΞΕΦΤΙΛΑΡΑΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Ο πόλεμος με τον εαυτό μας

 

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ 

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ 

Τις προάλλες, ένας νέος γρονθοκόπησε μέχρι θανάτου τον οδηγό ενός αυτοκινήτου επειδή τον εμπόδιζε να περάσει με το μηχανάκι του. Τη σκηνή παρακολουθούσε ένας άλλος νέος από το δικό του μηχανάκι. Οι περίοικοι του φώναζαν να σταματήσει και ένας γιατρός που έσπευσε να τον συντρέξει δεν πρόλαβε να τον σώσει. Μια τυχαία ημέρα στην Αθήνα του 2025, ένα τυχαίο γεγονός. Ισως, αν το θύμα δεν είχε καταλήξει, μπορεί και να μην το μαθαίναμε.

Αλήθεια, τι απέγιναν εκείνες οι έφηβες που προ μηνών είχαν κακοποιήσει μια συνομήλική τους; Συμβαίνουν αυτά. Τι να κάνουμε.

Πόσα τροχαία επεισόδια δεν καταλήγουν σε γρονθοκόπημα επειδή ξεθυμαίνουν σε βρισιές;

Οφείλουμε, αν θέλουμε να επιβιώσουμε, να εξοικειωθούμε με την κατάσταση. Η άλλη συνελήφθη να τρέχει με διακόσια χωρίς δίπλωμα και έχοντας πιει κάτι παραπάνω. Ευτυχώς δεν βρέθηκε κανένας στον δρόμο της. Ομως, δεν μπορώ να μη σκεφτώ ότι είναι κι αυτό μια από τις πολλές εκφάνσεις του γενικού φαινομένου που ονομάζουμε «βία». Εφηβική βία, τροχαία βία, βία νέτη σκέτη επειδή δεν γουστάρεις τον διπλανό σου.

Εξαιρώ από το γενικό φαινόμενο τις διάφορες συμμορίες και μαφίες που αλληλοσκοτώνονται. Αυτοί έχουν κάποιον στόχο. Κάτι θέλουν να πετύχουν. Αν ήταν μόνον αυτοί, τότε τα πράγματα θα ήσαν απλούστερα. Εκείνο που προσπαθώ να καταλάβω είναι την αναίτια βία, αυτή που εκδηλώνεται σε πρώτη ευκαιρία και με κάποια αφορμή.

Ποια είναι η αιτία της;

Ποιες είναι οι ψυχολογικές δυνάμεις που την ενεργοποιούν και ποιες είναι οι κοινωνικές συνθήκες που την υποθάλπουν;

Και πώς εκείνο το ελληνικότατο «ξέρεις ποιος είμαι εγώ;» έχει καταλήξει να μαχαιρώνει για να αποδείξει «ποιος είμαι εγώ».

Παλαιότερα οι σοφοί κοινωνιολόγοι αποφαίνονταν πως η βία εκδηλώνεται σε στρώματα του πληθυσμού τα οποία αισθάνονται αποκλεισμένα ή περιθωριοποιημένα. Οι κοινότητες των Ρομά, για παράδειγμα, έχουν φτιάξει ολόκληρο οπλοστάσιο στο Ζεφύρι επειδή η υπόλοιπη κοινωνία τούς αντιμετωπίζει με ρατσισμό. Γιατί όμως οι ίδιες κοινότητες αντιστέκονται σε όσες προσπάθειες γίνονται για να ενταχθούν κοινωνικά;

Το ελληνικό κράτος τούς επιδοτεί για να στέλνουν τα παιδιά τους σχολείο κι αυτοί αφού παίρνουν την επιδότηση παίρνουν και τα παιδιά τους από το σχολείο για να τους μάθουν άλλες τέχνες.

Και δεν είναι μόνον οι Ρομά. Σε χωριά της Κρήτης ο πατέρας δωρίζει στον γιο του ένα όπλο για να του δείξει ότι τον αναγνωρίζει ως άνδρα. Ομως, ας παραδεχθώ, ότι κι αυτά είναι εξαιρέσεις, κοινωνικά αποστήματα που χρήζουν χειρουργικής θεραπείας. Κοινώς, είναι της αρμοδιότητας της αστυνομίας. Πάντως, η θεωρία περί κοινωνικού αποκλεισμού έχει διαψευσθεί προ πολλού. Η βία που απασχολεί την ελληνική κοινωνία είναι αυτή που ξεσπάει μέσα στην κανονικότητα της ζωής, από ανθρώπους που εργάζονται, ή από εφήβους που μεγαλώνουν σε μεζονέτες και πάνε σε ακριβά σχολεία.

Πώς την ερμηνεύεις αυτήν τη βία; Πώς την αντιμετωπίζεις;

Το πρώτο εμπόδιο που συναντάς είναι ότι η βία έχει τόσο πολύ διαχυθεί στην καθημερινότητά μας ώστε είναι δύσκολο να την εντοπίσεις. Τη συναντάς ακόμη κι όταν πας να περάσεις τη διάβαση πεζών κι έρχεται κατά πάνω σου ένα μηχανάκι. Κοινώς, η βία είναι μία από τις λέξεις που έχουν χάσει τη σημασία τους. Τη βλέπεις και την προσπερνάς, όπως τους ξέχειλους κάδους με τα σκουπίδια, τα κατεστραμμένα πεζοδρόμια ή τα τραπεζοκαθίσματα που δεν σε αφήνουν να περπατήσεις. Την κουβαλάμε μέσα μας και την αντιμετωπίζουμε ως μέρος της φύσης μας.

Εδώ που τα λέμε η βία είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Ομως, υποτίθεται ότι οι οργανωμένες κοινωνίες –δεν λέω οι προοδευμένες– έχουν τα εργαλεία για να τη χαλιναγωγήσουν. Η χειραψία καθιερώθηκε ώστε να ξέρουν ότι οι δύο που συναντιούνται δεν κρατούν ξίφος.

Ο πόλεμος είναι διδάσκαλος βίας, λέει ο Θουκυδίδης. Εμάς, ποιος πόλεμος μας τη δίδαξε;

Κάποιοι προσπάθησαν να την πολιτικοποιήσουν. Θεωρία που ξέπεσε μαζί με τη θεωρία του κοινωνικού αποκλεισμού.

Για μια ακόμη φορά θα θυμηθώ τον Νταβίντ Γκρόσμαν, που με είχε ρωτήσει ποιος εχθρός έφερε την Ελλάδα σ’ αυτήν την κατάσταση – ήταν μόλις είχε ξεσπάσει η κρίση.

Του είχα απαντήσει: «ο εαυτός μας».

Ηταν ο καιρός της πλατείας με τις κρεμάλες και τις μούντζες. Είχε προηγηθεί η καταστροφή του κέντρου της Αθήνας το 2008.

Ο πόλεμος με τον εαυτό μας. Ο πόλεμος για να του δώσουμε μια ταυτότητα που θα τον κάνει να ξεχωρίσει. Το βλαμμένο που τρέχει με διακόσια νομίζει ότι κάνει κάτι ξεχωριστό.

Την ταυτότητα την οργανώνει η δημιουργία.

Είμαστε όμως μια κοινωνία που έχουμε ξεμάθει την αξία της δημιουργίας.

Και γι’ αυτό δεν αντέχουμε τον εαυτό μας.

Κι όταν δεν αντέχεις τον εαυτό σου…