Δεν θυμάμαι ποιος μεγάλος Αμερικανός κωμικός
παραπονιόταν, πως αν και διάσημος ο ίδιος και γοητευτικός άνδρας είχε
λιγότερες επιτυχίες με τις γυναίκες από ό,τι ασημότεροι και λιγότερο
γοητευτικοί συνάδελφοί του, οι οποίοι όμως διέπρεπαν σε δραματικούς
ρόλους. Αν δεν κάνω λάθος, ήταν ο υπέροχος Τζέρι Λιούις, αλλά δεν έχει
σημασία το όνομα. Σημασία έχει ο ρόλος.
Ενώ η τραγωδία εξευγενίζει μεγεθύνοντας, η κωμωδία ευτελίζει, και στις μεγάλες της στιγμές αναδεικνύει την ευγένεια που υπάρχει ακόμη και στην ποταπότητα και τον ευτελισμό. Ο Δικαιόπολις στους Αχαρνής ζητάει από τον Ευριπίδη το οπλοστάσιο της τραγικής του τέχνης για να μπορέσουν να τον πάρουν στα σοβαρά οι καρβουνιάρηδες συμπολίτες του - με πόση μαεστρία το μετέφερε στα καθ’ ημάς ο Διονύσης Σαββόπουλος.
Πόσο τονώνει το ηθικό μας η ιδέα πως η πτωχευμένη χώρα ζει στη δίνη της τραγωδίας; Ή μάλλον στη δίνη μιας ακόμη τραγωδίας που έρχεται να προστεθεί στις τόσες τραγωδίες που συνθέτουν την ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού.
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου η Ελλάδα παριστάνει την Ιφιγένεια που θυσιάζεται στον βωμό του άδικου κόσμου μας. Τραγωδία η δικτατορία, το Κυπριακό, το Μακεδονικό, τα Ιμια, τραγωδία και η οικονομική κρίση. Δεν αρνούμαι πως υπάρχει μια τραγική πλευρά σ’ αυτό που μας συμβαίνει. Η μικρή χώρα της Μεσογείου που θέλησε να γίνει ευρωπαϊκή χώρα, να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή «κανονικότητα» απέτυχε διότι προσπάθησε να υπερβεί τα όριά της.
Ελπίζουμε, και το ελπίζουμε ακόμη και σήμερα, πως αν μας αναγνωρίσουν ως ήρωες της τραγωδίας μας θα μας σεβαστούν. Και μας διαφεύγει το γεγονός ότι εμείς οι ίδιοι φροντίσαμε να αναδείξουμε όλα τα χαρακτηριστικά που τους εμποδίζουν να μας πάρουν στα σοβαρά. Η ασυνέπεια, τα ψεματάκια, οι παλιμπαιδισμοί και το σκουπιδαριό της επαναστατικής ρητορείας έφταναν και περίσσευαν.
Η διαφορά του Βαρουφάκη από τον Αυλωνίτη δεν είναι μόνον η κοιλάρα του μεν σε αντιδιαστολή με τους κοιλιακούς του δε. Είναι η πρωτογενής αυταρέσκεια του ενός και η συνείδηση του γελοίου που το μεγάλο ταλέντο του κωμικού μετέτρεπε σε γέλιο και συγκίνηση συγχρόνως. Ο Βαρουφάκης παίρνει πολύ στα σοβαρά τον εαυτόν του για να μπορείς να τον πάρεις στα σοβαρά.
Είναι το μεγάλο επίτευγμα της αηδόνας της οικονομίας:
Να καταφέρει να τους πείσει πως ένας ολόκληρος λαός ταυτίζεται με έναν περιφερόμενο νάρκισσο που πιστεύει πως είναι ο σοφότερος και ωραιότερος στον κόσμο τούτο.
Επίτευγμα πολύ μεγαλύτερο από τα δισεκατομμύρια που πέταξε απ’ το παράθυρο, τις τραπεζικές αργίες και τον εμπρησμό μιας οικονομίας που ούτως ή άλλως έμοιαζε με χορτολιβαδική έκταση.
Ο μέγας κωμικός της ελληνικής τραγωδίας έκανε την ανατροπή για χάρη μας. Το αποτέλεσμα είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Εριξαν μια συμφωνία στο τραπέζι και δέχθηκαν να την υπογράψει ένας πρωθυπουργός που ούτε την πιστεύει, ούτε έχει τα εργαλεία να την εφαρμόσει.
Τι καλύτερη απόδειξη ότι ενώ εμείς νομίζουμε πως ζούμε τραγωδία εκείνοι παρακολουθούν μια κωμωδία;
Επειδή επί έξι μήνες η ευρωπαϊκή πολιτική του κ. Τσίπρα στηρίχτηκε στις τρίλιες της αηδόνας του, αναρωτιέμαι πώς θα αντέξει τώρα χωρίς το τραγούδι της.
Μα θα κάνει εκλογές. Ε ναι, το ξέχασα πως η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα.
Ενώ η τραγωδία εξευγενίζει μεγεθύνοντας, η κωμωδία ευτελίζει, και στις μεγάλες της στιγμές αναδεικνύει την ευγένεια που υπάρχει ακόμη και στην ποταπότητα και τον ευτελισμό. Ο Δικαιόπολις στους Αχαρνής ζητάει από τον Ευριπίδη το οπλοστάσιο της τραγικής του τέχνης για να μπορέσουν να τον πάρουν στα σοβαρά οι καρβουνιάρηδες συμπολίτες του - με πόση μαεστρία το μετέφερε στα καθ’ ημάς ο Διονύσης Σαββόπουλος.
Πόσο τονώνει το ηθικό μας η ιδέα πως η πτωχευμένη χώρα ζει στη δίνη της τραγωδίας; Ή μάλλον στη δίνη μιας ακόμη τραγωδίας που έρχεται να προστεθεί στις τόσες τραγωδίες που συνθέτουν την ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού.
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου η Ελλάδα παριστάνει την Ιφιγένεια που θυσιάζεται στον βωμό του άδικου κόσμου μας. Τραγωδία η δικτατορία, το Κυπριακό, το Μακεδονικό, τα Ιμια, τραγωδία και η οικονομική κρίση. Δεν αρνούμαι πως υπάρχει μια τραγική πλευρά σ’ αυτό που μας συμβαίνει. Η μικρή χώρα της Μεσογείου που θέλησε να γίνει ευρωπαϊκή χώρα, να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή «κανονικότητα» απέτυχε διότι προσπάθησε να υπερβεί τα όριά της.
Ελπίζουμε, και το ελπίζουμε ακόμη και σήμερα, πως αν μας αναγνωρίσουν ως ήρωες της τραγωδίας μας θα μας σεβαστούν. Και μας διαφεύγει το γεγονός ότι εμείς οι ίδιοι φροντίσαμε να αναδείξουμε όλα τα χαρακτηριστικά που τους εμποδίζουν να μας πάρουν στα σοβαρά. Η ασυνέπεια, τα ψεματάκια, οι παλιμπαιδισμοί και το σκουπιδαριό της επαναστατικής ρητορείας έφταναν και περίσσευαν.
Η διαφορά του Βαρουφάκη από τον Αυλωνίτη δεν είναι μόνον η κοιλάρα του μεν σε αντιδιαστολή με τους κοιλιακούς του δε. Είναι η πρωτογενής αυταρέσκεια του ενός και η συνείδηση του γελοίου που το μεγάλο ταλέντο του κωμικού μετέτρεπε σε γέλιο και συγκίνηση συγχρόνως. Ο Βαρουφάκης παίρνει πολύ στα σοβαρά τον εαυτόν του για να μπορείς να τον πάρεις στα σοβαρά.
Είναι το μεγάλο επίτευγμα της αηδόνας της οικονομίας:
Να καταφέρει να τους πείσει πως ένας ολόκληρος λαός ταυτίζεται με έναν περιφερόμενο νάρκισσο που πιστεύει πως είναι ο σοφότερος και ωραιότερος στον κόσμο τούτο.
Επίτευγμα πολύ μεγαλύτερο από τα δισεκατομμύρια που πέταξε απ’ το παράθυρο, τις τραπεζικές αργίες και τον εμπρησμό μιας οικονομίας που ούτως ή άλλως έμοιαζε με χορτολιβαδική έκταση.
Ο μέγας κωμικός της ελληνικής τραγωδίας έκανε την ανατροπή για χάρη μας. Το αποτέλεσμα είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Εριξαν μια συμφωνία στο τραπέζι και δέχθηκαν να την υπογράψει ένας πρωθυπουργός που ούτε την πιστεύει, ούτε έχει τα εργαλεία να την εφαρμόσει.
Τι καλύτερη απόδειξη ότι ενώ εμείς νομίζουμε πως ζούμε τραγωδία εκείνοι παρακολουθούν μια κωμωδία;
Επειδή επί έξι μήνες η ευρωπαϊκή πολιτική του κ. Τσίπρα στηρίχτηκε στις τρίλιες της αηδόνας του, αναρωτιέμαι πώς θα αντέξει τώρα χωρίς το τραγούδι της.
Μα θα κάνει εκλογές. Ε ναι, το ξέχασα πως η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου