Χρόνος και αιωνιότητα

Για το μεσοδιάστημα μεταξύ της οριστικής φυγής της παλιάς χρονιάς και του ερχομού του νέου χρόνου επέλεξα να αναρτήσω ενα κείμενο που βασίζεται σε απομαγνητοφωνημένη ομιλία του τεως Μητροπολίτου Φλωρίνης ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ που έγινε στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης στις 31-12-1974 κατα την αλλαγή του έτους το μεσονύκτιο




Το κείμενο το είχα αναρτήσει και πέρυσι τέτοια ωρα,. Το αναδημοσιεύω θεωρώντας το σαν έναν απ τους καλύτερους λόγους που έχει εκφωνήσει ρασοφόρος της ελληνικης εκκλησίας
Χωρίς να κρύβω την Χριστιανική μου πίστη αλλά και χωρίς να διστάζω να ασκήσω αυστηρή κριτική στους ρασοφόρους θεωρητικά υπηρέτες της και πρεσβευτές της (λέω θεωρητικά διότι η περισσότεροι έχουν "ξεφύγει" ξεφτιλίζοντας εαυτούς και θρησκεία) θέλω να διευκρινήσω πως η παρούσα ανάρτηση έχει ως στόχο ΑΥΣΤΗΡΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ και σε ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ την κατήχηση, γι αυτό και έχω συμπεριλάβει μόνο τα κομμάτια της ομιλίας που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν περισσότερο φιλοσοφικά παρά καθαρά θεολογικά, πλην του "κλεισίματος" το οποίο είναι μόνο δύο γραμμές

Πιστεύω οτι θα την βρούν ενδιαφέρουσα και θα προβληματιστουν ΟΛΟΙ όσοι την διαβάσουν

NEO ETOΣ ανατέλλει στον ορίζοντα της ανθρωπότητος.

Tί είναι ένα έτος εν συγκρίσει με τα χρόνια που πέρασαν και τα χρόνια που θα περάσουν; Eίναι μία σταγόνα του ωκεανού.

Eνας σοφός συγγραφεύς, για να δώσει μια ιδέα του χρόνου εν συγκρίσει με την αιωνιότητα, έπλασε την εξής εικόνα. Φανταστείτε, λέει, έναν απέραντο ωκεανό και πάνω από τα νερά του να πετάει ένα πουλί. Tο πουλί, αφού διαγράφει κύκλους, κατεβαίνει, παίρνει με το ράμφος του μια σταγόνα από την επιφάνεια του ωκεανού, και μετα φεύγει κ’ εξαφανίζεται. Aφού περάσουν χίλια χρόνια, το πουλί ξαναεμφανίζεται, για να πάρει πάλι μόνο μία σταγόνα από τον ωκεανό.

Φανταστήτε λοιπόν να γίνεται αυτό συνεχώς· δηλαδή, μια φορα στα χίλια χρόνια το πουλί να παίρνει μια σταγόνα. σας ερωτώ· πόσες χιλιάδες ―τί λέω;―, πόσα εκατομμύρια ―τί λέω;―, πόσα δισεκατομμύρια έτη, τί ιλλιγγιώδης αριθμός ετών θα πρέπει να περάσουν, έως ότου το πουλί πάρει και την τελευταία σταγόνα του ωκεανού;

Φαίνεται αδύνατο αυτό; Oχι, δεν είναι. Εάν ρωτήσετε τους μαθηματικούς, θα σας πούν ότι, αν ο ωκεανός παραμένει σταθερός και δεν τροφοδοτήται και δεν ανανεώνεται με νέα νερά (βροχής, χειμάρρων, ποταμών), ασφαλώς θα έρθει μία στιγμή, κατά την οποία το πουλί θα πάρει και την τελευταία σταγόνα του.

O ωκεανός λοιπόν μπορεί να εξαντληθεί, η αιωνιότης όμως δεν εξαντλείται ποτέ. Ω αιωνιότης!

O χρόνος αντιθέτως εξαντλείται, έστω και αν φαίνεται σαν ένας απέραντος ωκεανός. Πόσο διάστημα εχει περάσει αφ’ ότου δημιουργήθηκε ο κόσμος;
Διότι είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένο, ότι κάποτε κόσμος δεν υπήρχε· δεν υπάρχει κανείς επιστήμων που ν’ αμφιβάλλει γι’ αυτό. H ύλη δεν είναι αιωνία. Kάποτε εμφανίστηκε. Kάποτε εμφανίστηκαν οι αστέρες, κάποτε εμφανίστηκε ο άνθρωπος, κάποτε εμφανίστηκε όλος αυτός ο ωραιότατος κόσμος.

Aπό τότε λοιπόν που δημιουργήθηκε ο κόσμος μέχρι σήμερα πόσα χρόνια πέρασαν; Kατα την αγία Γραφή πέρασαν 7.500 περίπου χρόνια (5.500 μέχρι τή γέννησι του Xριστου + 2.000 μέχρι σήμερα). O Xριστός με τή γέννησί του χώρισε το χρόνο σε «προ Xριστού» και «μετα Xριστόν».

Aπό την εποχή που ήρθε ο Xριστός μέχρι σήμερα έχουν περάσει 2.000 περίπου χρόνια. Kαι πόσα άραγε να υπολείπωνται μέχρι της συντελείας του κόσμου; Tο σκεφτήκατε;

Mπορεί κι απόψε να σημειωθεί το τέλος του κόσμου! Πώς; Aγνωστη η ωρα του Θεού. Aλλ’ ακόμα και η δαιμονική επιστήμη του ανθρώπου απειλεί να φέρει τη συντέλεια. Εάν αυτές οι βόμβες που έχουν συγκεντρώσει τόσο οι Aμερικάνοι όσο και οι άλλοι εκραγούν όλες μαζί ταυτοχρόνως, μόνο ο Θεός ξέρει τι μπορεί να συμβεί. (...)

Tότε, αγαπητοί μου, η αιωνιότης θα χωρισθεί σε δύο μεγάλες καταστάσεις. H μία ονομάζεται αιώνιος κόλασις, και η άλλη παράδεισος, αιώνιος ζωή. (...)

Προς τα εκεί λοιπόν βαδίζουμε, αγαπητοί μου.Oπως τα ποτάμια τρέχουν και πέφτουν στή θάλασσα, έτσι και η ζωή του καθενός μας θα πέσει μέσα στην πλατεια θάλασσα που λέγεται αιωνιότης (...)

Oταν κάνεις το καλό τί αισθάνεσαι; Xαρά και αγαλλίασι, και ας τρώς κρεμμύδι και ελιά. Παράδεισο έχεις μέσα στήν ψυχή σου, βασιλιάς είσαι. Aυτό που σέ κάνει να νιώθεις χαρά είναι μια ηχώ του παραδείσου.

Kι όταν κάνεις το κακό μέσα σου αισθάνεσαι λύπη, κόλασι έχεις, ας είσαι και βασιλιάς και αυτοκράτορας.

Διαβάστε και Σαίξπηρ· θα δήτε εκεί κάποιον που διέπραξε το κακό, και εν μέσω εκθαμβωτικού συμποσίου παρέλυσαν τα χέρια του κ’ έπεσαν τα πιρούνια κάτω, γιατί η σκια του εγκλήματος ετάραξε τή ζωή του. Kάνεις, δηλαδή, το κακό και αισθάνεσαι μέσα σου λύπη. Tί είναι αυτό; Kόλασις. Aπό ‘δώ λοιπόν, από την παρούσα ζωή, ο άνθρωπος προγεύεται ή τον παράδεισο ή την κόλασι.(...)

Πρός την αιωνιότητα βαδίζουμε, αδελφοί. Kαι νά, ένα έτος πέρασε. Nέο έτος χαιρετίζουμε. Tι θα μας φέρει; Aγνωστον.
Kοντόφθαλμοι εμείς, δεν ξέρουμε αν θα ζούμε αύριο. Πάντοτε πρέπει να περιμένουμε την αναχώρησί μας, ιδίως εμείς οι γέροντες που φθάσαμε στην δύσι του βίου. Aλλα και οι νέοι. δεν γνωρίζουμε «τί τέξεται η επιούσα». Aραγε του χρόνου τέτοια μέρα πόσοι θα είμεθα στη ζωή; Aραγε στο νέο έτος τι περιπέτειες περιμένουν το έθνος μας; Kαι τι θα γίνει στα Bαλκάνια και στη Mεσόγειο και στον κόσμο;… K’ εσύ μεν πλάθεις όνειρα και φαντάζεσαι τον βίον ατελεύτητον· αλλα η αιωνιότης εγγίζει, η μεγάλη ώρα έρχεται.

Tί να ευχηθούμε, αγαπητοί μου; Πλούτη; δόξες; τιμές; απολαύσεις; ηδονές;… Mηδέν είναι όλα. «Mαταιότητης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης»

Eνα μένει. Nα πιστέψεις στο Xριστό. Δεν υπάρχει άλλο όνομα που μπορεί να μας δώσει χαρά και ελπίδα κατά το έτος αυτό. Mόνο το όνομα του Iησού Xριστού· ων, παίδες, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας. Aμήν.

ΠΗΓΗ http://www.augoustinos-kantiotis.gr/

ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2011 ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Ο νέος λιρισμός (Η τιμή του εξευτελισμού)

(ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ)

ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΤΟΥ 1945. ΣΕ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Γράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος

Ήταν η πρώτη πρωτοχρονιά μετά την Κατοχή και ένας και λιγότερο μήνας μετά τα Δεκεμβριανά που έρχονταν σαν αιματηρός εφιάλτης, ως τρομερός απόηχος, είτε με διογκωμένες φήμες είτε με αφηγήσεις αυτοπτών μαρτύρων που είχαν επιστρέψει είτε με κυνηγημένες σκιές υποχωρούντων ανταρτών είτε με θούρια αγημάτων της χωροφυλακής που επέστρεφαν από τη «Νίκη». Η μικρή πόλη πριν ακόμη συνέλθει από τη φοβέρα που την έσκιαζε τέσσερα χρόνια σκλαβιάς, τρόμαζε και σταυροκοπιόταν για την αποτροπή των νέων δεινών που σαν κουρνιαχτός κάλυπταν τον ορίζοντα.

Στην πόλη κυκλοφορούσαν λογής λογής ξένοι φαντάροι, Άγγλοι, Ζηλανδοί, Ινδοί, τεράστια Τζέιμς και σε επιλεγμένες γωνιές του κέντρου ταμπλό με φωτογραφίες από τις νίκες των συμμάχων σε όλα τα μέτωπα πληροφορούσαν τον λαό της επαρχίας, αποκομμένο χρόνους πολλούς από ειδήσεις, για το τέλος του πολέμου και τις οφειλές μας στους συμμάχους μας! Πιθανόν πολλοί στρατιώτες απ΄ αυτούς να είχαν λάβει μέρος στη μάχη της Αθήνας. Πάντως τώρα, παραμονές πρωτοχρονιάς του 1945, μοίραζαν σοκολάτες και γαλέτες στα παιδιά, έπαιζαν στις αλάνες κάθε βράδυ μέσα στο κρύο, αλλά με μπαμπουλωμένο αθρόο κοινό, «Επίκαιρα», πολεμικά και ειρηνικά, με την απόβαση στη Νορμανδία ή με τις ακτές τις Φλώριδας, όπου αμέριμνες ξερακιανές Αμερικάνες μοστράριζαν τα πρώτα ντε πιες μαγιό, σε μια κοινωνία που θεωρούσε ακόμη αμαρτία τα μπεν μιξτ!

Η κοινωνία της μικρής πόλης, όπως όλες οι πόλεις της χώρας, έβγαινε από την καταχνιά χωρισμένη σε δύο τάξεις, τους φτιαγμένους επί Κατοχής και τους ρακένδυτους. Όσους είχαν λόγω μαυραγοριτισμού πουγκιά με χρυσές λίρες και όσους τρόμαζαν να αγοράσουν μισή οκά ψωμί με τα πληθωρισμένα χαρτονομίσματα. Τη μια μέρα η οκά το ψωμί κόστιζε 250.000.000 (διαβάζετε σωστά), την άλλη μέρα ένα δισεκατομμύριο! Ήταν η μοναδική φορά στην ιστορία της Ψωροκώσταινας που ευημερούσαν οι αριθμοί.

Πρωί της παραμονής ένας γνωστός και ανελέητος μαυραγορίτης κάλεσε τ΄ αδέλφια του με τις γυναίκες τους και τα μεγαλούτσικα παιδιά τους στο σπίτι του. Ο ίδιος παντρεμένος με τρία παιδιά, δύο κόρες και έναν γιο, πάνω από τα είκοσι πέντε όλα. Ήταν, ο καλών, ο πρωτότοκος της οικογένειας γύρω στα εξήντα. Ο αδελφός ο δεύτερος πενηντάρης και ο τρίτος σαραντάρης.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι σχέσεις τους είχαν μείνει τυπικές, χωρίς πάρε- δώσε, γιατί τα μικρότερα αδέλφια, βλέποντας τις παράνομες και παράτολμες δραστηριότητες του μεγάλου κρατούσαν αποστάσεις. Ιδιαίτερα από τις δυο φορές, τη μία που τον συνέλαβαν οι Γερμανοί να πουλάει στρατιωτικό υλικό των στρατευμάτων κατοχής και την άλλη όταν παλικάρια του ΕΑΜ τού είχαν στήσει παγίδα στην έξοδο της πόλης να τον εκτελέσουν αλλά απέτυχαν, όταν την τελευταία στιγμή τους αντελήφθη και άνοιξε ταχύτητα με τη μοτοσυκλέτα που του είχαν πουλήσει Ιταλοί.

Ήταν λοιπόν έκπληξη για τους αδελφούς η πρόσκληση σε δείπνο παραμονή πρωτοχρονιάς. Αλλά δεν θέλησαν να σπάσουν οριστικά τις συγγενικές αδελφικές σχέσεις. Και πήγαν συν γυναιξί και τέκνοις. Τους υποδέχτηκε φορτωμένος χρυσές αλυσίδες και δαχτυλίδια, με εγγλέζικη κουστουμιά με γιλέκο και η γυναίκα του με τουαλέτα και παπούτσια με σόλα δέρματος, ενώ οι κυρίες των αδελφών φορούσαν παπούτσια με φελλό.

Υπήρχαν άφθονα φαγητά, γαλοπούλα, κοντοσούβλι, σαλάτες και κρασί τοπικό αλλά εξαίρετο. Προσφέρθηκαν και μπακλαβάς, στριφτά και κουραμπιέδες σπιτικοί και στο τέλος, όταν είχε σπάσει και ο πάγος, ήρθε μια τεράστια βασιλόπιτα πασπαλισμένη με άχνη ζάχαρης και την επιγραφή «1945»! Τότε ο πρεσβύτερος αδελφός και οικοδεσπότης σηκώθηκε αργά και τελετουργικά, ήταν και θεωρητικός άνθρωπος με βαθιά φωνή, στήριξε τα χρυσοστολισμένα δάχτυλά του στην άκρη του τραπεζιού και είπε. 

«Αγαπημένοι, αδελφοί, νύφες, ανίψια, αγαπητή συμβία και πεφιλημένα τέκνα, θέλω απόψε, τελευταία βραδιά και ημέρα πέντε τραγικών ετών και την πρώτη ώρα μιας νέας ελπίζω ευοίωνης χρονιάς, να σας εξομολογηθώ κάτι που άλλοι το αγνοείτε, άλλοι το γνωρίζετε, πάντως το υποπτεύεστε. 

Υπήρξα μαυραγορίτης δεινός, ελεεινός και απαίσιος. Με τρόμαξε η Κατοχή από την πρώτη ώρα και οργάνωσα σχέδιο προσωπικής σωτηρίας και σωτηρίας του σπιτιού μου και των τέκνων μου. Τα καλά γράμματα που έμαθα, αφού σπούδασα και γεωπόνος στο Πανεπιστήμιο, δεν φτουρούσαν. Κανένας δεν αγόραζε συμβουλές για την καλή σοδειά της βαμβακοφυτείας και φάρμακα για τη μελίγκρα της αμυγδαλιάς. Γνώριζα καλά την περιφέρεια, μεγαλοαστούς, αστούς, υπαλλήλους και αγρότες με προκοπή, γνώριζα και τις ανάγκες τους και το εκμεταλλεύτηκα. 

  

Διακίνησα προϊόντα πρώτης ανάγκης, λάδι, αλεύρι, ζάχαρη, θερμόμετρα, κινίνο, σουλφαμίδες, καθαρό οινόπνευμα, φωτιστικό πετρέλαιο. Μάζεψα χιλιάδες χρυσές λιρίτσες, ξάφρισα προίκες και προικούλες κοριτσιών, αλλά και ξεγύμνωσα αρχοντικά από πιάνα, παλιές κομότες, σεκρετέρ, γούνες αλεπούς, αστρακάν παλτά, χρυσά περιδέραια, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια. Ούτε οι βέρες μού κακόπεσαν, ούτε και τα χρυσά δόντια, ούτε βέβαια τα μετάλλια, παράσημα ή επιχρυσωμένες εικόνες. Ακόμη κι ένα ωραίο άλογο, δυο μουλάρια και πολλά γαϊδούρια, μια μηχανή άντλησης ύδατος από πηγάδι και, ο θρίαμβός μου, μια παλιά άμαξα- βικτόρια μιας ξεπεσμένης άρρωστης αρχόντισσας του κάμπου περιέλαβα στη συλλογή μου. Όλα αυτά διοχετεύτηκαν όπου δει και εγώ γέμισα μια κασέλα με λίρες.

Αγαπητοί μου συγγενείς, απόψε θα προσφέρω εκατό χρυσές λίρες στον τυχερό που θα του πέσει το πεντόλιρο που έχω ζυμώσει με τη βασιλόπιτα. Επειδή πιθανόν κάποιοι από σας θα σκέπτονται με αποτροπιασμό τον τρόπο κτήσης αυτών των νομισμάτων, θα παρακαλούσα να το δηλώσουν από την αρχή ώστε να μη κόψω κομμάτι στ΄ όνομά τους. Βέβαια από την εποχή του Βεσπασιανού που είχε βάλει εισιτήριο στους δημόσιους απόπατους κατά δήλωσή του τα λεφτά δεν έχουν μυρουδιά, θα υπάρχουν μεταξύ της ιστορικής μας οικογένειας και κάποιοι με λεπτή όσφρηση και οι λίρες μου θα τους μυρίζουν αγροτικόν ιδρώτα, αρχοντιλίκι, βιβλία και αφυδατωμένα παιδιά. Ας μείνουν εκτός μοιρασιάς. Λοιπόν ακούω. Πόσοι θα μπουν στον πειρασμό και πόσοι θ΄ αγιάσουν;» 

Η τιμή του εξευτελισμού 

Τη γενική αμηχανία που ακολούθησε, συνόδευσε μια ένοχη σιωπήκαι εκείνη η βουβή συγκατάθεση της αδήριτης ανάγκης. Κανένας δεν αποποιήθηκε, κανένας δεν αντέδρασε. Ο κυνικός πρωτότοκος έπιασε τη σιωπηρη συγκατάθεση και προχώρησε στην κοπή της πίτας σε ίδια δικαια μερίδια, ανοματίζοντας κάθε φορά τον παρόντα συγγενή. Το πεντόλιρο έπεσε στον μικρότερο γιό του δεύτερου αδελφού. Αυτός έκπληκτος παρέλαβε το βαρύ πουγκί με τις εκατό χρυσές λίρες. Κια τότε επενέβη ο αδελφός υπάλληλος του δήμου.

"Όλοι δεχτήκαμε απόψε να εξευτελιστούμε, όλοι λοιπόν δικαιούμαστε κάποια αργύρια. Οι λίρες θα μιραστούν δίκαια σ όλους. Να έχει και ο εξευτελισμός μια συγκεκριμένη τιμή"

Ετσι κι έγινε. Η τελετή αυτή έγινε έθιμο και ακολουθείται πιστά κάθε πρωτοχρονιά απο τότε...

Ελάχιστες ώρες πριν, 436 μήνες μετά

Γράφει ο ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ΦΑΡΑΚΟΣ

Επειδή σε ελάχιστες ώρες από τώρα φεύγει και ο δέκατος χρόνος του 20ού αιώνα, αλλά και επειδή έχουν συμπληρωθεί ήδη 436 μήνες από τη γνωστή μας Μεταπολίτευση, ίσως είναι καιρός να πούμε κάποια πράγματα με το όνομά τους. Για να ξέρουμε όχι απλώς τι λέμε και τι λέγαμε, αλλά ποιοι ακριβώς είμαστε, πού καταλήξαμε – ή πού καταντήσαμε. Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο, σε αυτήν τη σημερινή πικρή, αλλά και ερμαφρόδιτη κατάσταση, που μοιάζει με δρόμο χωρίς επιστροφή. 

Τι ακριβώς έγινε ετούτα τα 37 χρόνια. Επειδή Μεταπολίτευση δεν ήταν, δεν είναι, μόνο η αποκατάσταση της Δημοκρατίας και ένα πολυσυλλεκτικό Κοινοβούλιο. Πέραν αυτών, μάλλον υπεράνω αυτών, τελικά, είναι πάρα πολλά άλλα, εξίσου σημαντικά και, από μία άποψη, πολύ πιο καταλυτικά (και, ενίοτε, καταστροφικά) για την πορεία του τόπου. 

Είναι, π.χ., η βαθμιαία απαξίωση κάποιων καίριων αξιών. Η αχαλίνωτη δημαγωγία πολλών και η παράδοξη κυριαρχία των λεγομένων Μαζών (των 150 ανθρώπων).

Η ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ της αλήθειας και η κυριαρχία επικινδύνων θεωριών. Ο ουσιαστικός αφοπλισμός, αλλά και ο πραγματικός τρόμος του ελληνικού κράτους απέναντι σε καταστάσεις και κατηγορίες - ιδίως αν αυτές εκτοξεύονται από μια συγκεκριμένη πλευρά. 

Η ουσιαστική διάλυση της Παιδείας, ιδίως στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Η εξουθένωση κάθε ουσιαστικής αντίστασης σε αυτόν τον άθλιο κατήφορο, με τη ρετσινιά του «αντιδραστικού». Η ευθυνοφοβία, η ακηδεία και η ουσιαστική δειλία των λεγομένων Ταγών. Το θράσος των λίγων και η αντίστοιχη λιποταξία των πολλών. 

Αυτών των πολλών -και των όποιων ηγετών τους- οι οποίοι κατάντησαν απλοί θεατές -ενίοτε και χειροκροτητές- της πνευματικής κατάληψης αυτής της χώρας, από μία χούφτα μηδενιστών και τους επιγόνους τους, όλους της «Γενιάς του Πολυτεχνείου». Για να συμβεί το ακατανόητο στην Ελλάδα αυτών των 436 μηνών της περιώνυμης Μεταπολίτευσης: την Ιστορία των 70 τελευταίων χρόνων, από τον πόλεμο του 1940 και μετά, να την έχουν γράψει όχι οι νικητές, ή έστω αντικειμενικοί ιστορικοί, αλλά οι νικημένοι. 

Αυτό μπορεί να αποτελεί την εξήγηση πολλών πραγμάτων, ίσως όμως και να προσφέρει μία τελευταία ευκαιρία. Αντε, χρόνια πολλά.

Ερεβώδες το νέο έτος

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Ποτέ τον τελευταίο μισόν αιώνα και περισσότερο δεν ήταν τόσο δυσοίωνες οι προοπτικές για τον καινούργιο χρόνο όσο φέτος για τη χρονιά που αρχίζει αύριο. Εφιάλτης υπήρξε το 2010, κόλαση αναμένεται να αποδειχθεί το 2011 για εκατομμύρια Ελληνες.  

Γεμάτη ελπίδες για καλύτερες μέρες άρχισε η διακυβέρνηση της χώρας από τον Γιώργο Παπανδρέου. Γέμισε όμως τον τόπο με συντρίμμια, οικονομικά και κοινωνικά. Μισθοί και συντάξεις λεηλατήθηκαν. Εργασιακά δικαιώματα ενός αιώνα καταλύθηκαν. Το κοινωνικό κράτος κατεδαφίζεται. Η Ελλάδα ταπεινώθηκε και διασύρθηκε διεθνώς. Εχασε την εθνική κυριαρχία της και τώρα τη διοικούν οικονομικά ξένοι δυνάστες.

Η Ελλάδα του Μνημονίου της κυβέρνησης Παπανδρέου με την ΕΕ και το ΔΝΤ μας γύρισε, από πολιτική σκοπιά, πίσω στην Ελλάδα της αμερικανοκρατίας της δεκαετίας του 1950 σε ό,τι αφορά τον καθορισμό της μοίρας του ελληνικού λαού από τους ξένους επικυρίαρχους. Αυτοί αποφασίζουν. Η κυβέρνηση απλώς υλοποιεί τις εντολές τους - με υπερβάλλοντα ζήλο που τρομάζει μερικές φορές οφείλουμε να ομολογήσουμε. Η χώρα μας δεν έχει πια Σύνταγμα και νόμους. Το Μνημόνιο είναι πλέον ο υπέρτατος νόμος.

«Χώρα υπό κατοχή» χαρακτηρίζουν τη σημερινή Ελλάδα όχι οι θιγόμενοι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, αλλά ακόμη και οι ιεράρχες της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι οποίοι ουδέποτε διακρίθηκαν για τον ριζοσπαστισμό των θέσεών τους. «Η χώρα μας φαίνεται να μην είναι πλέον ελεύθερη αλλά να διοικείται επί της ουσίας από τους δανειστές μας Δηλώνουμε δηλαδή ότι είμαστε μια χώρα υπό κατοχή και εκτελούμε εντολές των κυρίαρχων δανειστών μας», αναφέρουν σε φυλλάδιο που μοίρασαν στους ναούς.

Θα χειροτερέψει η κατάσταση το 2011 σε σχέση με το 2010. Ομονοούν στην εκτίμηση αυτή Ελληνες και ξένοι αναλυτές. Με έμμεσο τρόπο το αναγνωρίζει ακόμη και η κυβέρνηση. Δεν πρόκειται για κάποια μοιρολατρική πρόβλεψη. Απορρέει από το γεγονός ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου ακολουθεί με συνέπεια μια ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική. Η λογική της είναι πως αν φτωχύνουν όσο το δυνατόν περισσότερο οι Ελληνες, ξένοι επενδυτές θα αγοράζουν επιχειρήσεις, υπηρεσίες, κτίρια και εκτάσεις γης στη χώρα μας, όπως κάνουν στην Κίνα όπου οι μισθοί είναι από 60 έως 200 ευρώ! Η «κινεζοποίηση» της Ελλάδας είναι ο στόχος του Γ. Παπανδρέου, τηρουμένων των αναλογιών.

Το κράτος πρωτοστατεί στις επιθέσεις λεηλασίας των εισοδημάτων των Ελλήνων, στη μείωση των μισθών, στην προσπάθεια υποβάθμισης του βιοτικού επιπέδου μας μέσω εξωφρενικών αυξήσεων στα τιμολόγια των δημοσίων υπηρεσιών. Αυξάνει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τους φτωχούς και τη μειώνει για τους πλούσιους! Αυξάνει 80% (!) τα εισιτήρια των τρένων, 30% έως 50% τα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών. Μειώνει τα δρομολόγια, καταργεί γραμμές, κάνει όσο μπορεί πιο δύσκολες τις μετακινήσεις και τη ζωή των οικονομικά... ασθενέστερων. Μέχρι τα δωρεάν... σχολικά βιβλία ετοιμάζεται να καταργήσει η κυβέρνηση!

Δεν έχει όριο προς τα κάτω η πολιτική Παπανδρέου. Στραγγαλίζει ακόμη και την ελπίδα. Ο λαός όμως θα επιβιώσει - έστω και με βαριές απώλειες. Οχι μόνο θα επιβιώσει, αλλά θα αρχίσει και να υψώνει αποτελεσματικά αναχώματα στην κυβερνητική πολιτική. Οσο ανελέητα σκληρή και αν είναι η πολιτική Παπανδρέου το 2011, σίγουρα θα υπάρξουν αντιστάσεις. Πολύ πιο αποφασιστικές από εκείνες του 2010 που ήταν εντελώς ανεπαρκείς.

Θα πυροδοτήσουν εξελίξεις οι αναπόφευκτες συγκρούσεις της χρονιάς που αρχίζει. Πολιτικές εξελίξεις, εννοούμε. Τι είδους όμως και προς ποια κατεύθυνση κανείς δεν είναι σε θέση να τις προβλέψει από σήμερα. Αυτό θα το καθορίσουν η έκταση και η ένταση των κινητοποιήσεων εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής στην Ελλάδα, αλλά και ενδεχομένως οι υποβόσκουσες αντιπαραθέσεις κρατών και οι απρόβλεπτες κοινωνικές εκρήξεις στην Ευρώπη.

Πρωτοχρονιά χαλεπού έτους αύριο. Κοχλάζουν οι αντιθέσεις κάτω από την επιφάνεια. Ελλάδα και Ευρώπη αποκλείεται να είναι ίδιες του χρόνου τέτοιες μέρες. Παρά τον σημερινό ζόφο εμείς θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα είναι καλύτερες.

Οι Ελληνες που έφυγαν το 2010

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ

www.filoftero.blogspot.com

Σήμερα, θυμόμαστε τους περισσότερο ή λιγότερο γνωστούς Ελληνες από το χώρο των γραμμάτων, της πολιτικής, των τεχνών και της οικονομίας που έφυγαν από τη ζωή ετούτη τη χρονιά. Για όποιες τυχόν παραλείψεις, ζητούμε συγνώμη εκ των προτέρων.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

2. Γιάννης Βούλτεψης (87). Δημοσιογράφος. Το 1965 μαζί με δύο άλλους δημοσιογράφους, τους Γιώργο Ρωμαίο και Γιώργο Μπέρτσο, ξεσκέπασαν τη δράση του παρακράτους στην «υπόθεση Λαμπράκη» (1923).

3. Τάκης Μίχαλος (62). Από τους κορυφαίους έλληνες υδατοσφαιριστές (1947).

11. Αντης Χατζηκωστής (41). Κύπριος εκδότης και επιχειρηματίας των ΜΜΕ, διευθυντής του εκδοτικού συγκροτήματος «ΔΙΑΣ», δολοφονήθηκε (1968).

12. Δημήτριος Αγγελιδάκης (62). Νευροχειρουργός. Αυτοκτόνησε. Είχε κατηγορηθεί πως προκάλεσε σοβαρή εγκεφαλική βλάβη στον σύζυγο της κόρης του Μιλτιάδη Εβερτ, Γιώργο Αλβέρτη.

17. Μιχάλης Παπακωνσταντίνου (90). Πολιτικός. Διετέλεσε υπουργός σε κυβερνήσεις της Ενωσης Κέντρου και της Ν.Δ. Ανιψιός του είναι ο νυν υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου (1919).

25. Σέφης Αναστασάκος (68). Πολιτικός και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, δικηγόρος και βιογράφος του Πλαστήρα (1942).

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

4. Κώστας Αξελός (85). Φιλόσοφος και στοχαστής (1924).

12. Αθαν Κάρας (82). Ελληνοαμερικανός χορευτής, ο άνθρωπος που διέδωσε τον ελληνικό χορό στις ΗΠΑ (1927).

13. Δημήτρης Κωνστάντιος (59). Καθηγητής Αρχαιολογίας, διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου, το οποίο κατόρθωσε να μετατρέψει από ένα κλειστό επιστημονικό ίδρυμα σε έναν ανοιχτό πολιτιστικό χώρο (1951).

25. Βύρων Θεοδωρόπουλος (90). Διακεκριμένος διπλωμάτης και συγγραφέας (1920).

ΜΑΡΤΙΟΣ

14. Κωστής Κολώτας (76). Διακεκριμένος κύπριος εκπαιδευτικός, συγγραφέας και μελετητής του θεάτρου (1934).

14. Πάνος Γλυκοφρύδης (80). Σκηνοθέτης του κινηματογράφου (1930).

22. Ανδρέας Παγουλάτος (62). Ποιητής, θεωρητικός του κινηματογράφου και δοκιμιογράφος (1948).

24. Λάκης Μιχαηλίδης (77). Συγγραφέας, σεναριογράφος και επιθεωρησιογράφος (1932).

27. Καίσαρ Αλεξόπουλος (100). Φυσικός και ακαδημαϊκός, μέλος της ομάδας ΒΑΝ (1909).

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

1. Τζαννής Τζαννετάκης (82). Στρατιωτικός και πολιτικός, που διετέλεσε και πρωθυπουργός της συγκυβέρνησης Ν.Δ. - ΣΥΝ το «βρώμικο '89» (1927).

10. Αλέκος Τζανετάκος (73). Κωμικός ηθοποιός (1937).

12. Μάνος Ξυδούς (56). Τραγουδοποιός, πρώην μέλος των Πυξ Λαξ (1953).

17. Αννα Καλουτά (91). Ηθοποιός, βασική εκπρόσωπος της μουσικής επιθεώρησης στην Ελλάδα (1918).

24. Δημήτριος Τσάτσος (77). Συνταγματολόγος, πανεπιστημιακός και πολιτικός (1933).

ΜΑΪΟΣ

6. Νικόλαος Ματσανιώτης (85). Καθηγητής Παιδιατρικής, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών (1925).

9. Στέφανος Λαζαρίδης (68). Σκηνογράφος και πρώην διευθυντής της Λυρικής Σκηνής (1942).

12. Αντώνης Καρκαγιάννης (78). Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Καθημερινή» (1932).

ΙΟΥΝΙΟΣ

8. Ανδρέας Βουτσινάς (77). Σκηνοθέτης του θεάτρου (1932).

8. Παναγιώτης Συμεωνίδης (81). Γιατρός, ο πρώτος καθηγητής Ορθοπεδικής στη Βόρεια Ελλάδα (1929).

25. Μανώλης Μπαρμπουνάκης (77). Εκδότης και βιβλιοπώλης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, από τους πρώτους που καθιέρωσαν τις παρουσιάσεις βιβλίων από τους συγγραφείς τους (1932).

ΙΟΥΛΙΟΣ

6. Ιωάννης Παπασπύρου (88). Οικονομολόγος και πολιτικός. Ιδρυτικός μέλος του ΠΑΣΟΚ, εξελέγη βουλευτής του κινήματος το 1974 και το 1977, ενώ διετέλεσε και δήμαρχος Πειραιά (1922).

6. Αλέκος Σοφιανίδης (73). Ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ και προπονητής (1937).

7. Αλέκος Τζουμάνης (85). Κοντραμπασίστας με μεγάλη θητεία στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και μουσικοδιδάσκαλος (1925).

19. Σωκράτης Γκιόλιας (37). Δημοσιογράφος, θύμα της «Σέχτας Επαναστατών» (1973).

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

1. Βασίλης Νόνης (71). Πρωτοψάλτης και δεξιοτέχνης στο κανονάκι (1939).

14. Ράλλης Κοψίδης (71). Ζωγράφος, χαράκτης και πεζογράφος (1939).

16. Δημήτριος Ιωαννίδης (87). Ελληνας στρατιωτικός, από τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου (1923).

18. Κωνσταντίνος Βεντούρης (83). Πλοιοκτήτης, ιδρυτής της εταιρείας Ventouris Ferries (1927).

27. Αυγουστίνος Καντιώτης (103). Πρώην μητροπολίτης Φλωρίνης, γνωστός για τις ιδιόρρυθμες θέσεις του, όπως η κατάργηση του Καρναβαλιού και ο αφορισμός του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1907).

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

8. Νίκος Πατσαβός (71). Εικονολήπτης επικαίρων, προσωπικός οπερατέρ του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο άνθρωπος που απαθανάτισε το 1973 τη σκηνή που το τανκς σπάει την πύλη και μπαίνει στο Πολυτεχνείο (1939).

9. Βασίλης Χριστοδούλου (93). Σκιτσογράφος. Το έργο του ξεπερνά τις 120.000 γελοιογραφίες, που αποτελεί ίσως παγκόσμιο ρεκόρ (1917).

10. Γκιζέλα Ντάλι (73). Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Αδαμαντίας Μαυροειδή, ελληνίδα ηθοποιός (1937).

10. Παναγιώτης Μουλλάς (75). Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο ΑΠΘ και δοκιμιογράφος (1935).

11. Δημήτρης Καμπερίδης (64). Ηθοποιός και συγγραφέας (1946).

30. Δούκισσα (Φωταρά) (69). Τραγουδίστρια και ηθοποιός (1941).

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

1. Γιώργος Τζιώτζιος (56). Κριτικός κινηματογράφου, πρώτος διευθυντής του περιοδικού «Σινεμά». (1954).

9. Κάτια Αντωνοπούλου. Συγγραφέας, που διακρίθηκε στο ταξιδιωτικό βιβλίο.

11. Νικόλαος Αρτεμιάδης (93). Μαθηματικός και ακαδημαϊκός (1917).

13. Κώστας Καφάσης (70). Τραγουδιστής και ηθοποιός (1940).

16. Γιάννης Δαλιανίδης (86). Σκηνοθέτης, από τους πρωτοπόρους του μιούζικαλ στη χώρα μας (1923).

16. Ιωάννης Λαδάς (90). Στρατιωτικός, εκ των πρωταιτίων του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου (1920).

24. Καίτη Χωματά (63). Τραγουδίστρια, η φωνή του «Νέου Κύματος» (1946).

27. Χάρης Πάτσης (97). Φιλόλογος, συγγραφέας και εκδότης (1913).

28. Γιάννης Σακελλαράκης (74). Διακεκριμένος αρχαιολόγος (1936).

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

2. Χρήστος Τριάντης (90). Συνδικαλιστής στο χώρο των συνταξιούχων (1920).

7. Σμάρω Στεφανίδου (97). Ελληνίδα ηθοποιός (1913).

9. Εκτωρ Κακναβάτος (90). Ποιητής της μεταπολεμικής γενιάς, ενταγμένος στο υπερρεαλιστικό ποιητικό σύμπαν (1920).

20. Αιμίλιος Μεταξόπουλος (55). Πολιτικός επιστήμονας, που διετέλεσε και πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου (1955).

21. Τάκης Χασήρ (90). Αθλητικογράφος με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Χασηρτζόγλου (1920).

28. Γιώργος Φούντας (86). Ελληνας ηθοποιός (1924).

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

18. Ζακλίν ντε Ρομιγί (97). Γαλλίδα ελληνίστρια, έλαβε τιμητικώς την ελληνική ιθαγένεια, μακάρι όλοι μας να αγαπούσαμε την Ελλάδα όπως αυτή (1913).

18. Τασσώ Καββαδία (89). Ηθοποιός και μεταφράστρια (1921).

21. Δημήτριος Μαρινόπουλος (91). Επιχειρηματίας, συνιδρυτής της φαρμακοβιομηχανίας Φαμάρ και της αλυσίδας σουπερμάρκετ «Μαρινόπουλος» (1919).

Το βέλος του χρόνου και τα όνειρα μας

Του Θαναση Δριτσα

Καρδιολόγου στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο

Προς τα πού κατευθύνεται άραγε το βέλος του χρόνου; Μέσα στον 20ό αιώνα, ο Αλβέρτος Αϊνστάιν διατύπωσε μέσα από τη σχετικότητα τη στενή συνάφεια χώρου και χρόνου και απέδειξε ότι παρελθόν και μέλλον ίσως αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος.

Ομως, η κατάργηση των ορίων παρελθόντος και μέλλοντος μπορεί να συμβαίνει μόνο όταν ένα σώμα αποκτήσει θεωρητικά ταχύτητες κίνησης που να προσεγγίζουν την ταχύτητα του φωτός, ένα γεγονός που παραμένει καθαρά φαντασιακή προοπτική για τον υπαρκτό κόσμο του σήμερα.

Για τους κοινούς θνητούς, ο χρόνος εξακολουθεί να κινείται γραμμικά με το παρελθόν πίσω και το μέλλον να κινείται μπροστά, ο Παλαιός και Γηραιός Χρόνος παραδίδει τη σκυτάλη της ζωής στο Νέο Χρόνο. Ομως, πίσω από τις διάφορες παραστάσεις για την κίνηση του χρόνου κρύβονται κοινωνικές αντιλήψεις και ιδεολογικές προκαταλήψεις.

Σύμφωνα με τις αρχαίες αντιλήψεις, οι απώτεροι πρόγονοι, δηλαδή οι αρχαίοι, βρίσκονταν στην κορυφή μιας πυραμίδας τη βάση της οποίας αποτελούσαν οι εντελώς πρόσφατοι απόγονοι, ο χρόνος λοιπόν στον αρχαίο κόσμο εμφανίζει μια καθοδική κίνηση που αντανακλάται και στη γλώσσα έτσι ώστε οι οι πρόγονοι αποκαλούνται «ανιόντες» και οι απόγονοι «κατιόντες».

Η κατάταξη αυτή προς την κατεύθυνση μιας φαντασιακά καθοδικής ροής του χρόνου αποτελούσε και μια ιεραρχική κατάταξη σε μια κλίμακα εξουσίας. Αντίστροφα με τον αρχαίο άνθρωπο που ενσάρκωνε την εξουσία και τη δύναμη, ο νέος αντιπροσώπευε την υποταγή και την κατωτερότητα.

Ακόμη και η λέξη «νέος» και η ομηρική συνώνυμη «νέατος» περιέχουν μάλλον την κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα «ni-» η οποία δηλώνει το κάτω και μέσα (απαντά και στην αγγλική λέξη nether). Είναι επίσης φανερό πως η αρχαία αυτή αντίληψη πηγάζει από την πατριαρχική δομή των κοινωνιών και συνδέεται με την ιδέα του πτωτικού ανθρώπου και την κοσμοαντίληψη της προοδευτικής παρακμής του ανθρώπινου είδους από το ουράνιο και θεϊκό προς το γήινο και χωμάτινο (βλ. Βαγγέλης Πανταζής, Αρχαιολογία και Τέχνες).

Ομως στη συνέχεια το αρχαίο αυτό μοντέλο ροής του χρόνου προς τα κάτω αντιστράφηκε στις νεώτερες εποχές και επικράτησε πλέον η άποψη που ανθεί και στις μέρες μας ότι δηλ. ο χρόνος κινείται ανοδικά και οι πρόγονοι βρίσκονται στις ρίζες, ενώ οι απόγονοι δηλ. οι νέες γενιές καταλαμβάνουν τα κλαδιά του δέντρου της ζωής και του χρόνου.

Οι αιτίες αυτής της αισιόδοξης και ελπιδοφόρας αντιστροφής είναι πιθανώς η χρονολόγηση με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού (έτος μηδέν), οι μεγάλες γεωγραφικές ανακαλύψεις και η αμφισβήτηση των αυθεντιών, η θεωρία της εξέλιξης των ειδών και η αμφισβήτηση της πατριαρχίας. Οπωσδήποτε, η ανοδική και αισιόδοξη κοσμοαντίληψη περί ανοδικής πορείας του χρόνου συνδέεται και με την οικονομική άνθηση της Ευρώπης, τον περιορισμό της δουλείας και την επικράτηση της δημοκρατίας ως μοντέλου ζωής.

Στις μέρες μας, όμως, το δημογραφικό πρόβλημα, κυριότερα στις δυτικές κοινωνίες, έχει οδηγήσει πλέον σε σημαντική μείωση του πληθυσμού των νέων ανθρώπων και σε πληθυσμική κυριαρχία των υπερηλίκων με αποτέλεσμα η κοινωνία να αυξάνει τον συντηρητισμό της. Αυτό οδηγεί σε εκρηκτικές αντιδράσεις των νεωτέρων ανθρώπων που νιώθουν ότι έχουν ελάχιστες ευκαιρίες στον σύγχρονο κόσμο.

Ακόμη, το άνοιγμα της οικονομικής ψαλίδας και η επίταση των κοινωνικών ανισοτήτων υπονομεύει τη δημοκρατία και οδηγεί στην κατάλυση της μεσαίας τάξης ανθρώπων η οποία είναι εκείνη που επί της ουσίας κατευθύνει προς τα άνω το βέλος του χρόνου.

Το προς τα πού τελικά βαδίζει όμως το βέλος του χρόνου εξαρτάται και από τα όνειρά μας. Ο μικρός Αλβέρτος Αϊνστάιν παρέμεινε πιστός στο υπερρεαλιστικό παιδικό του όνειρο που το ακολούθησε πιστά μέχρι το τέλος.

Στις αυτοβιογραφικές του σημειώσεις έλεγε ότι όταν ήταν παιδί είχε σκεφτεί να αρπάξει μιαν ακτίνα φωτός και να την ακολουθήσει μέχρι το άπειρο. Τα όνειρά μας μπορούν, αν τα ακολουθήσουμε, να αλλάξουν τη φορά του βέλους του χρόνου.

Αυτό τελικά κατάφερε και ο μικρός Αλβέρτος, ως αναβάτης σε παιδικό όνειρο, να αλλάξει το βέλος του χρόνου.

2010: Στιγμές στον κόσμο

Με μια επιλογή από τις σημαντικότερες φωτογραφίες, που αποτύπωσαν μερικές από τις «ιστορικές» στιγμές του 2010 μας αποχαιρετά ο κόσμος.

Τις είδαμε, τις ζήσαμε, αλλά όχι με την ένταση και το ενδιαφέρον των περασμένων χρόνων. Το 2010 η Ελλάδα βρέθηκε στη δίνη δραματικών γεγονότων και σχεδόν αδιαφόρησε για όσα συνέβησαν στον κόσμο.

Σπάνιες υπήρξαν οι φορές που το ενδιαφέρον μας απέσπασε η διεθνής επικαιρότητα. Τις περισσότερες φορές πρωταγωνιστήσαμε εμείς, αρνητικά βέβαια, στη διεθνή σκηνή. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, μερικές από τις στιγμές που σχεδόν προσπεράσαμε, βυθισμένοι στα δικά μας προβλήματα.

"Αποστολή εξετελέσθη ΧΙΛΗ" γράφει το πανό που κρατούν οι διασώστες λίγο αφού έχουν απεγκλωβίσει τους παγιδευμένους μεταλλωρύχους του Σαν Χοσέ, οι οποίοι έζησαν για δύο μήνες σε βάθος 700 μέτρων. Οι "33" άνδρες βγήκαν στην επιφάνεια της γης μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες με τη βοήθεια της ειδικής κάψουλας στις 14 Οκτωβρίου.

Ο Κάρλες Πουγιόλ πανηγυρίζει μετά από την κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου που φέτος διοργανώθηκε στη Νότια Αφρική και ξεκίνησε στις 11 Ιουνίου. Η Ισπανία επικράτησε της Ολλανδίας στον τελικό με σκορ 1-0.Πάνω δεξιά ο Πάουλ, το χταπόδι, που έγινε παγκοσμίως γνωστό για τις προβλέψεις του, ανάμεσα στις οποίες και η νίκη της Ισπανίας.

Ελικόπτερα μοιράζουν τρόφιμα στο Πακιστάν το οποίο επλήγη από τις χειρότερες πλημμύρες των τελευταίων δεκαετιών τον Αύγουστο. Περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ καταστράφηκαν εκατομμύρια εκτάρια καλλιεργειών.

Ένα ισραηλινό περιπολικό σκάφος διαγράφεται μπροστά από το τουρκικό πλοίο «Μαβί Μαρμαρά», ένα εκ των πλοίων που προσπάθησαν να σπάσουν τον αποκλεισμό της Γάζας. Στις 31 Μαίου Ισραηλινοί στρατιώτες επιτέθηκαν στον διεθνή στολίσκο σκοτώνοντας εννέα ακτιβιστές.

Ο ισχυρός σεισμός 7 ρίχτερ που "χτύπησε" την Αϊτή στις 12 Ιανουαρίου άφησε πίσω του χιλιάδες τραυματίες αλλά και περισσότερους από 100.000 νεκρούς.

 Η Μούρνι Ανίσα μαστιγώνεται δημοσίως στην Ινδονησία την 1η Οκτωβρίου επειδή πουλούσε φαγητό κατά την διάρκεια του ραμαζανιού.

Διαδηλωτής επιτίθεται σε περαστικό κατά την διάρκεια των μαζικών κινητοποιήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι τον Οκτώβριο κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης.

Πυκνός καπνός καλύπτει το νησί της Νότια Κορέας Γιονπιόνγκ μετά από την επίθεση της Βόρειας Κορέας στις 23 Νοεμβρίου, που στοίχισε τη ζωή τεσσάρων ανθρώπων.

Υποστηρικτές συγκεντρωμένοι μπροστά από την πόρτα του σπιτιού της ηγέτιδας της αντιπολίτευσης της Μιανμάρ Αούνγκ Σαν Σούου Κίι, η οποία αφέθηκε ελεύθερη στις 13 Νοεμβρίου μετά από επτά χρόνια σε κατ' οίκον περιορισμό.

Καπνοί βγαίνουν από το ηφαίστειο του παγετώνα Εϊγιαφιατλαγιοκούλ, το οποίο εξερράγη στις 14 Απριλίου, προκαλώντας προβλήματα στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο και εκατοντάδες ακυρώσεις πτήσεων.

Ο Τζούλιαν Ασάντζ, ο ιδρυτής του ιστότοπου WikiLeaks, όπου αποκαλύφθηκαν χιλιάδες απόρρητα αμερικανικά διπλωματικά έγγραφα για φλέγοντα ζητήματα όπως ο πόλεμος σε Ιράκ και Αφγανιστάν αλλά και για πιο "προσωπικά" όπως για τον Χαμίντ Καρζάι, τον Λίβυο ηγέτη Καντάφι, τον Νικολά Σαρκοζί και την Άνγκελα Μέρκελ.

πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΝΗ

Πρωτοχρονιάτικες παραδόσεις απο τις «Γειτονιές» του πλανήτη που ετοιμάζονται να υποδεχτούν τον νέο χρόνο

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα περισσότερο ή λιγότερο «δεμένα» με τις παραδόσεις συναντάμε και στις «γειτονιές» του κόσμου που αυτές τις μέρες είναι όλες πανέτοιμες να υποδεχτούν το 2011...

Bραζιλία: Oι Bραζιλιάνες για γούρι φοράνε κάτω από τα λευκά ρούχα τους ένα κίτρινο εσώρουχο στρινγκ, ενώ οι Πρωτοχρονιές τους είναι ντυμένες στα λευκά. Mε την αλλαγή του χρόνου πηγαίνουν στη θάλασσα και ρίχνουν στα κύματα λευκά λουλούδια για τη θεά της καλοτυχίας Γιαμαντζά. Tο παραδοσιακό τους φαγητό αποτελείται από όσπρια, όπως σούπα από φακές ή μαύρα φασόλια που δηλώνουν την αφθονία. Λευκά κεριά, λευκά λουλούδια και φωτάκια πρωταγωνιστούν στη διακόσμηση.

Iταλία: Oι Iταλοί παραδοσιακά περιμένουν όχι τον Aγιο Bασίλη, αλλά τη Strega Buffana να φέρει τα δώρα στα παιδιά. Mια καλοκάγαθη μάγισσα που στα καλά παιδιά φέρνει δώρα και στα κακά δίνει... κάρβουνα.

M. Bρετανία: Tα παιδάκια σε αρκετές επαρχίες της M. Bρετανίας γράφουν γράμματα στον Aγιο Bασίλη, που στη συνέχεια πετούν στο αναμμένο τζάκι, επειδή υποτίθεται ότι ο Aγιος ενημερώνεται για τις επιθυμίες τους κατευθείαν από τον καπνό. Aν, όμως, το γράμμα καεί αμέσως, πρέπει να το ξαναγράψουν...

Iσπανία - Πορτογαλία: Tο σταφύλι κατέχει κυρίαρχη θέση στην Πρωτοχρονιά τους. Mόλις το παραδοσιακό ρολόι - κούκος χτυπήσει 12 τα μεσάνυχτα, οι Iσπανοί και οι Πορτογάλοι τρώνε 12 ρώγες σταφύλι για να εξασφαλιστεί η καλοτυχία του χρόνου.

Xονγκ - Kονγκ: Oι κάτοικοι προτιμούν να εκδηλώνουν την αγάπη τους με μετρητά. Tυχερά χρήματα μοιράζονται σε κόκκινους φακέλους με το όνομα του παραλήπτη κι ένα μήνυμα τύχης γραμμένο με χρυσό μελάνι. Συνήθως δίνονται από τους συγγενείς μόνο στα παιδιά της οικογένειας και στα ανύπαντρα μέλη. Oσο για τη διακόσμηση, όλα είναι κόκκινα, αφού το συγκεκριμένο χρώμα συνδέεται με τη χαρά και την ευτυχία. Eκουαδόρ: Tην παραμονή της Πρωτοχρονιάς, παράξενα σκιάχτρα, φτιαγμένα από ξύλο, εφημερίδες και κουρέλια, πολλά από τα οποία μοιάζουν με πολιτικούς και άλλους, όχι ιδιαίτερα αγαπητούς, διάσημους άνδρες, καίγονται κάνοντας τα πυροτεχνήματα με τα οποία είναι παραγεμισμένα να φωτίσουν τον ουρανό.
O συμβολισμός αναφέρεται στον αποχαιρετισμό του χρόνου και των δυσάρεστων γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκειά του.

Oυκρανία: Συνηθίζεται ανάμεσα στα στολίδια του δέντρου να βάζουν και ψεύτικες αράχνες με ιστούς. H αράχνη πιστεύεται ότι φέρνει τύχη και σε όποιο σπίτι εμφανιστεί πραγματική αράχνη το πρωί της Πρωτοχρονιάς, το έθιμο λέει ότι η οικογένεια θα είναι καλότυχη όλο τον χρόνο.

Συνοικία το όνειρο…

Γράφει η ΕΙΡΗΝΗ ΚΟΥΤΣΑΥΤΗ

Ονειρεύομαι συχνά πως κοντοζυγώνει η αλλαγή… Αλήθεια λέω! Oχι όμως σαν αυτή που μας διαλαλούν κάποιοι προεκλογικά (αλλά και μετεκλογικά) στα παράθυρα των ειδήσεων αλλά και στις διαφημίσεις που κατακλύζουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο, αλλά μια διαφορετική, εντελώς «φρέσκια» αλλαγή.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ κι εσείς: Κάθε σπίτι θα αποκτήσει το λαχανόκηπό του και απ’ τα μπαλκόνια των πυκνών πολυκατοικιών θα μοσχοβολά ο τόπος λουίζα, θυμάρι, βασιλικό και μαϊντανό. Πιάτα με τα υπάρχοντα της ημέρας θα πηγαινοέρχονται μεταξύ των νοικοκυρών, που σαν σε άλλη ανταλλαγή πραμάτειας θα αλληλοβοηθιούνται με ατάκες τύπου: «Εχεις σήμερα φασολάδα; Θα σου στείλω και σπανακόπιτα». Τα ασβεστωμένα σπίτια θα μυρίζουν οικογένεια, καθώς θα είναι πάντα καθαρά για να υποδεχθούν τους φίλους. Επαγγέλματα όπως ο τσαγκάρης, η μοδίστρα και ο επιπλοποιός θα ξαναβγούν στην επιφάνεια απ’ το χρονοντούλαπο της ιστορίας και η επόμενη γενιά θα εκπαιδευτεί για να λέει «ευχαριστώ» σε ένα δώρο. 

Το όνειρό μου έχει και συνέχεια… Από τη νέα γενιά θα γεννηθεί ένας Ρίτσος, ένας Σεφέρης, ένας Γκάτσος, ένας Χατζηδάκις κι ένας Καβάφης. Θα δημιουργήσουν με μεστά χρώματα στον αχανή καμβά της σημερινής καθημερινότητάς μας έργα που θα μας κάνουν να αναρωτιόμαστε τι κάναμε τόσο καιρό.

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ έχουμε το μαγικό χάρισμα να αναγεννιόμαστε, ως άλλοι μυθικοί φοίνικες, μέσα απ’ τις στάχτες μας. 

Αύριο ξημερώνει το φρέσκο 2011 του παλιού ’50. Καλώς να μας ορίσει!

«Μ’ ένα σίδερο σονάρουνε»...

Tου Παντελη Μπουκαλα

«Σου ’πανε πολλοί τα κάλαντα;». Το ερώτημα, που γυρνάει και ξαναγυρνάει στις κουβέντες μας τέτοιες μέρες, πρέπει να πρωτοακούστηκε πολύ πριν το θέσει ο Σολωμός στη σατιρική «Πρωτοχρονιά» του· έπαιζαν τότε στους δρόμους της Ζακύνθου  «ταμπουράδες, μαντολιά / και κιτάρες και βιολιά», ενώ τα παιδιά, «τα βρωμόπαιδα» για την ακρίβεια, αφού έτσι τα λέει ο γιατρός Ροΐδης, «σονάρανε με μια σιδεροστία», έπαιζαν δηλαδή με το τριγωνάκι τους, το «σίδερό τους», και «έπαιρναν όβολα». 

Να, λοιπόν, που οι μικροί τραγουδιστές των εορτών έπαιρναν και χρήματα από τότε, Πρωτοχρονιά του 1824, κι όχι μονάχα γλυκά, μήλα και καρύδια. Το σενάριο λοιπόν περί «φθοράς της παράδοσης» και «εκχρηματισμιού των εθίμων» δεν καλοστέκεται.

Τα ίδια τα κάλαντα πάντως όλο και λιγοστεύουν: την Πρωτοχρονιά δεν έρχονται να μας τα πουν ούτε οι μισές μικροκομπανίες των Χριστουγέννων, στα Φώτα είναι θαύμα αν εμφανιστεί έστω μια παρέα, όσο για τα λαζαρίτικα (παίρναμε σβάρνα τις γειτονιές, φορτωμένοι μαντίλια μεταξωτά, για να πούμε τον «Λάζαρο αναστημένο»), ίσως επιζούν σε κάνα χωριό νησιού ή βουνού που επιμένει να πορεύεται μακριά από την ομοιογενοποιητική τηλεόραση ή σε τίποτα εκδηλώσεις «αναβίωσης». Κι έτσι, το ερώτημα «σου ’πανε πολλοί τα κάλαντα;», τίθεται πια με περισσότερη αγωνία, τουλάχιστον απ’ όσους συνεχίζουν να το ’χουν σε καλό να τους τα λένε πολλοί.

Πάει ωστόσο να γίνει κάπως του συρμού τα τελευταία χρόνια, με σχόλια στα ραδιόφωνα, στις τηλεοράσεις και στο Διαδίκτυο, μια γκρίνια για τα κάλαντα. Ηρθε ο καιρός να τα περιλάβει και αυτά η «αποδόμηση»; Ας μη βιαστούμε να συμπεράνουμε. Διαβάζω, πάντως, ή ακούω αρκετούς που γκρινιάζουν, και για τον λόγο του ο καθένας, πραγματικό ή της φαντασίας του. Αλλος εκνευρίζεται που τον ξυπνάνε πρωινιάτικα, και μάλιστα για να του πουν «καλήν εσπέραν». Αλλος μουτρώνει επειδή θέλει να πιστεύει ότι βλέπει μουτρωμένα τα παιδιά όταν τους δίνει λίγα. Ο τρίτος δυσφορεί επειδή «όλο μαυράκια και Αλβανάκια βλέπω, χάθηκαν τα Ελληνόπουλα». Ο τέταρτος ενοχλείται που μετά τα τρία πρώτα στιχάκια, τα παιδιά περνάνε γρήγορα στα «Χρόνια πολλά» για να ξαναβγούν στη γύρα. Ο άλλος δυσθυμεί επειδή η μικρή αυτοσχέδια κομπανία φαλτσάρει. Κι οι πιο πολλοί επειδή οι πιτσιρικάδες βγαίνουν λέει μόνο για τα λεφτά, δεν το χαίρονται...

Ε, λοιπόν, η δημοτική ποίηση (και τα κάλαντα σαν μέρος της) φρόντισε να δώσει εξαρχής την απάντησή της στους ψυχικώς τσιγκούνηδες. Να, όπως σε τούτο το επτανησιακό πρωτοχρονιάτικο τραγούδι που, ποιος ξέρει, ίσως το άκουγε κι ο Σολωμός: 

«Εμείς εδώ δεν ήρθαμε λεφτά για να μας δώσεις,

μα είναι ντροπή να φύγουμε χωρίς να μας πληρώσεις». 

Κι αν δεν αρκεί αυτό, ιδού και το κρητικό: 

«Ακόμα δεν το ηύρηκες το μάνταλο ν’ ανοίξεις, 

να μας εδώκεις τίποτα κι απόκειας να σφαλίξεις;».