ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ:Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ

Photo: "Αναρχικός" καφές (κλασικό εργαλείο "δουλειάς" μερίδας δημοσίων υπαλλήλων) μόλις έχει πάρει καθοδική πορεία προς το κεφάλι του Γερμανού πρόξενου λόγω σπρωξίματος του παραγωγικού αγωνιστή-κατόχου του από άλλους διαδηλωτές...

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

«Ο υπάλληλος του Δήμου Θεσσαλονίκης Θ.Κ. στην απολογία του υποστήριξε πως δεν χτύπησε τον πρόξενο, αλλά έχοντας υψωμένη τη γροθιά του για να διαμαρτυρηθεί έπεσε πάνω του, όταν κάποιος του πάτησε τη φτέρνα από πίσω» («Εθνος», 29/11).

 

Προσπάθησα να αποκαταστήσω την αντανακλαστική κίνηση με τη φαντασία μου, τη σχέση υψωμένης γροθιάς και πίσω φτέρνας, τον αυτοματισμό του νευρικού συστήματος, το οποίο βρίσκεται σε υπερδιέγερση λόγω διαμαρτυρίας και μεταδίδει το μήνυμα στον εγκέφαλο ο οποίος χωρίς δεύτερη σκέψη μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου ενεργοποιεί τους μυς με αποτέλεσμα να πέσει η γροθιά. Υποθέτω δε ότι επειδή δεν έπεσε μία, αλλά δύο - τρεις γροθιές, αυτός που βρισκόταν από πίσω του πάτησε τη φτέρνα δύο και τρεις φορές, ίσως από περιέργεια, για να παρατηρήσει τις αντιδράσεις του συναγωνιστή του.

 

Εγκατέλειψα όμως γρήγορα την προσπάθεια και αναζήτησα τη βοήθεια της εμπειρίας προκειμένου να αντιληφθώ τι συνέβη στη Θεσσαλονίκη, όσο ο λαός της τοπικής αυτοδιοίκησης αντιστεκόταν στον βάρβαρο κατακτητή και τον σχεδόν φαλακρό εκπρόσωπό του - μην τα ξεχνάμε αυτά.  

 

Αυτά συμβαίνουν, σκέφτηκα. Περπατάει ο Χάρντι με την τούρτα στο χέρι, πατάει ένα πατίνι, φεύγει με τα ροδάκια του και η τούρτα περιλούζει τον Λόρελ. Οι Γάλλοι, το είδος αυτό της σκηνής το αποκαλούν «τούρτα κρέμας» - tarte à la crème - εννοώντας το εύκολο εφέ της κακής σκηνοθεσίας. Προφανώς οι δικαστές, που έχουν χάσει οι άνθρωποι τη διάθεση να γελάνε λόγω περικοπών, δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν την έστω χαμηλή κωμική αξία της σκηνής. Εξάντλησαν τη σοβαρότητά τους και αθώωσαν τον κατηγορούμενο.

 

Θυμήθηκα επίσης κάποιον δικηγόρο, πάνε πολλά χρόνια, που ισχυρίστηκε ότι ο πελάτης του οδηγούσε το αυτοκίνητό του αργά στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης όταν από κάποια πάροδο πετάχτηκε μια ηλικιωμένη γυναίκα η οποία έπεσε με ιλιγγιώδη ταχύτητα πάνω του. Σημειωτέον ότι η ηλικιωμένη γυναίκα ήταν πεζή. 

 

Αντιθέτως δεν δυσκολεύτηκα να κατανοήσω το άλλοθι του δεύτερου αγωνιστή. «Ο υπάλληλος του Δήμου Κορδελιού - Ευόσμου Σ.Α. υποστήριξε πως ο καφές πετάχτηκε από το χέρι του όταν σπρώχτηκε από άλλους διαδηλωτές».

 

Το πλαστικό ποτηράκι με τον καφέ - κατά προτίμηση φραπέ, με τον αφρό κρουσταλλιασμένο στα τοιχώματα - είναι τμήμα των εργαλείων δουλειάς ενός είδους δημοσίου υπαλλήλου. Συνήθως το είδος που σε κοιτάζει αδιάφορα και σου δείχνει ανασηκώνοντας το πιγούνι του το διπλανό γκισέ. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η Θέμις έχει (συνδικαλιστικά) κέφια

EΞΑΙΡΕΤΙΚΟ 

Toυ ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Κανονικά, το επόμενο βήμα της ελληνικής δικαιοσύνης πρέπει να είναι η άσκηση δίωξης κατά του Γερμανού προξένου στη Θεσσαλονίκη, Βόλφγκανγκ Χέσλερ Ομπερμάιερ, διότι επισκέφθηκε τη ΔΕΘ και διατάραξε την κοινωνική ειρήνη. 

Δεν σοβαρολογούμε· απλώς συνεχίζουμε το καλαμπούρι του αυτόφωρου Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης, το οποίο έκρινε αθώους τους τρεις εργαζόμενους επειδή είχαν την ατυχία να... πέσουν πάνω στον Γερμανό διπλωμάτη.

Πριν από δύο εβδομάδες είδαμε όλοι στις τηλεοράσεις μια αγέλη συνδικαλιστών να ορμάει σε έναν μεσήλικο, ο οποίος όπως μάθαμε ήταν ο Γερμανός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη. 

Ο κ. Ομπερμάιερ έπεσε θύμα επίθεσης για τον ίδιο λόγο που μαχαιρώνονται οι Πακιστανοί στην Αθήνα: λόγω καταγωγής και ιδιότητας. 

Η παρέμβαση της αστυνομίας τον έσωσε από τα χειρότερα· έφαγε μόνο δύο γροθιές στην πλάτη κι έναν καφέ στο κεφάλι. 

Από το βίντεο που προβλήθηκε στις τηλεοράσεις, η ΕΛ.ΑΣ. ταυτοποίησε τρία άτομα για την επίθεση. Εναν συνδικαλιστή εκπαιδευτικό (που προφανώς πέρναγε από τη συγκέντρωση των υπαλλήλων των ΟΤΑ και σκέφθηκε να προπηλακίσει τον Γερμανό) και δύο δημοτικούς υπαλλήλους. Συνελήφθησαν και ύστερα από πολλές αναβολές δικάστηκαν προχθές.

Ενας κατηγορουμένος είπε στην απολογία του ότι δεν χτύπησε τον πρόξενο, αλλά έχοντας υψωμένη τη γροθιά του για να διαμαρτυρηθεί, έπεσε πάνω του (με τη γροθιά αγωνιστικά σφιγμένη), όταν κάποιος του πάτησε τη φτέρνα. Ο άλλος υποστήριξε πως ο καφές έφυγε από το χέρι του, όταν τον έσπρωξαν άλλοι διαδηλωτές.

Πιο ενδιαφέρουσα είναι η απόφαση του προέδρου του δικαστηρίου, ο οποίος δέχτηκε όσα είδε στο βίντεο, ότι δηλαδή ο ένας από τους κατηγορουμένους χτύπησε δύο φορές (μάλιστα) τον διπλωμάτη στην πλάτη με τη αγωνιστικά σφιγμένη γροθιά του και ο δεύτερος πέταξε στον πρόξενο διπλωμάτη ένα πλαστικό κυπελλάκι με καφέ. Εκρινε όμως αθώους τους κατηγορούμενους με ένα σκεπτικό που προφανώς θα καταγραφεί στα νομικά χρονικά. Οπως καταγράφεται στον Τύπο («Εθνος» 29.11.2012) «για το αδίκημα της διατάραξης κοινής ειρήνης οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν διότι η επίθεση εκδηλώθηκε προσωπικά σε συγκεκριμένο άτομο και όχι μαζικά». 

 Δηλαδή, πόσους έπρεπε να προπηλακίσουν; Το ρωτάμε όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά για να ξέρουν οι επόμενοι να μη δείρουν περισσότερους κι έχουν μπλεξίματα με τον νόμο.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Γιατί κινδυνεύει με αποτυχία το σχέδιο της επαναγοράς ομολόγων

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΑΥΡΙΔΗ

Είναι άλλο πράγμα το κούρεμα του χρέους και άλλο η επαναγορά ομολόγων σε χαμηλή τιμή.  

Στην πρώτη περίπτωση συμμετέχουν όλοι. 

Στην δεύτερη  αγοράζει το κράτος και πουλάνε ορισμένοι. 

Το ερώτημα που προκύπτει είναι  σαφές: Ποιος θα απολογηθεί στο μέλλον για την ζημία εκείνων που θα συμμετάσχουν «εθελοντικά» και θα παίξουν τον ρόλο του πωλητή σε αυτό το θέατρο του παραλόγου; 

Ο κ. Στουρνάρας βάπτισε την προσπάθεια «πατριωτική» . Αυτός από μόνος του είναι ένας σοβαρός λόγος για να αρχίσουμε να ψάχνουμε τα κενά όλης αυτής της ιστορίας. Πίσω από κάθε έκκληση πατριωτισμού συνήθως κρύβεται και μία μεγάλη αδυναμία. 

Στην προκειμένη περίπτωση η αδυναμία είναι εμφανής δια του γυμνού οφθαλμού: Πολύ δύσκολα θα αποφύγουν τις δικαστικές περιπέτειες όσοι συναινέσουν στο να πυροβολήσουν τα πόδια τους οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία. 

Το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Εκτός κι αν γίνει κούρεμα στα κρατικά δάνεια των ευρωπαϊκών χωρών προς την Ελλάδα και στα ομόλογα που έχει στα χέρια της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.  Με άλλα λόγια, η μοναδική λύση είναι αυτή που έχει προτείνει το ΔΝΤ.  Κι η αλήθεια είναι ότι οι Έλληνες ανακάλυψαν έστω κι αργά ότι το ΔΝΤ έχει πάντα δίκιο στις εκτιμήσεις του (για τις εκτιμήσεις του ο λόγος και όχι για την πρακτική των στελεχών του) ή αλλιώς  η κυρία Λαγκάρντ δεν είναι αυτή την φορά  η κακιά μάγισσα του παραμυθιού. 

Η λύση της επαναγοράς είναι μία περίεργη επιλογή.   Θεωρητικά μοιάζει να είναι μία καλή λύση. Το ερώτημα είναι για ποιόν! Με το να αποδεχτούν ένα νέο κούρεμα οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι σαν να σπρώχνουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί. Η λύση αυτή έχει κόστος, όπως και κάθε άλλη λύση. Και στην προκειμένη περίπτωση το κόστος το πληρώνουν και πάλι οι Έλληνες φορολογούμενοι και οι Έλληνες συνταξιούχοι! 

Στο σημείο αυτό θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτό είναι δίκαιο, από την στιγμή που το πρόβλημα αφορά την Ελλάδα. Κι όμως δεν είναι έτσι! Τα περιθώρια αντοχής του ελληνικού πληθυσμού είναι μικρά. Δεν μπορεί αν επωμιστούν οι Έλληνες ένα νέο τέτοιο κόστος. Όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά διότι δεν έχουν τα χρήματα γι΄ αυτό. 

Από την άλλη πλευρά, με το να κουρευτούν τα νέα κρατικά δάνεια που δόθηκαν στην Ελλάδα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες μεταφέρουμε αυτό το βάρος στους άλλους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Και μάλιστα τη στιγμή που δεν είναι βέβαιο ότι αυτό το βάρος μπορούν να το σηκώσουν όλοι. Οι Γερμανοί σίγουρα μπορούν. Οι Σλοβένοι όμως ή οι Ιταλοί σίγουρα όχι! 

Για να μην χάνουμε την αίσθηση του μέτρου η συνολική συμφωνία ήταν καλή για την Ελλάδα . Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ζητούσαν κάτι ανάλογο για τον εαυτό τους οι Πορτογάλοι και οι Ιρλανδοί. Αυτό σε ό,τι έχει να κάνει με την συνολική συμφωνία. Με την επαναγορά του χρέους, όμως, υπάρχει  πρόβλημα. 
Στο κούρεμα η συμμετοχή ήταν εθελοντική , αλλά δεν μπορούσε να μην συμμετάσχει μία ελληνική τράπεζα, όταν συμμετείχαν σχεδόν όλες οι ξένες τράπεζες. Δεν θα υπήρχε Δικαστήριο που να δικαίωνε όποιος αποφάσιζε να κινηθεί δικαστικά κατά όσων υπέγραψαν τις σχετικές αποφάσεις. 

Εδώ όμως, στο σχέδιο επαναγοράς, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Καλούνται οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία να σηκώσουν το κύριο βάρος αυτής της ιστορίας.  Ο μέτοχος της τράπεζας ή ο συνταξιούχος έχουν πιθανότητες να δικαιωθούν στα Δικαστήρια, σε περίπτωση που κινηθούν δικαστικά. Κι αυτή την πιθανότητα θα την μετρήσουν πολύ σοβαρά όσοι βάλουν την υπογραφή τους. Αυτός είναι και ο λόγος που αντέδρασαν τόσο έντονα οι τραπεζίτες. Ακόμη κι αν καταφέρει η κυβέρνηση να τους πείσει, στο όνομα του εθνικού συμφέροντος, δεν είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν όλοι μέχρι το τέλος. 

Τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση;  

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Το πλάνο Γ για την διάσωση της Ελλάδας δεν είναι καλύτερο απο τα Α και Β !!!

Bloomberg

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν στο τρίτο σχέδιο στην προσπάθειά τους να σώσουν την Ελλάδα. Ατυχώς, λείπει το κρίσιμο στοιχείο που επίσης έλειπε από το πρώτο και το δεύτερο σχέδιο: επαρκής μείωση του χρέους.

Η συμφωνία μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ είναι καλοδεχούμενη και έχει ήδη καθυστερήσει. Παρέχει υποστήριξη την οποία χρειάζεται σε μεγάλο βαθμό η ελληνική κυβέρνηση που έλαβε τεράστιο πολιτικό κόστος προκειμένου να συμμορφωθεί με τους όρους της βοήθειας.  

Ωστόσο με τη συμφωνία δεν διευθετείται επαρκώς το μεγαλύτερο ζήτημα: το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο, όντας περίπου στο 170% του ΑΕΠ, παραμένει δυσθεώρητο σύμφωνα με οποιοδήποτε λογικό σενάριο. 

Η Γερμανία και άλλες πιστώτριες χώρες αρνήθηκαν να εξετάσουν την απλούστερη και αποτελεσματικότερη λύση της μερικής διαγραφής δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από τους επίσημους δανειστές, κίνηση η οποία θα ισούται με ρητή δημοσιονομική μεταφορά. Αντιθέτως, συμφώνησαν να μειώσουν το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους, να επεκτείνουν την περίοδο αποπληρωμής και να δανείσουν χρήματα στην Ελλάδα προκειμένου να επαναγοράσει ομόλογα που κατέχουν ιδιώτες επενδυτές. Αθροιστικά, τα μέτρα υποτίθεται ότι θα μειώσουν το ελληνικό χρέος κατά περίπου 20% του ΑΕΠ μέχρι το 2020.

Οι ακροβασίες μπορεί να ήταν απαραίτητες προκειμένου να υπερψηφιστεί η συμφωνία από τα διάφορα εθνικά Κοινοβούλια που πρέπει να την επικυρώσουν, όμως το κόστος μπορεί να αυξηθεί στη συνέχεια. Για παράδειγμα, ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, πλέον θα πληρώνουν υψηλότερο επιτόκιο για να δανειστούν σε σχέση με το επιτόκιο με το οποίο θα δανείζουν την Ελλάδα. Η επαναγορά χρέους από τους ιδιώτες επίσης προβλέπεται να είναι προβληματική. Η ιδέα είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να δανειστεί για να αποσύρει με μικρό κόστος τα ομόλογά της, των οποίων η τρέχουσα τιμή είναι χαμηλή. Αν, για παράδειγμα, η Ελλάδα μπορέσει να επαναγοράσει τα ομόλογά της με 33 λεπτά για κάθε ευρώ ονομαστικής αξίας, θα μπορούσε να αποσύρει τρία ευρώ χρέους για κάθε ευρώ που δανείζεται. 

Το πρόβλημα είναι ότι η τιμή των ομολόγων τείνει να αυξάνεται καθώς οι αγορές περιμένουν την επαναγορά και με αυτό τον τρόπο μειώνεται το κέρδος για την Ελλάδα. Σήμερα η τρέχουσα τιμή του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου είναι περίπου 36 λεπτά για κάθε ευρώ, αυξημένη από τα περίπου 31 λεπτά στις αρχές Οκτωβρίου. Σε μια χοντροκομμένη απόπειρα να διασφαλιστούν τα κέρδη από την επαναγορά, η συμφωνία προβλέπει ότι η Ελλάδα δεν θα τα αγοράσει σε τιμή υψηλότερη από της περασμένης Παρασκευής. Η ελληνική κυβέρνηση ίσως να μην καταφέρει να βρει πρόθυμους αγοραστές με την τιμή την οποία προσφέρει, γεγονός που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αποδέσμευση του μεριδίου του ΔΝΤ.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Nέα διάσωση με άλλο όνομα!

The Economist

Πείτε τη μια σιωπηρή συμφωνία οικονομικής διάσωσης. Υστερα από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφώνησαν να επιμηκύνουν, μερικώς, την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους και να προσφέρουν αρκετά ακόμη μέτρα προκειμένου να μειώσουν το οικονομικό βάρος από τα χρέη της χώρας.

Η συμφωνία επιτεύχθηκε έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, κυρίως από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Με έναν νέο πρωθυπουργό, τον Αντώνη Σαμαρά, και έναν θετικότερο προς τις μεταρρυθμίσεις κυβερνητικό συνασπισμό, η Ελλάδα χρειαζόταν μια συμφωνία που ισούται με τρίτο πακέτο διάσωσης, αν και κανείς δεν θα χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο. Επίσης χρειαζόταν μια αναδιάρθρωση των διακρατικών δανείων, κάτι ακόμη δυσκολότερο να επιτευχθεί. 

Οι διαπραγματεύσεις διακρίνονται σε δύο φάσεις. 

Πρώτον, η Ελλάδα έπρεπε να επανέλθει στον δρόμο μείωσης του δημοσιονομικού της ελλείμματος. Νωρίτερα τον Νοέμβριο η ελληνική κυβέρνηση ενέκρινε μεγάλες περικοπές στον προϋπολογισμό, οι οποίες ισούνται περίπου με το 7% του ΑΕΠ. Σε αντάλλαγμα δόθηκαν στη χώρα δύο επιπλέον χρόνια προκειμένου να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4,5% του ΑΕΠ. 

Δεύτερον, οι δανειστές των οποίων ηγείται η Γερμανία έπρεπε να πειστούν να περιορίσουν τη συσσώρευση του ελληνικού χρέους. Αυτό αποδείχτηκε ακόμη δυσκολότερο, θέτοντας το ΔΝΤ απέναντι στους δανειστές. Ακόμη και μετά τα πρόσφατα μέτρα λιτότητας η Ελλάδα αναμενόταν να χάσει κατά πολύ τον στόχο για μείωση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020. Αρχικά το ΔΝΤ επέμεινε στη μείωση του χρέους στο 120%, ωστόσο στη συνέχεια συμβιβάστηκε και δέχτηκε τον στόχο του 124% με αντάλλαγμα την υπόσχεση για περαιτέρω μείωση του χρέους «σημαντικά κάτω» από το 110% μέχρι το 2022.

Η προσδοκία ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει υψηλότερο χρέος πετυχαίνοντας επ’ αόριστον υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα 5% ή και 5,5% απορρίφθηκε ως απίθανη. Ο ευκολότερος τρόπος να μειωθεί το ελληνικό χρέος απλώς διαγράφοντας ένα μέρος του απορρίφθηκε, επειδή οι πιστωτές δεν μπορούσαν να τον αντέξουν εξαιτίας εσωτερικών πολιτικών λόγων. Η λύση ήταν να ληφθούν ορισμένα εμπροσθοβαρή μέτρα προκειμένου να επιδειχθεί η αξιοπιστία της πρότασης και να δοθεί η υπόσχεση για περισσότερα μέτρα στο μέλλον εφόσον χρειαστεί. 

 Ολα αυτά βοηθούν, ωστόσο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι η Ελλάδα θα πρέπει να είναι «εξαιρετικά τυχερή» ώστε να αντέξει χωρίς μια ακόμη αναδιάρθρωση χρέους. Γι’ αυτό το ΔΝΤ δίνει μεγάλο βάρος στην υπόσχεση, ακόμη και υπό προϋποθέσεις, να γίνουν περισσότερα στο μέλλον προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω το ελληνικό χρέος.

Δεν είναι ακόμη σαφές ότι το ΔΝΤ επιδίωξε αναδιάρθρωση χρέους, αν και τελικά μπορεί να καταλήξουμε εκεί. 

Η Ευρωζώνη διασχίζει τον Ρουβίκωνα: 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: H μάχη κατά του GREXIT ΔΕΝ έχει ακόμα κερδηθεί

Toυ Hugo Dixon / Reuters Breakingviews

H μάχη κατά της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ απέχει πολύ από το να κερδηθεί. Υποθέστε ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφασίζουν να εκταμιεύσουν την επόμενη δόση του δανείου, ύψους 44 δισ. ευρώ, και κάποια περαιτέρω απομείωση του χρέους. Ακόμη και τότε, οι τράπεζες θα εξακολουθούν να χωλαίνουν, ενώ ένας ακόμη γύρος λιτότητας είναι στα σκαριά και τα κατεστημένα συμφέροντα εξακολουθούν να υπάρχουν.

Θα είναι δύσκολο να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, και χωρίς αυτή δεν θα υπάρξει ανάπτυξη. 

Στο μεταξύ, χωρίς ανάπτυξη η εύθραυστη κυβέρνηση συνασπισμού του Αντώνη Σαμαρά θα πέσει. Τότε πιθανότατα θα αναλάβει η ριζοσπαστική Αριστερά του Αλέξη Τσίπρα, φέρνοντας τη χώρα σε μια νέα καυτή φάση της κρίσης. Ακόμη περισσότερο, αν οι επενδυτές και οι καταναλωτές φοβούνται ότι θα γίνει πραγματικότητα ένα τέτοιο σενάριο, δεν θα αρχίσουν να δαπανούν, καθιστώντας τη συνέχιση της ύφεσης αυτοεκπληρούμενη προφητεία. 

Ο Σαμαράς αποδείχτηκε καλύτερος απ’ ό,τι φοβούνταν πολλοί. Η στρατηγική που εφάρμοσε ήταν να κάνει ό,τι απαιτούσε η τρόικα από την Ελλάδα με στόχο ν’ αλλάξει την αντίληψη πως η Αθήνα δεν είναι άξια εμπιστοσύνης. Ο πρωθυπουργός είχε να καλύψει πολύ χαμένο έδαφος: εν μέρει εξαιτίας λαθών που είχε κάνει η κυβέρνηση Παπανδρέου και εν μέρει επειδή ο ίδιος ήταν απρόθυμος να υποστηρίξει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων όταν ήταν στην αντιπολίτευση και στη συνέχεια οδήγησε την τεχνοκρατική κυβέρνηση Παπαδήμου σε πρόωρο τέλος.

Τα περυσινά τεχνάσματα –το εγκαταλειφθέν δημοψήφισμα του Παπανδρέου και οι δύο αποσταθεροποιητικές εκλογικές αναμετρήσεις– καταρράκωσαν την ελληνική αξιοπιστία. Τούτων λεχθέντων, η πρόσφατη «καλή συμπεριφορά» της Ελλάδας φαίνεται να ανταμείβεται με μια ένεση ρευστότητας και κάποιου είδους ελάφρυνση του χρέους. Δίχως αμφιβολία πρόκειται για καλά νέα, πιθανότατα όμως δεν αρκούν.

Μεγάλη προσοχή δίνεται στο γεγονός ότι το ελληνικό χρέος θα εξακολουθήσει να είναι μη βιώσιμο διότι η Αγκελα Μέρκελ είναι απρόθυμη να εξετάσει το ενδεχόμενο απομείωσης των δανείων που έχουν δοθεί στην Ελλάδα πριν από τις γερμανικές εκλογές του επόμενου χρόνου, γεγονός που θα πλήξει την εμπιστοσύνη και τις επενδύσεις. Ωστόσο, η αποτυχία ν’ αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος είναι δυνητικά ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα. Τα περισσότερα από τα 44 δισ. της νέας δόσης θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ωστόσο, πιθανότατα δεν επαρκούν για ν’ αντιμετωπιστούν δύο μεγάλα προβλήματα: 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Η τσαμπουκαλού Κίρτσνερ ήταν πιο γενναία από τον Παπαδήμο? Ας ετοιμάζεται για μια γενναία χρεοκοπία!

Του ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Τον Οκτώβριο του 1899, ένας στρατιωτικός που καταγόταν από τις Ανδεις, ο Σιπριάνο Κάστρο, προέλασε στο Καράκας και κατέλαβε την εξουσία. 

Τρία χρόνια αργότερα, ανακοίνωσε την απόφαση του καθεστώτος να πάψει να πληρώνει τόσο το εξωτερικό χρέος όσο και τις αποζημιώσεις προς τους ευρωπαίους πολίτες που είχαν πληγεί από τον πρόσφατο εμφύλιο πόλεμο. 

Η αντίδραση των ευρωπαϊκών δυνάμεων ήταν άμεση. Η Βρετανία, η Γερμανία και η Ιταλία έστειλαν τα πολεμικά τους πλοία, που απέκλεισαν και βομβάρδισαν τη Βενεζουέλα μέχρι να διευθετηθεί το πρόβλημα.

Από τότε έχει περάσει πάνω από ένας αιώνας. Τα πολεμικά πλοία δεν αποτελούν πλέον τον πιο ενδεδειγμένο τρόπο για την είσπραξη του χρέους. Οι πιέσεις, οι απειλές και οι εκβιασμοί γίνονται με πιο ήρεμο, πιο «πολιτισμένο» τρόπο. Και δεν είναι λίγες οι φορές που μια κυβέρνηση προχωρεί σε στάση πληρωμών χωρίς να υποστεί ιδιαίτερες κυρώσεις. Η απόφαση, όμως, που έλαβε την περασμένη εβδομάδα ένας αμερικανός δικαστής ίσως να αλλάξει τα δεδομένα, καθώς επιβραβεύει και ενθαρρύνει «γεράκια» όπως ο ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος Πολ Σίνγκερ της Elliott Associates, που ποντάρουν στη χρεοκοπία χωρών και κερδίζουν περιουσίες.

Αυτό, τουλάχιστον, η Ελλάδα το γλίτωσε: παρά τις κραυγές της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση πλήρωσε τον περασμένο Μάιο ένα ομόλογο από εκείνα που δεν είχαν υπαχθεί στο κούρεμα, προκειμένου να μην κινηθούν εναντίον της διαδικασίες χρεοκοπίας. 

Η κυβέρνηση της Αργεντινής, αντίθετα, επέλεξε σκληρή στάση: «Ούτε ένα δολάριο στα αρπακτικά!». 

Η Κίρτσνερ είναι πιο γενναία από τον Παπαδήμο; Πιο μαχητική; Λιγότερο δουλική; 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Τι σημαίνει για τις τράπεζες το buy–back

Του Γιαννη Παπαδογιαννη

Αμηχανία προκάλεσε στις διοικήσεις των εγχώριων τραπεζών η απόφαση του Eurogroup για τη μείωση του ύψους του ελληνικού χρέους. Οι τράπεζες αναγνωρίζουν ότι μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος εξόδου της χώρας από το ευρώ και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Ωστόσο, μεγάλη απογοήτευση στις διοικήσεις προκαλεί το πρόγραμμα επαναγοράς των ομολόγων καθώς, όπως τονίζεται, απαιτεί τη «θυσία» των ομολόγων των τραπεζών. 

Αν και οι πάντες διαβεβαιώνουν ότι πρόκειται για εθελοντικό πρόγραμμα, ωστόσο οι τραπεζίτες αμφισβητούν το κατά πόσο θα ισχύει αυτό στην πράξη για τις ελληνικές τράπεζες. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, το πρόγραμμα μπορεί να επιτύχει μόνο μέσα από την καθολική συμμετοχή των εγχωρίων τραπεζών, καθώς η δομή της συναλλαγής και το προσφερόμενο τίμημα, το οποίο θα κυμαίνεται κοντά στο 30%, δεν αποτελούν ισχυρά κίνητρα. «Καμία ελληνική τράπεζα δεν θα συμμετάσχει στην επαναγορά αν έχει δυνατότητα επιλογής», σημειώνει στέλεχος τράπεζας.

Οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν ομόλογα αξία 16,9 δισ. ευρώ, ενώ η κυβέρνηση θέλει πάση θυσία να αποφύγει τη συμμετοχή των ασφαλιστικών Tαμείων. Ελπίδα των τραπεζών είναι μια μαζική συμμετοχή ξένων επενδυτών, καθώς και των hedge funds που έχουν τοποθετηθεί σε πολύ χαμηλές τιμές (κοντά στο 15% της ονομαστικής αξίας). Αν συμβεί αυτό οι τράπεζες μπορεί να αποκτήσουν το δικαίωμα επιλογής. 

Η επαναγορά των ομολόγων των τραπεζών δεν θα αλλάξει κάτι στην αριθμητική της ανακεφαλαιοποίησης, καθώς οι κεφαλαιακές ανάγκες τους είχαν υπολογιστεί με βάση τιμές των ομολόγων κοντά στο 30% της ονομαστικής τους αξίας. Ωστόσο στην πράξη οι τράπεζες θα χάσουν ένα πολύτιμο -και εξαιρετικά υποτιμημένο- περιουσιακό στοιχείο που θα μπορούσε σε βάθος πενταετίας να αποδώσει μεγάλα κέρδη και να βοηθήσει αποφασιστικά τους ιδιώτες μετόχους να αποπληρώσουν τη συμμετοχή του Δημοσίου και να ανακτήσουν τον πλήρη έλεγχο των τραπεζών. Εχοντας αποτιμήσει τα ομόλογα ονομαστικής αξίας 16,9 δισ. στα 5 δισ., κάθε άνοδος των τιμών θα δημιουργούσε κεφαλαιακά κέρδη. Τα κέρδη αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των κεφαλαίων του Δημοσίου, μειώνοντας το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης για τους μετόχους από 27 δισ. σε 16 δισ. Ωστόσο, αν οι τράπεζες υποχρεωθούν σε «εθελοντική» συμμετοχή θα χάσουν οριστικά τα ομόλογα και την ελπίδα ανάκτησης των κεφαλαίων τους. 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Θα εκμηδενίσει τις συντάξεις η «επαναγορά»;

Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Πανικό προκάλεσε στα ασφαλιστικά ταμεία ο συνδυασμός των ειδήσεων αφενός ότι η κυβέρνηση Σαμαρά θα προβεί σε επαναγορά ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών στο 35% της ονομαστικής αξίας τους και αφετέρου ότι το ΔΝΤ αρνήθηκε να δώσει το τμήμα της δόσης προς την Ελλάδα που του αναλογεί αν προηγουμένως δεν εκτιμήσει μετά τις 13 Δεκεμβρίου πώς πήγε η επαναγορά των ελληνικών ομολόγων. 

Ο πανικός οφείλεται στο ότι ενδέχεται η κυβέρνηση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ να δώσει εντολή στις διορισμένες διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων να προσέλθουν και να δώσουν τα ομόλογα που κατέχουν χάνοντας το... 65% της αξίας τους!!! 

Κάτι τέτοιο θα συνιστούσε πραγματικό όλεθρο για τα ασφαλιστικά ταμεία και τη δυνατότητά τους να δίνουν συντάξεις που να διασφαλίζουν υποτυπωδώς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των συνταξιούχων.
 

Η κυβέρνηση έχει ήδη λεηλατήσει με το «κούρεμα» το 53% της αξίας των ομολόγων που κατείχαν τα ασφαλιστικά ταμεία. Αν τα ξαναληστέψει εκ νέου με την «επαναγορά», δεν θα τους μείνει τίποτα σχεδόν για να δίνουν συντάξεις.
 

Η υπόθεση δεν είναι καθόλου αστεία και δεν προσφέρεται για δημαγωγία. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, υποθέτοντας ότι ένα ασφαλιστικό ταμείο είχε ένα ομόλογο αξίας 100 ευρώ. 

Με το «κούρεμα» του PSI η κυβέρνηση του έφαγε τα 53 ευρώ. Δεν του έδωσε όμως τουλάχιστον τα υπόλοιπα 47 ευρώ στο χέρι. Οχι. Του έδωσε 15 ευρώ σε διετή ομόλογα με την εγγύηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, τα οποία είναι όντως σίγουρα λεφτά. Τα μόνα σίγουρα, γιατί τα υπόλοιπα 32 που λείπουν του τα έδωσε υποχρεωτικά σε νέα ελληνικά ομόλογα ανύπαρκτης αξιοπιστίας και μάλιστα με μια «μικρή λεπτομέρεια»: Τα πρώτα από αυτά τα ομόλογα συνολικής αξίας 32 ευρώ λήγουν το 2023 και τα τελευταία το 2042!!!
 

Ζήσε δηλαδή Μάη μου να φας τριφύλλι. Τώρα έρχεται η κυβέρνηση και τι λέει; Να της δώσουν τα ασφαλιστικά ταμεία τα ομόλογα ονομαστικής αξίας των 32 ευρώ έναντι... 11 ευρώ!
Με άλλα λόγια, από ένα ομόλογο αξίας 100 ευρώ πέρυσι τον Φεβρουάριο, να έχουν μείνει φέτος τον Δεκέμβριο στα χέρια των Ταμείων 15 συν 11 ίσον... 26 ευρώ!!! Θα τους έχει φάει δηλαδή η κυβέρνηση το... 74% της αξίας του ομολόγου! 

Πρόκειται αναμφίβολα για τη ληστεία του αιώνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα πρόκειται για απίστευτο οικονομικό και κοινωνικό έγκλημα, αν δεν εξαιρεθούν τα ασφαλιστικά ταμεία από την υπαγωγή τους στην επαναγορά των ελληνικών ομολόγων.
 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Το στοίχημα της επαναγοράς ομολόγων

Του Σωτηρη Nικα

Ακρογωνιαίο λίθο ολόκληρης της συμφωνίας για το ελληνικό χρέος αποτελεί το πρόγραμμα επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων που αποφασίστηκε από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ και καλείται η Ελλάδα να φέρει εις πέρας μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αν και ακριβείς πληροφορίες για το πρόγραμμα δεν υπάρχουν, αρμόδιοι παράγοντες αναφέρουν ότι η καθαρή ελάφρυνση του χρέους έχει υπολογιστεί στα επίπεδα των 20 δισ. ευρώ ή του 10%-11% του ΑΕΠ. Το ΔΝΤ έχει συναρτήσει την απόφασή του για την ολοκλήρωση της έκθεσής του από την έκβαση του προγράμματος των επαναγορών. Είναι γνωστό ότι το Ταμείο για να συνεχίζει να παρέχει στήριξη θα πρέπει να θεωρήσει ότι τα δημόσια οικονομικά μιας χώρας είναι βιώσιμα και διαχειρίσιμα.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα πρέπει να «τρέξει» γρήγορα τις διαδικασίες ώστε να ολοκληρωθούν οι επαναγορές το πολύ έως τις 7 Δεκεμβρίου και στις 13 να υπάρξει απόφαση εκταμίευσης της επόμενης δόσης. Στο πλαίσιο αυτό, στελέχη του οικονομικού επιτελείου ανέφεραν χθες πως οι δημοπρασίες για τις επαναγορές θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή ή τη Δευτέρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα θα έχει στη διάθεσή της 10,2 δισ. για να μπορέσει να επαναγοράσει χρέος ύψους 30 δισ.

Ωστόσο, στη διαδικασία αυτή υπάρχουν τρία κρίσιμα θέματα:

1. Πού θα βρεθεί το αρχικό ποσό. Ρευστό δεν υπάρχει διαθέσιμο, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, δήλωσε χθες πως δεν θα υπάρξουν νέα δάνεια για να γίνουν οι επαναγορές. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στη διαδικασία θα εμπλακεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (EFSF), υπό την έννοια ότι είναι πολύ πιθανό να διατεθούν ομόλογά του προς τους επενδυτές που θα θελήσουν να πωλήσουν στην Ελλάδα τα ελληνικά ομόλογα. Κίνηση που θα ενταχθεί στο πλαίσιο δανεισμού της χώρας βάσει του Μνημονίου ΙΙ.

2. Ποια θα είναι η τιμή στην οποία θα γίνουν οι επαναγορές. Από την απόφαση του Eurogroup είναι ξεκάθαρο ότι η τιμή της επαναγοράς δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη εκείνων στις 23 Νοεμβρίου. Τότε η μέση τιμή των ομολόγων όλων των διαρκειών ήταν 28 λεπτά για κάθε ένα ευρώ με μεγαλύτερη τα 34,7 λεπτά (ομόλογα λήξης 2023) και η μικρότερη τα 25,7 λεπτά (ομόλογα λήξης 2042). Σύμφωνα με πληροφορίες, η προσδοκώμενη τιμή επαναγοράς των ομολόγων είναι 28-30 λεπτά ανά ευρώ. Ωστόσο, αυτό θα καθοριστεί επακριβώς από τις προσφορές των κατόχων των ελληνικών ομολόγων στη διαδικασία της ανοικτής και εθελοντικής δημοπρασίας επαναγοράς ομολόγων που θα προκηρύξει η Ελλάδα (πιθανό μοντέλο που θα επιλεγεί είναι εκείνο των αντίστροφων δημοπρασιών reverse Dutch auction).

ΣΕΡΒΙΑ: Οργή για την αθώωση των Κοσοβάρων του UCK

Ο πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς υποστήριξε ότι η στάση του Διεθνούς Δικαστηρίου Εγκλημάτων Πολέμου για όσα έγιναν στο Κοσσυφοπέδιο αυξάνει περαιτέρω τον ευρωσκεπτικισμό μεταξύ των πολιτών της χώρας.

Το δικαστήριο αυτό, στο οποίο οδηγήθηκαν μεταξύ άλλων ο Μιλόσεβιτς, ο Μλάντιτς και ο Κάρατζιτς, σχηματίστηκε μόνο και μόνο «για να δικάσει τον σερβικό λαό», είπε ο εθνικιστής Σέρβος πρόεδρος σε δήλωσή του για την απόφαση.

Το δικαστήριο έκρινε τον Ραμούς Χαραντινάι, πρώην μπράβο κλαμπ και μετέπειτα πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου, καθώς και δύο στενούς συνεργάτες του, αθώους για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για τα οποία είχαν διωχθεί.

ΕΛΛΑΔΑ: Επιστρέφουν οι Έλληνες από το Αφγανιστάν

Ολοκληρώθηκε η ελληνική αποστολή στο Αφγανιστάν με την επιστροφή στην Ελλάδα του Τάγματος Ειδικής Σύνθεσης Αφγανιστάν (ΤΕΣΑΦ) από την Καμπούλ, που εντάσσεται στο πλαίσιο περικοπής των δαπανών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ανακοινώθηκε από το ΓΕΕΘΑ.

Μαζί με τα επαναπατρισθέντα στελέχη επέστρεψε όλο το υλικό και τα μέσα που υπήρχαν στο Αφγανιστάν, ενώ η εξοικονόμηση χρημάτων, λόγω της αποχώρησης, ανέρχεται στα 6.800.000 ευρώ σε σχέση με το 2011 και στα 7.700.000 ευρώ σε σχέση με το 2010.

Στο Αφγανιστάν παραμένουν 7 εκπαιδευτές αεροπόροι προκειμένου να εκπαιδεύσουν Αφγανούς πιλότους στα αεροσκάφη C-27J οι οποίοι θα αποχωρήσουν με την ολοκλήρωση της αποστολής τους.

Στη συγκρότηση της ελληνικής δύναμης Αφγανιστάν -ΤΕΣΑΦ, συμμετείχαν συνολικά 3.295 στελέχη, με χρονική διάρκεια παραμονής από 3 έως 6 μήνες.

ΤΟΥΡΚΙΑ: Θετική παρέμβαση Γκιουλ για τον... Σουλεϊμάν

Από μία διαφορετική οπτική, πιο θετική, εξέτασε ο πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ το γνωστό πλέον τούρκικο σίριαλ για τον Σουλεϊμάν.
Σε αντίθεση με την αντίδραση του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μίλησε για ιστορικές ανακρίβειες, ο  Γκιουλ, μίλησε για το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες αντλούν τη θεματολογία τους από την τουρκική ιστορία.

Πριν από λίγες ημέρες, ο Ερντογάν είχε καταγγείλει τους παραγωγούς και το σκηνοθέτη της σειράς για τον τρόπο που παρουσίασαν τον Οθωμανό σουλτάνο. «Καταγγέλλω δημόσια τον σκηνοθέτη και τον σταθμό ενώπιον του έθνους» είχε δηλώσει ο Τούρκος πρωθυπουργός, σε ομιλία του στα εγκαίνια αεροδρομίου στην Κιουτάχεια.

ΤΟΥΡΚΙΑ: Επανέρχεται στο θέμα του τζαμιού στην Πλ. Ταξίμ ο Ερντογάν

Στο θέμα κατασκευής τεμένους στην κεντρική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης επανέρχεται ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ένα θέμα που βρίσκει αντιδράσεις από την κοσμική πλευρά της κοινωνίας.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια επίσημου ταξιδιού ο Τούρκος πρωθυπουργός επανέλαβε ότι σχεδιάζει να κατασκευάσει τζαμί στην πλατεία Ταξίμ.

Η κατασκευή τεμένους στο Ταξίμ ήταν ένας από τους λόγους που προέβαλλαν οι στρατιωτικοί που ανέτρεψαν την κυβέρνηση Ερμπακάν το 1997. Αντιμετωπίζεται πάντα από την κοσμική πλευρά της κοινωνίας ως κατεξοχήν «απόδειξη» των «σχεδίων» εξισλαμισμού της δημόσιας ζωής.

Το κυβερνητικό Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης είχε αποφύγει μέχρι σήμερα να αναφερθεί στο θέμα προφανώς λόγω των ευαισθησιών που το συνοδεύουν.

Πρόσφατα, ωστόσο, και στο πλαίσιο της συντηρητικής στροφής που κάνει τον τελευταίο χρόνο ο Τούρκος πρωθυπουργός, άρχισε να προβάλλεται έντονα το θέμα κατασκευής τεμένους σε έναν άλλο λόφο της Πόλης, το λόφο της Τζάμλιτζα που δεσπόζει του Βοσπόρου στην ανατολική πλευρά της πόλης.

Και σε αυτή την περίπτωση υπήρξαν έντονες αντιδράσεις και κατηγορίες για το γεγονός ότι ένα τόσο μεγάλο σχέδιο δεν προέκυψε από έναν διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Ο Τούρκος πρωθυπουργός που υπερασπίζεται το σχέδιο της Τζάμλιτζα παρατήρησε ότι το σχέδιο του άρεσε και ότι δεν υπήρξε διεθνής διαγωνισμός διότι «οι μη μουσουλμάνοι ελάχιστα καταλαβαίνουν από ισλαμική αρχιτεκτονική».

ΤΟΥΡΚΙΑ: Κατάργηση βίζας και αναστήλωση οθωμανικών μνημείων στην Ελλάδα ζητά η Turkish Airlines

Του Λεωνίδα Λιάμη

Κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης βίζα για τουρίστες από την Τουρκία, αλλά και από τρίτες χώρες, που θέλουν να επισκεφθούν τη Θεσσαλονίκη και τη Β. Ελλάδα και χρησιμοποιούν τη γειτονική χώρα ως πύλη εισόδου, επιδιώκει η Turkish Airlines και διαβεβαιώνει ότι σε μια τέτοια εξέλιξη ο αριθμός τουριστών που θα μεταφέρει η ίδια στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» θα... απογειωθεί στο 1 εκατομμύριο επισκέπτες.

«Στην ουσία ζητούμε να εφαρμοστεί και στο 'Μακεδονία΄' ό,τι ίσχυσε κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής σεζόν στα πέντε νησιά (σ.σ. Κω, Ρόδο, Χίο, Μυτιλήνη και Σάμο) του ανατολικού Αιγαίου, όπου για να τονωθεί η τουριστική κίνηση συμφωνήθηκε να καταργηθεί η έκδοση βίζα, για διάστημα έως δύο εβδομάδες, σε όσους έρχονται από την Τουρκία προκειμένου να κάνουν τουρισμό», επισήμανε ο γενικός διευθυντής, στο γραφείο Θεσσαλονίκης, των τουρκικών αερογραμμών. Οπως ανέφερε ο κ. Utku Yazan, ήδη το σχετικό αίτημα έχει διαβιβαστεί στις αρμόδιες ελληνικές αρχές, οι οποίες το επεξεργάζονται και αναμένεται η απάντηση.

«H έκδοση βίζα για έναν Τούρκο απαιτεί διάστημα περίπου ενός μήνα και αυτό αποτρέπει τόσο τους ίδιους όσο και πολίτες άλλων τρίτων χωρών, όπως οι Ρώσοι, οι Ινδοί, οι Κινέζοι και άλλοι που θέλουν να επισκεφθούν την περιοχή», εξήγησε και τόνισε ότι «με την επίλυση του προβλήματος, οι Τούρκοι επισκέπτες στη Βόρεια Ελλάδα, που εκτιμά ότι θα διακινήσει η Turkish Airlines, από περίπου 50.000 - 60.000 σήμερα, θα φθάσουν τις 600.000, ενώ πάνω από 400.000 θα είναι οι επισκέπτες από τρίτες χώρες».

Το θέμα ανακίνησε ο κ. Yazan, αλλά κι ο Τούρκος πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Τ. Biltekin, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου με αφορμή την έναρξη, από τις 6 Δεκέμβρη, έβδομης πτήσης, εβδομαδιαίως, από την Turkish Airlines στο δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Κωνσταντινούπολη.

«Πιστεύουμε στα πλεονεκτήματα που έχει η περιοχή και γι' αυτό συνεχίζουμε να επενδύουμε», ανέφερε ο κ. Yazan, αποκαλύπτοντας πως στο περίπου 1,5 χρόνο που δραστηριοποιείται η εταιρεία στο συγκεκριμένο δρομολόγιο, «πετάει» με πληρότητα άνω του 75% και έχει διακινήσει πάνω από 50.000 επιβάτες, εκ των οποίων το 50% άλλων εθνικοτήτων, κυρίως από μακρινούς προορισμούς στην Ασία.

Ο ίδιος εκτίμησε ότι με το «πύκνωμα» των πτήσεων σε επτά την εβδομάδα, ο αριθμός των επισκεπτών θα αυξηθεί περαιτέρω στο μέλλον και δεν έκρυψε ότι «διενεργούμε έρευνες σκοπιμότητας, ώστε να αυξήσουμε τον αριθμό των καθημερινών πτήσεων».

Παρά τα επιτεύγματα και τη στενή συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, πάντως, ο κ. Yazan είπε ότι «πρέπει να δουλέψουμε περισσότερο» και εξέφρασε την απογοήτευσή του για το ότι κάποια θέματα προωθούνται αποσματικά, όπως ότι τα ξενοδοχεία στη Χαλκιδική λειτουργούν μόνο έξι μήνες, και ο νομός αυτοπροτείνεται, έτσι, μόνο ως θερινός προορισμός.

"Eπίγεια σοφία"

Το μέλλον είναι εκατοντάδες χιλιάδες νήματα. Το παρελθόν όμως είναι ένα ύφασμα που δεν μπορεί να ξηλωθεί.

Orson Scott Card Αμερικανός συγγραφέας

Οδηγούμε προς το μέλλον κοιτάζοντας από τον καθρέφτη προς τα πίσω.

Marshall McLuhan, Καναδός επικοινωνιολόγος

Αντίκες είναι πράγματα που η μια γενιά τα αγοράζει, η επόμενη γενιά τα πετάει και η μεθεπόμενη γενιά ξαναγοράζει.

Αγνώστου

Σαν σήμερα (30/11/ΧΧΧΧ)

1925: Ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος απαγορεύει στις γυναίκες να φοράνε κοντά φουστάνια στις εξόδους τους.

1958: Υποβάλλεται στην κυβέρνηση Καραμανλή η μελέτη για την κατασκευή του Μετρό των Αθηνών, το οποίο θα κατασκευαστεί προσεχώς και κατά τμήματα. Το «προσεχώς» σήμαινε 33 χρόνια.

1979: Κυκλοφορεί στη Μεγάλη Βρετανία ένα από τα θρυλικά άλμπουμ της ροκ, το «The Wall» των Pink Floyd και πουλάει μέσα σε δύο εβδομάδες 6 εκατομμύρια αντίτυπα.

1835: Γεννιέται ο Μαρκ Τουέιν, αμερικανός συγγραφέας

1871: Γεννιέται ο Ουίvστον Τσόρτσιλ, βρετανός πολιτικός, πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

1900: Πεθαίνει ο Όσκαρ Ουάιλντ, ιρλανδός συγγραφέας. («Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι»)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Μια χώρα στο ανάμεσα

EΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

Αν μου ζητούσαν να περιγράψω τη γενική μας κατάσταση με μία μόνο λέξη, θα διάλεγα ένα επίρρημα, το «ανάμεσα».

Μια επιλογή χωρίς ρίσκο, αφού, από μιαν άποψη, όλη η ιστορία της ανθρωπότητας είναι ένα ανάμεσα, ένα μεταξύ. Ολες οι εποχές είναι μεταβατικές, αλλά κάποιες, όπως η δική μας, μοιάζουν πιο μεταβατικές, «πιο μεταξύ» από τις άλλες. 

Δυναμώνουν οι φωνές και πληθαίνουν οι δείκτες που μας το υπενθυμίζουν: ζούμε μεταξύ δόσεων, μεταξύ κρίσιμων συνεδριάσεων του Eurogroup ή κρίσιμων ψηφοφοριών στη Βουλή, μεταξύ παλιών και νέων μέτρων. Ανάμεσα σε κύματα περικοπών και αυξήσεων, «ανάμεσα σε δυο πικρές στιγμές», που έλεγε οι ποιητής. Το παλιό ψυχορραγεί, το πρόσωπο του νέου είναι θολό.

Φως στην άκρη του τούνελ, το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, είμαστε στα μισά του δρόμου, μόνο που δεν ξέρουμε αν ο δρόμος ανηφορίζει ή κατηφορίζει ή μοιάζει με το πονηρό μονοπάτι του τραγουδιού. Ισιο, πάντως, δεν θα τον λέγαμε. Περάσαμε τον κάβο ή μήπως πορευόμαστε ανάμεσα στους κάβους;

Κάποτε υπήρχαν τα κοστουμάκια ντεμί-σεζόν, όμως τώρα οι ενδιάμεσες εποχές έχουν συρρικνωθεί και τα λαχανιασμένα καλοκαίρια παραχωρούν βιαστικά τη θέση τους σε ένα μακρύ και απειλητικό χειμώνα. Δεν έχουμε πόλεμο μα ούτε και ειρήνη, η κοινωνία μας δεν είναι ούτε υγιής μα ούτε και ετοιμοθάνατη: μια μυστηριώδης ίωση τη γυροφέρνει χωρίς ακόμα να την έχει καταβάλει. Δεν έχουμε δικτατορία μα και η δημοκρατία δεν μοιάζει με ό, τι γνωρίζαμε ώς τώρα.

Η μονιμότητα είναι μια αφαίρεση, ενώ η ρευστότητα μοιάζει να χαρακτηρίζει τα πάντα: την εργασία, τις αγάπες, τα κλασικά δικαιώματα. 

Μόνο το γονάτισμα, η ανεργία, αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά, αφού όποιος πέσει σήμερα δύσκολα σηκώνεται ξανά, όποιος χάσει τη δουλειά του δύσκολα βρίσκει άλλη – και αυτή είναι μία από τις λίγες βεβαιότητες σ’ αυτόν τον αβέβαιο καιρό.
 

Πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, οι περισσότεροι στην Ελλάδα πίστευαν ότι η δικτατορία θα ήταν αιώνια, ενώ αργότερα πολλοί πίστευαν ότι το lifestyle και ο καταναλωτισμός θα κρατούσαν για πάντα. Ωστόσο και τότε όπως και σήμερα, πάντα ζούσαμε σε ένα «μεταξύ» που το ένα άκρο του συνήθως προσδιορίζεται με σαφήνεια (π. χ., αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση), όμως το άλλο μας ξεγλιστράει. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ενα απαρατήρητο σοσιαλίστικό τίποτα!

Του ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ

 

Ως πολιτικός η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου άνθησε στο ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. 

 

Εξελέγη ευρωβουλευτής τα ανέφελα χρόνια, όταν ο τότε πρόεδρος εμφανιζόταν καινοτόμος και μοντέρνος, έκανε κάθε χρόνο σε διαφορετικό νησί το Συμπόσιο της Σύμης και ανακάλυπτε στο βαθύ ΠΑΣΟΚ άγνωστες γυναίκες που τις έβγαζε στο πολιτικό προσκήνιο. 

 

Ηταν ωραία χρόνια, η κυρία Ξενογιαννακοπούλου αρκούνταν να παρίσταται σε συνεδριάσεις και επιτροπές, έλεγε τα τετριμμένα πολιτικά σλόγκαν και περίμενε την άνοδο του μέντορά της για να ανεβεί κι εκείνη πολιτικό σκαλοπάτι.

 

Ως δημόσιο πρόσωπο, η κυρία Ξενογιαννακοπούλου είχε ένα θαυμαστό προσόν. Δεν παθιαζόταν για τίποτε, δεν επιδίωκε εξειδίκευση σε τίποτε, δεν επιζητούσε την προβολή σε δόσεις μεγαλύτερες από αυτές που της αντιστοιχούσαν εξαιτίας της κομματικής της ιδιότητας. Στις ειδήσεις έπαιζε στο φόντο, στις κομματικές συγκεντρώσεις περίμενε τη σειρά της κι από κάτω περίμεναν χασμώμενοι πότε θα τελειώσει.  Πάντα ήταν η φωνή της κομματικής νομιμότητας. Πιστέψτε με, δεν υπάρχει ασφαλέστερος τρόπος πολιτικής ανόδου. Κανείς δεν θα σε θυμάται για την οξύτητα με την οποία διατύπωσες μια άποψη, κανείς δεν θα σε συνδυάσει με μια πολιτική ακρότητα. Απαρατήρητη, ωστόσο, ανεβαίνεις σταθερά με την επετηρίδα. Κι άμα έχεις και μέντορα με ισχύ, ανεβαίνεις γρηγορότερα.

Και κάπως έτσι η κυρία Ξενογιαννακοπούλου βρέθηκε από την Ευρώπη στην Ελλάδα. Και θα ζούσε καλά κι εμείς καλύτερα αν λεφτά υπήρχαν πραγματικά και η ευτυχία με δανεικά συνεχιζόταν στους αιώνες των αιώνων, αμήν. Αλλά, δυστυχώς, και για εκείνη και για εμάς, το παραμύθι είχε δράκο.

 

Κι ήρθε το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου στην κυβέρνηση κι η κυρία Ξενογιαννακοπούλου ήρθε στην εξουσία. 

 

Στην αρχή, το 2009, ανέλαβε υπουργός Υγείας. Το καταλάβατε;  

 

Σχεδόν έναν χρόνο μετά ανέλαβε αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών. Ούτε κι εδώ το καταλάβατε; Ευτυχώς, στις διεθνείς σχέσεις, αν είσαι ανίσχυρος, καλύτερα να περνάς απαρατήρητος.  

 

Στο μεταξύ, πάντως, η κυρία Ξενογιαννακοπούλου χειροκροτούσε όλες τις επιλογές του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου. Το πρώτο Μνημόνιο, το Μεσοπρόθεσμο, το δεύτερο Μνημόνιο, το κούρεμα του χρέους. Υστερα, όταν ο Γιώργος έφυγε κι εκείνη δεν εξελέγη, όταν πια δεν είχε τίποτε να χάσει, θυμήθηκε ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν κάτι πιο φιλολαϊκό, ότι δεν την εξέφραζε. Κι έφυγε από το ΠΑΣΟΚ.

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Σύμφυση μελισσοκομίας και επανάστασης

Toυ ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Σύννους όπως εμφανίζεται στις φωτογραφίες, με το ελαφρώς ανεμοδαρμένο ύφος του, σου επιτρέπει να τον φανταστείς γύρω στον όρθρο τον βαθύ, καθισμένο στο γραφείο του, να παλεύει με τα οράματά του. Μόνον που αυτήν τη φορά δεν τον κατατρύχουν οι αισθήσεις, εκείνες «οι γυναίκες στο τσιγκέλι να φτύνουν τους επιβήτορές τους» ή οι άλλες «που προσχωρούν στην επανάσταση αναστηλώνοντας την σπονδυλική τους στήλη σαν τους κίονες του Παρθενώνα» (Τ. Κουράκης, «Ο δικός μας Χριστός»).

Πάει και η «Λίνα της Ανδρου, η Τζούλια της Δονούσας, η Margo της Μυκόνου, η ΙΖΑ της Σάμου, η Αριάδνη της Σκοπέλου, η Λίλιαν, η Μαρία και η Ολγα» και όλα τα άλλα κορίτσια «που φυλάγουν τις Θερμοπύλες των αμόλυντων υδάτων του Αιγαίου» (του ιδίου, «Το τέλος που ήταν η αρχή»). 

Στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, ακόμη και οι ποιητές αναγκάζονται να πεζολογήσουν, να προσγειωθούν ανάμεσά μας, και να σκύψουν, αφού μας προέκυψαν, στα προβλήματά μας.

Πριν από μερικές ημέρες βασάνισε τις λέξεις του προκειμένου να εκφράσει τις απόψεις του για τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, καθότι, εκτός από ποιητής είναι και αρμόδιος για το θέμα του ΣΥΡΙΖΑ - ΕΚΜ. Κάποτε είχε υμνήσει, ως ποιητής, τη «σύντηξη των ατόμων» που πάλευαν όλη τη νύχτα και το ξημέρωμα τους βρήκε αγκαλιά. Και τώρα είναι αναγκασμένος να καταγγείλει τη σύμφυση κοσμικών και εκκλησιαστικών παραγόντων στη διαχείριση της χώρας.

Τώρα, αχ, αυτό το τώρα. Τώρα πέρασε η ώρα, η φαιά του ουσία έχει καταπονηθεί από την υπερπροσπάθεια, όμως αυτός δεν το βάζει κάτω. Στην εγκυκλοπαίδεια εξάντλησε το λήμμα περί μελισσοκομίας, ανασκάπτοντας τους κλασικούς της επανάστασης έψαξε να βρει τη σχέση της μελισσοκομίας με τη ΝΕΠ, πέρασε ώρες ξεφυλλίζοντας τα «Απαντα» του Λένιν, ώς και το πρώτο βιβλίο του «Κεφαλαίου» ξεψάχνισε για να δει τι θέση κατείχε η μελισσοκομία στα χρόνια εκείνα της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Την ποιητική του ψυχή την στενεύουν και την στενοχωρούν όλες αυτές οι αναζητήσεις, όμως ο ίδιος δεν το βάζει κάτω. Τη θέλησή του, αν και ανεμοδαρμένη από τον ερεθισμό των αισθήσεων, τη χαλυβδώνει η σκέψη πως αν ξενυχτήσει λίγο ακόμη θα βάλει ένα ακόμη λιθαράκι στο τέλος της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από άνθρωπο. Εξάλλου το υποσχέθηκε στους ανθρώπους και τώρα είναι πια αργά να κάνει πίσω. Προχθές μιλώντας στους μεταλλουργούς της Χαλκιδικής τούς υποσχέθηκε πως όταν φτάσει εκείνη η ευλογημένη ώρα που ο ίδιος θα αναλάβει τις ευθύνες της χώρας θα κλείσει τα μεταλλεία και θα απαλλάξει τον τόπο από τη βρώμα τους. 

Κι όταν οι αφελείς τον ρώτησαν «Και τι θα γίνει που θα μείνουμε χωρίς δουλειά;» εκείνος τους αποστόμωσε: «Θα γίνετε μελισσοκόμοι». 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Oικονομικομελισσοκομική μπουρδολογία...

Του ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΥΠΑ

Η Ισπανία έχει την μεγαλύτερη  παραγωγή μελιού στην Ευρώπη με  2,40 εκατ. κυψέλες. Η δεύτερη ευρωπαϊκή «υπερδύναμη» είναι η Ελλάδα με 1,38  εκατ. κυψέλες.  Η Ισπανία διαθέτει το 29% του συνόλου των 15.500 επαγγελματιών μελισσοκόμων (πάνω από 150 κυψέλες) της ΕΕ και η Ελλάδα το 26%...

Τα στοιχεία εκ πρώτης όψεως μοιάζουν εντυπωσιακά και κατά μια έννοια  είναι, αλλά κανένας φυσικός πόρος της Ελλάδας από μόνος του δεν μπορεί να λύσει το οικονομικό πρόβλημα της χώρας.

Η Ελλάδα παράγει περί τους 15.000 τόνους μέλι ετησίως, τούτο ισούται με  15.000.000 κιλά.  Αν τιμολογήσουμε το κιλό περί τα 10 ευρώ το κιλό μας κάνουν περί τα 150.000.000 ευρώ... 

Το ποσό αυτό ενδέχεται  να ισούται με το ποσό που ξοδεύουν οι Έλληνες για κινητά τηλέφωνα κάθε λίγους μήνες, αλλά παρά ταύτα αποτελεί μια συνεισφορά στο εθνικό εισόδημα...

Δημιουργεί μερικές χιλιάδες θέσεις εργασίας, εισοδήματα και φόρους... αυτό είναι η οικονομία, πολλές διαφορετικές συμπληρωματικές και μη δραστηριότητες.

Το γεγονός πως η Ελλάδα είναι δεύτερη, μετά την Ισπανία στην παραγωγή μελιού, καίτοι σαν χώρα είναι μικρότερη σε έκταση και πληθυσμό σε σχέση με άλλες μεσογειακές χώρες της ΕΕ, για κάποιον που καταλαβαίνει στοιχειωδώς οικονομίες κλίμακος σημαίνει πως έχει καλύψει ένα σημαντικό μέρος των δυνατοτήτων της...

Αν υπήρχαν σημαντικά περιθώρια να βγάλουν και άλλοι Έλληνες το «ψωμί» τους από το μέλι, οι κανόνες της αγοράς και οι αδήριτες ανάγκες της ζωής θα είχαν καλύψει το κενό.

Φαίνεται όμως πως οι αριστεροί βουλευτές και μη δεν κατανοούν ούτε τους κανόνες της αγοράς, ούτε τις ανάγκες της ζωής. Αλλιώς δεν θα μπορούσε ο βουλευτής της αριστεράς κ. Τάσος Κουράκης να προτείνει στους μεταλλωρύχους της Χαλκιδικής που προσπαθούν να υπερασπίσουν τις θέσεις εργασίας τους να αλλάξουν επάγγελμα και να γίνουν μελισσοκόμοι...

Η αριστερά εδώ και πολλά χρόνια με τις θέσεις της αποστρέφεται κάθε λογική οικονομική προσέγγιση της κατάστασης και ως εκ τούτου και κάθε παραγωγική τάξη. Η πρόταση του βουλευτή της αριστεράς, αν  δεν αποτελεί ειρωνεία προς τους μεταλλωρύχους,  αποτελεί άλλη πομφόλυγα ενός ανερμάτιστου πολιτικού λόγου, κοινός παρανομαστής του οποίου θα μπορούσε να είναι η ρήση καλύτερα πλούσιος και υγιής παρά φτωχός και άρρωστος.  
Αν στους 5-6.000 Έλληνες επαγγελματίες  μελισσοκόμους προσθέσουμε και άλλους τόσους, επειδή δεν θέλουμε ορυχεία, το πλέον πιθανό είναι να αυξήσουμε την παραγωγή, να ρίξουμε τις τιμές και να χάσουν τη δουλειά τους και οι άνθρωποι που μέχρι σήμερα βιοπορίζονταν με αυτή τη δραστηριότητα...

Ανάλογα το ίδιο μπορεί να συμβεί με τους τοματοπαραγωγούς, τους συλλέκτες ρίγανης και χαμομηλιού που ενδεχομένως έχει στο γενικότερο σχέδιο ήπια ανάπτυξη ανέπαφη με την λογική και τη οικονομία αριστερά...

Τα κοιτάσματα χρυσού που έχουν εντοπιστεί στην Χαλκιδική και τη Θράκη μπορούν μέχρι το 2016, σύμφωνα με παλιότερο δημοσίευμα του Bloomberg, να κάνουν την Ελλάδα μεγαλύτερη παραγωγό χρυσού στην Ευρώπη.

Το μεταλλείο της Χαλκιδικής που αποτελεί την πέτρα του σκανδάλου μεταξύ των εργαζομένων και των λοιπών κατοίκων της περιοχής που υποστηρίζει ο κ. Κουράκης προβλέπεται να απασχολήσει περί τους 1.100-1.500 άμεσα  εργαζόμενους και να συντηρήσει  άλλες 5.000  θέσεις εργασίας σε προμηθευτές.

Η συνολική αξία του κοιτάσματος χρυσού στη Χαλκιδική υπολογίζεται στα 5,9 δισ. δολάρια και τούτο σημαίνει πως η εταιρεία που το εκμεταλλεύεται μπορεί να εξορύξει και να πουλάει χρυσό αξίας 190 εκατ. το χρόνο.  

Η κοινή γνώμη όταν ακούει για χρυσό έχει την εντύπωση πως μιλάμε για μερικά τρισ. ευρώ που αν αξιοποιούνταν σωστά θα έλυναν το δικό μας πρόβλημα και αυτό των παιδιών των παιδιών μας.  Αν βάλει κάποιος κάτω τις ουγκιές χρυσού που έχει ένα κοίτασμα, το κόστος εξόρυξης και τους φόρους, πρέπει να αφήνει και ένα κέρδος γι’ αυτόν που αναλαμβάνει το ρίσκο να κάνει την επένδυση.

Ποιο είναι το ρίσκο; Π.χ. ο χρυσός το 2000 είχε 300 δολάρια η ουγκιά τώρα έχει 1.700 δολάρια η ουγκιά, αν ένα ορυχείο έχει κόστος εξόρυξης 800 δολάρια η ουγκιά, το 2000 θα ήταν ζημιογόνο, τώρα κερδοφόρο και το 2020 κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πως θα είναι πάλι ζημιογόνο ή θα βγάζει δεκαπλάσια... (Δεν έχω υπόψη το κόστος παραγωγής του συγκεκριμένου ορυχείου...).