ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Η γενιά των "millenials"

Ε-Ξ-Α-Ι-Ρ-Ε-Τ-Ι-Κ-Ο

ΔΕΙΤΕ ΤΟ...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Καλωσήρθατε στη μετα-Photoshop εποχή

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Γράφει ο Θανάσης Μουτσόπουλος 

Αναπληρωτής καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης και της Θεωρίας του Πολιτισμού στο Πολυτεχνείο Κρήτης.

 

Τον Ιούλιο του 2019 τα κοινωνικά μέσα γέμισαν με φωτογραφίες των χρηστών τους, εξαιρετικά γερασμένων, με ρυτίδες και άσπρες τρίχες. 

Οσοι είναι εξοικειωμένοι με αυτά τα μέσα γνωρίζουν ότι είναι ναοί ενός ναρκισσισμού, στηριγμένου σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο στις κοσμητικές επιστήμες, στα γυμναστήρια, στις παραλίες, στη βιομηχανία της μόδας, στα κομμωτήρια, στην πλαστική χειρουργική, αλλά και στην εξελιγμένη ψηφιακή τεχνολογία της εικόνας. 

Το (άγνωστό μας) πρόσωπο που μας κάνει αίτημα φιλίας στο facebook, το πιθανότερο είναι να έχει μικρή σχέση με τη φωτογραφία που μας κοιτάζει στη σελίδα του.  

Ολοι μας(;) το έχουμε συνηθίσει και αποδεχθεί ως αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης επικοινωνιακής σύμβασης. Τα πρότυπα που μας προβάλλονται από την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, τη διαφήμιση ή τη μόδα μάς καθιστούν καθημερινά ανασφαλείς. Αυτό που βλέπουμε στον καθρέφτη έχει μικρή σχέση με τους ηθοποιούς ή τα μοντέλα που κατακλύζουν τον κόσμο της επικοινωνίας.


Το ίδιο το φαινόμενο των selfies (αυτοφωτογραφιών με το κινητό τηλέφωνο) είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική κοινωνικοτεχνολογική εξέλιξη της δεκαετίας μας. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο βγάζουν σε κάθε ευκαιρία τον εαυτό τους φωτογραφία με το κινητό τους, σε κάθε ευκαιρία, όπου κι αν βρίσκονται, από μια παραλία έως το κάθισμα του αεροπλάνου, άλλοτε τεντώνοντας το δεξί τους χέρι όσο πιο μακριά μπορούν (οι περαστικοί συχνά συγχέουν τους πρεσβύωπες με νάρκισσους), ενίοτε χρησιμοποιώντας ένα ειδικό μπαστούνι (selfie stick).  

Η ιδέα του αυτοπορτρέτου δεν είναι, ασφαλώς, καινούργια και διαπερνάει την ιστορία της εικόνας, αιώνες πριν την εφεύρεση της φωτογραφίας.

 

Συχνά οι ζωγράφοι χρησιμοποίησαν το μέσο της αυτοπροσωπογραφίας όχι μόνο για να καλλιεργήσουν την ωραιοπάθεια της νεότητάς τους αλλά για να φιλοσοφήσουν πάνω στα σημάδια του χρόνου στο πρόσωπο και στο σώμα τους. Οι αυτοπροσωπογραφίες του Ρέμπραντ σε προχωρημένη ηλικία είναι ίσως τα καλύτερα (και τα γνωστότερα) παραδείγματα αυτής της διάθεσης. 

Οταν η αμερικανική εταιρεία Eastman Kodak έκανε για πρώτη φορά τη φωτογραφική μηχανή διαθέσιμη σε ερασιτέχνες αυτό λάνσαρε ένα τεράστιο κοινωνικό φαινόμενο αυτοφωτογράφισης. Ομως, όπως ξέρουμε όλοι, είχε μια σειρά τεχνικά προβλήματα. Επρεπε να εφευρεθεί η ψηφιακή φωτογραφία τη δεκαετία ’70, πάλι από την Eastman Kodak (όμως η αδιαφορία της να επενδύσει στο μέσο σήμαινε, ειρωνικά, το τέλος της εταιρείας) για να πολλαπλασιαστεί το φαινόμενο. Μόλις όμως η νέα γενιά των smartphones στη δεκαετία μας πρόσφερε επιτέλους μια απειρία δυνατοτήτων αυτοφωτογράφισης οι selfies απογειώθηκαν.

 

Δύο ακόμη τεχνικές/κοινωνικές εξελίξεις εκτίναξαν το φαινόμενο.  

Το πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας Photoshop, ήδη από τη δεκαετία του ’80, έφερε ένα τέλος στην αξιοπιστία της φωτογραφίας. Για πρώτη φορά από την εφεύρεσή της, σε τέτοιο πειστικό βαθμό, δεν ήμασταν πλέον σίγουροι για το αν αυτό που βλέπαμε σε μια φωτογραφία ήταν αληθινό. Η έλευση της φωτογραφίας τη δεκαετία του 1830, μεταξύ πολλών άλλων καλλιτεχνικών αλλαγών που θα επέφερε τα επόμενα χρόνια, έθεσε ένα τέλος στο επάγγελμα του ζωγράφου πορτρετίστα ταυτότητας. Αυτά τα μικρά, οβάλ συνήθως, πορτρετάκια χρησιμοποιούνταν στα συνοικέσια στην Ευρώπη. Ο γαμπρός έστελνε το μικρό οβάλ πορτρέτο του στη νύφη κι αυτή, αν ενέκρινε αυτό που είχε δει, έστελνε το δικό της. Η αναξιοπιστία μιας τέτοιας εικονογραφίας είναι προφανής. Τουλάχιστον σήμερα, διότι τότε υπήρχε ακόμη ένας μεγάλος σεβασμός και πίστη στην εικόνα. Ομως όλοι μπορούμε να φανταστούμε πως αυτός ο επαγγελματίας ζωγράφος δούλευε για το μεροκάματο και δεν ήταν ορκωτός λογιστής. Ετσι ήταν απολύτως κατανοητό ότι συχνά αφαιρούσε κιλά ή ρυτίδες ή πρόσθετε μαλλιά στο πορτρέτο του πελάτη του. Ή ακόμη κι αν ο ζωγράφος ήταν απολύτως ευσυνείδητος επαγγελματίας, τίποτε δεν διαβεβαίωνε τη νύφη ότι το πορτρέτο δεν έγινε πριν τριάντα χρόνια ή και περισσότερο…

 

Μετά απ’ όλα αυτά είναι απολύτως κατανοητό γιατί η εφεύρεση του νέου μέσου της φωτογραφίας εξαφάνισε το επάγγελμα του ζωγράφου πορτρέτων ταυτότητας εν μιά νυκτί. Σιγά-σιγά όμως  η ανθρωπότητα κατάλαβε ότι κι αυτό το μέσο δεν ήταν πάντα ειλικρινές. Το ρετούς άρχισε να αφαιρεί τα ανεπιθύμητα σημάδια του χρόνου. Αυτό πήρε διαστάσεις κρατικής προπαγάνδας στα μεγάλα πορτρέτα των γερασμένων πια ηγετών όπως ο Στάλιν ή ο Μάο. Ομως παρέμενε ακόμη μια αθωότητα. Η αθωότητα του πινέλου. Το Photoshop ανέτρεψε τελείως την αντίληψή μας της πραγματικότητας. Οι λίγο μεγαλύτεροι δεν θα ξεχάσουν ποτέ όσο ζουν την προεκλογική εκστρατεία της δεκαετίας του ’90 όπου οι (πολυάριθμες) ελιές στο πρόσωπο του Κώστα Σημίτη εξαφανίστηκαν ως διά μαγείας.

 

Η άλλη καθοριστική κοινωνικοτεχνολογική εξέλιξη ήταν βεβαίως η διάδοση των social media. Εκεί ο ναρκισσισμός του καθενός μας μπορούσε να ‘χει τα 15 λεπτά διασημότητας στον κυβερνοχώρο. Και το πρόγραμμα Photoshop μας πρόσφερε το οπλοστάσιο να φτιάξουμε την ιδανική εικόνα του εαυτού μας, αν τα γυμναστήρια, οι παραλίες, η κοσμητική και η πλαστική χειρουργική δεν είχαν πετύχει το ιδανικό αποτέλεσμα. Εδώ φτάνουμε σ’ αυτό που λέγαμε στην αρχή αυτού του άρθρου: Το πρόσωπο που μας κάνει αίτημα φιλίας στο facebook, το πιθανότερο είναι να έχει μικρή σχέση με τη φωτογραφία που μας κοιτάζει στη σελίδα του. Ολοι μας το έχουμε συνηθίσει και αποδεχθεί ως αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης επικοινωνιακής σύμβασης. Και έχουμε σχεδόν πιστέψει ότι ο κόσμος που μας περιβάλλει, οι «φίλοι» μας στα κοινωνικά μέσα, είναι ηθοποιοί και μοντέλα.

 

Κι εκεί που απολαμβάναμε αυτή την ψηφιακή Σάνγκρι Λα, όπου όλοι είναι νέοι και ωραίοι, τον Ιούλιο του 2019 όλα άλλαξαν δραστικά. Η ψηφιακή εφαρμογή FaceApp επιτρέπει (με απίστευτα πειστικό τρόπο, είναι η αλήθεια) τη μετατροπή μας σε έντονα γερασμένα πρόσωπα. Ακόμη και νεότατοι άνθρωποι, φοιτητές και φοιτήτριες, ποστάρουν περήφανα φωτογραφίες τους ως ογδοντάχρονοι.

 

Μα γιατί να συμβαίνουν όλα αυτά άραγε; 

Μετά από περίπου πενήντα ή εξήντα χρόνια που ο δυτικός κόσμος μετέτρεψε τη νεότητα σε υπέρτατο προσόν (με την έκρηξη της ποπ κουλτούρας) και τη νεολαία ως καινούργια κοινωνική τάξη, τώρα όλα ανατρέπονται;

 

Είναι η ωριμότητα και η σοφία που (συνήθως) συνοδεύει τις ρυτίδες και τα άσπρα μαλλιά που τα κάνουν γοητευτικά; 

Μήπως η φάση με τους νέους πολιτικούς (τους νεότερους πρωθυπουργούς στην Ευρώπη) που περάσαμε έφτασε κι αυτή σε ένα τέλος και θα αναζητήσουμε ξανά πατριαρχικά ηλικιωμένα πρότυπα; 

Είναι άραγε...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Τα γηρατειά δεν είναι fake news

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΠΕΤΟΠΟΥΛΟΥ

 

Η ιδέα που είχε ένας άγνωστος σε μένα τύπος να φτιάξει μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα που να «σκανάρει» φωτογραφίες και να σου δίνει τη δυνατότητα να δεις πως θα είναι ο εαυτό σου σε κάποια χρόνια από τώρα αποδείχτηκε εξαιρετική: εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κατέβασαν την σχετική εφαρμογή – ο τύπος πρέπει καλοκαιριάτικα να θησαύρισε.  

Αλλά τι είναι αυτό που κάνει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να θέλουν να έχουν μια πειστική εικόνα του πως θα είναι μετά από δέκα, είκοσι, τριάντα, πενήντα χρόνια;  

Είναι μόνο η περιέργεια; Τρελάθηκαν όλοι, θεωρώντας την εικόνα τους στα γεράματα διασκεδαστική;  

Μπορεί. Αλλά υπάρχουν σίγουρα κι άλλα πράγματα.


Τον άνθρωπο τον κατατρέχει μια αγωνία σχεδόν υπαρξιακή να δει το μέλλον. Πολλοί λένε ότι ζουν για το «παρών», προσθέτοντας ότι θα ήταν ιδανικό να εκμεταλλευόμασταν κάθε μέρα και κάθε ώρα για να δίναμε στη ζωή μας νόημα – μεγάλα λόγια!  

Το να ζεις για το παρών σημαίνει ότι εξοικειώνεσαι και με τη βαρεμάρα και με την πλήξη – ενίοτε επιβάλεις στον εαυτό σου να πάψει να ονειρεύεται: δεν νομίζω πως τίποτα από όλα αυτά είναι ωραίο. 

Έβρισκα επίσης τραγική την προτροπή να ζεις με κάποια μυστήρια βεβαιότητα ότι «η κάθε μέρα είναι σαν να είναι η τελευταία της ζωής σου». Ποτέ δεν κατάλαβα το γοητευτικό υπάρχει σε αυτό. Γιατί να το κάνεις; Πως ακριβώς από μια τέτοια αντιμετώπιση της ζωής μπορεί να βγεις κερδισμένος, όταν λειτουργείς σαν να μην υπάρχει αύριο; Ποιος άραγε θα άντεχε η κάθε μέρα της ζωής του να είναι κι ένα τέλος;

 

Από την άλλη κουραστικό είναι επίσης να ζεις παγιδευμένος στο παρελθόν – πράγμα που σίγουρα συμβαίνει σε πολλούς. Είμαστε νομίζω περικυκλωμένοι από τέτοιους. Νοσταλγούν τα νιάτα τους, διηγούνται κατορθώματα που δεν έκαναν, πονάνε από την ανάμνηση των τραυμάτων που στο μεταξύ ξεπέρασαν, κουράζουν με τις παραμυθένιες υπερβολές τους και κανείς δεν τολμά να τους το πει.  

Αν το παρών είναι μια διαδρομή προς μια πόρτα που πρέπει ν ανοίξεις, το παρελθόν είναι μια πόρτα που κλείνει με δύναμη – ο κρότος της σε κάνει να κοιτάζεις πίσω, αλλά κοιτώντας πίσω δεν πας πουθενά. Μόνο το μέλλον αξίζει πραγματικά – αλλά ποιο είναι το μέλλον; Και πόσο μπορεί να σε περιμένει; 

Γεμίζοντας άγχος στη σκέψη του τι είναι αυτό που ακολουθεί, οτιδήποτε νομίζεις ότι σου λύνει αυτού του τύπου τις απορίες είναι χρήσιμο: οι εφαρμογές του Ιντερνετ που σου «αποκαλύπτουν» πως θα είσαι κάποτε, έχουν βασίσει την επιτυχία τους στην πίστη σου ότι το μέλλον «διαβάζεται» - ακριβώς όπως και οι καφετζούδες, οι χειρομάντισσες, τα ωροσκόπια. Οσοι τις λανσάρουν, ακριβώς όπως και οι καφετζούδες, ξέρουν καλά την ανάγκη σου να μάθεις τι σε περιμένει και σε αυτή επενδύουν. Αυτοπροβάλλονται σαν γιγάντιες κλειδαρότρυπες της πόρτας του μέλλοντος, που σε προκαλούν να σκύψεις να δεις μέσα από αυτές μια εκδοχή του εαυτού σου. 

Πρόκειται για μια εκδοχή τελείως ψεύτικη, αλλά μάλλον άριστα προσαρμοσμένη στα μέτρα της ματαιοδοξίας σου. Τι βλέπεις; Πως σε τριάντα, σαράντα, πενήντα χρόνια θα εξακολουθείς να υπάρχεις και θα είσαι πάλι εσύ, απλά λίγο τσαλακωμένος από το χρόνο – αλλά εσύ. Κι εσύ, από φόβο μήπως έχεις γίνει χειρότερος από αυτό που βλέπεις, το αποδέχεσαι με μια ανακούφιση – το δείχνεις και στους φίλους σου, το ανεβάζεις στο Instagram και παίρνεις καρδούλες. Και χαίρεσαι γιατί θα είσαι έτσι, ακριβώς έτσι. Κούνια που σε κούναγε…


Εχει ενδιαφέρον ότι όλη αυτή η παγκόσμια υστερία για να ανακαλύψουμε αυτές τις γέρικες εκδοχές του εαυτού μας, έρχεται σε μια στιγμή που ένα κομμάτι του δυτικού κόσμου – το πιο εύπορο – ξοδεύει καθημερινά εκατομμύρια στην αγωνιώδη προσπάθεια αναζήτησης μιας αιώνιας νεότητας. Και στη χώρα μας. Τα κέντρα αισθητικής χτυπήθηκαν από την κρίση, αλλά λιγότερο από τις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων. Οι πλαστικοί χειρουργοί εξακολουθούν να θεωρούνται για χιλιάδες γυναίκες (κι όχι μόνο…) άγγελοι του Θεού επί της γης. Το botox (η μποτοξάκι, αφού οτιδήποτε αγαπημένο έχει υποκοριστικό…) δεν είναι θεραπεία, είναι μια αμαρτωλή απόλαυση. Πριν από κάθε επίσκεψή μας σε δερμοτολόγο προσευχόμαστε αυτός να αποδειχτεί θαυματοποιός. Τα φαρμακεία είναι γεμάτα από κρέμες προσώπου, μάσκες ομορφιάς, χάπια αδυνατίσματος, χάπια που βοηθάνε τις σεξουαλικές επιδόσεις, χάπια που ρυθμίζουν τα πάντα, δηλαδή υπόσχονται ότι κανένα σοβαρό πρόβλημα δεν θα μας προκύψει, παρότι έχουμε αφήσει πίσω τις πιο παραγωγικές μέρες μας. Όταν μας λένε ότι μοιάζουμε μικρότεροι από την ηλικία μας, νοιώθουμε ότι έχουμε πιάσει κάποιο στόχο και όσοι μας αγαπούν θα πρεπε να είναι περήφανοι.

 

Είναι παράδοξο να αναζητούμε το χάπι της αιώνιας νεότητας και την ίδια στιγμή να κατεβάζουμε εφαρμογές που μας δείχνουν την γέρικη όψη μας – αυτή που πληρώνουμε για να αποφύγουμε; 

Είναι, αλλά είναι και τελείως λογικό. Και στη δυο περιπτώσεις παίζουμε με το χρόνο, που ως αντίπαλος είναι ανίκητος.  

Τα χάπια και τα κέντρα αισθητικής μας προσφέρουν την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να τον νικήσουμε. Οι εφαρμογές στο κινητό μας, που μας δείχνουν ωραίους παππούδες και γλυκές γιαγιάδες, μας δημιουργούν την εντύπωση ότι με το χρόνο μπορούμε να συνθηκολογήσουμε. Ε, δεν θα μας κάνει και τόσο κακό τελικά. Που να ξέραμε…


Θα είχε αληθινό ενδιαφέρον μια εφαρμογή που θα σου δινε πραγματικά τη δυνατότητα να καταλάβεις πως θα είσαι σε είκοσι, τριάντα, σαράντα χρόνια. 

Που θα την κατέβαζες στο κινητό σου θα έβαζες τα στοιχεία σου και ξαφνικά θα ένοιωθες τα πόδια σου να τρέμουν και τα χέρια σου να πονάνε ακατανόητα. 

Που θα σε βοηθούσε να καταλάβεις τι σημαίνει να πονάει η πλάτη σου και να μην ξέρεις γιατί. 

Που θα σε υποχρέωνε να βλέπεις τα πράγματα θαμπά – και κοντά και μακριά. 

Που θα σου στερούσε για λίγο την κανονική σου ακοή και θα σου φερνε στο κεφάλι μια μυστήρια ζαλάδα, που θα σε έκανε να λαχταράς να ξαπλώσεις. 

Τη θέλεις αυτή την εφαρμογή; 

Αυτή...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Το σκοτεινό πρόσωπο του face app

Του ΠΑΥΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

 

Τι κερδίζει μια εταιρεία επειδή επεξεργάζεται μια φωτογραφία σου και πολύ γρήγορα αποτυπώνει σε μια νέα φωτογραφία πώς θα είσαι σε 30 ή 40 χρόνια; 

Ο λόγος για τη δημοφιλή εφαρμογή face app. Πρόκειται για μια εφαρμογή, η οποία ανήκει σε ρωσική εταιρεία, με αποτέλεσμα να κατατεθεί ερώτηση στο Κογκρέσο από τον Δημοκρατικό επικεφαλής της μειοψηφίας, Τσακ Σούμερ, για τους όρους με τους οποίους προσωπικές πληροφορίες καταλήγουν σε servers αντίπαλου κράτους.  

Η εταιρεία απάντησε ότι οι φωτογραφίες αποθηκεύονται στους servers της Google και της Amazon.

 

Η ουσία είναι ότι η φωτογραφία που στέλνεις στην εφαρμογή γίνεται ιδιοκτησία της εταιρείας. 

Και τι θα την κάνει; 

Το πιο «αθώο» ενδεχόμενο είναι ότι μπορεί να τη χρησιμοποιήσει σε κάποια διαφήμιση (ή σε κάποιο φωτογραφικό μοντάζ) χωρίς έγκριση.  

Μια άλλη πιθανή χρήση είναι η «εκπαίδευση» αλγορίθμου με στόχο τη δημιουργία προηγμένων εφαρμογών αναγνώρισης προσώπου, που θα προβλέπουν όλες τις αλλαγές του χρόνου επάνω σε ένα πρόσωπο. Κανείς δεν θα ξεφεύγει από τις κάμερες για χρόνια και δεκαετίες, όσο κι αν αλλάζει μεγαλώνοντας. Μόλις αυτή η μυστική εφαρμογή τελειοποιηθεί, θα πωληθεί ακριβά σε αστυνομίες και μυστικές υπηρεσίες.  

Ή μήπως πίσω από το face app βρίσκεται ήδη μια μυστική υπηρεσία, που εκμεταλλεύεται τη «μαζική αθωότητα» για να τελειοποιήσει τη δουλειά της; 

Μια τρίτη επιλογή είναι η εκπαίδευση ενός αλγορίθμου που μπορεί να συσχετίζει φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά με αποτυπώματα εμπορικής και διαπροσωπικής συμπεριφοράς που συλλέγουν αφειδώς η Google, η Amazon και το Facebook, την ώρα που αμέριμνοι καταναλώνουμε, ερευνούμε, τσατάρουμε και ποστάρουμε.

 

Αυτή η νόμιμη κατάχρηση των δεδομένων οδηγεί σε μια κοινωνία όπου εταιρείες και μυστικές υπηρεσίες θα γνωρίζουν τα πάντα όχι απλώς για τις επιλογές μας, αλλά για τα βαθύτερα κίνητρα της συμπεριφοράς μας.  

Ετσι, θα μπορούν να διαμορφώνουν ελεγχόμενες αγορές και ελεγχόμενες δημοκρατίες. 

 Η εκλογή του Τραμπ και το Brexit αναφέρονται συχνά ως παραδείγματα κακόβουλης επιρροής σε οριακές ομάδες ψηφοφόρων, με αποτέλεσμα την ανατροπή των προβλέψεων. 

Την ίδια ώρα, καταγγέλλεται από τον ΟΗΕ ότι πάνω από ένα εκατομμύριο μουσουλμάνοι Ουιγούροι στη δυτική Κίνα περιορίζονται από το κινεζικό κράτος σε στρατόπεδα συγκέντρωσης («χώρους εκπαίδευσης», λέει το Πεκίνο), εξοπλισμένα με συστήματα παρακολούθησης και στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς τους. Τα θέματα αυτά έχει ήδη αναλύσει η καθηγήτρια του Χάρβαρντ Σοσάνα Ζουμπόφ, στο πολυσυζητημένο βιβλίο της «The Surveillance Capitalism» (που θα μπορούσε να αποδοθεί ως «Ο καπιταλισμός της παρακολούθησης»).  

Με άλλα λόγια...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Πώς οι χάκερς μπορούν να σας κλέψουν παραβιάζοντας την ασφάλεια και "σπάζοντας" το όριο ανέπαφων συναλλαγών της κάρτας Visa

Του Thomas Brewster / Forbes

Θεωρείτε ότι το όριο των 30 λιρών στις ανέπαφες συναλλαγές με κάρτα μπορεί να σας προστατεύσει από κλοπές; 

Ξανασκεφτείτε το.

Ερευνητές ασφάλειας βρήκαν έναν τρόπο να παρακάμψουν αυτό το όριο στις κάρτες Visa. Η παραβίασή τους, η οποία δεν περιορίζεται σε κάρτες του Ηνωμένου Βασιλείου, θα μπορούσε να επιτρέψει σε καιροσκόπους απατεώνες να αδειάσουν λογαριασμούς με μια μόνο κίνηση και ισχυρίζονται ότι δεν χρειάζεται καν να κλέψουν την πιστωτική κάρτα. Και από την πλευρά της Visa, λίγα γίνονται για να αντιμετωπιστεί αυτή η νέα απειλή.

Το Forbes άφησε τους ερευνητές Leigh-Anne Galloway και Tim Yunusov από την εταιρία κυβερνο-ασφάλειας Positive Technologies να κάνουν δοκιμή σε μια προσωπική κάρτα Visa. Κατάφεραν να αποσπάσουν τρεις επιτυχείς πληρωμές ύψους 31 λιρών. Στις δικές τους κάρτες έκαναν ανέπαφες πληρωμές ύψους 101 λιρών, αν και είναι πιθανό να κλαπούν περισσότερο με ένα μόνο πέρασμα.

Τα χακαρίσματά τους δείχνουν πως η απάτη των ανέπαφων συναλλαγών θα μπορούσε να χειροτερεύσει. Συνήθως, εάν μια τράπεζα δει πολλαπλές ανέπαφες πληρωμές αξίας 30 λιρών, η κάρτα σταματά να λειτουργεί, καθώς τα συστήματα ανίχνευσης απάτης υποψιάζονται ότι είναι στα χέρια ενός κλέφτη. Αν όμως είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν μεγάλες συναλλαγές με ένα πέρασμα, αυξάνεται η πιθανότητα για μεγάλες απάτες.

Κλέφτες καρτών μπορούν τώρα να κάνουν μεγαλύτερες πληρωμές από ό,τι μπορούσαν στο παρελθόν. Αλλά τώρα, δεν χρειάζεται καν να κλέψουν την κάρτα: 

Οι εγκληματίες θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να κάνουν μια πληρωμή από μια κάρτα, όταν ο χρήστης δεν προσέχει, με τη δική τους μηχανή πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου (αν και ένας κακόβουλος έμπορος τελικά θα πιαστεί από τα συστήματα απάτης των τραπεζών, εάν χρησιμοποιεί το ίδιο τερματικό). Ή ακόμα πιο επιδέξια, είναι εφικτό κανείς να υποκλέψει τα στοιχεία μιας πληρωμής από μια πιστωτική κάρτα χρησιμοποιώντας ένα κινητό τηλέφωνο, να στείλει τα δεδομένα σε άλλο τηλέφωνο και να κάνει την πληρωμή αυτή η δεύτερη συσκευή ξεπερνώντας το όριο, ισχυρίστηκαν οι ερευνητές. Για να δουλέψει το χακάρισμα, οι απατεώνες πρέπει να είναι κοντά στο θύμα τους.

"Αυτό σημαίνει ότι εάν βρίσκατε την κάρτα κάποιου ή κάποιος έκλεβε τη δική σας κάρτα σας, δεν θα χρειαζόταν να γνωρίζει τον κωδικό PIN, δεν θα έπρεπε να πλαστογραφήσει την υπογραφή σας και θα μπορούσε να κάνει μια πληρωμή πολύ υψηλότερης αξίας", δήλωσε η Galloway.

Θα έπρεπε να υπάρχουν κάποια όρια στο πόσα θα μπορούσε να κλέψει ένας χάκερ. Η Galloway είπε ότι αν και οι κλέφτες θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τις 101 λίρες που δοκίμασαν εκείνοι, κατά εκατοντάδες ή πιθανόν χιλιάδες λίρες, τα συστήματα ανίχνευσης απάτης στις τράπεζες μπορεί να εντοπίζουν τυχόν ασυνήθιστα ​​υψηλές συναλλαγές. "Αυτό που βρήκαμε είναι ότι στην πραγματικότητα, μπορούμε να κάνουμε λογικές πληρωμές υψηλής αξίας. Έτσι, στο Ηνωμένο Βασίλειο, είμαστε σε θέση να πραγματοποιούμε πληρωμές ύψους 100 λιρών χωρίς καμία ανίχνευση", πρόσθεσε.

Εξακολουθούν να εξετάζουν εάν το χακάρισμα θα λειτουργούσε σε άλλα μέρη του κόσμου, αλλά η Galloway επιβεβαίωσε ότι δεν περιοριζόταν σε μια μόνο χώρα. Το όριο, φυσικά, διαφέρει μεταξύ των κρατών. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, είναι σημαντικά υψηλότερο από τα 100 δολάρια.

Δεν υπάρχει καμία λύση;

Αυτό δεν αλλάζει, όμως, τη διαπίστωση ότι το όριο για τις κάρτες Visa, μπορεί να παραβιαστεί. Όμως η Visa δεν σχεδιάζει να ενημερώσει τα συστήματά της για να αντιμετωπίσει την "επίθεση". Ο γίγαντας του χρηματοπιστωτικού κλάδου ισχυρίστηκε ότι μια τέτοια αδράνεια δεν θα ήταν πιθανό να συμβεί στον πραγματικό κόσμο, καθώς οι εγκληματίες θα χρειαζόταν να έχουν τα χέρια τους την κάρτα και αυτό δεν συμβαίνει συχνά. Ένας εκπρόσωπος της εταιρείας είπε ότι παρά την έρευνα δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα ασφαλείας που έπρεπε να αντιμετωπιστεί.

"Ένας βασικός περιορισμός αυτού του τύπου επίθεσης είναι ότι απαιτεί μια φυσικά κλεμμένη κάρτα, η κλοπή της οποίας δεν έχει ακόμα αναφερθεί στον εκδότη της κάρτας", δήλωσε ένας εκπρόσωπος της Visa στο Forbes, σημειώνοντας ότι η Visa εργάζεται συνεχώς για τη βελτίωση της τεχνολογίας ανίχνευσης απάτης. "Ομοίως, η συναλλαγή πρέπει να περάσει επικυρώσεις εκδότη και πρωτόκολλα ανίχνευσης. Δεν είναι μια κλιμακούμενη προσέγγιση απάτης που συνήθως βλέπουμε να κάνουν οι εγκληματίες στον πραγματικό κόσμο".

Η Galloway διαφώνησε στο ότι ο απατεώνας θα χρειαζόταν να κλέψει την κάρτα. Όπως έδειξαν οι δοκιμές τους, ο χάκερ χρειάζεται μόνο να φτάσει αρκετά κοντά στην κάρτα του θύματος για σύντομο χρονικό διάστημα για να κάνει μια πληρωμή. Αυτού του είδους το "skimming" έχει αποδειχθεί εδώ και καιρό εφικτό, ακόμα κι αν στηρίζεται στο ότι ο ιδιοκτήτης της κάρτας έχει πιαστεί "στον ύπνο".

Ο εκπρόσωπος της Visa ισχυρίστηκε επίσης ότι το συνολικό ποσοστό απάτης με Visa παγκοσμίως μειώθηκε κατά 33% μεταξύ 2017 και 2018, και στην Ευρώπη κατά 40%. Ωστόσο, τα στοιχεία από τη UK Finance δείχνουν ότι οι απάτες με ανέπαφες συναλλαγές προκάλεσαν απώλειες 19,5 εκατ. λιρών το 2018, από 14 εκατ. το 2017. Η UK Finance, ωστόσο, σημείωσε ότι αυτό ήταν "χαμηλό" υπό το πρίσμα των συνολικών δαπανών 69 δισ. λιρών για το ίδιο έτος. Και η UK Finance, αλλά και η Visa, αρνήθηκαν ότι είχαν ποτέ καταγράψει υπόθεση απάτης ανέπαφης συναλλαγής στην οποία η κάρτα δεν είχε κλαπεί.

Πώς λειτουργεί το ασύρματο hack:

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Προστατέψτε τα παιδιά σας από τα κοινωνικά δίκτυα: Μην αναρτάτε τις φωτογραφίες τους

Tης CARMEN PEREZ-LANZAC / El Pais

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα με φωτογραφίες παιδιών που κάνουν γκριμάτσες. Το καλοκαίρι, αυτή η έκθεση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη. Κάθε εικόνα στη συνέχεια αναπαράγεται από τον πατέρα, τη μητέρα, τους συγγενείς και φίλους. Κι αυτό συνεχίζεται για χρόνια χωρίς να σκεφτεί κανείς τις συνέπειες. 

Μέχρι που φτάνει μια στιγμή που καταλαμβανόμαστε από μια αμφιβολία: μήπως δεν κάνουμε καλά ανεβάζοντας φωτογραφίες παιδιών στο Διαδίκτυο; 

Σύμφωνα με μια έρευνα της εταιρείας AVG σε δέκα χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Ιαπωνία), τρία στα τέσσερα παιδιά κάτω των δύο ετών έχουν φωτογραφίες στο Διαδίκτυο. 

Μια από τις αιτίες αυτού του φαινομένου είναι η χαρά της πατρότητας. 

Έρευνα της εφαρμογής Local Babysitter σε 1.300 Αμερικανούς γονείς παιδιών κάτω των 6 ετών δείχνει ότι αναρτούν κατά μέσο όρο κάθε εβδομάδα 2,1 πληροφορίες γι’ αυτά. Στις ηλικίες 6-13 ετών, ο αριθμός των πληροφοριών μειώνεται στις 1,9. Όταν το παιδί συμπληρώσει τα 14 χρόνια του, οι πληροφορίες είναι λιγότερες από μία την εβδομάδα (0,8).  

Οι πιο ανήσυχοι γονείς για τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτή η πληθώρα πληροφοριών στη μελλοντική ζωή των παιδιών τους είναι οι Ισπανοί (σε μια κλίμακα από το 1 ως το 5, βαθμολογούν την ανησυχία τους στο 3,9). Η ανησυχία τους θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο όταν πληροφορηθούν ότι ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ – ο άνθρωπος που ευθύνεται περισσότερο για το γεγονός ότι μοιραζόμαστε όσα μοιραζόμαστε – πιστεύει πως το μέλλον δεν θα είναι ανοιχτό, όπως έλεγε μέχρι τώρα, αλλά ιδιωτικό. 

Ενώ ο φορέας της επικοινωνίας θα υποχρεωθεί να προστατεύει την ταυτότητα των ανηλίκων που εμφανίζονται στις σελίδες του, η μαζική δημοσίευση φωτογραφιών παιδιών χωρίς φίλτρο στα δίκτυα έχει μετατρέψει την προστασία σε ειρωνεία.  

To φαινόμενο είναι τόσο εκτεταμένο, ώστε έχει οδηγήσει σε έναν νέο όρο: sharenting, από το share (μοιράζομαι) και το parenting (πατρότητα). Και η πρώτη που εκπόνησε μια λεπτομερή μελέτη για το πρόβλημα ήταν η δικηγόρος Στέισι Στάινμπεργκ, που το 2016 εξέδωσε το βιβλίο «Sharenting, η ιδιωτικότητα των παιδιών στην εποχή των κοινωνικών δικτύων». 

Αυτή η καθηγήτρια του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα μελέτησε σε βάθος το φαινόμενο της ανάρτησης πληροφοριών για παιδιά στο Διαδίκτυο. « Οι γονείς», έγραψε, «είναι από τη μια πλευρά θεματοφύλακες των προσωπικών πληροφοριών των παιδιών τους κι από την άλλη αφηγητές της ζωής τους». Μοιραζόμαστε δημοσίως πληροφορίες για τα παιδιά μας, στερώντας τα έτσι από το δικαίωμα να το κάνουν με τους δικούς τους όρους. Κι αυτό είναι μια πιθανή πηγή κακού στην οποία έχουμε δώσει ελάχιστη σημασία. Οι κίνδυνοι είναι ποικίλοι: 

Πρώτα απ’όλα διευκολύνουμε την πρόσβαση εγκληματιών ή διεστραμμένων στα παιδιά μας. Μια φωτογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άλλη ταυτότητα. Όταν επιπλέον δημοσιεύουμε την ημερομηνία γέννησης ενός παιδιού (όπως κάνουν πολλοί γονείς), διευκολύνουμε την κλοπή της ταυτότητάς του. Για να μη μιλήσουμε για το cyberbullying που μπορεί να προκαλέσουμε αναρτώντας μια γελοία φωτογραφία του παιδιού μας.  

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που επίσης δεν λαμβάνουμε υπόψη μας: η γνώμη του παιδιού.  

Το 58% των Αμερικανών γονέων που αναρτούν φωτογραφίες θεωρούν ότι η απουσία συγκατάθεσης του παιδιού είναι ορθή. Το 40% πιστεύει ότι το γεγονός αυτό μπορεί να μην τους αρέσει, αλλά θα το ξεπεράσουν. 

Στην πραγματικότητα, αυτό που διαπιστώνεται ότι πολλά παιδιά αποδοκιμάζουν αυτή τη συνήθεια των γονέων τους. «Μαμά, το έχουμε πει, δεν μπορείς να δημοσιεύεις φωτογραφίες μου χωρίς τη θέλησή μου», είπε η κόρη της ηθοποιού Γκουίνεθ Πάλτροου όταν η τελευταία ανήρτησε μια φωτογραφία των δυο τους όπου η μικρή φορούσε γυαλιά του σκι. «Μα δεν φαίνεται καν το πρόσωπό σου!», απάντησε η Πάλτροου. 

Δεν είναι λίγοι οι ανήλικοι που οδηγούν τους γονείς τους στο δικαστήριο. Στη Γαλλία, η ποινή για τη δημοσίευση ιδιωτικών φωτογραφιών των παιδιών χωρίς την άδειά τους τιμωρείται με πρόστιμο 45.000 ευρώ και ένα χρόνο φυλακή. Συνήθως, όμως, οι δικαστές δέχονται ότι οι γονείς είναι οι καλύτεροι προστάτες της ιδιωτικότητας των παιδιών τους.  

Η Στάινμπεργκ αναφέρει στο βιβλίο της διάφορες συστάσεις προς τους γονείς που θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους.  

Να ενημερώνονται για την πολιτική των δικτύων σχετικά με την ιδιωτικότητα. 

Να μην αποκαλύπτουν την ταυτότητα του παιδιού. 

Να εφοδιάζονται με έναν μηχανισμό που τους ειδοποιεί όταν το όνομα του παιδιού τους εμφανίζεται σε μια αναζήτηση στη Google. 

Να μη δίνουν πληροφορίες για τα μέρη που επισκέπτεται το παιδί τους. 

Να ζητούν πάντα τη συγκατάθεσή του προτού δημοσιεύσουν οποιαδήποτε πληροφορία. 

Να...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Το Facebook επιδιώκει πλέον να διαβάζει το μυαλό μας

Από καιρό τώρα το Facebook έχει πάψει να αρκείται στο να γνωρίζει απλώς πού βρισκόμαστε, με ποιον είμαστε και τι κάνουμε. Δεν του φθάνει να αναγνωρίζει τις προσωπικές μας προτιμήσεις και τις δραστηριότητές μας. Αυτές μπορεί να τις γνωρίζει κάθε τεχνολογική εφαρμογή που βασίζεται στα likes μας, στον ποιόν ακολουθούμε κι επικοινωνούμε και στο τι αγοράζουμε. Επίσης όλες αυτές οι εφαρμογές και τα δίκτυα μπορούν να ακούσουν τι λέμε στο τηλέφωνό μας. Οι εφαρμογές αυτές συγκεντρώνουν τα δεδομένα για το τι λέμε και τι κάνουμε, τα ομαδοποιούν και τα πωλούν σε όποια εταιρεία πλειοδοτήσει.
 

Όμως ακόμη υπάρχει ένα όριο, πέραν του οποίου δεν έχουν κατορθώσει όλες οι τεχνολογίες και οι εταιρείες τους να διεισδύσουν: το ανθρώπινο μυαλό.  

Φαντάζεται κανείς τι θα γινόταν εάν κάποια εταιρεία κατόρθωνε να διαβάζει το μυαλό μας και να αποκομίζει κέρδη από τις πληροφορίες που αντλεί από μέσα του;

  Αυτός μοιάζει να είναι ο επόμενος στόχος του Facebook.


Η εταιρεία που ίδρυσε ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ έχει αρχίσει να χρηματοδοτεί διάφορες έρευνες που αναπτύσσουν "αποκωδικοποιητές ομιλίας", ικανούς να εντοπίσουν τι βούλονται να πουν τα ανθρώπινα υποκείμενα μέσω των εγκεφαλικών τους μηνυμάτων, τονίζεται σε άρθρο που δημοσιεύεται σε μπλογκ του ίδιου του Facebook.

 

Μία από τις μελέτες, που χρηματοδοτείται από τη διαδικτυακή εφαρμογή και επικεφαλής της είναι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στο Σαν Ντιέγκο, δημοσιεύθηκε μάλιστα πρόσφατα στο περιοδικό Nature Communications. Η έρευνα εστιάζεται στο πως μπορούμε να χρησιμοποιούμε μηχανές μόνο με τη σκέψη μας. Για τον σκοπό αυτόν, έχουν σχεδιασθεί μηχανισμοί που "διαβάζουν" τα εγκεφαλικά μηνύματα και προσπαθούν να ταυτοποιήσουν τι είναι εκείνο που προτίθεται να πει το ανθρώπινο υποκείμενο.

 

Όπως σχολιάζει σχετικά το ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης), "οι ερευνητές τοποθέτησαν πλάκες με ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο των εθελοντών. Κατόπιν τους έθεσαν μία σειρά από ερωτήσεις, απαιτώντας από τα υποκείμενα τις έρευνας να δίνουν απλές απαντήσεις. Όπως για παράδειγμα ‘προτιμάς ένα πιάνο, ή ένα βιολί;’. Το σύστημα προσπαθούσε να εντοπίσει τόσο την ερώτηση, όσο και την απάντηση".

 

Μολονότι τα αποτελέσματα της έρευνας βρίσκονται ακόμη στο πρώιμο στάδιό τους, οι ερευνητές συμπέραναν πως "η εγκεφαλική δραστηριότητα που καταγράφηκε ενόσω οι άνθρωποι μιλούσαν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αποκωδικοποιηθεί σχεδόν ταυτόχρονα αυτό που λέει και να μεταφράζεται σε κείμενο στην οθόνη ενός υπολογιστή".

 

Το ίδιο το Facebook διαβεβαιώνει πως εάν η μηχανή ήταν ικανή να αναγνωρίσει μόνον κάποιες νοητικές εντολές, όπως "έναρξη", "επιλογή" και "διαγραφή", ήδη αυτό θα αρκούσε για να εγκαταστήσει νέες μορφές διάδρασης των υποκειμένων με τις εφαρμογές.


Στο επίσημο μπλογκ του, το Facebook υποστηρίζει πως στόχος του είναι να δημιουργήσει μία νέα και μη επεμβατική διεπαφή (interface), η οποία θα επιτρέπει στους χρήστες να γράφουν άμεσα χρησιμοποιώντας τη σκέψη τους, "φανταζόμενοι πως μιλούν οι ίδιοι".  

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, το Facebook επιδιώκει να αναπτύξει ένα φορητό ακουστικό, που θα επιτρέπει στους χρήστες να χρησιμοποιούν τις σκέψεις τους για να ελέγχουν την μουσική, ή να διαδρούν με την εικονική πραγματικότητα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης έχει χρηματοδοτήσει έρευνες για συστήματα που "ακροώνται" τον εγκέφαλο έξω από το κρανίο μέσω οπτικών ινών, ή λέιζερ, τα οποία μετρούν τις αλλαγές στη ροή του αίματος—εν είδει φορητού μηχανήματος μαγνητικής τομογραφίας.

 

Φυσιολογικά εδώ ενσκήπτει ένα ερώτημα. Τι θα κάνει το Facebook με τις πληροφορίες αυτές;
 

Η επίσημη εκδοχή είναι πως στόχος της εταιρείας είναι απλώς να βελτιώσει τη διάδραση μεταξύ μηχανής και ανθρώπου. Όμως ποιο είναι το τίμημα π.χ. της ενεργοποίησης μέσω της σκέψης του της μουσικής που θέλει το υποκείμενο να ακούσει; 
  

Είναι ότι η εταιρεία θα μπορεί...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: «Είναι ο αλγόριθμος, ηλίθιε»

Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ

Η ​παράνοια και οι θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφορούν γύρω μας δεν σταματούν ποτέ να με εντυπωσιάζουν. Αν μη τι άλλο, είναι πολύ πιο διαδεδομένες στα χρόνια της κρίσης, ακόμη και σε ανθρώπους που θεωρούνται «σοβαροί». Και επειδή τυχαίνει να μην πιστεύω ότι φταίνε γι’ αυτό οι ψεκασμοί από τα αεροπλάνα ή τα χαλασμένα εμβόλια, προσπαθώ εδώ και καιρό να καταλάβω τι συμβαίνει. 

Σίγουρα η δραματική φτωχοποίηση της κοινωνίας μας δεν βοηθάει. Εριξε πολύ «λίπασμα» για να φυτρώσουν όσα παρανοϊκά έχουν πλέον γίνει κοινός τόπος.

Ψάχνοντας και διαβάζοντας κατέληξα στο συμπέρασμα πως «είναι ο αλγόριθμος, ηλίθιε». 

Πριν από χρόνια παρατήρησα κάτι πολύ περίεργο, που ακόμη δεν είχε γίνει μεγάλο θέμα διεθνώς. Οταν αναζητούσα στο YouTube ένα βίντεο που είχε σχέση με το Αιγαίο ή κάποιο άλλο εθνικό ζήτημα, μου εμφανιζόταν μια λίστα στο πλάι με άλλα βίντεο που συνιστούσε «κάποιος» να δω. Κάποια μάλιστα εξ αυτών ήταν σε autoplay, προβάλλονταν δηλαδή με πολύ ελκυστικό τρόπο, για να αρχίσω να τα βλέπω αμέσως. Η συντριπτική πλειονότητα από τα προωθούμενα βίντεο ήταν εξόφθαλμες ακροδεξιές ή ακροαριστερές θεωρίες συνωμοσίας. Ξεκινούσαν από «ντοκιμαντέρ» που αποδείκνυαν ότι η 11η Σεπτεμβρίου δεν έγινε ποτέ, πήγαιναν σε εκπομπές για διεθνείς μασονίες και, βεβαίως, περιείχαν πάντοτε κάποια ελληνικά βίντεο για τα τρισεκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου που θα μας πάρουν οι ξένοι μέσω του χρέους.

Ενίοτε το «κομπιούτερ» πρότεινε πιο σοβαρά βίντεο. Με μια προσεκτική ματιά διαπίστωνες, όμως, ότι αυτά τα βίντεο είχαν τρεις, άντε τέσσερις χιλιάδες ανθρώπους που τα είχαν δει. Τα άλλα 3-4 εκατομμύρια. Ανιση πολύ η μάχη μεταξύ παράνοιας και λογικής...

Αρχικά νόμιζα ότι κάποιος πληρώνει για να σερβίρονται τα περίεργα βίντεο. Μετά έμαθα ότι είναι ο πανίσχυρος αλγόριθμος της Google, που μαντεύει τι με ενδιαφέρει, τι θα μου χτυπήσει στο μάτι περισσότερο και τι γίνεται πιο ανεξέλεγκτα δημοφιλές. Ετσι, απλά και επικίνδυνα.

Πάω πίσω στο 2010.  

Το Facebook, το YouTube ήταν όλα πολύ καινούργια στη ζωή μας. Ξαφνικά χάσαμε το έδαφος κάτω από τα πόδια μας λόγω της κρίσης. Θυμωμένοι, άνεργοι, νεόπτωχοι συμπολίτες μας άρχισαν να περνούν πολλές ώρες μπροστά σε μια οθόνη. Οργισμένοι με εμάς όλους, εφημερίδες και κανάλια, αναζητούσαν την αλήθεια που ήταν σίγουροι ότι κρύβουμε επιμελώς. Οχι απλώς τη βρήκαν, αλλά «κάποιος» τους την πλάσαρε με πολύ πιεστικό τρόπο.  

Δεν ήταν συνωμοσία, όπως πολλοί θεωρούσαν τότε. Ηταν ο αλγόριθμος! Ο συνδυασμός τεχνητής νοημοσύνης και ενός επιχειρηματικού μοντέλου στρατολογούσε πελάτες στον σκοτεινό κόσμο των συνωμοσιών και της παλαβομάρας.

Αλλες χώρες έχουν αντιληφθεί το πρόβλημα και προσπαθούν να κάνουν κάτι γι’ αυτό. 

Εμείς...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Oταν ανοίγεις το φως στην κουζίνα

ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟ...

Του ΠΑΥΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ανοίγεις το φως στην κουζίνα και πέφτει το βλέμμα σου σε ένα ρεπορτάζ στην πρώτη σελίδα της διεθνούς έκδοσης των New York Times που είναι ακουμπισμένη επάνω στο τραπέζι . Ο τίτλος του ρεπορτάζ, «A research team’s efforts to give dead brains new life» («Οι προσπάθειες μιας ερευνητικής ομάδας να ζωντανέψει νεκρούς εγκεφάλους»), οδηγεί τη σκέψη πέρα από την αποστολή της δημοσιογραφίας, στα ερωτήματα για τον ορισμό και τον προορισμό της συνείδησης. Ας μην προσπαθήσουμε, όμως, να λύσουμε όλα τα υπαρξιακά ερωτήματα μέσα σε ένα μικρό άρθρο. Ας επικεντρωθούμε απλώς στα δεδομένα.

Το ρεπορτάζ επικεντρώνεται στον Nenad Sestan, έναν κροατικής καταγωγής 48χρονο καθηγητή στο Τμήμα Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου Γέιλ των ΗΠΑ. 

Ο Sestan εργάστηκε για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας που διανύουμε με αντικείμενο τη διατήρηση εγκεφαλικών κυττάρων. Σταδιακά κατόρθωσε να τελειοποιήσει ένα μηχάνημα έγχυσης συγκεκριμένων υγρών μέσα σε έναν εγκέφαλο που αφαιρέθηκε από χοίρο. Ο εγκέφαλος μπορούσε να εμφανίσει ξανά σημάδια ζωής, που καταγράφηκαν στο Bispectral Index Monitor (BIS). Το BIS υπάρχει σε κάθε χειρουργείο, υπολογίζει την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου και σε μια κλίμακα 1-100 δείχνει «πόσο κάτω», δηλαδή πόσο βαθιά σε νάρκωση βρίσκεται ο εγχειριζόμενος ασθενής, που προφανώς δεν θέλουμε να ξυπνήσει σε ακατάλληλη στιγμή. O ανθρώπινος εγκέφαλος κινείται μεταξύ 90-100, αλλά όταν «κατεβαίνει» σε γενική αναισθησία κυμαίνεται μεταξύ 40-60. Ο εγκέφαλος του χοίρου που ξαναζωντάνεψε έδειξε BIS 10.

Αυτό το επίπεδο δεν θεωρείται ότι συνδέεται με την επαναφορά της συνείδησης του ζώου. Είναι όμως πιθανό ο εγκέφαλος του χοίρου, απομονωμένος από το σώμα του, να βρέθηκε σε έναν αέναο κύκλο επανάληψης της εμπειρίας της σφαγής του. Το πείραμα σταμάτησε. Αναμένεται συνέχιση των ερευνών.

Οι τελευταίες εξελίξεις στη νευροβιολογία έχουν καταρρίψει βεβαιότητες για τον εγκέφαλο. Δεν είναι πια σαφές πότε ακριβώς ένας εγκέφαλος είναι «νεκρός». 

Θα μπορούσε ένας χειρουργός να αφαιρέσει τον εγκέφαλο ενός ανθρώπου που μόλις έχει φύγει από τη ζωή και με μια μηχανή έγχυσης να τον επαναφέρει σε μια ζωή χωρίς σώμα;

Αν καθοδηγήσουμε βλαστοκύτταρα ώστε να μεταβληθούν σε ένα οργανοειδές, δηλαδή ένα συσσωμάτωμα νευρικών κυττάρων, θα αποκτήσει αυτό το οργανοειδές κάποιου είδους συνείδηση;  

Η απάντηση είναι ότι...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Υβριδικούς «Φρανκενστάιν» επιτρέπουν στην Ιαπωνία!

Από τη  Θεανώ Καρούτα

 

Μια νομοθεσία που κινδυνεύει να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου αλλά και να γίνει δούρειος ίππος για τρομακτικές εξελίξεις τέθηκε σε ισχύ στην Ιαπωνία, λύνοντας τα χέρια κάθε λογής Φρανκενστάιν και επιτρέποντας σε ερευνητές να δημιουργήσουν υβριδικά πλάσματα ανθρώπινων και ζωικών κυττάρων και να τα φέρουν στον κόσμο.

 

Στόχος των επιστημόνων είναι η παραγωγή οργάνων για μεταμοσχεύσεις σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη, δεδομένου ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη μοσχευμάτων.

 

Οι ερευνητές παρουσιάζουν ως αναγκαιότητα τη στροφή σε αυτή την εναλλακτική, αφού, για παράδειγμα, τα νεφρά των ζώων δεν είναι συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό και ένα όργανο από ξένα κύτταρα δεν θα μπορούσε να απορροφηθεί μετά τη μεταμόσχευση.


Ετσι, ήταν θέμα χρόνου να προκύψει η ιδέα του συνδυασμού, η οποία απασχολεί πολλούς ερευνητές σε όλο τον κόσμο για περισσότερο από τρεις δεκαετίες και, αν και θεωρείται έξυπνη, έχει δεχτεί έντονη κριτική από προσωπικότητες, συλλογικότητες, ακόμα και επιστήμονες, προτού καλά καλά τεθεί σε εφαρμογή.

 

Το project είναι το εξής: Οι επιστήμονες αναμειγνύουν δύο είδη εμβρύων δημιουργώντας ένα υβριδικό πλάσμα, ωστόσο τα κύτταρα των διαφορετικών ειδών αναπτύσσονται γενετικά χωριστά το ένα από το άλλο αποτελώντας έναν μισό-μισό οργανισμό. Το 1984 οι ερευνητές πέτυχαν να παράξουν ένα μείγμα προερχόμενο από κατσίκα και πρόβατο.
 

Ορισμένα όργανα αυτού του νέου ζώου ήταν όργανα προβάτου, ενώ άλλα ήταν όργανα κατσίκας. Εξωτερικά το νέο ζώο ήταν ένα μείγμα των δύο, ενώ και η συμπεριφορά του ήταν ανάμεικτη. Για κάποιους ήταν ένα άλμα της επιστήμης. Για άλλους μια τερατογένεση.

 
Το 2010 ο Ιάπωνας Χιρομίτσου Νακιούσι κατάφερε να αναπτύξει σε ποντίκια πάγκρεας από βλαστικά κύτταρα αρουραίου και το επόμενο βήμα του είναι...

Υπαρκτού τεχνολογικά εξαρτημένου ελληνισμού κωμωδία

Σαν σήμερα (31/8/ΧΧΧΧ)

1923: Οι Ιταλοί βομβαρδίζουν και καταλαμβάνουν την Κέρκυρα.

1932: Με υπουργική απόφαση, εγκαταλείπεται στην Ελλάδα η θερινή ώρα.

1976: Ο Τζορτζ Χάρισον καταδικάζεται για λογοκλοπή. Δικαστήριο αποφαίνεται ότι τμήμα της μεγάλης του επιτυχίας «My Sweet Lord» είναι αντιγραφή του τραγουδιού των Chiffon, «He's so fine». Η υπόθεση κοστίζει στο πρώην «σκαθάρι» πάνω από 500.000 δολάρια.

1980: Ιδρύεται το πολωνικό συνδικάτο «Αλληλεγγύη», το οποίο υπό την ηγεσία του ηλεκτρολόγου Λεχ Βαλέσα συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση του κομμουνισμού στη χώρα.

1984: Αποχαιρετιστήριο παιχνίδι του Μίμη Δομάζου με τον Παναθηναϊκό, εναντίον της Μπόκα Τζούνιορς. Ο αγώνας διεξάγεται στο Ολυμπιακό Στάδιο, παρουσία 50.000 θεατών και η ομάδα της Αργεντινής νικά με 3-2.

12: Γεννιέται ο Γάιος Καίσαρ, ρωμαίος αυτοκράτορας. Έμεινε στην ιστορία με το παιδικό του προσωνύμιο Καλιγούλας (Μποτούλες στα λατινικά) και για την εξαιρετική αγριότητα και φαυλότητά του.

1949: Γεννιέται ο Ρίτσαρντ Γκιρ

1997: Χάνει τη ζωή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι, με τον φίλο της Ντόντι Αλ Φαγιεντ η Λαίδη Ναϊάνα Σπένσερ, πρώην σύζυγος του πρίγκιπα Καρόλου

 

2016: Πεθαίνει σε ηλικία 93 ετών  ο μεγάλος Γάλλος φωτορεπόρτερ Μαρκ Ριμπού, δημιουργός φωτογραφιών που έμειναν στην Ιστορία όπως «το κορίτσι με το λουλούδι» μπροστά σε Αμερικανικούς στρατιώτες στη διάρκεια πορείας εναντίον το πολέμου στο Βιετνάμ. Όπως ανακοίνωσε η οικογένειά του ο Ριμπού απεβίωσε έπειτα από μακρά ασθένεια.