ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Το μετέωρο βήμα της Μεταπολίτευσης

Του Στάθη Ν. Καλύβα 

Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale.

Η ​​«Μεταπολίτευση», το πολιτικό σύστημα που διαδέχθηκε τη χούντα τον Ιούλιο του 1974, είχε (και εξακολουθεί να έχει) πολλά θετικά στοιχεία, με σημαντικότερο τον φιλελεύθερο και δημοκρατικό χαρακτήρα των πολιτικών της θεσμών, πράγμα που εξασφάλισε στη χώρα σαράντα χρόνια σταθερότητας.  

Είχε όμως επίσης και ένα μεγάλο αρνητικό στοιχείο: βασίστηκε στην κυριαρχία μιας έντονα κρατικιστικής «πολιτικής οικονομίας». 

Αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε «μεγάλο κράτος» (το μέγεθος του δημόσιου τομέα είναι ανάλογο με αυτό των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, παρότι οι υπηρεσίες που παρέχει δεν είναι).  

Σημαίνει, αντίθετα, πως η οικονομία μας βασίζεται σε μια τεράστια διαπλοκή κράτους και κοινωνίας, διαμέσου μιας δαιδαλώδους νομοθεσίας που συνδέει πολυσχιδή και πολλαπλά προνόμια με τη λειτουργία της πολιτικής ζωής. Με τον τρόπο αυτό χονδρικά προστατεύονται όσοι είναι μέσα στο σύστημα σε βάρος όσων είναι απ’ έξω. 

Το καθεστώς αυτό απέκτησε αριστερόστροφο λεξιλόγιο και πρόσημο, και ταυτίστηκε στη συνείδηση των πολλών με την ευημερία, καθώς χρηματοδοτήθηκε με ευρωπαϊκά κονδύλια και εξωτερικό δανεισμό.  

Σιγά σιγά εκτόπισε την παραγωγική οικονομία, αφού ήταν πολύ πιο εύκολο να ευημερήσει κανείς μέσω της άμεσης ή έμμεσης σχέσης του με το κράτος, παρά με την εμπλοκή του στην παραγωγή πραγματικού πλούτου.

Το σύστημα αυτό έφθασε στα όριά του το 2010 με την ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας. Αποφύγαμε όμως την άμεση πτώχευση και μπήκαμε στο γνωστό καθεστώς του Μνημονίου που συνδύαζε δημοσιονομική πειθαρχία (δηλαδή τη λιτότητα) και δομικές μεταρρυθμίσεις. Η συνέχεια είναι γνωστή: 

Οι μεταρρυθμίσεις υπήρξαν κακοσχεδιασμένες και αποσπασματικές (το νέο Μνημόνιο εμπεριέχει, π.χ., για άλλη μια φορά το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων...), ενώ η λιτότητα χρεώθηκε αποκλειστικά στους ξένους. Επικράτησε μάλιστα η αντίληψη πως η κρίση ήταν κατασκευασμένη, πράγμα που επέτρεψε σε μια ετερόκλητη συμμαχία «νεολαϊκιστών» να αναρριχηθεί στην εξουσία. Ηταν δηλαδή σαν να λέμε σε έναν ασθενή που χαροπαλεύει με καρκίνο των πνευμόνων ότι θα σωθεί καπνίζοντας περισσότερο. Ετσι, ενώ η πολιτική οικονομία της Μεταπολίτευσης είχε λήξει, συνέχισε να λαθροβιεί μέσα σε μιαν ιδιότυπη ζώνη του λυκόφωτος: δεν ήταν ούτε ζωντανή αλλά ούτε και νεκρή.

Αν όμως η κρίση του 2010 υπήρξε το τέλος της Μεταπολίτευσης, η κρίση του 2015 δεν ήταν παρά το τέλος του τέλους της, η στιγμή δηλαδή που αποκαλύφθηκε πανηγυρικά η γύμνια των νεολαϊκιστών. Προφανώς υπάρχουν και εκείνοι που θα συνεχίσουν να αυτοπαραμυθιάζονται εσαεί, όπως ακριβώς οι χιλιαστές δεν απογοητεύονται όταν η Δευτέρα Παρουσία δεν έρχεται στο ραντεβού που είχαν προβλέψει. Ετσι και οι δικοί μας χιλιαστές πάντα ελπίζουν στον σοσιαλισμό που δεν έρχεται. Ομως τα ψέματα τέλειωσαν. Η πολιτική δεν μπορεί να λειτουργεί σε πλήρη αναντιστοιχία με την οικονομία. Αυτό ακριβώς το γεγονός σηματοδοτεί η χρεοκοπία του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα προσωπικά.

Το τέλος της Μεταπολίτευσης δεν σημαίνει πως η διάδοχη κατάσταση θα είναι απαραίτητα η παραγωγική και ανταγωνιστική οικονομία που θα επιθυμούσαμε. Θα μπορούσαμε, π.χ., να μεταβούμε σε ένα σύστημα διαχείρισης της γενικευμένης φτώχειας. Εκείνο όμως που σημαίνει σίγουρα είναι πως τόσο οι συνεχιζόμενες πολιτικές μας πρακτικές όσο και οι κυρίαρχες κοινωνικές μας αντιλήψεις είναι έωλες. Οι επερχόμενες εκλογές είναι λοιπόν κομβικές και αυτό ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά τους.

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ επικρατήσει, θα έχει δύο επιλογές: 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Κοτόπουλα ακέφαλα

Toυ Γ. Κ. ΣΤΕΦΑΝΑΚΗ

Τα κοτόπουλα, τα άρτι αποκεφαλισμένα, σπεύδουν με ένταση αλλά χωρίς κατεύθυνση, ακριβώς διότι ως ακέφαλα είναι (και) ασυνείδητα. 

Έτσι, κάπως, οι αντίπαλοι του κ. Τσίπρα υποδέχθηκαν την πρωθυπουργική παραίτηση. Με αντιδράσεις, δηλαδή, που, εν πολλοίς, αγνοούν την ουσία.

 

 Είναι στοιχείο του πολιτεύματος. Κάθε πρωθυπουργός έχει απεριόριστη εξουσία παραίτησης. Ούτε κωλύεται, να είναι και πάλι υποψήφιος (!). Η αμφισβήτηση των αναμφισβητήτων ακτινοβολεί αμηχανία, κατά συνεκδοχή, και ηττοπάθεια. Τέτοια εικόνα προβάλουν επιφυλάξεις δεοντολογικές ή διαδικαστικές. Δεν έχει νόημα, φερ΄ειπείν, η αναζήτηση πρόσφορου λόγου. Ελεύθερη είναι η εγκατάλειψη της Αρχής. Ουδείς άκων πρωθυπουργός.  

Ομοίω εμμονή σχολαστική σε διαδικαστικές ρυθμίσεις αλληλοδιαδόχων εντολών αναδεικνύει τάση φυγομαχίας. Η δύναμη των κομμάτων είναι δεδομένη. Αντίστοιχη είναι και η δυνατότητα συνδυασμών μεταξύ τους.

Αναγκαία, ασφαλώς, είναι η χρονική τόνωση του ΛΑΕ. Αποτελεί δημοκρατική επιταγή να προλάβει να ετοιμασθεί. Οι φραστικοί εξωφρενισμοί, όμως, περισσεύουν.

 Ο Αγώνας δυνατόν να είναι αποτελεσματικός, έτσι και ελπιδοφόρος, μόνον εάν επικεντρωθεί στο κρίσιμο. Δηλαδή στην παροιμιώδη και διαρκή αναξιοπιστία του κ. Τσίπρα. 

• 
  Έχουμε την Θεσσαλονίκη. Πρόσφατα – προ δέκα μηνών – μόλις την 13.9.14 μας βεβαίωσε ότι …«… Αναλαμβάνουμε την ευθύνη για ένα Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης, με το οποίο θα αντικαταστήσουμε το μνημόνιο από τις πρώτες κιόλας μέρες της νέας διακυβέρνησης, προτού και ανεξάρτητα από την έκβαση της διαπραγμάτευσης …»… Υπήρξε κατηγορηματικός. Και αδιάστικτος. Τοποθετεί την “ανασυγκρότηση” άρα την ευημερία των Ελλήνων, σε πλαίσιο αμιγώς εθνικό. “Προτού και ανεξάρτητα από την έκβαση της διαπραγμάτευσηςμε τους εταίρους”. Νεκρό γράμμα έμεινε η υπόσχεση (!!!).
  
  
  
• Οργάνωσε δημοψήφισμα τον Ιούνιο. Με καμάρι, ο κ. Τσίπρας, γνωστοποίησε συντριπτικό το ΟΧΙσε οιοδήποτε νέο μνημόνιο.
  Αμέσως μετά έγραψε στα παλιά του παπούτσια το δημοψήφισμα. Συμφώνησε στο σκληρότερο μνημόνιο όλων των εποχών (!!!).

• Στο τελευταίο διάγγελμα (το της παραίτησης) μας εμφάνισε ως μεγίστη επιτυχία νέα “έμπνευσή” του. Ότι, δηλαδή, με επιστολή προς τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου ζήτησε και το Κοινοβούλιο να παρακολουθεί την εξέλιξη του τρίτου μνημονίου. Μόνον ως απερίφραστη λοιδορία δυνατόν να εκληφθεί το διάβημα. Πριν εμπνευσθεί ο κ. Τσίπραςείχε υπογραφεί και εγκριθεί το μνημόνιο. Δεν υπήρξε μετέχον μέρος το Κοινοβούλιο. Και υπογραφή νέου κειμένου δεν προβλέπεται.
  Τόσο πολύ μας κοροϊδεύει ο κ. πρωθυπουργός (!!!).
  
  
  
  Ένας είναι ο πειστικότερος αντίπαλος του πρωθυπουργού: 
  
  
  
  Ο ίδιος ο πρωθυπουργός (ο κ. Τσίπρας).  
  
  
  
  Άρα: 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Πότε, επιτέλους, θα φτιάξουμε σύγχρονο κράτος;

Γράφει ο Χαρίδημος Κ. Τσούκας 

Καθηγητής στα πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick. 

«[...] Θα έλεγε τις ότι η χώρα αύτη ηλευθερώθη επίτηδες διά ν' αποδειχθή ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν».

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1893)

Στην ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής της ευρωζώνης για την ελληνική κρίση (12.7.2015) αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Οι ελληνικές Αρχές (...) θα πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα, υπό την αιγίδα της Κομισιόν, για την ενίσχυση της ικανότητας και την αποπολιτικοποίηση της διοίκησης».

Η φράση αυτή είναι αξιοπρόσεκτη. Γιατί; 


Πρώτον, διότι οι δανειστές δεν υπαγορεύουν μόνο οικονομικούς όρους αλλά υπεισέρχονται και στον τρόπο λειτουργίας της κρατικής μηχανής - στον πυρήνα, δηλαδή, μιας αυτοκυβερνώμενης πολιτείας. 


Δεύτερον, διότι εμμέσως υποδηλώνεται το χάσμα νεωτερικότητας και η διαφορά ισχύος μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης. Ο δανειστής δεν δανείζει μόνο χρήματα αλλά επιβάλλει στον οφειλέτη και αλλαγή νοοτροπίας. Η δυνατότητα αποπληρωμής του χρέους προϋποθέτει ότι ο οφειλέτης θα μιμηθεί τις θεσμικές πρακτικές του δανειστή. Εν προκειμένω, ισχυρό και ακομμάτιστο κράτος. 

Αυτή η απαίτηση αναδεικνύει τον εθνικό μας αναχρονισμό: επί δύο αιώνες η ορθολογική διοίκηση παραμένει το μεγάλο ζητούμενο. Κράτος αποκτήσαμε, σύγχρονη χώρα δεν γίναμε!  


Το 1947 ο Πόρτερ, απεσταλμένος του προέδρου Τρούμαν στην Ελλάδα, έγραψε απερίφραστα σε υπηρεσιακή έκθεσή του: «Εδώ δεν υφίσταται κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα».  


Ολες οι μεταπολεμικές εκθέσεις για την ελληνική διοίκηση κατέληξαν σε παρόμοια συμπεράσματα, αν και πιο κομψά διατυπωμένα. Θεωρητικά τα ελληνικά κόμματα λίγο-πολύ αποδέχονται αυτό που αποτελεί κοινό τόπο στον ανεπτυγμένο κόσμο: η επαγγελματική, ορθολογική και ανεξάρτητη διοίκηση είναι απαραίτητος όρος για αποτελεσματική διακυβέρνηση. Το σκεπτικό είναι απλό: η κομματική κηδεμονία στρεβλώνει το πλέγμα κινήτρων-κυρώσεων σε έναν οργανισμό, αδυνατίζει τη θεσμική μνήμη και εισάγει εξωγενή προς τη διοίκηση κριτήρια λειτουργίας. Οταν επικρατεί ο κομματισμός, η διοίκηση αποσυντίθεται, η ποιότητα των συλλογικών αγαθών πέφτει.    

 
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι τα κόμματα εξουσίας υπόσχονται ριζικές αλλαγές στη διοίκηση. 


Ο Καραμανλής έκανε σημαία την «επανίδρυση του κράτους».  


Ο Παπανδρέου το «open gov». 


Ο Σαμαράς τις «μεταρρυθμίσεις». 


Ο Τσίπρας δεσμεύθηκε τον Ιανουάριο του 2015 να στελεχώσει «τα γραφεία υπουργών, γενικών γραμματέων και διοικητών από τις τάξεις των δημοσίων υπαλλήλων».

 
Τι από αυτά έγινε; 


 Τίποτα ως ελάχιστα. Το ελληνικό κράτος εξακολουθεί εν πολλοίς να στελεχώνεται από προσωπικούς, οικογενειακούς ή κομματικούς ημετέρους! Αν και διαφορετικά κόμματα εναλλάσσονται στην εξουσία, οι θεσμοποιημένες ανορθολογικές πρακτικές παραμένουν. Ακόμη και σήμερα, με μια υποτίθεται ριζοσπαστική κυβέρνηση, γενικοί γραμματείς υπουργείων διορίστηκαν κυρίως κομματικά στελέχη ή πολιτευτές. Ηγετικές θέσεις οργανισμών δεν τίθενται σε δημόσια προκήρυξη. Διοικητής λ.χ. του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας (ΙΚΑ) επελέγη ένας πρώην συνδικαλιστής -ευρωβουλευτής, ενώ τη μεγαλύτερη επιχείρηση των Βαλκανίων (ΔΕΗ) διοικεί ένας πρώην συνδικαλιστής της! Σχεδόν όλοι οι επιλεγέντες περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης είναι στελέχη, συνδικαλιστές ή πολιτευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Ο υπουργός Υγείας κ. Κουρουμπλής χαρακτήρισε τους διοικητές νοσοκομείων «πολιτικά πρόσωπα» επιδιώκοντας τη δαπανηρή αντικατάστασή τους.

Δεν ωφελεί να συνεχίσω. Η εικόνα είναι σαφής και καταθλιπτικά παρόμοια με αυτήν του παρελθόντος. Μόνο το πρόσημο του κομματισμού διαφέρει. Οι βαθιές δομές του δημόσιου βίου έχουν φρακταλική δομή - αναπαράγονται σε διαφορετικές κλίμακες και περιόδους. Παραδόξως η θεσμική ακινησία συντηρείται από την πολιτική αλλαγή. Ολα αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν!

Η ελληνική πολιτική ελίτ πάσχει από «ακρασία» - ξέρει τι πρέπει να κάνει αλλά, δέσμια των φαύλων εθισμών της, δεν έχει τη δύναμη να το κάνει. Εκλογικεύει την υποκριτική στάση της υιοθετώντας την αντίληψη ότι το κράτος αντανακλά πολιτικούς συσχετισμούς, οπότε αμιγώς διοικητικές θέσεις θεωρούνται πολιτικές. Δυσκολεύονται να διακρίνουν την πολιτική εποπτεία από την επαγγελματική διοίκηση. 


Δείτε πόσο εύστοχα ένα έγκριτο επιστημονικό σωματείο θυμίζει τα αυτονόητα. Σε επιστολή της στον κ. Κουρουμπλή η Ελληνική Εταιρεία Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας επισημαίνει: 


 «Οι θέσεις των νοσοκομειακών διοικητών δεν είναι πολιτικές. Αντιθέτως, είναι αμιγώς επαγγελματικές και τεχνοκρατικές. Οι διοικητές δεν παράγουν και δεν ασκούν πολιτική. Εργο τους είναι να υλοποιούν κατά τον αποτελεσματικότερο και επιστημονικά δόκιμο τρόπο την πολιτική υγείας της εκάστοτε κυβέρνησης». 


 Τα ίδια περίπου είχε επισημάνει και στην κυβέρνηση Σαμαρά. 


Οι δανειστές πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση να αλλάξει ο νόμος για τον διορισμό των διοικητών νοσοκομείων ώστε να αποπολιτικοποιηθεί η επιλογή τους. Μακάρι να επεκτείνουν το εύρος των απαιτήσεών τους: όλες οι ηγετικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού πρέπει να αποπολιτικοποιηθούν. Μεταφέροντας τεχνογνωσία προηγμένων χωρών, γνωρίζουν καλά ότι μόνο η αμιγώς επαγγελματική διοίκηση διασφαλίζει τη συστηματικά ορθολογική διαχείριση πόρων.  

Οσες όμως νομοθετικές αλλαγές κι αν γίνουν, το ελληνικό habitus δεν θα σπάσει αν δεν δημιουργηθεί ενδογενώς η επιθυμία για αυθεντική αλλαγή. Πρόκειται για κολοσσιαία αλλαγή «παραδείγματος».  


Η διεθνής επιτήρηση περιορίζει τη δύναμη αρνησικυρίας σημαντικών εγχώριων συμφερόντων, αλλά  δεν αρκεί. Ο μετασχηματισμός ενός μετα-οθωμανικού σε σύγχρονο κράτος απαιτεί μια κρίσιμη μάζα εγχώριων μεταρρυθμιστών με πείσμα, αξιοπιστία και κύρος. Η ιστορία δείχνει ότι δεν επαρκεί η πίεση των δανειστών. Το σύστημα τείνει να επανέρχεται στην παραδοσιακή του ισορροπία. Απαιτείται:  

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Εκλογές, το καλύτερο πράγμα του κόσμου για τον "εξυπνότερο λαό του κόσμου"...

Toυ ΘΟΔΩΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Σ​​τις εκλογές του 2012 στη Bουλή μπήκαν επτά κόμματα. 

Από αυτά, σήμερα, μόλις τρία χρόνια αργότερα, μόνο τα τρία έχουν τον ίδιο επικεφαλής. 


Ο πρόεδρος ενός από αυτά τα τρία είναι υπόδικος. 


Ενα άλλο από αυτά τα τρία τελεί υπό διάσπαση (άγνωστο σε πόσα κομμάτια). 


Στη Βουλή του 2015, που μόλις διαλύθηκε, έφτασαν να συμμετέχουν οκτώ κόμματα –αριθμός ρεκόρ– τρία εκ των οποίων ιδρύθηκαν μετά το 2011. 


Ενα από αυτά ιδρύθηκε πριν από λίγες ημέρες. Και τώρα, σε λίγες εβδομάδες, ψηφίζουμε για 7η φορά σε 40 μήνες.


Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται περί υπερβολής. Οτι δεν ξέρουμε τι να κάνουμε και καθόμαστε και ψηφίζουμε κάθε τρεις και λίγο, αλλάζοντας αντιπροσώπους και κυβερνήτες σαν τα πουκάμισα.  


Εγώ λέω ότι αυτό είναι υπέροχο. Θα έπρεπε να το κάνουμε ακόμη συχνότερα.


Τα δεδομένα είναι ως εξής: 


Τα τελευταία 40 χρόνια αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, οι Ελληνες πολίτες ψήφιζαν ελεύθερα, επιβραβεύοντας το πολιτικό προσωπικό που τους εξασφάλιζε προνόμια, διορισμούς και άλλα καλούδια.  


Ηταν ο θρίαμβος του λαϊκισμού, ένα σιωπηρά συμφωνημένο αλισβερίσι που έκανε την οικονομία της χώρας μία από τις πιο κρατικοδίαιτες και ανελεύθερες του κόσμου, που έκλεισε τα 130 κλειστά επαγγέλματα, που κατέστρεψε το ασφαλιστικό σύστημα, που εκτόξευσε τον δανεισμό στη στρατόσφαιρα και που, τελικά, οδήγησε το κράτος στην πτώχευση. 


Τώρα αυτό τελείωσε. Πτωχεύσαμε. Για να συνεχίσει να υπάρχει Ελλάδα, θα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις και αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, είτε το επιβάλλουν αυτό τα όποια μνημόνια είτε όχι. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα: 



Σε αυτά τα 40 χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα πολιτικό προσωπικό το οποίο ξέρει μόνο από λαϊκισμό, παροχές και χάρες.  


Ποιος θα κάνει μεταρρυθμίσεις; Ποιος θα αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο;


Νομίζω πως τα τελευταία χρόνια των αλλεπάλληλων εκλογών αυτό προσπαθούμε να βρούμε, κι ας μη μας φαίνεται. Τσαλαβουτώντας στα απόνερα του ναυαγίου που οι ίδιοι προκάλεσαν, οι Ελληνες ψηφοφόροι προσπαθούν να βρουν κάποιον ικανό να οδηγήσει τη σχεδία. Και, βεβαίως, όπως έχουμε πολλές φορές κουβεντιάσει, οι επιλογές μας τώρα μοιάζουν λίγο, πώς να το πω, ανορθολογικές. Αντί να ψάξουμε τους ικανούς και τους μεταρρυθμιστές που μπορεί και να επιβιώνουν ακόμη κάπου στον βούρκο, επιλέγουμε ψεκασμένους, Ναζί, λαϊκιστές, κομμουνιστές και γενικά όποιον φωνάζει πιο δυνατά.  


Γι’ αυτό πιστεύω ότι πρέπει να γίνονται εκλογές όσο πιο συχνά γίνεται. Αφού δεν ψάχνουμε με λογική και με κριτήρια, ας βοηθήσουμε λίγο τον μόνο παράγοντα που μπορεί να μας σώσει: την τύχη.


Το 1983, ένας 19χρονος από τις ΗΠΑ, που έπασχε από ακραία ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, πήγε στο υπόγειο του σπιτιού του, πήρε το όπλο της μητέρας του και προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Δεν πέτυχε τον σκοπό του, αλλά πέτυχε κάτι άλλο: η σφαίρα καρφώθηκε στον πρόσθιο λοβό του εγκεφάλου του, χωρίς να τραυματίσει κανένα ζωτικό μέρος, και οι γιατροί κατόρθωσαν να αφαιρέσουν τα θραύσματα. Μετά το περιστατικό, τα συμπτώματα της διαταραχής εξαφανίστηκαν τελείως. Ο νεαρός επέστρεψε στο σχολείο, έπιασε δουλειά και κατόρθωσε να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Η σφαίρα είχε καταστρέψει το κέντρο του εγκεφάλου που προκαλούσε τη διαταραχή και τίποτε άλλο. 


Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε κι εμείς:

ΚΟΣΜΟΣ - ΕΓΚΛΗΜΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: H ψυχολογία των δολοφόνων διασημοτήτων - Εχουμε γίνει σκηνοθέτες και ηθοποιοί στις δικές μας ταινίες, στις οποίες μπορούμε να εκπληρώσουμε τις φαντασιώσεις μας για μεταθανάτια διασημότητα.

Του Ian Robertson / The Telegraph

Kαθηγητή Ψυχολογίας

Ο Βέστερ Λι Φλάναγκαν μουρμούρισε «σκύλα» την ώρα που πυροβόλησε την πρώην συνάδελφό του Άλισον Πάρκερ στην καρδιά. Ο Φλάναγκαν δεν ήταν μόνο ένας δολοφόνος που εκπλήρωσε τη μακροχρόνια φαντασίωση εκδίκησης που είχε και η οποία πυροδοτήθηκε από μια ζωή ταπείνωσης, όπως την αντιλαμβανόταν - ήταν επίσης ένας σκηνοθέτης, ηθοποιός και επρόκειτο να γίνει μια τραγελαφική διασημότητα.

Μέρα με την ημέρα, ο βαθμός στον οποίο έχουμε επίγνωση του εαυτού μας αυξομειώνεται. Απορροφημένοι από την εργασία, το παιχνίδι ή τις χαρούμενες συνομιλίες, είμαστε σε μεγάλο βαθμό φυσικοί. Όμως, από καιρό σε καιρό, η άποψή μας για τον εαυτό μας - αυτό που θεωρούμε ως «εγώ» - μπαίνει στη συνείδησή μας, συνήθως όταν κάτι έξω από τα συνηθισμένα, προκλητικό ή απειλητικό συμβαίνει, όπως όταν το αφεντικό μας λέει ότι δεν αποδίδουμε.

Η ζωή του Φλάναγκαν ήταν μια μεγάλη συνάντηση με μια τέτοια απειλή, η οποία απορρέει από ένα διογκωμένο "εγώ" που προσπαθεί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα της αποτυχίας στις σχέσεις και στη δουλειά. Αυτή η χρόνια, ενοχλητική διαφορά μεταξύ του πραγματικού και του ιδανικού εαυτό του σήμαινε ότι σπάνια θα είχε απορροφηθεί φυσικά στις εγκόσμιες απολαύσεις της ζωής και της εργασίας. Ήταν ένας οργισμένος, μελαγχολικός, ταπεινωμένος άνθρωπος, με ένα μυαλό γεμάτο με εικόνες από τον δικό του πληγωμένο εγωισμό.

Αλλά σε ένα ψηφιακό σύμπαν των social media, οι πληγές και το εγώ επεκτείνονται σε μια νέα διάσταση όπου δεν είναι απλά το «εγώ» που γεμίζει το συνειδητό μυαλό μας, αλλά είναι μια τεράστια ψηφιακή σκηνή στην οποία το «εγώ» είναι ο σκηνοθέτης και ο ηρωικός ηθοποιός. Στις φαντασιώσεις, αυτή η έκδοση του εαυτού μας όχι μόνο φαντάζεται ότι απαιτεί εκδίκηση από αυτούς που μας ταπεινώνουν, αλλά επίσης οραματίζεται τις σκηνοθετημένες σκηνές, με μια επιδέξια σκηνοθεσία. Πάνω απ 'όλα, βλέπουμε με το μάτι του μυαλού μας το μεγάλο ψηφιακό κοινό να επικροτεί την διασημότητα μας, κατευνάζοντας ως εκ τούτου τον πόνο της ταπείνωσης μιας ζωής.

Οι δολοφόνοι του Λι Ρίγκμπι κρέμασαν γύρω από τη σκηνή του άθλιου δράματος που έγραψαν, σκηνοθέτησαν και εκτέλεσαν, μία ματσέτα στο ματωμένο χέρι, ακριβώς για την ολοκλήρωση αυτής της φοβερής θεατρικής παράστασης, σε αυτή τη δεκαετή μόλις ψηφιακή σκηνή. Τα social media στη συνέχεια - και τα 24ωρα κανάλια ειδήσεων που τα εξυπηρετούν τόσο δουλικά - είναι το καύσιμο για ένα νέο είδος εγωισμού, όπου βλέπεις τον εαυτό σου όχι μέσα από το κεφάλι σου, αλλά μάλλον από κάποια φανταστική γωνία κάμερας που παρακολουθούν εκατομμύρια οπαδοί.

Η πραγματικότητα και η φαντασία καταρρέουν η μία πάνω στην άλλη: 

ΚΟΣΜΟΣ - ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την τρομοκρατία λαμβάνοντας μέρος στον αγώνα εναντίον της

Του Yves Trotignon / Le Monde

Πρώην πράκτορα της γαλλικής Γενικής Διεύθυνσης Εξωτερικής Ασφάλειας (DGSE)

Μετά από την τελευταία επίθεση τρομοκρατών στο τρένο Thalys στη Γαλλία, οι πολίτες πρέπει να μάθουν να παίζουν τον ρόλο τους στη μάχη κατά της τρομοκρατίας

Μετά τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo στο Παρίσι τον Ιανουάριο, οι τρομοκρατικές ενέργειες που είτε πραγματοποιήθηκαν είτε ανατράπηκαν στη Γαλλία έχουν επιβεβαιώσει το σενάριο που φοβόντουσαν περισσότερο οι υπηρεσίες ασφαλείας μετά τις επιθέσεις στη Βομβάη το 2008. Στην κάθε περίπτωση, ένας ή περισσότεροι ένοπλοι σκότωσαν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους για μέγιστη πολιτική αντίδραση, κατά προτίμηση σε ένα περιβάλλον που προσφέρει αφθονία στόχων και σε κλειστούς χώρους ώστε να μην προλάβουν να παρέμβουν οι δυνάμεις ασφαλείας.

Αυτή η επιχειρησιακή εξέλιξη, η οποία έγινε θεωρία πριν από 10 χρόνια από ιδεολόγους της Αλ Κάιντα και χρησιμοποιείται τώρα από το ISIS, είναι μια απάντηση στις δυσκολίες που αυτές οι τρομοκρατικές οργανώσεις αντιμετώπισαν όταν προσπάθησαν να προσλάβουν και να αναπτύξουν πολύπλοκα δίκτυα σε δυτικές χώρες. Έρχεται επίσης σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή στην ιστορία, όταν η τζιχάντ προσελκύει όλο και περισσότερους ανθρώπους και καταφέρνει να παράγει τόσα πολλά «κύτταρα», που είναι σήμερα σωστό να μιλάμε για ένα φαινόμενο με δυνητικά άνευ προηγουμένου προσέγγιση. 

Οι ομάδες της τζιχάντ αποφάσισαν να ευνοούν τις μεμονωμένες πράξεις, τις οποίες διατάσσουν, να τις υποστηρίζουν και να τις ενθαρρύνουν μέσω των κοινωνικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Είμαστε ανόητοι αν νομίζουμε ότι μπορούμε να διαγράψουμε απλά και μόνο τα μηνύματα τους από το Διαδίκτυο. Και οι μέθοδοι που αποδείχθηκαν τόσο αποτελεσματικές στις δεκαετίες του 1970 και του 1980 ενάντια στα καλά δομημένα δίκτυα, και τα οποία προσαρμόστηκαν με την αύξηση της τζιχάντ στις αρχές του 1990, είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικά.

Ο τεράστιος αριθμός των υπόπτων, η δυσκολία της αξιολόγησης του πόσο επικίνδυνοι είναι, η ταχύτητα με την οποία αποφασίζουν να δράσουν - τις περισσότερες φορές μόνοι- κάνει την κατάσταση εξαιρετικά δύσκολη για τις υπηρεσίες ασφαλείας. 

Έχουμε φτάσει στα όριά μας. Τα όρια αυτά δεν είναι, ωστόσο, εκείνα που βρίσκονται στο επίκεντρο των πολιτικών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ένας γαλλικός νόμος που ψηφίστηκε τον Ιούνιο για να ενισχύσει τις δυνατότητες συλλογής πληροφοριών και τις προσπάθειες πρόληψης έχει δώσει την εντύπωση ότι οι οργανισμοί αυτοί ήταν τυφλοί, ότι έπρεπε να τους δοθούν περισσότερα μέσα για να παρατηρήσουν τους κύκλους της τζιχάντ και να βελτιώσουν την ασφάλεια.

Οι αποτυχημένες επιθέσεις στο Παρίσι στο τρένο Thalys μας δίνουν μια σαφέστερη διάγνωση της υποτιθέμενης τύφλωσης που έχει ήδη περιγραφεί. 

Ο ύποπτος ληστής, Αγιούμπ Ελ-Καζάνι, ήταν «γνωστός στις υπηρεσίες πληροφοριών». Δεν είναι ο πρώτος άνθρωπος που επισημαίνεται ως πιθανός τρομοκράτης και εκτελεί μια επίθεση, είτε στη Γαλλία είτε στον υπόλοιπο κόσμο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, από τη Βοστώνη και το Λονδίνο ως τις Βρυξέλλες και την Τουλούζη, σχεδόν κάθε τζιχαντιστής που εμπλέκεται σε επιθέσεις κατά αμάχων ήταν γνωστός στις εγχώριες ή/και στις ξένες μυστικές υπηρεσίες, ενώ ορισμένοι από αυτούς είχαν προσεγγιστεί από τις αρχές.

Το γεγονός ότι είχαν εντοπιστεί, ότι μερικές φορές ήταν υπό επιτήρηση, δεν τους εμπόδισε να ενεργήσουν.  

Ως εκ τούτου, είναι οι υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας τυφλές, ή μήπως δεν καταλαβαίνουν τι βλέπουν;  

Είναι θέμα μέσων ή μάλλον εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας;

Για παράδειγμα, θα πρέπει να δημιουργήσουμε πιο συντονισμένες δομές και διοίκηση, όταν τα στοιχεία δείχνουν σαφώς ότι η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι να εκμεταλλευθούμε με τον πιο αποτελεσματικό δυνατό τρόπο τις πληροφορίες που έχουμε ήδη; Δεν θα πρέπει να κάνουμε να λειτουργήσει καλύτερα αυτό που υπάρχει ήδη;

Η προφανής αδυναμία των υπηρεσιών ασφαλείας δεν θα πρέπει να υπερεκτιμηθεί και δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε βεβιασμένες αποφάσεις που υπαγορεύονται από το φόβο.

Είμαστε αντιμέτωποι με μια τρομερά πολύπλοκη απειλή από χιλιάδες πιθανούς τρομοκράτες, αλλά δεν είναι λογικό να απαιτούμε το αλάθητο από την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών. Όλοι γνωρίζουμε ότι δεν είναι δυνατόν.  

Μπορούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από όλους και όλα, ακόμη και όταν οι τζιχαντιστές, είτε σε συλλογική αποστολή ή ενεργώντας ως μοναχικοί λύκοι, είναι σε θέση να πραγματοποιούν επιθέσεις σε ολόκληρη την χώρα, σε εμπορικά κέντρα ή σε μέσα μαζικής μεταφοράς; 

Είναι πραγματικά δυνατό να ασφαλίσουμε τα πάντα απόλυτα, τρένα και τους σιδηροδρόμους, το μετρό και όλες τις σήραγγες, τα εμπορικά κέντρα, όταν οι τζιχαντιστές θα μπορούσαν εξίσου καλά να επιτίθενται και σε ανθρώπους στο δρόμο;

Στη Γαλλία, μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών θα είναι σε θέση να βελτιωθούν χάρη στη νέα νομοθεσία. Αλλά μπορούμε επίσης να φοβόμαστε ότι παρά τις ενισχυμένες αρμοδιότητές τους, οι τζιχαντιστές τελικά θα προσαρμοστούν, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολο να τους πιάσουν. Τι θα κάνουμε τότε; 

ΚΟΣΜΟΣ - ΣΟΥΗΔΙΑ: Πώς ευημερεί μια χώρα?

Γράφει ο Χαρίτων Τομπουλίδης 

Έλληνας και Σουηδός πολίτης.

Μια κοινωνία που εισάγει επιστήμονες. 

Μια κοινωνία που δέχεται τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών-προσφύγων σε αριθμό, σε όλη την Ευρώπη. 

Μια κοινωνία που, εκπαιδεύοντας σε ερευνητικό πεδίο επιστήμονες με διδακτορικά, τους απορροφά πάλι στην έρευνα στα πανεπιστήμιά της σε μεταδιδακτορικές (postdoc) θέσεις. 

Μια κοινωνία που τείνει στην αστυφιλία. 

Μια κοινωνία που χτίζει συνέχεια κατοικίες γιατί πάσχει από έλλειψη κατοικίας λόγω της οικιστικής πολιτικής της που είναι αυστηρά ελεγχόμενη από την τοπική διοίκηση. 

Μια κοινωνία που ο πολίτης πληρώνει τουλάχιστον 30% του εισοδήματός του σε φόρους δημοτικούς. 

Μια κοινωνία που οι Δήμοι είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και οι νομαρχίες για την περίθαλψη και οι φόροι πηγαίνουν 90% στους Δήμους και 10% στο κράτος. 

Μια κοινωνία όπου όποτε θέλεις πηγαίνεις στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και όποτε θέλεις σπουδάζεις στα πανεπιστήμια, όλα χωρίς εξετάσεις εισαγωγικές αλλά με κριτήρια που αποφασίζει από μόνος του κάθε εκπαιδευτικός φορέας.

Μια κοινωνία που εισάγει γιατρούς από όλο τον κόσμο και δεν υπάρχει κανένα ρατσιστικό επεισόδιο στην εργασία των μεταναστών γιατρών και κανένας ασθενής δεν διαμαρτύρεται για την περίθαλψή του από ξένους γιατρούς. 

Μια κοινωνία που διαθέτει ξένους μετανάστες για να βοηθήσει τις εξαγωγές της στις χώρες των μεταναστών, με χτυπητό παράδειγμα την τεράστια αγορά 80 εκατομμυρίων Ιρανών που άνοιξε πρόσφατα και η χώρα διαθέτει ήδη 100.000 πανεπιστημιακά εκπαιδευμένους Ιρανούς. 

Μια χώρα που δεν διαθέτει ρευστό εδώ και αρκετά χρόνια και όλες οι πληρωμές γίνονται με κάρτες και διαδικτυακά, σε σημείο ώστε να μην μπορείς να ταξιδέψεις με τις τοπικές συγκοινωνίες, αλλά ούτε να πάρεις το λεωφορείο για τα αεροδρόμια, αν δεν έχεις το χάρτινο ή το ηλεκτρονικό σου εισιτήριο ήδη βγαλμένο από τον υπολογιστή σου. 

Μια κοινωνία που όλοι οι κάτοικοί της είναι καλωδιωμένοι και ταξιδεύουν παντού και κυκλοφορούν παντού χωρίς να επικοινωνούν με τον περίγυρό τους.

Μια κοινωνία όπου εργασία βρίσκεις όποτε θέλεις, όπου και σε ό,τι θέλεις, με 7,6% ανεργία σε όλο τον πληθυσμό από 16 έως 64 χρόνων. 

Μια κοινωνία που αγοράζεις σπίτι πληρώνοντας προκαταβολή 15% της αξίας της κατοικίας σου και τα άλλα με δόσεις, αλλά οι τιμές των σπιτιών είναι απλησίαστες. 

Μια κοινωνία που οι γονείς δεν κληροδοτούν σχεδόν τίποτε υλικό στα παιδιά τους γιατί προτιμούν τα συνεχή ταξίδια από τη συσσώρευση χρημάτων, αλλά το ίδιο κάνουν και οι νέοι γιατί υπάρχει η κοινωνική μέριμνα. 

Μια κοινωνία που πάσχει από έλλειψη ηλιοφάνειας. 

Μια κοινωνία που δεν υπάρχει το άγχος της καθημερινότητας και οι ρυθμοί στις συναλλαγές των ανθρώπων είναι χαλαροί. 

ΚΟΣΜΟΣ - ΓΑΛΛΙΑ: H «πόλη των γυμνών»

Καλώς ήλθατε στον παράδεισο των γυμνιστών. Το Καπ ντ' Αγκντ, στη Νότια Γαλλία, είναι γνωστό ως «πόλη των γυμνών» λόγω της μεγάλης κατασκήνωσης γυμνιστών που δημιουργήθηκε εκεί πριν από 40 χρόνια.

Σήμερα, μπορεί να φιλοξενήσει ως και 40.000 άτομα το καλοκαίρι, διαθέτοντας το δικό της λιμάνι με μαρίνα για σκάφη, διαμερίσματα, ξενοδοχείο, καταστήματα, εστιατόρια, μπαρ. Και όλα αυτά δίπλα σε μια παραλία μήκους 2 χλμ., όπου ο κόσμος χαίρεται τον ήλιο και τη θάλασσα χωρίς να φοράει απολύτως τίποτε.

Πληρώνεις 8 ευρώ για την είσοδο, αλλά όταν βρεθείς μέσα βλέπεις κάτι μοναδικό: μια πλήρως λειτουργική πόλη με ολόγυμνους κατοίκους.

Αυτοί όμως χωρίζονται σε δύο «φυλές»:  

Από τη μια πλευρά βρίσκονται οι «παραδοσιακοί γυμνιστές», αυτοί δηλαδή που λένε ότι πηγαίνουν εκεί κάθε χρόνο με τις οικογένειές τους για να απολαύσουν τη φύση χωρίς τα περιττά ρούχα

Aπό την άλλη μια νέα εσοδεία τουριστών με ελευθεριάζοντα ήθη, που συνδυάζουν τον γυμνισμό με την ξέφρενη διασκέδαση, το ελεύθερο σεξ και τις ανταλλαγές συντρόφων.

Από τη δεκαετία του 1990 το Καπ ντ' Αγκντ έχει αποκτήσει τη φήμη του μέρους στο οποίο συρρέουν οι τολμηροί φυσιολάτρες της Ευρώπης για να συμμετάσχουν στην τέλεια «σεξουαλική Σοσιαλδημοκρατία».

Ωστόσο κάθε πτυχή της καθημερινότητας της πόλης δεν διαφέρει και πολύ από αλλού: υπάρχει τράπεζα, ταχυδρομείο, πολλά σουπερμάρκετ, κομμωτήρια, ιχθυοπωλεία, καταστήματα οπτικών και μπουτίκ με ρούχα. Πλήρως ντυμένοι υπάλληλοι εξυπηρετούν, με σουρεαλιστική αδιαφορία, τους εντελώς γυμνούς πελάτες.

Τίποτε σε αυτή την κλίμακα δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Πέρυσι, το Μόναχο δημιούργησε έξι αστικές ζώνες γυμνιστών, αλλά αυτές βρίσκονται σε απομονωμένο δασικό χώρο.

Πινακίδες απειλούν με φυλάκιση ενός έτους και πρόστιμο € 15.000 όποιον κάνει σεξουαλικές πράξεις σε δημόσια θέα. Αλλά οι «échangistes» (όσοι ανταλλάσσουν ερωτικούς συντρόφους) έχουν αυξηθεί σε αριθμό από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, υποσκελίζοντας τους παραδοσιακούς «αγνούς» γυμνιστές.

Είναι μια αντιπαλότητα που λατρεύτηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, πολλά εκ των οποίων κατηγόρησαν τους ριζοσπαστικούς φυσιολάτρες γυμνιστές για μια σειρά πυρκαγιές που ξέσπασαν σε σεξ κλαμπ στα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Σήμερα, πάντως, το Καπ ντ' Αγκντ εξαρτάται οικονομικά από τους ελευθεριάζοντες γυμνιστές. Μαγαζιά με σέξι ρούχα και φετίχ είναι πανταχού παρόντα. «Είναι ένα θέρετρο γυμνιστών, αλλά είναι γεμάτο με μαγαζιά που πουλούν... ρούχα» λέει ο Ρισάρ, ένας σερβιτόρος σε πιτσαρία και βετεράνος γυμνιστής στο χωριό.

Η αστυνόμευση  και η καθημερινότητα:

Αλλο φλέγον ζήτημα; Πώς αστυνομεύεις μια πόλη γυμνών; 

ΚΟΣΜΟΣ - Β. ΚΟΡΕΑ: H χώρα που ο ήλιος δεν δυει ποτέ...

Από την Ρόζα Κράμερη

Στην Βόρεια Κορέα ζουν 24 εκατομμύρια άνθρωποι. Κάθε πρωί ξυπνούν με τη σειρήνα που χτυπάει σε όλες τις πόλεις και κάθε βράδυ δοξάζουν το όνομα του λατρεμένου ηγέτη μπροστά στα γιγαντιαία αγάλματα του Κιμ Ιλ Σουνγκ. 

 Το βιβλίο «North Korea: Anonymous Country» είναι η δική τους ιστορία…

Η Julia Leeb γεννήθηκε σε ένα απομονωμένο χωριό της Γερμανίας. «Δεν μπορούσα να περιμένω να μεγαλώσω για να αρχίσω τα ταξίδια», εξηγεί. Μέχρι τα 30 έκανε το γύρο 80 χωρών, έμεινε έξι μήνες στη Νότιο Αμερική, σπούδασε διεθνείς επιστήμες στην Ισπανία, δούλεψε στο υπουργείο εξωτερικών της Ιταλίας, κατέγραψε για τη γερμανική τηλεόραση τα γεγονότα στη Λιβύη όπου χτυπήθηκε και ένα μέλος του συνεργείου της, και μετακόμισε ένα χρόνο στην Αίγυπτο για να παρακολουθήσει την αραβική «άνοιξη». 

Η πρώτη φορά που πήγε στην Βόρεια Κορέα ήταν το 2012 με δυο φίλες της. Πάντα σαν τουρίστρια και ποτέ σαν δημοσιογράφος. Η ακόμα περισσότερο, φωτορεπόρτερ αφού στη χώρα απαγορεύεται η έλευση δημοσιογράφων -οι άδειες χρειάζονται τουλάχιστον δυο χρόνια να εκδοθούν. «Η Βόρεια Κορέα ήταν πάντα terra incognita. Με τουριστική βίζα είναι πιο εύκολο να περάσεις τα σύνορα», συνεχίζει. Τη δεύτερη φορά επέστρεψε το 2013. Όλες οι φωτογραφίες της προέρχονται από αυτή την περίοδο εκτός από αυτές του Φεστιβάλ Αριράνγκ. Στο βιβλίο της North Korea: Anonymous Country που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις teNeues, δεν αναφέρει ποτέ τον Κιμ Γιονγκ Ιλ και Κιμ Γιονγκ Ουν, πατέρα και υιό, ηγέτες της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας παρόλο που η ζωή στη Βόρειο Κορέα κινείται γύρω από το όνομά τους. Δεν την ενδιέφερε άλλωστε.

Αυτό που ήθελε ήταν να καταγράψει τον κόσμο στην καθημερινότητά του. Τα παιδιά με τις ποδιές έξω από το σχολείο, τους άντρες που αφήνουν λουλούδια μπροστά στο γιγάντιο άγαλμα του ιδρυτή της ιδεολογίας της εθνικής αυτάρκειας (τζούτσε) Κιμ Ιλ Σουνγκ και τα κορίτσια που φορούν την παραδοσιακή στολή για το γάμο τους. «Το 2013 τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα», δήλωσε στην Wall Street Journal. «Είχαν σταματήσει οι διαπραγματεύσεις με την Νότια Κορέα, δεν υπήρχαν εφημερίδες, διαδίκτυο, τηλέφωνα, τα δωμάτια του ξενοδοχείου παρακολουθούνται και η μόνη πληροφόρηση ήταν το κρατικό κανάλι τηλεόρασης». Παρά το άγρυπνο μάτι των τουριστικών οδηγών που ελέγχουν κάθε λήψη, η Julia Leeb φωτογράφιζε ό,τι μπορούσε. «Οι τουρίστες επιτρέπεται να φωτογραφίζουν μόνο μνημεία και τα αγάλματα των ηγετών υπό την προϋπόθεση ότι τα βγάζουν ολόκληρα. Οτιδήποτε άλλο θεωρείται αξιόποινο αδίκημα ενώ σου κατάσχουν αυτόματα το διαβατήριο. Υπήρχαν, όμως, περιπτώσεις που μπορούσες να ξεγελάσεις τους οδηγούς ή να βγάλεις φωτογραφίες από το πούλμαν».  

Και το βιβλίο τα έχει όλα: τα παιδιά που παίζουν μπάλα στους δρόμους, το τσίρκο με την αρκούδα πάνω σε πατίνια, το Παιδικό Μουσείο με ένα αντίγραφο πυρηνικού πυραύλου και πιο χαρακτηριστικό, το Φεστιβάλ Αριράνγκ, καμάρι του Εργατικού Κόμματος στο στάδιο της 1ης Μαΐου στην Πιονγκγιάνγκ. «Το θέαμα είναι σουρεαλιστικό: 100.000 άνθρωποι έρχονται με τα πόδια, τα αυτοκίνητα είναι σπάνια, κρατώντας μια κάρτα στα χέρια που την σηκώνουν για να σχηματίσουν σύμβολα της βορειοκορεάτικης εικονογραφίας σε ένα μεγαλειώδες ανθρώπινο μωσαϊκό». Από τον ανατέλλοντα ήλιο που παραπέμπει στον Κιμ Ιλ Σουνγκ, μέχρι τα κόκκινα γαρύφαλλα για τον εγγονό του ήλιου και σημερινό ηγέτη, Κιμ Γιονγκ Ουν. «Μετά τον λιμό του 1997 τα πράγματα είναι διαφορετικά», εξηγεί ο Julia Leeb. «Οι περισσότεροι ζουν σε μια μετέωρη εποχή. Είναι σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος. Μόνο το 7% των σπιτιών έχει θέρμανση, οι διακοπές νερού και ρεύματος είναι συχνές, οι δρόμοι είναι άδειοι αλλά υπάρχει κόσμος που ερωτεύεται, μεγαλώνει παιδιά και κάνει σχέδια για το μέλλον. Είναι απίστευτο πόσα κοινά έχουμε. Παρά το γεγονός ότι είναι σχεδόν αδύνατον να ξεκινήσεις μια συνομιλία με ένα άγνωστο στο δρόμο, γελάμε με τα ίδια αστεία και απολαμβάνουμε την ίδια παγωμένη μπύρα στο σταθμό του τρένου. Όλοι θέλουν να μάθουν περισσότερα για ό,τι συμβαίνει έξω από τα σύνορα της χώρας. Αυτός ήταν ο λόγος που δεν με ένοιαζε να μιλήσω για πολιτική. Θέλω να δώσω στους ανθρώπους της χώρας ένα πρόσωπο. Ελπίζοντας ότι μια μέρα θα δούμε όλοι το πρόσωπό τους».  

Μικρή λεπτομέρεια: μετά την έκδοση του βιβλίου τον Αύγουστο η Julia Leeb είναι persona non grata...

-Το βιβλίο North Korea: Anonymous Country ανήκει στη σειρά Interactive Book της teNeues και συνοδεύεται από εφαρμογή (app) με βίντεο και μουσική από το ταξίδι της Julia Leeb στη Βόρεια Κορέα. To Φεστιβάλ Αριράνγκ ή Μαζικοί Αγώνες ξεκινάει κάθε χρόνο αρχές Αυγούστου και τελειώνει 10 Σεπτεμβρίου και εμπνέεται από την ιστορία του εθνικού ύμνου Αριράνγκ για το χωρισμό ενός ζευγαριού από ένα κακό δαίμονα -τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει...

ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

• 
• 
• 
• 

"Επιγεια σοφία"

Η ζωή δεν έχει καμιά υποχρέωση να μας δώσει αυτά που περιμένουμε.

Margaret Mitchell,  Αμερικανίδα συγγραφέας

Ελπίδα είναι ο μεγάλος πλαστογράφος της αλήθειας.

Baltasar Gracian,  Ισπανός συγγραφέας

Ελπίδα: συνήθως η αναβαλλόμενη απογοήτευση.  

Θυμόσοφος Ρήση

Σαν σήμερα (31/8/ΧΧΧΧ)

1923: Οι Ιταλοί βομβαρδίζουν και καταλαμβάνουν την Κέρκυρα.

1932: Με υπουργική απόφαση, εγκαταλείπεται στην Ελλάδα η θερινή ώρα.

1976: Ο Τζορτζ Χάρισον καταδικάζεται για λογοκλοπή. Δικαστήριο αποφαίνεται ότι τμήμα της μεγάλης του επιτυχίας «My Sweet Lord» είναι αντιγραφή του τραγουδιού των Chiffon, «He's so fine». Η υπόθεση κοστίζει στο πρώην «σκαθάρι» πάνω από 500.000 δολάρια.

1980: Ιδρύεται το πολωνικό συνδικάτο «Αλληλεγγύη», το οποίο υπό την ηγεσία του ηλεκτρολόγου Λεχ Βαλέσα συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση του κομμουνισμού στη χώρα.

1984: Αποχαιρετιστήριο παιχνίδι του Μίμη Δομάζου με τον Παναθηναϊκό, εναντίον της Μπόκα Τζούνιορς. Ο αγώνας διεξάγεται στο Ολυμπιακό Στάδιο, παρουσία 50.000 θεατών και η ομάδα της Αργεντινής νικά με 3-2.

12: Γεννιέται ο Γάιος Καίσαρ, ρωμαίος αυτοκράτορας. Έμεινε στην ιστορία με το παιδικό του προσωνύμιο Καλιγούλας (Μποτούλες στα λατινικά) και για την εξαιρετική αγριότητα και φαυλότητά του.

1949: Γεννιέται ο Ρίτσαρντ Γκιρ

1997: Χάνει τη ζωή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι, με τον φίλο της Ντόντι Αλ Φαγιεντ η Λαίδη Ναϊάνα Σπένσερ, πρώην σύζυγος του πρίγκιπα Καρόλου.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΡΙΖΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Φτιάξε και συ ένα ΚΚ

Toυ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Τι είναι το ΚΚ; 

Μα «Κομμουνιστικό Κόμμα, ηλίθιε» θα απαντούσε κάποιος.  

Είναι η ελληνική εκδοχή της Δημοκρατίας και της Προόδου. Η εξασφάλιση ότι θα έχουμε ένα Κράτος που θα φροντίζει για όλα. Ισως γι' αυτό έχουμε μέχρι στιγμής τρία και μερικά ακόμη στα... σκαριά. Η κυρία Κωνσταντοπούλου, για παράδειγμα, δεν έχει πει ακόμη την τελευταία της... λέξη, αν και μιλάει... ακατάπαυστα, ακόμη και στον... εαυτό της.  

Στην Ελλάδα ποτέ δεν... «χωνέψαμε» την ήττα του... «Δημοκρατικού ΚΚΕ». Τα πρώτα χρόνια της Δεξιάς διακυβέρνησης ήταν τόσο άθλια που σημάδεψαν το μέλλον μας έως τώρα. Το αριστερό «άλλοθι» λειτούργησε στη συνείδηση του λαού ως χωνευτήρι και η εμπειρία της χούντας δεν επέτρεψε την επεξεργασία μιας ευρωπαϊκής προοπτικής και συνήθειας εναλλαγής στην εξουσία μεταξύ κομμάτων στο φάσμα Αριστερά-Δεξιά. Από το 1981 και μετά, το «αριστερόμετρο» έδειχνε κολλημένο στον έναν πόλο με μικρές παραλλαγές μεταξύ πράσινου και γαλάζιου ΠΑΣΟΚ.

Και μετά ήρθε η κρίση. Το πολύχρωμο κρατικιστικό μόρφωμα που κυβέρνησε έως το 2009, φούσκωσε με δανεικά ώσπου... έσκασε. Η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με τον εαυτό της και, τελικά, στράφηκε στη μόνη λύση που ήξερε και που της ταίριαζε: Αριστερά, και, μάλιστα, όσο αριστερότερα γίνεται. 

Ακόμη και τώρα που η μία αριστερή εκδοχή διακυβέρνησης τα έκανε θάλασσα, φτιάξαμε άλλη μία για να... σιγουρευτούμε ότι άλλη λύση δεν υπάρχει. 

Το μέλλον της Ελλάδας φαίνεται ότι θα είναι μία ιστορική στροφή προς τον Αριστερό Παράδεισο που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Μετά τη... Δημοκρατία, θα προσφέρουμε μία νέα μορφή πολιτεύματος, τον κρυπτο-κομμουνισμό. Και, μάλιστα, χωρίς τα καμώματα της Κίνας, που προσπαθεί να ταιριάξει τον άγριο καπιταλισμό στην Οικονομία με τον ακόμη αγριότερο Κομμουνισμό στη Διοίκηση της Κοινωνίας. Χωρίς μεγάλη επιτυχία, τελικά, όπως δείχνει το πρόσφατο κραχ.

Η δική μας λύση θα είναι πιο εφευρετική: 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΡΙΖΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Στις σπηλιές της αντιπολίτευσης

Toυ ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Θ​​α αποδειχθεί ότι η πιο έξυπνη κίνηση του κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη και των συνοδοιπόρων του ήταν να αποτραβηχτούν και πάλι στις σπηλιές της αντιπολίτευσης, αφού «τα έκαναν θάλασσα» κατά την εξάμηνη έκθεσή τους στην πραγματικότητα.  

Τόσοι ήταν, τόσα δεν μπόρεσαν. Φυσικά, δεν φταίει η «κακούργα καπιταλιστική κενονία», που τους υπονόμευε. Φταίει η ανικανότητά τους να διαχειριστούν ακόμη και μια τοξική πυρκαγιά στον Ασπρόπυργο. Ο τυπικός αριστερός της Μεταπολίτευσης είναι ο τύπος του καφενείου που κάθεται σε διπλή καρέκλα και φιλοσοφεί μετ’ ευτελείας. Κοιτάζει τους απέναντι να δουλεύουν και μονολογεί: «Κοίτα πώς βάζουν τη σωλήνα, ρε!». 


Δεν είναι η ιδεολογία που τον οδηγεί στην τεμπελιά· είναι η τεμπελιά που γεννά τα μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα του τύπου «τι είναι ο άνθρωπος και τι η υπεραξία που παράγει;».
 

Ακούσαμε πολλά σε όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης και περισσότερα κατά την περίοδο της κρίσης. Για «σχέσεις εκμετάλλευσης», για «λαϊκή κυριαρχία και μετασχηματισμό της οικονομίας».  


Ολα αυτά, δυστυχώς, συνεθλίβησαν κάθε φορά που δοκιμάστηκαν στην πραγματική ζωή. Οχι γιατί ζούμε σε ένα καπιταλιστικό περιβάλλον, αλλά διότι ακόμη και η επανάσταση θέλει δουλειά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο συνεταιριστικός τομέας θάλλει στην παγκόσμια οικονομία (το 2012 ο τζίρος των συνεταιριστικών επιχειρήσεων ήταν 2,2 τρισ. δολάρια) ακόμη και στη μητρόπολη του καπιταλισμού· ο τζίρος τους στις ΗΠΑ ήταν 670 δισ. δολάρια. Αντιθέτως, στην Ελλάδα των μεγάλων σοσιαλιστικών λόγων στο καφενείο, ο συνεταιριστικός τομέας φυτοζωεί, παρά τα κεφάλαια που αφειδώς παρασχέθηκαν στη δεκαετία του ‘80.
 
Τώρα, αυτοί που δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους έρχονται να πουν πόσο καλύτερα θα δουλεύαμε (εμείς, όχι αυτοί...) με εθνικό νόμισμα (και με πληθωρισμό 20%), αν οι τράπεζες γίνονταν εντελώς κρατικές (τότε που έδιναν δάνεια μόνο στους φίλιους μεγαλοεπιχειρηματίες), αν «κοινωνικοποιούνταν τα εργοστάσια» (αυτά δηλαδή που δεν έχουμε), αν οι εργαζόμενοι αναλάμβαναν τον έλεγχο των μέσων παραγωγής για να μπορούν να κάνουν απερίσπαστοι οι διάφοροι Φωτόπουλοι τις ακριβές κρουαζιέρες και τα ταξιδάκια στο εξωτερικό. Συνεχίζουν να πουλούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες, κι αυτό, κατά έναν περίεργο τρόπο, βαφτίζεται «πολιτική εντιμότητα». Δεν εξηγούν ούτε τα στάδια μετάβασης στον «κομμουνιστικό παράδεισο» –τι θα γίνει δηλαδή αφού ξεκοκαλίσουμε τα κλοπιμαία από το ριφιφί στο Νομισματοκοπείο– αλλά ούτε και πώς θα είναι στον άλλο κόσμο, ένθα απέδρα πάσα οδύνη, λύπη και στεναγμός.
 
Γι’ αυτό όσοι συρρέουν στη Λαϊκή Ενότητα κι άλλα φαφλατάδικα σχήματα θα νιώσουν άνετα στην ασφάλεια της αντιπολίτευσης. Θα συνεχίσουν αυτό που έμαθαν καλά στα χρόνια της Μεταπολίτευσης: Θα είναι στο απέναντι καφενείο για να κρίνουν τους άλλους που πασχίζουν.


Εξάλλου, αυτό ήταν και το όραμα που σε ανύποπτο χρόνο είχε διατυπώσει ο προπάτορας του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος: