ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Όλοι μισούν το Ευρώ. Θα ισχύει το ίδιο και μετά από ένα Grexit?

Του MARK GILBERT / BLOOMBERG

Τα νομίσματα μιας χώρας ή μιας περιφέρειας διαδραματίζουν, τηρουμένων των αναλογιών, τον ίδιο ρόλο που διαδραματίζουν οι μετοχές μιας εταιρείας. Οι επενδυτές, δηλαδή, προτιμούν τις μετοχές των επιχειρήσεων, που λειτουργούν εύρυθμα και έχουν προοπτικές υγιούς κερδοφορίας, και δραστηριοποιούνται σε κλάδους με δυνατότητες ανάπτυξης. Αντιστοίχως και οι διαχειριστές χαρτοφυλακίων σε νομίσματα κλίνουν προς νομίσματα χωρών με αναπτυσσόμενες οικονομίες, πολιτική σταθερότητα και νομισματικές πολιτικές, που εφαρμόζονται αποτελεσματικά.  

Σε αυτήν τη βάση, η Ευρωζώνη σήμερα έχει προβλήματα και με την προοπτική η Ελλάδα να βρεθεί χωρίς ρευστό, το μέλλον του κοινού νομίσματος διακυβεύεται. Και διακυβεύεται τουλάχιστον για όσους από μας φοβόμαστε ότι η έξοδος ενός κράτους-μέλους της Ευρωζώνης μπορεί να πυροδοτήσει απρόβλεπτες συνέπειες και αναταραχή.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα το ευρώ ουδέποτε είχε υπάρξει λιγότερο δημοφιλές μεταξύ των όσων διαπραγματεύονται στη διεθνή αγορά συναλλάγματος. Η Επιτροπή Προθεσμιακών Συναλλαγών στην Αγορά Εμπορευμάτων (ΗΠΑ) συγκεντρώνει στοιχεία, ώστε να συγκρίνει τα στοιχήματα είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση σε νομίσματα έναντι του δολαρίου. Το παρελθόν έτος οι επενδυτές σταθερά στοιχημάτιζαν εις βάρος του ευρώ, ενώ σήμερα τα στοιχήματα αυτά έχουν φθάσει σε επίπεδα-ρεκόρ.  

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι να μισούν το ευρώ. Τώρα, που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αναλάβει δράση με το δικό της πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, συμβαίνουν παράξενα πράγματα στις ευρωπαϊκές αγορές, ώστε να γίνει λιγότερο ελκυστικό από ποτέ το ευρώ. (Και δεν εννοώ απλά και μόνο την Τζόζεφιν Γουίτ, η οποία περιέλουσε με κονφετί τον Μάριο Ντράγκι). Σήμερα η μέση απόδοση των κρατικών γερμανικών ομολόγων υποχώρησε σε επίπεδα κάτω του μηδενός για πρώτη φορά. Ναι, σωστά διαβάσατε: το μέσο κόστος δανεισμού της Γερμανίας αναφορικά με όλους τους τίτλους της είναι χαμηλότερο του μηδενός.
Το να δανείσει κανείς στη Γερμανία σε ορίζοντα δεκαετίας, θα του αποφέρει σε απόδοση μόλις 0,088%, το οποίο προσεγγίζει τόσο πολύ τα μηδενικά επίπεδα, ώστε να μην υπάρχει καμία διαφορά. Με δεδομένο το τι συμβαίνει στην υπόλοιπη αγορά ομολόγων της Ευρώπης, σύντομα οι επενδυτές θα είναι πρόθυμοι να πληρώνουν για το προνόμιό τους να κατέχουν ένα δεκαετές γερμανικό ομόλογο. Συγκριτικά, το δεκαετούς διάρκειας ομόλογο των ΗΠΑ έχει απόδοση 1,9%.  

Γιατί, λοιπόν, κάποιος να θέλει να έχει ευρώ επενδεδυμένα σε ομόλογα αρνητικής απόδοσης και όχι δολάρια;
Στο πίσω μέρος του μυαλού των συναλλασσομένων βρίσκεται το ενδεχόμενο η Ελλάδα να χρεοκοπήσει στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Ιδού τι δήλωσε στην τηλεόραση του Bloomberg ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, για δημοσίευμα της εφημερίδας «Die Zeit» ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προετοιμάζονται να κρατήσουν την Ελλάδα εντός Ευρωζώνης, εάν χρεοκοπήσει: «Δεν έχουμε τέτοια σχέδια και, εάν είχαμε, είναι βέβαιο πως δεν θα μιλούσαμε γι’ αυτά».
Μία έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα αποβεί «τρομακτική» για τη χώρα, δήλωσε ο Χοσέ Βινάλς, στέλεχος του ΔΝΤ. Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Τζέικομπ Λιου, προειδοποίησε ότι «ακόμα κι αν ο κίνδυνος μετάδοσης είναι μικρότερος από το 2012 ή νωρίτερα, δεν θα ήταν καλό με την παγκόσμια οικονομία να ανακάμπτει από βαθιά ύφεση μία τέτοια αβεβαιότητα».  

Μία ενδιαφέρουσα, λοιπόν, ερώτηση ανακύπτει για όσους συνωστίζονται στο πεδίο συναλλαγών του ευρώ: 

 

Μήπως ο κόσμος θα αγαπούσε το κοινό νόμισμα περισσότερο ή λιγότερο την επόμενη ημέρα της εξόδου της Ελλάδας;  

Θα ήταν η αποχώρηση του πιο αδύναμου μέλους της Ευρωζώνης πραγματικά ευνοϊκή για την αξία του ευρώ; 

Ο νόμος των αδόκητων συνεπειών θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ, προξενώντας ένα κύμα μετάδοσης του φαινομένου, με τους επενδυτές να στοιχηματίζουν εις βάρος άλλων κρατών-μελών του ευρώ, εκτινάσσοντας τις αποδόσεις των ομολόγων τους. Ισως, πάλι, να λειτουργήσει ως κάθαρση.