KOINΩΝΙΑ: Η θρησκεία του Πολέμου των Άστρων

Της Μαρίας Χούκλη

Μέχρι και η Hillary Clinton επηρεάστηκε απο τον Πόλεμο των Αστρων. Έκλεισε το debate των Δημοκρατικών με μιαν ατάκα απο το νέο επεισόδιο της επικής σειράς: «Σας ευχαριστώ, καληνύχτα και... may the force be with you». Και καλά, στην περίπτωση της μπορεί να το σκέφθηκαν οι επικοινωνιολόγοι. Να την εμφανίσουν trendy, ως μία από τα εκατομμύρια των πιστών της ψηφιακής θρησκείας.

Τελικά, ο Francis Ford Coppola είχε δίκιο όταν είπε στον George Lucas ότι δημιούργησε τη δική του θρησκεία. Ο Lucas τότε γέλασε, αλλά η ζωή δικαίωσε τον Coppola. Διότι οι οπαδοί των Αστρικών Πολέμων μοιάζουν με τους προσκυνητές στη Μέκκα ή στον καθεδρικό ναό του Santiago de Compostela. Έχουν ξαναμμένα πρόσωπα και μόνο που μιλούν για το αντικείμενο της λατρείας τους.

Τι συμβαίνει, λοιπόν, και μικροί και μεγάλοι υποκλίνονται στους χαρακτήρες της σειράς και στις περιπέτειες τους;  

Ξεσηκώνουν φράσεις, ντύνονται όπως εκείνοι, αγοράζουν αξεσουάρ και παιχνίδια που παραπέμπτουν στις ταινίες και όλα όσα παραγει η γιγαντιαία βιομηχανία του Star Wars;

Ο George Lucas έχει παραδεχθεί δημοσίως, σύμφωνα με το περιοδικό New Republic, ότι το επικό δημιουργημά του βασίζεται στην αναζήτηση του ήρωα, στην αναζήτηση του «Ήρωα με τα Χίλια πρόσωπα» όπως συμβαίνει σε πολλούς μύθους και θρησκευτικές ιστορίες. Ο ήρωας αφήνει τον κανονικό κόσμο, για να μεταβεί στον τόπο των υπερφυσικών φαινομένων. Υποβάλλεται σε πολλές δοκιμασίες, για να αποδείξει το θάρρος του, σώζεται απο τη δυσκολότερη και επιβραβεύεται με κάτι σπουδαίο -γνώσεις ή θησαυρό- που μοιράζεται με όσους έμειναν πίσω.

Έτσι χτίστηκαν και οι χαρακτήρες της σειράς, που ενσαρκώνουν το καλό και το κακό, αυτήν την αιώνια μάχη, τόσο οικεία στην καθημερινή ζωή μας. Ο Lucas παρατήρησε ότι σε εποχές σύγχυσης και απειλών, το κοινό τρέχει με μεγαλύτερη λαχτάρα να δει τη διαπάλη της καλοσύνης με τη μοχθηρία, να νιώσουν ότι υπάρχουν ακόμη ήρωες που μπορούν να νικήσουν το κακό. Οι κοινωνίες προόδευσαν, αλλά συνεχίζουν να έχουν ανάγκη τον «Μύθο» και τη «Ελπίδα» κόντρα στον κυνισμό του χρήματος και της απο-ηθικοποίησης του κόσμου.

Εκεί βρισκόμαστε, εξηγεί ο αρθογράφος. Οι άνθρωποι, ανήσυχοι από όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, αντιμέτωποι με την τυφλή απειλή της νέας τζιχαντιστικής τρομοκρατία και εξαντλημένοι από τα οικονομικά δεινά, αναζητούν μια μυθική αφήγηση που θα τους καθησυχάσει. Ήρωες που θα θριαμβεύσουν επί του κακού και θα εξασφαλίσουν ότι όλα θα μπουν στη θέση τους.  

Ενδεχομένως κάποιος να αντιτείνει ότι είναι απόδραση απο την πραγματικότητα η καταφυγή στη σκοτεινή αίθουσα και η ταύτιση με τα πάθη των κινηματογραφικών χαρακτήρων. O Lucas υπερασπίζεται τη «θρησκεία» του επικαλούμενος την άνθρωπινη κατάσταση.

Όλοι μας προσπαθούμε να απαντήσουμε στα θεμελιώδη ερωτήματα «Ποιος είμαι» και «Τι σημαίνουν όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μου». 

Δεν είναι παράξενο επομένως που ακόμη και οι πιο εκκοσμικευμένες κοινωνίες, μη βρίσκοντας νόημα έξω στον πραγματικό συγκεχυμένο κόσμο μας, το αναζητούν στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Παίζουν εν γνώση τους το παιχνίδι του καθρέφτη, παρακολουθώντας τη δράση των κατασκευασμένων ηρώων, προσπαθούν να δώσουν περιέχομενο στους επιθυμίες τους και να ξορκίσουν τους φόβους τους.

Επαν-οικοδομούν τη σχέση του Εγώ με ο,τι είναι Απενάντι. 

Διορθώνουν το ρήγμα ανάμεσα στο εσωτερο Είναι μας με το βέβηλο περιβάλλον.  

Άλλωστε, η εμπειρία μας έχει και υλική υπόσταση: 

Αντικείμενα που ενηλικιώνουν τα παιδιά και γίνονται μηχανή του χρόνου για τους ενήλικες. Τους γυρίζουν στην παιδική ηλικία, τη μονη μας πατρίδα, τότε που νιώθαμε ευτυχείς και ασφαλείς.

Ακόμη και όσοι δεν είχαν καλά παιδικά χρόνια, μπορούν να τα δημιουργήσουν και να τους δώσουν το νόημα που θέλουν. Η συνάντηση με την εναλλακτική πραγματικότητα είναι εντέλει ανακουφιστική. Όταν μοιράζεσαι αυτό το συναίσθημα, τότε μαλακώνουν κάπως τα καθημερινά άλγη. Για λίγες ώρες, ζούμε συνεκτικά και με πληρότητα.  

Μια φορά κι ένα καιρό, ο άνθρωπος άκουγε ιστορίες καθισμένος γύρω απο τη φωτιά. Τώρα συγκεντρώνεται στις κινηματογραφικές αίθουσες για να συγκινηθεί απο την αφήγηση που τρεμοπαίζει μπροστά στα μάτια του. Ειναι οι νέοι Άγιοι Τόποι και η δική μας Σταυροφορία.