TOYΡΚΙΑ: Oι διεθνείς οίκοι προειδοποιούν!

Του Κώστα Ράπτη

Καθ΄ όλη την προηγούμενη δεκαετία, κάθε εκλογική επιτυχία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην Τουρκία γινόταν δεκτή από τους διεθνείς οίκους με θετικές εκτιμήσεις για τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας. Όμως αυτό δεν ισχύει πλέον.
 

Ο εκλογικός θρίαμβος του Tayyip Erdoğan στον πρώτο γύρο των τουρκικών προεδρικών εκλογών ακολουθήθηκε από προειδοποιήσεις για τα αυξημένα ρίσκα που αντιμετωπίζει η γειτονική χώρα. 
 

Ήδη την επομένη των εκλογών, στις 11 Αυγούστου, η Fitch ανέφερε ότι παρά το εκλογικό αποτέλεσμα το πολιτικό τοπίο θα παραμένει ασταθές και η οικονομική πολιτική απρόβλεπτη, με αποτέλεσμα να απειλείται εκροή κεφαλαίων, ενώ το αξιόχρεο του τουρκικού δημοσίου παραμένει σημαδεμένο από τα “τραύματα” που προκάλεσαν οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του καλοκαιριού του 2013 και τα σκάνδαλα διαφθοράς του περασμένου Δεκεμβρίου.
Ομοίως, η Moody΄s, η οποία αναβάθμισε πέρσι την πιστοληπτική αξιολόγηση της Τουρκίας σε επενδυτικό επίπεδο, προειδοποίησε την περασμένη Παρασκευή ότι οι επιπτώσεις της προεδρικής εκλογής στο αξιόχρεο της χώρας δεν θα ξεκαθαρίσουν πριν από τη διεξαγωγή και των βουλευτικών εκλογών το 2015 και πρόσθεσε: “έως ότου το πολιτικό τοπίο αποκτήσει σταθερότητα, η ατζέντα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων πιθανότατα θα καρκινοβατεί, αφήνοντας την Τουρκία εκτεθειμένη σε πιθανές αλλαγές στο κλίμα των διεθνών αγορών”.
 

Η απάντηση του Τούρκου υπουργού Οικονομίας Nihat Zeybekci ήταν να χαρακτηρίσει τη Moody΄s και τη Fitch “προκατειλημμένες” και να διαμηνύσει ότι οι εκτιμήσεις τους “δεν απασχολούν” την κυβέρνηση.
 

Όμως, τη σκυτάλη πήρε η Pimco, μεγαλύτερος διαχειριστής δημοσίων ομολόγων παγκοσμίως, η οποία σε σημείωμα του Michael Gomez, επικεφαλής του χαρτοφυλακίου αναδυομένων αγορών, επεσήμανε ότι “η Τουρκία είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη στην διεθνή αναστάτωση, λόγω μεγάλου ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ενώ εξακολουθεί να εφαρμόζει ανορθόδοξη νομισματική πολιτική” - προσθέτοντας ότι η εισροή κεφαλαίων την οποία προκάλεσε η προηγούμενη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας θα μπορούσε να αντιστραφεί, σε περίπτωση υποβάθμισης. 
 

Ασφαλώς, η Τουρκία πληρώνει το μερίδιο που της αντιστοιχεί στην αναταραχή που έχει προκαλέσει αφενός η αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της Fed και αφετέρου η κρίση στην μεσανατολική γειτονιά της (με τις τουρκικές εξαγωγές λ.χ. προς το Ιράκ να έχουν ήδη υποχωρήσει στους δύο μήνες της προέλασης του”Ισλαμικού Κράτους”). Ήδη από πέρσι, η Morgan Stanley έχει συναριθμήσει την Τουρκία στις “Πέντε Εύθραυστες” (Fragile Five), ήτοι τις αναδυόμενες οικονομίες που κινδυνεύουν περισσότερο, λόγω του προφίλ των τρεχουσών συναλλαγών τους, από τον επαναπατρισμό δυτικών κεφαλαίων λόγω του αμερικανικού tapering.
 

Όμως, εν προκειμένω, η στόχευση των διεθνών οίκων είναι πολύ πιο άμεση. Αφορά τους φόβους που τροφοδοτεί τυχόν ολοκληρωτική επικράτηση της “φράξιας Erdoğan” στην κυβερνώσα παράταξη και συνιστά απόπειρα επηρεασμού της “επόμενης μέρας” τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το οικονομικό επιτελείο. 

Η αποχαιρετιστήρια δεξίωση που έδωσε την Τρίτη ο Abdullah Gül στο προεδρικό μέγαρο της Çankaya επιβεβαίωσε όχι μόνο ότι το “δαχτυλίδι” της πρωθυπουργίας έχει δοθεί στον νυν υπουργό Εξωτερικών Ahmet Davutoğlu, αλλά και ότι ο απερχόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι συν αυτώ τρέφουν μεγάλη δυσαρέσκεια για τον παραγκωνισμό τους. 
 

Καθώς συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις που θα δώσουν τη μορφή του επόμενου κυβερνητικού σχήματος, ο διεθνής παράγων στρέφει το βλέμμα στον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης και “τσάρο” της οικονομίας Ali Babacan, ο οποίος αποτελεί τον αρχαιότερο των συναδέλφων του στις συνόδους της G20 και μόνιμο προσκεκλημένο του Φόρουμ του Νταβός από το 2002 και εντεύθεν. Το κλίμα επιφύλαξης που προκύπτει για τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας ενισχύει την προοπτική παραμονής τόσο του Babacan όσο και του υπουργού Οικονομικών Mehmet Şimşek στους θώκους τους. Ωστόσο, δεν διασκεδάζει τις ανησυχίες ότι απειλείται η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και η αξιοπιστία της ακολουθούμενης νομισματικής πολιτικής.
 

Ο ρεαλιστής Babacan φέρεται να στηρίζει τον κεντρικό τραπεζίτη Erdem Başçı, ο οποίος δέχεται συχνά τις έμμεσες επικρίσεις του Erdoğan και τις πιέσεις του να επιμείνει στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων που είναι τόσο προσφιλής στον πρωθυπουργό. Ωστόσο και ο ίδιος ο “τσάρος” θεωρείται ύποπτος για φιλική προδιάθεση προς το δίκτυο του εξόριστου ιεροκήρυκα Fethullah Gülen, πρώην συμμάχου και νυν κορυφαίου αντιπάλου του Erdoğan. Επιπλέον, ο Babacan πρόκειται το 2015 να πέσει “θύμα” του εσωτερικού κανονισμού του κυβερνώντος κόμματος που απαγορεύει περισσότερες των τριών κοινοβουλευτικές θητείες