ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΤΟΥΡΚΙΑ: Γιατί πήγε τώρα σε εκλογές ο Ερντογάν

Aπό τον  Σάββα Καλεντερίδη

O Ερντογάν κέρδισε το πρώτο μεγάλο στοίχημα, που ήταν το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου 2017, για τη μετεξέλιξη της Τουρκικής Δημοκρατίας από προεδρευόμενη σε προεδρική δημοκρατία, με ποσοστό 51,4% που πήρε συνασπιζόμενος με τους Γκρίζους Λύκους του κόμματος ΜΗΡ του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, και ενώ είναι περισσότερο από βέβαιο ότι ένα 3%-4% είναι αποτέλεσμα βίας και νοθείας, που έγινε κυρίως στους νομούς που κατοικούνται από Κούρδους, όπου επικρατεί ο νόμος της βίας και του φόβου.

 

Αυτούς τους δώδεκα μήνες ο Ερντογάν είχε μια φυσιολογική φθορά, ειδικά μετά την αποκάλυψη από πλευράς του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, τραπεζικών εμβασμάτων εκατομμυρίων δολαρίων που είχαν ως προορισμό τραπεζικούς λογαριασμούς προσώπων του οικογενειακού του περιβάλλοντος.

 

Ετσι, το καλοκαίρι του 2017 οι δημοσκοπήσεις έφερναν τη δύναμη του ΑΚΡ γύρω στο 40% και το σύμμαχο κόμμα ΜΗΡ κάτω από το 5%, γεγονός που προκαλούσε σοβαρή ανησυχία στον Ερντογάν για το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου του 2019, στις οποίες, εκτός από τους βουλευτές, θα εκλεγόταν για πρώτη φορά και ο πρόεδρος της προεδρικής δημοκρατίας.

Και η ανησυχία έγινε τρόμος για τον χαρισματικό αυτόν ηγέτη, γιατί αν δεν εκλεγεί πρόεδρος την επομένη των εκλογών δεν θα έχει ασυλία, γεγονός που, εκτός από τον πολιτικό του θάνατο, σημαίνει και μια σειρά από άλλους πονοκεφάλους που θα προέρθουν από τους δεκάδες χιλιάδες αξιωματικούς και τους χιλιάδες δικαστές και εισαγγελείς που φυλακίστηκαν και αποτάχθηκαν.

 

Με δεδομένο ότι του έλειπε ένα κρίσιμο 5% για να αποφευχθεί με σχετική σιγουριά ο πολιτικός του θάνατος, και όχι μόνο, ο Ερντογάν ξεκίνησε ατύπως την προεκλογική του εκστρατεία τον Σεπτέμβριο του 2017, δίνοντας σχεδόν κάθε μέρα μία ή δυο ομιλίες σε ολόκληρη την Τουρκία. Η κατάσταση για τον Ερντογάν έγινε ακόμα πιο επικίνδυνη όταν η Μεράλ Ακσενέρ, πρώην «σύντροφος» του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ίδρυσε το Καλό Κόμμα (Iyi Parti), το οποίο έκανε το ιδρυτικό συνέδριό του στις 25 Οκτωβρίου 2017, υπολογίζοντας ότι μέχρι τον Νοέμβριο του 2019 θα έχει τον χρόνο να οργανωθεί.

 

Από τις πρώτες εβδομάδες της λειτουργίας του, το Καλό Κόμμα στις δημοσκοπήσεις ξεπέρασε σε δύναμη στο ΜΗΡ, στεγάζοντας τους δυσαρεστημένους Γκρίζους Λύκους από τη συνεργασία του Μπαχτσελί με τον Ερντογάν.  

Σ’ αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση προστέθηκαν τα προβλήματα της οικονομίας, που άρχισε να επιδεινώνεται, εκτός των άλλων, και για επιπλέον δύο λόγους. Ο ένας ήταν η επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, που προκλήθηκε λόγω της ρωσοτουρκικής προσέγγισης η οποία έγινε επειδή οι ΗΠΑ στηρίζουν τους Κούρδους στη Συρία. Ο άλλος ήταν το κόστος των πολεμικών επιχειρήσεων των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων εναντίον των Κούρδων στη ΝΑ Ανατολία, στο Ιράκ και στη Συρία. Οι επιχειρήσεις κορυφώθηκαν στις 20 Ιανουαρίου, όταν η Τουρκία πήρε άδεια από τη Ρωσία να εισβάλει στην Αφρίν. Αυτή η επιχείρηση με το σουρεαλιστικό όνομα «Κλάδος Ελαίας» έδωσε τη δυνατότητα στον Ερντογάν να σχεδιάσει τις πρόωρες εκλογές, που εξήγγειλε στις 18 Απριλίου, για τις 24 Ιουνίου.

 

Τις εξήντα μέρες που διήρκεσε η επιχείρηση το σύνολο των ΜΜΕ όλων των ειδών και τύπων «έπαιζε» μέρα νύχτα την επιχείρηση και εξυμνούσε «τις ένδοξες νίκες του τουρκικού στρατού», του οποίου αρχιστράτηγος είναι ο Ερντογάν, που για τις ανάγκες της εικόνας ντύθηκε και με στολή παραλλαγής. Ταυτόχρονα, αφού προηγουμένως είχε επιβάλει πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων στον Αϊντίν Ντογάν, τον ανάγκασε να πουλήσει τον όμιλο ΜΜΕ Ντογάν στον όμιλο Ντεμίρορεν, που είναι στενός φίλος του Ερντογάν.
 

Τώρα, λοιπόν, τα είχε όλα.
 

Είχε την προίκα μιας εθνικής επιτυχίας, την προπαγάνδα δύο μηνών, τα ΜΜΕ σε ποσοστό 85%-90% με το μέρος του, τον πρόεδρο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, βουλευτές, δημάρχους και περίπου 3.000 στελέχη του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών στη φυλακή (HDP), που εκφράζει κυρίως τους Κούρδους και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης εντελώς απροετοίμαστα σε σχέση με τον ίδιο και το ΑΚΡ.

Και έπρεπε να επισπεύσει τις εκλογές κυρίως για δύο λόγους:
 

Ο πρώτος ήταν η επιδείνωση της οικονομίας, που το 2019 θα ήταν περισσότερο αισθητή στα πορτοφόλια των Τούρκων ψηφοφόρων.
 

Ο δεύτερος ήταν οι έξι μήνες. Τι σημαίνει αυτό; Με βάση τον εκλογικό νόμο, για να συμμετέχει ένα κόμμα στις εκλογές πρέπει να έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες νομιμοποίησης όλων των νομαρχιακών επιτροπών έξι μήνες πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής τους.

Επειδή το Καλό Κόμμα ολοκλήρωσε τις διαδικασίες αυτές στις 27 Δεκεμβρίου, πάντα σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, επιλέχτηκε η 24η Ιουνίου για να αποκλειστεί από τις εκλογές, να σωθούν πολιτικά ο Μπαχτσελί και το ΜΗΡ στις βουλευτικές και να καρπωθεί τις ψήφους του ο Ερντογάν στις προεδρικές.