Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ
Από πολλές πλευρές δημιουργείται η ελπίδα ότι το 2018 θα είναι έτος
ευκαιρίας για τα Βαλκάνια και την ευρωατλαντική τους πορεία.
Μιλάμε, βεβαίως, για τα Δυτικά Βαλκάνια που αναφέρονται ως WB6 (Western Balkans 6). Διότι οι χώρες της Βαλκανικής που δεν ανήκουν στην ΕΕ είναι έξι: Σερβία, Αλβανία, Σκόπια, Κοσσυφοπέδιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Μαυροβούνιο.
Υπάρχουν πέντε σημαντικά γεγονότα, κατά το European Western Balkans, που θα επηρεάσουν τις εξελίξεις των Δυτικών Βαλκανίων –η μια, μάλιστα, η ονομασία της πΓΔΜ ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα.
1. Η στρατηγική της ΕΕ για τη διεύρυνση: Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιτυχή ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων, αναμένεται να παρουσιαστεί στις 6 Φεβρουαρίου 2018, και πιθανότατα θα περιλαμβάνει όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Ανεξάρτητα από την ανακοίνωση Γιούνκερ ότι η νέα στρατηγική θα αφορά την ενδεχόμενη προσχώρηση της Σερβίας και του Μαυροβουνίου ως το 2025, το σχέδιο της στρατηγικής περιλαμβάνει και τις υπόλοιπες χώρες. Η νέα στρατηγική θα επικεντρωθεί στο κράτος δικαίου, στα θεμελιώδη δικαιώματα, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στο οργανωμένο έγκλημα, καθώς και στη συνολική σταθερότητα στην περιοχή, τομείς που προκαλούν μεγάλη ανησυχία στην ΕΕ. Το σχέδιο του εγγράφου προβλέπει επίσης τη σύναψη μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας μέχρι τα τέλη του 2019, όπως αναφέρουν η εφημερίδα του Κοσσυφοπεδίου Koha Ditore και το σερβικό πρακτορείο Tanjug.
2. Η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και η βουλγαρική προεδρία της ΕΕ: Υπάρχει ένα κλίμα τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στη βαλκανική περιοχή ότι η επερχόμενη βουλγαρική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ θα αποτελέσει μια ευκαιρία για τα Δυτικά Βαλκάνια να προχωρήσουν τις διαδικασίες ένταξής τους και να σημειώσουν σημαντική πρόοδο. Η Βουλγαρία έχει ήδη εκφράσει τη φιλοδοξία της να προωθήσει την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και την κατέστησε μία από τις προτεραιότητες της προεδρίας της. Στόχος της είναι επίσης να πιέσει για περισσότερα κεφάλαια, περισσότερες υποδομές, ενέργεια και άλλα έργα.
Η Λιλιάνα Παβλόβα, υπουργός αρμόδιος για την προεδρία της Βουλγαρίας στην ΕΕ, δήλωσε στο Reuters ότι η «ολοκλήρωση είναι μια φυσική διαδικασία», η οποία «πρέπει να συνεχιστεί και τώρα είναι καιρός, αν δεν θέλουμε να χάσουμε την ευκαιρία». Η Λ. Παβλόβα υπογράμμισε επίσης: «Η ειρήνη, η ηρεμία, η σταθερότητα και το μέλλον της Ευρώπης περνούν από τα Δυτικά Βαλκάνια. Το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν θα είναι πλήρες χωρίς αυτά». Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι στις 17 Μαΐου 2018 η Σόφια θα φιλοξενήσει μια διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στην οποία θα συμμετάσχουν οι έξι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων.
Το ερώτημα είναι αν η προεδρία της Βουλγαρίας καθώς και οι προεδρίες της Αυστρίας και της Ρουμανίας, που θα ακολουθήσουν, θα δώσουν πραγματική ώθηση στην ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων ή θα παραμείνουν στις συνήθεις διαδικασίες. Ζητήματα όπως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και το κράτος δικαίου θα αποτελέσουν, προφανώς, θέματα πρώτης προτεραιότητας στις σχετικές συνομιλίες.
3. Αυστριακή προεδρία της ΕΕ: Η Αυστρία αναμένεται να αναλάβει την
προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου 2018 και, λόγω του
παραδοσιακά έντονου ενδιαφέροντός της για τα Δυτικά Βαλκάνια και της
υποστήριξης της ένταξης της περιοχής στην ΕΕ, συζητήθηκε ευρέως ότι η
προεδρία της θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ενταξιακή προοπτική
τους. Ωστόσο, η Αυστρία έχει πρόσφατα αποκτήσει μια νέα κυβέρνηση και
ένας εταίρος συνασπισμού του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος είναι το δεξιό
Κόμμα Ελευθερίας, το οποίο υποστηρίζει σθεναρά την ενασχόληση, κυρίως,
με την εσωτερική πολιτική και τα μέλη του έχουν επικριθεί για τις
ακραίες δεξιές και, συχνά, ρατσιστικές τους θέσεις. Αναλυτές των
ευρωπαϊκών θεμάτων εκτιμούν ότι η Αυστρία πρέπει, και είναι ήδη, σε
επαφή με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία για να δημιουργήσουν ένα ευρύτερο
χρονοδιάγραμμα τριών προεδριών για την αναβάθμιση της διαδικασίας
διεύρυνσης.
4. Σύνοδος Κορυφής του Λονδίνου στη Διαδικασία του Βερολίνου: Η προσεχής Σύνοδος Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, θα διεξαχθεί στο Λονδίνο στις 10 Ιουλίου 2018. Θεωρείται, από τους αξιωματούχους του Ηνωμένου Βασιλείου, ως έκφραση της βούλησης της χώρας τους να διατηρήσει τη δέσμευσή της στα Δυτικά Βαλκάνια, ακόμη και μετά το Brexit. Για παράδειγμα, ο υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας για την Ευρώπη και την Αμερική στο Γραφείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Άλαν Ντάνκαν τόνισε στις πρόσφατες συνομιλίες του με τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Χαραντινάι ότι, αν και το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να εγκαταλείψει την ΕΕ, δεν θα εγκαταλείψει την Ευρώπη ή τον κόσμο. Η Σύνοδος Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων στο Λονδίνο, η πέμπτη συνάντηση των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων, θα είναι η τελευταία διάσκεψη που οργανώθηκε στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου που ξεκίνησε το 2014. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως βέβαιο τι θα ακολουθήσει μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης.
5. Επίλυση της διαφωνίας για το όνομα της πΓΔΜ: Η μακροχρόνια διαφωνία, στο θέμα του ονόματος, μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων θα μπορούσε να έχει έναν αίσιο επίλογο το 2018, εκτιμούν διεθνείς αναλυτές.
η διαμάχη για το όνομα θα μπορούσε να επιλυθεί το προσεχές έτος, τονίζοντας ότι το κλίμα για τη διευθέτηση της διαφοράς έχει βελτιωθεί στην πΓΔΜ και στην Ελλάδα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμα νέο όνομα προς συζήτηση. Είναι, μάλλον, νωρίς να καταλήξει κανείς σε ασφαλή συμπεράσματα αλλά μια θετική δυναμική επιχειρείται να διαμορφωθεί. Πέραν του κλίματος που δημιουργεί η αλλαγή κυβερνήσεως στα Σκόπια, υπάρχει και μια διαφαινόμενη πίεση του διεθνούς παράγοντα για την εξεύρεση λύσης μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το καλοκαίρι. Η δέσμευση των Σκοπίων να φέρουν την όποια συμφωνία σε δημοψήφισμα και οι διαφωνίες στην κυβέρνηση και στα ελληνικά πολιτικά κόμματα ως προς τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της γειτονικής χώρας, είναι παράμετροι που θα δυσκολέψουν τις εξελίξεις. Η δυναμική, πάντως, συνεχίζει να υπάρχει και μια καλή διαχείρισή της δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε κάποια κατάληξη, η οποία θα επηρεάσει ολόκληρα τα Βαλκάνια.
Μιλάμε, βεβαίως, για τα Δυτικά Βαλκάνια που αναφέρονται ως WB6 (Western Balkans 6). Διότι οι χώρες της Βαλκανικής που δεν ανήκουν στην ΕΕ είναι έξι: Σερβία, Αλβανία, Σκόπια, Κοσσυφοπέδιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Μαυροβούνιο.
Τις περισσότερες πιθανότητες να προχωρήσουν τη διαδικασία ένταξής τους έχουν η Σερβία και το Μαυροβούνιο.Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, δια του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναπτέρωσε τις ελπίδες και των άλλων χωρών για ένταξη με την ομιλία του κ. Γιούγκερ για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2017, κατά την οποία δήλωσε ότι πρέπει να υπάρχει μια «αξιόπιστη προοπτική διεύρυνσης» για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Υπάρχουν πέντε σημαντικά γεγονότα, κατά το European Western Balkans, που θα επηρεάσουν τις εξελίξεις των Δυτικών Βαλκανίων –η μια, μάλιστα, η ονομασία της πΓΔΜ ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα.
1. Η στρατηγική της ΕΕ για τη διεύρυνση: Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιτυχή ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων, αναμένεται να παρουσιαστεί στις 6 Φεβρουαρίου 2018, και πιθανότατα θα περιλαμβάνει όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Ανεξάρτητα από την ανακοίνωση Γιούνκερ ότι η νέα στρατηγική θα αφορά την ενδεχόμενη προσχώρηση της Σερβίας και του Μαυροβουνίου ως το 2025, το σχέδιο της στρατηγικής περιλαμβάνει και τις υπόλοιπες χώρες. Η νέα στρατηγική θα επικεντρωθεί στο κράτος δικαίου, στα θεμελιώδη δικαιώματα, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στο οργανωμένο έγκλημα, καθώς και στη συνολική σταθερότητα στην περιοχή, τομείς που προκαλούν μεγάλη ανησυχία στην ΕΕ. Το σχέδιο του εγγράφου προβλέπει επίσης τη σύναψη μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας μέχρι τα τέλη του 2019, όπως αναφέρουν η εφημερίδα του Κοσσυφοπεδίου Koha Ditore και το σερβικό πρακτορείο Tanjug.
2. Η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και η βουλγαρική προεδρία της ΕΕ: Υπάρχει ένα κλίμα τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στη βαλκανική περιοχή ότι η επερχόμενη βουλγαρική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ θα αποτελέσει μια ευκαιρία για τα Δυτικά Βαλκάνια να προχωρήσουν τις διαδικασίες ένταξής τους και να σημειώσουν σημαντική πρόοδο. Η Βουλγαρία έχει ήδη εκφράσει τη φιλοδοξία της να προωθήσει την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και την κατέστησε μία από τις προτεραιότητες της προεδρίας της. Στόχος της είναι επίσης να πιέσει για περισσότερα κεφάλαια, περισσότερες υποδομές, ενέργεια και άλλα έργα.
Η Λιλιάνα Παβλόβα, υπουργός αρμόδιος για την προεδρία της Βουλγαρίας στην ΕΕ, δήλωσε στο Reuters ότι η «ολοκλήρωση είναι μια φυσική διαδικασία», η οποία «πρέπει να συνεχιστεί και τώρα είναι καιρός, αν δεν θέλουμε να χάσουμε την ευκαιρία». Η Λ. Παβλόβα υπογράμμισε επίσης: «Η ειρήνη, η ηρεμία, η σταθερότητα και το μέλλον της Ευρώπης περνούν από τα Δυτικά Βαλκάνια. Το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν θα είναι πλήρες χωρίς αυτά». Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι στις 17 Μαΐου 2018 η Σόφια θα φιλοξενήσει μια διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στην οποία θα συμμετάσχουν οι έξι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων.
Το ερώτημα είναι αν η προεδρία της Βουλγαρίας καθώς και οι προεδρίες της Αυστρίας και της Ρουμανίας, που θα ακολουθήσουν, θα δώσουν πραγματική ώθηση στην ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων ή θα παραμείνουν στις συνήθεις διαδικασίες. Ζητήματα όπως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και το κράτος δικαίου θα αποτελέσουν, προφανώς, θέματα πρώτης προτεραιότητας στις σχετικές συνομιλίες.
4. Σύνοδος Κορυφής του Λονδίνου στη Διαδικασία του Βερολίνου: Η προσεχής Σύνοδος Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, θα διεξαχθεί στο Λονδίνο στις 10 Ιουλίου 2018. Θεωρείται, από τους αξιωματούχους του Ηνωμένου Βασιλείου, ως έκφραση της βούλησης της χώρας τους να διατηρήσει τη δέσμευσή της στα Δυτικά Βαλκάνια, ακόμη και μετά το Brexit. Για παράδειγμα, ο υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας για την Ευρώπη και την Αμερική στο Γραφείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Άλαν Ντάνκαν τόνισε στις πρόσφατες συνομιλίες του με τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Χαραντινάι ότι, αν και το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να εγκαταλείψει την ΕΕ, δεν θα εγκαταλείψει την Ευρώπη ή τον κόσμο. Η Σύνοδος Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων στο Λονδίνο, η πέμπτη συνάντηση των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων, θα είναι η τελευταία διάσκεψη που οργανώθηκε στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου που ξεκίνησε το 2014. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως βέβαιο τι θα ακολουθήσει μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης.
5. Επίλυση της διαφωνίας για το όνομα της πΓΔΜ: Η μακροχρόνια διαφωνία, στο θέμα του ονόματος, μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων θα μπορούσε να έχει έναν αίσιο επίλογο το 2018, εκτιμούν διεθνείς αναλυτές.
Πολλοί αναφέρουν τον επόμενο χρόνο ως κρίσιμο για τη διαμάχη, κυρίως λόγω της τρέχουσας πολιτικής δυναμικής στα Σκόπια.Ο Μάθιου Νίμιτς, ο προσωπικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα για τις συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, δήλωσε ότι...
η διαμάχη για το όνομα θα μπορούσε να επιλυθεί το προσεχές έτος, τονίζοντας ότι το κλίμα για τη διευθέτηση της διαφοράς έχει βελτιωθεί στην πΓΔΜ και στην Ελλάδα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμα νέο όνομα προς συζήτηση. Είναι, μάλλον, νωρίς να καταλήξει κανείς σε ασφαλή συμπεράσματα αλλά μια θετική δυναμική επιχειρείται να διαμορφωθεί. Πέραν του κλίματος που δημιουργεί η αλλαγή κυβερνήσεως στα Σκόπια, υπάρχει και μια διαφαινόμενη πίεση του διεθνούς παράγοντα για την εξεύρεση λύσης μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το καλοκαίρι. Η δέσμευση των Σκοπίων να φέρουν την όποια συμφωνία σε δημοψήφισμα και οι διαφωνίες στην κυβέρνηση και στα ελληνικά πολιτικά κόμματα ως προς τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της γειτονικής χώρας, είναι παράμετροι που θα δυσκολέψουν τις εξελίξεις. Η δυναμική, πάντως, συνεχίζει να υπάρχει και μια καλή διαχείρισή της δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε κάποια κατάληξη, η οποία θα επηρεάσει ολόκληρα τα Βαλκάνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου