Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ
«Διέταξα να δεσμευθεί ένας χώρος και να ονομαστεί “νεκροταφείο για
προδότες”. Οι περαστικοί θα καταριούνται τους ενταφιασμένους σε αυτό,
έτσι που να μην μπορούν να ησυχάσουν ούτε στους τάφους τους».
Τάδε έφη
Καντίρ Τομπάς, δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και στέλεχος του ΑΚΡ,
σύμφωνα με τη Hurriyet (αναδημοσίευση στη χθεσινή «Κ»).
Υπάρχουν και
χειρότερα: ο δήμαρχος του Ορντού, στη Μαύρη Θάλασσα, αρνήθηκε να δώσει
ακόμη και άδεια ταφής ενός εκ των πραξικοπηματιών, με αποτέλεσμα οι
συγγενείς του να αναγκαστούν να τον θάψουν στον κήπο του σπιτιού τους. Ο
δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης συνεχάρη τον ομόλογό του στο Ορντούς για
την απόφασή του αυτή...
Βαθιά Τουρκία· που όμως έχει ανέλθει στην επιφάνεια και μάλιστα με
σφοδρότητα. Για να μην παρεξηγηθώ: κάθε χώρα –και η δική μας φυσικά–
έχει έναν τέτοιο «βυθό», ο οποίος, ανάλογα με το πολιτισμικό και
πολιτικό επίπεδο (που συνήθως μεταφράζεται σε πόσο ισχυρό είναι το
θεσμικό οπλοστάσιο της κάθε χώρας και σε ποιο βαθμό μετέχει ενεργά του
νεωτερικού κόσμου), αναδύεται σαν ένα αρχαίο τέρας που ξαφνικά ξύπνησε
από τον μακάριο ύπνο του. Μπορεί να κοιμόταν βαθιά, όμως αυτό δεν
σημαίνει πως το τέρας δεν ήταν εκεί όλον αυτόν τον καιρό της αφθονίας
και της ευμάρειας, των «οικονομικών θαυμάτων» κ.ο.κ. Και η –ευημερούσα
τα τελευταία χρόνια– Τουρκία έχει καταχωνιασμένα διάφορα τέτοια μικρά ή
μεγάλα τέρατα, άρρηκτα συνδεδεμένα με τη νεότερη αλλά και σύγχρονη
ιστορία της. Η πρωτοφανής πολιτική κρίση που τη βρήκε την προπερασμένη
Παρασκευή ήταν και μια σοκαριστική αφύπνιση τέτοιων βυθισμένων τεράτων.
Από τις δημόσιες μαστιγώσεις, τους εξευτελισμούς και τα λιντσαρίσματα
απλών κληρωτών έως τις περιστολές ελευθεριών και την ανατριχιαστική
είδηση που παρατίθεται στην αρχή αυτού του σημειώματος.
Μία εβδομάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, νομίζω πως οποιαδήποτε φωνή υπέρ της «εκλεγμένης τουρκικής κυβέρνησης» έχει πλέον σιγήσει, ενώ τα περί «μεγαλείου ενός λαού» που βγήκε στους δρόμους τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής έχουν πάει ήδη περίπατο. Και αυτό, μολονότι δεν υπάρχει πιο εφιαλτική εικόνα από αυτή όπου άρματα μάχης και ένοπλοι στρατιώτες καταλαμβάνουν δημόσιους χώρους και θέτουν τη δημοκρατία «στον γύψο». Εικόνα βγαλμένη από το βαθύ παρελθόν, που σε παραλύει από τον φόβο.
Εχουμε πολλά να δούμε ακόμη βέβαια· μέσα από ένα πρίσμα πολιτισμού
ωστόσο, αυτή η ανατριχιαστική δήλωση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, «οι
περαστικοί θα καταριούνται τους ενταφιασμένους (πραξικοπηματίες), έτσι
που να μην μπορούν να ησυχάσουν ούτε στους τάφους τους», φανερώνει...
μια
βαθύτατα ξεπερασμένη αντίληψη πραγμάτων, μιαν αρχαϊκή κοσμοθεωρία που
τρέφει το θυμικό και στρέφεται εναντίον κάθε στοιχειώδους ανθρωπισμού,
στιγματίζοντας επιπροσθέτως τη μνήμη και τις ζωές των συγγενών των
νεκρών.
Πάνω απ’ όλα, η κανιβαλική αυτή αντίληψη είναι προϊόν μιας εκρηκτικής,
ενδογενούς και συλλογικής ανασφάλειας. Το «ο ένοχος τιμωρήθηκε, είναι
νεκρός, εμείς είμαστε ζωντανοί, ελέγχουμε την εξουσία, τον ξεχνάμε και
τον παραδίδουμε στους δικούς του για τα περαιτέρω» δεν αρκεί. Χρειάζεται
και μια εκδικητικότητα που υπερβαίνει και αυτόν τον τάφο ακόμη: δεν
πρέπει να ησυχάσουν ούτε τα κόκαλα των πραξικοπηματιών διότι ακόμα και
αυτά προκαλούν έντονους τριγμούς ανασφάλειας στους ζώντες εξουσιαστές.
Το σύνδρομο του (παρανοϊκού) σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ φαίνεται να
κατατρύχει εδώ και καιρό τον κύριο Ερντογάν, τώρα ακόμα περισσότερο.
Η
Ιστορία εκδικείται με τη δική της ειρωνεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου