Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Το 2020 μάς οδηγεί στη σταδιακή ενηλικίωση του 21ου αιώνα κατά τρόπο αντίστοιχο που η προ 100 ετών μεταπολεμική εποχή οδηγούσε στην καρδιά του εικοστού αιώνα. Οι κύκλοι του χρόνου, βιολογικού και ιστορικού, συμπλέουν, αλληλοπλέκονται, αντιτίθενται, συνθέτοντας μια νέα ανάγνωση της πορείας του πολιτισμού.
Η νέα δεκαετία του ’20 μας θυμίζει πως έχουν περάσει 30 και πλέον χρόνια από την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και εκατό χρόνια από την ήττα του Βενιζέλου στις εθνικές εκλογές του 1920.
Η ζώσα μνήμη έρχεται πιο κοντά προς το μέσο του εικοστού αιώνα, οι γενιές εναλλάσσονται και μαζί η αίσθηση της Ιστορίας και η αντίληψη για τον ιστορικό χρόνο.
Μοιάζει σχεδόν ουτοπικό, αλλά ακόμη δεν έχουμε γευτεί το πραγματικό πρόσωπο του 21ου αιώνα. Μπορούμε να εικάσουμε πώς θα είναι η ζωή μετά το 2050, αλλά είναι αδύνατον να εντάξουμε σε αυτή την υπόθεση τον αστάθμητο παράγοντα. Κατά τον ίδιο τρόπο που κάθε αντίστοιχη υπόθεση εκ μέρους της κοινωνίας του 1920 για το πώς θα ήταν η ζωή το 1950 δεν θα μπορούσε να προβλέψει την εξέλιξη των πραγμάτων.
Ωστόσο, η φύση του ανθρώπου είναι τέτοια, που κινείται τόσο προς το μέλλον όσο και προς το παρελθόν, επιχειρώντας να εντάξει και στις δύο κατευθύνσεις τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι η ανάγκη οριοθέτησης του προσωπικού στίγματος στις δύο περιοχές της ανυπαρξίας, πριν από τη γέννηση και μετά τον θάνατο. Το 2020 επιχειρεί να προβάλει τις δικές του μελλοντολογικές προβολές προς τον ώριμο 21ο αιώνα, με τον ίδιο τρόπο που επιθυμεί να ανακατασκευάσει το ιστορικό παρελθόν, ενσωματώνοντας νέα ερμηνευτικά εργαλεία.
Αλλά το βάρος της ιστορικής στιγμής είναι τέτοιο, που οποιαδήποτε θεώρηση του χρόνου αφήνει απέξω την ορμή τού «τώρα».
Το 2020 μάς οδηγεί στη σταδιακή ενηλικίωση του 21ου αιώνα κατά τρόπο αντίστοιχο που η προ 100 ετών μεταπολεμική εποχή οδηγούσε στην καρδιά του εικοστού αιώνα. Οι κύκλοι του χρόνου, βιολογικού και ιστορικού, συμπλέουν, αλληλοπλέκονται, αντιτίθενται, συνθέτοντας μια νέα ανάγνωση της πορείας του πολιτισμού.
Η νέα δεκαετία του ’20 μας θυμίζει πως έχουν περάσει 30 και πλέον χρόνια από την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και εκατό χρόνια από την ήττα του Βενιζέλου στις εθνικές εκλογές του 1920.
Η ζώσα μνήμη έρχεται πιο κοντά προς το μέσο του εικοστού αιώνα, οι γενιές εναλλάσσονται και μαζί η αίσθηση της Ιστορίας και η αντίληψη για τον ιστορικό χρόνο.
Μοιάζει σχεδόν ουτοπικό, αλλά ακόμη δεν έχουμε γευτεί το πραγματικό πρόσωπο του 21ου αιώνα. Μπορούμε να εικάσουμε πώς θα είναι η ζωή μετά το 2050, αλλά είναι αδύνατον να εντάξουμε σε αυτή την υπόθεση τον αστάθμητο παράγοντα. Κατά τον ίδιο τρόπο που κάθε αντίστοιχη υπόθεση εκ μέρους της κοινωνίας του 1920 για το πώς θα ήταν η ζωή το 1950 δεν θα μπορούσε να προβλέψει την εξέλιξη των πραγμάτων.
Ωστόσο, η φύση του ανθρώπου είναι τέτοια, που κινείται τόσο προς το μέλλον όσο και προς το παρελθόν, επιχειρώντας να εντάξει και στις δύο κατευθύνσεις τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι η ανάγκη οριοθέτησης του προσωπικού στίγματος στις δύο περιοχές της ανυπαρξίας, πριν από τη γέννηση και μετά τον θάνατο. Το 2020 επιχειρεί να προβάλει τις δικές του μελλοντολογικές προβολές προς τον ώριμο 21ο αιώνα, με τον ίδιο τρόπο που επιθυμεί να ανακατασκευάσει το ιστορικό παρελθόν, ενσωματώνοντας νέα ερμηνευτικά εργαλεία.
Αλλά το βάρος της ιστορικής στιγμής είναι τέτοιο, που οποιαδήποτε θεώρηση του χρόνου αφήνει απέξω την ορμή τού «τώρα».
Η νέα δεκαετία θα δει αναμφισβήτητα την καθημερινότητα να μεταλλάσσεται, αλλά το μέγα ζητούμενο θα είναι...
η ποιότητα της δημοκρατίας. Οι νέες ελίτ, πνευματικές, τεχνοκρατικές, κοινωνικές ή απλώς ολιγαρχικές, κερδίζουν έδαφος και ισχύ από τη γενίκευση ενός μέσου όρου με πανομοιότυπα χαρακτηριστικά.
Η νέα κοινωνία, με τα πολλά πρόσωπα, όπως θα αναδυθεί στη δεκαετία του ’20, θα έχει ως βάση αυτή την ομαδοποίηση του μέσου γούστου, την ανάγκη του μέσου όρου, την επιθυμία όπως αυτή ενορχηστρώνεται και ελέγχεται. Η νέα δεκαετία θα προσφέρει νέους ανθρωπότυπους, που θα γεννά το ίδιο το σύστημα και η ανάγκη απαλλαγής από αυτό.
Η νέα κοινωνία, με τα πολλά πρόσωπα, όπως θα αναδυθεί στη δεκαετία του ’20, θα έχει ως βάση αυτή την ομαδοποίηση του μέσου γούστου, την ανάγκη του μέσου όρου, την επιθυμία όπως αυτή ενορχηστρώνεται και ελέγχεται. Η νέα δεκαετία θα προσφέρει νέους ανθρωπότυπους, που θα γεννά το ίδιο το σύστημα και η ανάγκη απαλλαγής από αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου