Ο κ. Κώστας Γαβράς είναι σκηνοθέτης, μεγάλος σκηνοθέτης κατά πως λένε οι επαΐοντες.
Δεν είναι οικονομολόγος, αλλά ούτε χρειάζεται να είναι για να κάνει ωραίες ταινίες. Χρειάζεται απλώς έναν καλό, έναν κακό και μια άσχημη κατάσταση που θα περιγράψει με την κινηματογραφία του. Υπάρχουν όμως κάποια ζητήματα που είναι τόσο προφανή, ώστε να μη χρειάζονται ιδιαίτερες οικονομικές γνώσεις, αλλά κοινή και χωρίς προκαταλήψεις λογική.
Ο Ελληνας σκηνοθέτης, μιλώντας για την τελευταία του ταινία «Ενήλικοι στο δωμάτιο», που βασίζεται στο ομώνυμο (στην αγγλική έκδοση) πόνημα του κ. Γιάνη Βαρουφάκη, δήλωσε ότι «αυτό που εγώ ήθελα να δείξω με την ταινία είναι ότι η Ευρώπη φέρεται πολύ άσχημα και συνεχίζει να φέρεται έτσι. Είναι καταστροφική πλέον η κατάσταση. Η Ευρώπη φέρθηκε πάρα πολύ άσχημα σε έναν λαό για να υποστηρίξει το χρήμα, το ευρώ. Αφησε τον λαό να υποφέρει επί χρόνια, όχι για λίγες ημέρες και αυτό είναι βαθιά απαράδεκτο για μένα» («Ελεύθερος Τύπος» 30.9.2019).
Η αλήθεια είναι πως όλα τα προγράμματα σταθεροποίησης, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού, έγιναν για τη σταθερότητα του ευρώ. Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάλυπτε τα ελλείμματα των χωρών με έκδοση επιπλέον χρήματος, θα είχαμε πανευρωπαϊκό πληθωρισμό. Ολοι θα αγόραζαν λιγότερα προϊόντα με τους μισθούς τους, κάτι που θα ήταν «δίκαιο» για τις ελλειμματικές χώρες, αλλά «άδικο» για τις άλλες.
Ο πληθωρισμός θα δημιουργούσε κι άλλα προβλήματα –π.χ. το ευρώ θα έπαυε να είναι αποθεματικό νόμισμα, οι καταθέσεις θα ροκανίζονταν κ.λπ.– όμως θα ήταν πιο συμβατός με κάποια έννοια ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Θα ήταν μια αλληλεγγύη σαν αυτή που επιδεικνύει το ελληνικό ασφαλιστικό, το οποίο ακόμη βγάζει πενηντάρηδες στη σύνταξη, για να πάρουν σχεδόν τα ίδια λεφτά με εκείνους που δουλεύουν μέχρι τα εβδομήντα.
Επομένως, ο κ. Γαβράς έχει δίκιο. Κατά μία –και πολύ ρομαντική– έννοια η Ευρώπη έκανε τα προγράμματα σταθεροποίησης «για να υποστηρίξει το χρήμα». Αλλά από την άλλη μεριά εμείς δεν διαπραγματευόμασταν για την ψυχή της μάνας μας, ούτε για την «Ωδή στη Χαρά», που αποτελεί τον «εθνικό» ύμνο της Ευρώπης. Για τα λεφτά τα κάναμε όλα, γι’ αυτά έτρεχαν οι υπουργοί στα Eurogroup και οι πρωθυπουργοί στα Συμβούλια Κορυφής.
Ο Ελληνας σκηνοθέτης, μιλώντας για την τελευταία του ταινία «Ενήλικοι στο δωμάτιο», που βασίζεται στο ομώνυμο (στην αγγλική έκδοση) πόνημα του κ. Γιάνη Βαρουφάκη, δήλωσε ότι «αυτό που εγώ ήθελα να δείξω με την ταινία είναι ότι η Ευρώπη φέρεται πολύ άσχημα και συνεχίζει να φέρεται έτσι. Είναι καταστροφική πλέον η κατάσταση. Η Ευρώπη φέρθηκε πάρα πολύ άσχημα σε έναν λαό για να υποστηρίξει το χρήμα, το ευρώ. Αφησε τον λαό να υποφέρει επί χρόνια, όχι για λίγες ημέρες και αυτό είναι βαθιά απαράδεκτο για μένα» («Ελεύθερος Τύπος» 30.9.2019).
Η αλήθεια είναι πως όλα τα προγράμματα σταθεροποίησης, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού, έγιναν για τη σταθερότητα του ευρώ. Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάλυπτε τα ελλείμματα των χωρών με έκδοση επιπλέον χρήματος, θα είχαμε πανευρωπαϊκό πληθωρισμό. Ολοι θα αγόραζαν λιγότερα προϊόντα με τους μισθούς τους, κάτι που θα ήταν «δίκαιο» για τις ελλειμματικές χώρες, αλλά «άδικο» για τις άλλες.
Ο πληθωρισμός θα δημιουργούσε κι άλλα προβλήματα –π.χ. το ευρώ θα έπαυε να είναι αποθεματικό νόμισμα, οι καταθέσεις θα ροκανίζονταν κ.λπ.– όμως θα ήταν πιο συμβατός με κάποια έννοια ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Θα ήταν μια αλληλεγγύη σαν αυτή που επιδεικνύει το ελληνικό ασφαλιστικό, το οποίο ακόμη βγάζει πενηντάρηδες στη σύνταξη, για να πάρουν σχεδόν τα ίδια λεφτά με εκείνους που δουλεύουν μέχρι τα εβδομήντα.
Επομένως, ο κ. Γαβράς έχει δίκιο. Κατά μία –και πολύ ρομαντική– έννοια η Ευρώπη έκανε τα προγράμματα σταθεροποίησης «για να υποστηρίξει το χρήμα». Αλλά από την άλλη μεριά εμείς δεν διαπραγματευόμασταν για την ψυχή της μάνας μας, ούτε για την «Ωδή στη Χαρά», που αποτελεί τον «εθνικό» ύμνο της Ευρώπης. Για τα λεφτά τα κάναμε όλα, γι’ αυτά έτρεχαν οι υπουργοί στα Eurogroup και οι πρωθυπουργοί στα Συμβούλια Κορυφής.
Τα χρήματα μας δόθηκαν υπό όρους οι οποίοι προέβλεπαν μέχρι το 2015 να μην παράγουμε νέο χρέος και μετά να αρχίσουμε να το αποπληρώνουμε.
Δεν γνωρίζουμε, βεβαίως, τι εννοεί ο Ελληνας σκηνοθέτης λέγοντας ότι «η Ευρώπη φέρθηκε πάρα πολύ άσχημα σε έναν λαό».
Δεν γνωρίζουμε, βεβαίως, τι εννοεί ο Ελληνας σκηνοθέτης λέγοντας ότι «η Ευρώπη φέρθηκε πάρα πολύ άσχημα σε έναν λαό».
Ξέρουμε, όμως, ότι...
θα φερόταν πραγματικά άσχημα αν εξακολουθούσε να επιμένει στην αρχική συμφωνία του Μάαστριχτ, που δεν προέβλεπε διασώσεις χωρών, και αντί να δώσει τα μεγαλύτερα δάνεια στην ιστορία του κόσμου, γυρνούσε την πλάτη της και άφηνε την Ελλάδα να χρεοκοπήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου