Πολλοί θεωρούν το Διαδίκτυο τη μεγαλύτερη εφεύρεση μετά την τυπογραφία· και το «μετά» με τη χρονολογική σημασία του όρου. Κι αυτό διότι η εφεύρεση του Γουτεμβέργιου εκδημοκράτησε τη γνώση (συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία της Αναγέννησης, στην άνθηση των επιστημών, στην καθολική παιδεία, στη θρησκευτική μεταρρύθμιση, στη δημιουργία αυτού που λέμε δυτικός πολιτισμός), το Διαδίκτυο κάνει περισσότερα. Αλλάζει τους όρους του εμπορίου, της οικονομίας, των διεθνών σχέσεων, ακόμη και των προσωπικών.
Ο αποκλεισμός από τη νέα αυτή επανάσταση γίνεται όλο και πιο πολύ ζήτημα ύπαρξης στη νέα κοινωνία που χτίζεται. Αν σκεφτούμε ότι απαιτείται ευελιξία στην αγορά εργασίας, η ευελιξία απαιτεί ελεύθερη τη γνώση. Οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους, αν δεν έχουν την πληροφορία γι’ αυτές τις δεξιότητες. Εφόσον δεχόμαστε ότι αναγκαίος όρος συμμετοχής στη νέα πληροφορική κοινωνία είναι οι τηλεπικοινωνίες, οι «μη έχοντες» δεν βρίσκονται απλώς σε δυσμενέστερη θέση από τους «κατέχοντες», αλλά αποκλείονται διά παντός από τις νέες εκπαιδευτικές και οικονομικές δραστηριότητες. Αν συνυπολογίσουμε ότι οι παλιές δραστηριότητες (ο δευτερογενής τομέας) φθίνουν συνεχώς, είναι σαν να αποκλείουμε ολόκληρα κοινωνικά στρώματα από τα αναγκαία προς το ζην.
Η γενιά της αμφισβήτησης
Το Ιντερνετ γεννήθηκε και ανδρώθηκε στα αμερικανικά πανεπιστήμια από τη γενιά της αμφισβήτησης. Πολλοί από τους πατέρες του μέσου το είδαν ως την υλοποίηση των οραμάτων τους για μια απελευθερωμένη και ισότιμη κοινωνία. Σύνθημά τους ήταν ότι «η πληροφορία πρέπει να είναι ελεύθερη» και διαθέσιμη σε όλους. Γι’ αυτό και θέσπισαν, άτυπα στο ξεκίνημα, την αρχή της ουδετερότητας του Διαδικτύου.
Ολο το περιεχόμενο σε αυτό (ακόμη κι εκείνο που κάποιοι μπορεί να θεωρούν βλαβερό) πρέπει να αντιμετωπίζεται ισότιμα από τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Σύμφωνα με τη Wikipedia: «Ο όρος δημιουργήθηκε το 2003 από τον καθηγητή Tim Wu του Πανεπιστημίου Columbia, ως επέκταση της μακρόχρονης αντίληψης ενός κοινού παρόχου, που χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τον ρόλο των τηλεφωνικών συστημάτων».
Η αρχή αυτή εξασφαλίζει την ισότητα των ευκαιριών στο νέο μέσο· το 1998 η νεοφυής Google προσέγγιζε τους χρήστες με την ίδια ταχύτητα, με τον γίγαντα εκείνης της εποχής Microsoft.
Ο καπιταλισμός είναι επαναστατικός, όσο ο ανταγωνισμός γίνεται επί ίσοις όροις. Ετσι μπορούν νέοι άνθρωποι με καλές ιδέες να βγουν στην αγορά, να ανταγωνιστούν τις κατεστημένες επιχειρήσεις, να μεγαλώσουν τη δική τους, και να νιώθουν την πρόκληση της διαρκούς εξέλιξης, διότι αλλιώς κάποιοι άλλοι νέοι θα μπουν στην αγορά με τις δικές τους ιδέες, να τους ανταγωνιστούν και τελικώς να κυριαρχήσουν. Η ουδετερότητα του Διαδικτύου δεν είναι απλώς ζήτημα Δημοκρατίας, αλλά και όρος επιβίωσης του συστήματος.
Η ουδετερότητα άρχισε να διαβρώνεται νωρίς.
Το πρώτο χτύπημα δόθηκε όταν οι τηλεπικοινωνιακές εταιρείες αποφάσισαν να δίνουν διαφορετικές ταχύτητες ανεβάσματος και κατεβάσματος αρχείων στους υπολογιστές. Ετσι οι καταναλωτές περιεχομένου απολαμβάνουν πιο γρήγορα τις ταινίες, αλλά οι παραγωγοί τους δυσκολεύονται περισσότερο να τις ανεβάσουν· ειδικά αν είναι ανεξάρτητοι παραγωγοί χωρίς μεγάλα μέσα διανομής. Αυτό πέρασε χωρίς μεγάλη συζήτηση επειδή διατηρείτο έστω κατ’ επίφαση η ουδετερότητα· όλοι οι παίκτες στην αγορά είχαν τις ίδιες δυνατότητες. Από την άλλη, οι αντικειμενικές συνθήκες δείχνουν ότι συντριπτικά περισσότεροι είναι οι καταναλωτές περιεχομένου σε σχέση με τους παραγωγούς.
Το δεύτερο, όμως, χτύπημα στην ουδετερότητα του Διαδικτύου θα είναι συντριπτικό. Οχι μόνο στην αγορά της πληροφορίας, αλλά και στην κοινωνία.
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών των ΗΠΑ (Federal Communications Commission, FCC) ακύρωσε παλαιότερη ρύθμιση με την οποία υποχρέωνε τις εταιρείες στην διαδικτυακή ουδετερότητα. «Με την απόφαση αυτή αποκαθιστούμε την ελευθερία του Διαδικτύου... βοηθάμε τους καταναλωτές και την ανταγωνιστικότητα», τόνισε ο πρόεδρος της FCC Αζίτ Πάι που προήχθη στην προεδρία της FCC από τον Ντόναλντ Τραμπ. Στο διοικητικό συμβούλιο είχε διοριστεί από τον Μπαράκ Ομπάμα, για να καλύψει τη θέση των Ρεπουμπλικανών, όπως εθιμικώς γίνεται. Πριν ήταν νομικός σύμβουλος της Verizon, μιας από τις μεγαλύτερες τηλεπικοινωνιακές επιχειρήσεις, που θα ωφεληθούν πολλαπλώς από την καταργούμενη ρύθμιση.
«Κακή για τους πελάτες»
Σύμφωνα με τον Αζίτ Πάι, η διάταξη που είχε ψηφιστεί το 2015 «εμπόδισε την καινοτομία» και «ήταν κακή για τους πελάτες». Με αυτή τη «διάταξη... ελευθερίας» οι τηλεπικοινωνιακές εταιρείες θα δίνουν επιπλέον ταχύτητες σε παρόχους περιεχομένου, αν πληρώνουν περισσότερα. Ετσι, οι κατεστημένες επιχειρήσεις, που έχουν λεφτά, δεν θα φοβούνται πλέον από τους νέους Steve Jobs ή Bill Gates, που θα έχουν μια καλή ιδέα και θα την αναπτύξουν στο γκαράζ του σπιτιού τους. Οι τηλεπικοινωνιακές εταιρείες θα έχουν εξασφαλίσει το ελεύθερο να πνίξουν τους νέους ανταγωνιστές εν τη γενέσει τους.
Δραματικές, όμως, θα είναι οι επιπτώσεις στην κοινωνία της γνώσης και όχι μόνο επειδή το κακής ποιότητας, δημοφιλές περιεχόμενο θα είναι ταχύτερα προσβάσιμο από τους καταναλωτές, σε αντίθεση π.χ. με ένα ντοκιμαντέρ υψηλής ποιότητας που θα σέρνεται κατά τη μετάδοσή του. Μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι εκπαιδευτικές υπηρεσίες, όπως π.χ. είναι τα δωρεάν μαθήματα που σήμερα προσφέρουν όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια του κόσμου, ή θα επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστος μετάδοσης, ή πιθανότατα θα σταματήσουν να είναι προσβάσιμα. Ακόμη και οι καταναλωτές θα αντιμετωπίσουν υψηλότερες χρεώσεις. «Θα επηρεάσει τους φτωχούς, τους περιθωριοποιημένους, τους μαύρους, τις γυναίκες που δεν θα μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση στην επικοινωνία, στις πληροφορίες», είπε ο σκηνοθέτης Ντέιμον Ντέιβις.
Το θετικό είναι ότι...
αντιδρούν στην απόφαση μαζί με εκατομμύρια
χρήστες και οι κολοσσοί του περιεχομένου στο Διαδίκτυο όπως Google,
Netflix, Twitter κ.ά. Αλλά και πολλοί περιφερειακοί εισαγγελείς των ΗΠΑ
ετοιμάζονται να αμφισβητήσουν δικαστικά την απόφαση. Ο γενικός
εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Ερικ Σνάιντερμαν, είχε δηλώσει ότι
προτίθεται να την αμφισβητήσει νομικά σε συνεργασία με τους γενικούς
εισαγγελείς άλλων πολιτειών, επισημαίνοντας ότι η FCC «πλήττει τους
καταναλωτές της πολιτείας και οποιονδήποτε τάσσεται υπέρ του ελεύθερου
και ανοικτού Διαδικτύου... η FCC θέλει να δώσει ένα πρώιμο δώρο
Χριστουγέννων στους γίγαντες των τηλεπικοινωνιών».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου