ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: O θεσμοθετημένος θρίαμβος της μετριότητας - Η πικρία ενός ακαδημαϊκού

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του Βασιλη Γουναρη

Καθηγητή Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων ΑΠΘ.

Κάποτε ήμουν περήφανος για το λειτούργημα που υπηρετώ. Μόχθησα πολύ. Ηταν το επιστέγασμα προσπαθειών μιας ζωής. Για απεργία ούτε σκέψη. Ούτε μία μέρα. 

Τώρα όλοι πιστεύουν πως είμαι ένας τεμπέλης που δεν πατάει στα μαθήματα, έχει διορίσει ολόκληρη την οικογένειά του, τα «κονομάει» από προγράμματα, οδηγεί Ferrari, χρησιμοποιεί «χρυσές τουαλέτες» και, στο τέλος, αρνείται να αξιολογηθεί από την κοινωνία και τους φοιτητές του. Γι’ αυτό πρέπει να τιμωρηθώ παραδειγματικά, εγώ και όλοι οι πανεπιστημιακοί. Η μείωση μισθού κατά 25% ήταν λίγη. Να γίνει 50%! Στέρηση καλύτερα! Κάθε δικαιολογία, κάθε επιχείρημα υπέρ της αριστείας θα χρησιμοποιηθεί σε βάρος μου. «Τολμάει και μιλάει το λαμόγιο..!».

Στρέφομαι στους συνδικαλιστές, αλλά αυτοί είναι απορροφημένοι από προπατορικούς κομματικούς καυγάδες: Πώς θα επαναφέρουν τα ΑΕΙ στο 1982. 

Στρέφομαι στους συναδέλφους μου: Αλλοι είναι πολυάσχολοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αρκετοί εξηντάρηδες με αποκατεστημένα παιδιά και οι περισσότεροι πολύ απορροφημένοι στην έρευνα -το μεράκι τους- για να διαμαρτυρηθούν δυναμικά. Ασκούν λειτούργημα. Οι αξιωματικοί μπορεί να κατέβουν στους δρόμους. Τα δικαστήρια και τα νοσοκομεία μπορεί να διακόψουν τη λειτουργία τους. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο ποτέ. Ούτε στην Κατοχή δεν έκλεισε! Επιχειρώ να γράψω στους αιρετούς, αλλά κανείς δεν απαντά. Κανείς δεν με καλεί στα «παράθυρα» για να υποστηρίξω το δίκιο μου. Δεν είμαι καν «επώνυμος».

Πρέπει, λοιπόν, να υποστώ αμίλητος την τιμωρία μου, όπως και όσοι συνάδελφοί μου επέλεξαν το λειτούργημά τους ως αποκλειστική απασχόληση. Πρέπει να δεχτώ πως ο μισθός των πανεπιστημιακών, που είναι ήδη απολύτως συγκρίσιμος με αυτόν των δασκάλων, θα είναι στο άμεσο μέλλον ίσος ή/και κατώτερος· ότι το επίδομα του πρύτανη είναι και θα είναι κατώτερο αυτού του γυμνασιάρχη ή του διευθυντή δημοτικού σχολείου.

Εξακολουθώ να αγαπώ το δημόσιο πανεπιστήμιο παρά την καταφρόνια και τον αργό θάνατο στον οποίο υποβάλλεται μεταξύ νόμων και παρανόμων. Ψευτοκαμαρώνω που οι ανθρωπιστικές επιστήμες του ΑΠΘ βρίσκονται στη 221η θέση της παγκόσμιας κατάταξης QS (ό, τι κι αν σημαίνει αυτό), γιατί σίγουρα στα 220 προηγούμενα ιδρύματα δεν θεωρούν την αγορά γραφίτη ως πολυτέλεια. Ομως αισθάνομαι πως με περιπαίζουν, όταν με αποκαλούν «κύριε καθηγητά» · όταν προσκαλούμαι τιμητικά σε εκδηλώσεις, για να προσφέρω τάχα τη «σοφία» μου… Οταν μου λένε ότι θα αξιολογηθεί η συμμετοχή μου σε συνέδρια, ενώ εγώ ψάχνω για συμπληρωματική εργασία στο εσωτερικό ή μόνιμη στο εξωτερικό. Αφού δεν μου επιτρέπεται η παράλληλη διδασκαλία στον ιδιωτικό τομέα, μήπως πρέπει να ζητήσω μετάταξη στο γυμνάσιο; Μήπως ως σύμβουλος στη Μέση Εκπαίδευση θα είχα ήδη καλύτερο μισθό;

Υποθέτω πως κάπως έτσι θα σκέφτεται και κάποιος Iκαρος, ένας εφέτης ή ένας καλός γιατρός, που κάποτε τον πρόβαλαν τα ΜΜΕ, γιατί πρώτευσε ως υποψήφιος.  

Η αριστεία στην πατρίδα μας επαινείται δημοσίως μόνον την επομένη των εισαγωγικών εξετάσεων. Επειτα, τα «ειδικά μισθολόγια», το δέλεαρ των αρίστων, ταξινομούνται ως «ρετιρέ του Δημοσίου» και διαβάλλονται, χωρίς κανείς να αναλογιστεί ότι ακριβώς στον χώρο αυτό έχει γίνει η σοβαρότερη και συστηματικότερη επένδυση στην ποιότητα. Ακόμη και κατά την τρέχουσα περίοδο της κρίσης η ποιότητα δεν αποτελεί σοβαρό ζητούμενο του δημόσιου τομέα. Το τρίτο παιδί είναι ασφαλέστερη παρακαταθήκη από ένα μεταπτυχιακό τίτλο.

Αλίμονο στους λέκτορες και τους επίκουρους που είναι πολύτεκνοι, γιατί τα παιδιά δεν μετρούν ούτε στην εκλογή ούτε στην εξέλιξη των πανεπιστημιακών. Αλίμονο στους ακόμη νεότερους -πολύ καλύτερούς μας- που φιλοδόξησαν πανεπιστημιακή σταδιοδρομία και θα αναμένουν άνεργοι για χρόνια τον διορισμό τους. Αλίμονο στους αριστούχους φοιτητές μας. 

Ο θρίαμβος της μετριότητας έχει προσλάβει θεσμικό χαρακτήρα.