ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Πέντε μύθους θα σας πω...

Της Ειρήνης Καρανασοπούλου

Κατά τον Χέγκελ -και τον Τζ. Μπ. Σω που τον επικαλείται- εάν κάτι μαθαίνουμε από την Ιστορία, είναι ότι ο άνθρωπος δε μαθαίνει από την Ιστορία . Μπορεί να είναι κι έτσι -αυτό δε σημαίνει πως δεν πρέπει να προσπαθούμε, ως μονάδες και σκεπτόμενα όντα, ούτε ότι πρέπει να θεοποιούμε τη λήθη. 

Γιατί το λέω αυτό; 

Διότι απλούστατα, παρακολουθώντας τον τρόπο που μεταφέρεται η πραγματικότητα στην κοινή γνώμη -και πώς η κοινή γνώμη στη συνέχεια την εισπράττει και την ανακυκλώνει προς το πολιτικό σύστημα- διαπιστώνει κανείς τον κίνδυνο επανάληψης των ιδίων ιστορικών λαθών που υποτίθεται ότι θέλουμε να αποφύγουμε. Εν ολίγοις, γινόμαστε θύματα των μύθων που οι ίδιοι δημιουργούμε.

Μύθος 1ος: "Η Ελλάδα έχει πετύχει ήδη πάρα πολλά στο πεδίο της δημοσιονομικής προσαρμογής, έχει πετύχει τη μεγαλύτερη μείωση του ελλείμματος από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ευρωζώνης, και μπορεί να πετύχει τους στόχους του προγράμματος εάν της δοθεί απλώς περισσότερος χρόνος". 

Είναι η περίπτωση όπου η μισή αλήθεια καθίσταται ψέμα. Ναι, η Ελλάδα έχει πετύχει μείωση του ελλείμματος, ναι μπορεί να πετύχει περαιτέρω μείωση του ελλείμματος, αλλά... Αλλά δεν έχει κάνει σχεδόν τίποτε στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, όπου μάλιστα εσχάτως παρατηρούνται ακόμη και υποχωρήσεις πέραν της έλλειψης προόδου, σε αντίθεση και με την Ισπανία, και με την Πορτογαλία, και με Ιρλανδία. Μάλιστα, και οι τρεις αυτές χώρες είδαν αύξηση των εξαγωγών τους -ενώ στην Ελλάδα η αύξηση αυτή είναι από μηδαμινή έως ανύπαρκτη. Και κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η αναδιάρθρωση και συρρίκνωση του δημοσίου τομέα -ο οποίος στην Ελλάδα παραμένει και διογκωμένος και αναποτελεσματικός. Ως εκ τούτου, ακόμη κι αν πάρει παραπάνω χρόνο η Ελλάδα, ακόμη κι αν πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους, με τα σημερινά δεδομένα θα παραμείνει μη ανταγωνιστική -κι άρα η ανεργία της θα εξακολουθεί να είναι στα ύψη κι η θέση της στην ευρωζώνη επισφαλής κι η βιωσιμότητα της οικονομίας της το ίδιο.

Μύθος 2ος: "Η κυβέρνηση -περιλαμβανομένων και των τριών κυβερνητικών εταίρων- αγωνίσθηκε σθεναρά να μην υπάρχουν οριζόντιες περικοπές και απολύσεις στο πακέτο των δημοσιονομικών μέτρων του 2013 - 2014”.  

Εδώ η διαφορά βρίσκεται σε μια λέξη - το "και". Οι εταίροι στην κυβέρνηση λοιπόν επέλεξαν μεταξύ οριζόντιων περικοπών και απολύσεων στο δημόσιο τομέα. Και προτίμησαν τις οριζόντιες περικοπές, όπως θα διαπιστώσουν όλοι όταν κάποια στιγμή ανακοινωθεί το περίφημο πακέτο. Εν ολίγοις, αντί να απολυθούν κάποιες χιλιάδες από το παραφουσκωμένο δημόσιο, που δεν παράγουν κι είναι βάρος για όλους, και που στις εννιά περιπτώσεις από τις δέκα έχουν μπει μέσω ρουσφετιού ελέω του πελατειακού κράτους που ειρήσθω εν παρόδω ζει και βασιλεύει εν Ελλάδι, θα μειωθούν οι μισθοί κι οι συντάξεις όλων, ακόμη και των πλέον χαμηλοσυνταξιούχων. 

Η λογική που υπαγόρευσε αυτήν την επιλογή εκφεύγει της οικονομικής επιστήμης ή της κοινής λογικής -εμπίπτει σε κάποιον υπολογισμό τύπου cost-benefit που έχει να κάνει με τις ψήφους των υπό απόλυση. Να θυμίσω απλώς -επειδή υποτίθεται ότι η Ιστορία είναι χρήσιμη- ότι στην Αγγλία, μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εφαρμόσθηκε το δελτίο στα τρόφιμα μέχρι ακόμη και το 1953. Ο κόσμος ήταν φτωχός και στερημένος και τα βρετανικά νιάτα είχαν κατακρεουργηθεί πολεμώντας τη ναζιστική μηχανή. Ομως, η κοινωνία δε διαλύθηκε διότι υπήρχε μια αίσθηση δικαίου -ότι οι στερήσεις ήταν κατανεμημένες αναλογικά. Τότε ο δείκτης ανισότητας στη Βρετανία σημείωσε ιστορικά χαμηλά. Περιττό να πούμε ότι ο δείκτης ανισότητας στη σημερινή Ελλάδα -αλλά και στην ευρωζώνη- της κρίσης είναι στα ιστορικά υψηλά. Συμπέρασμα: για κάποια ψηφουλάκια, για ένα πουκάμισο αδειανό, μπορεί να υπάρχει μια έκρηξη η οποία δε θα κάνει διάκριση στα θύματά της.

Μύθος 3ος: “Οι Ευρωπαίοι μας δίνουν λεφτά, μας δανείζουν, απλώς και μόνο για να εξοφλούμε τα δάνεια που έχουμε πάρει από αυτούς".  

Μάλιστα... Μονάχα που οι αριθμοί λένε μια διαφορετική ιστορία. Για παράδειγμα, τα δυο προγράμματα της Ελλάδας ανέρχονται συνολικά σε 240 δισ. ευρώ. Από αυτά, η χώρα έχει εισπράξει ήδη τα 150. Κι από αυτά μονάχα τα 75 έχουν πάει για τοκοχρεολύσια. Από τα υπόλοιπα, τα 25 έχουν δοθεί σε τράπεζες και τα 50 -ναι, ναι- για την κάλυψη των ελλειμμάτων. Σε ελεύθερη μετάφραση, δηλαδή, θα μπορούσε κανείς μέχρι και να κατηγορήσει την... επαίσχυντη τρόικα, διότι πληρώνει τους μισθούς και τις συντάξεις του υδροκέφαλου ελληνικού δημοσίου!

Μύθος 4ος: "Οι εταίροι δεν πρόκειται να αφήσουν ποτέ την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ, ό,τι λάθη και καθυστερήσεις και να κάνει, γιατί οι επιπτώσεις ενός grexit θα είναι ολέθριες για το σύνολο της ευρωζώνης". 

Πέρα από την αντιφατικότητα των πληροφοριών που υπάρχουν όσον αφορά τις επιπτώσεις μιας ελληνικής εξόδου από το ευρώ -οι υπολογισμοί έχουν γίνει από όλους, κυβερνήσεις, θεσμούς, κεντρικές τράπεζες, κι είναι όλες διαφορετικές μεταξύ τους- υπάρχει ένα πολύ μεγάλο λάθος στην παραπάνω πρόταση. Θεωρεί κάποια πράγματα δεδομένα για την εξέλιξη της Ιστορίας από δω και πέρα. Ουδείς όμως μπορεί να είναι βέβαιος για κάτι τέτοιο -είτε πρόκειται για το αυριανό 24ωρο στην προσωπική του ζωή, είτε για το μέλλον μιας χώρας σε ένα χρόνο παρεκτός κι αν διαθέτει μαντικές ικανότητες, εκδοχή που ο ορθολογισμός μου απαγορεύει να δεχτώ. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να δημιουργεί προϋποθέσεις αποφυγής του δυσάρεστου -κατ΄ αυτόν- σεναρίου. Η Ελλάδα, όμως κάνει ακριβώς το αντίθετο -θεωρώντας δεδομένη τη μελλοντική στάση των εταίρων, προχωρά σε ενέργειες που υπονομεύουν την ίδια της τη θέση στην ευρωζώνη.

Μύθος 5ος: Εδώ... τσακώνονται τόσοι πολλοί για τη θέση, που θα σας αφήσω εσάς να καλύψετε το κενό. Πάντως, δεν είναι το "έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη", πιστέψτε με...

Πηγή:www.capital.gr