Του Σταμάτη Ζαχαρού
Μπορεί τελικά οι πολιτικοί προϊστάμενοι να έχουν την ευθύνη για τα
αποτελέσματα της διακυβέρνησής τους, ωστόσο η αλλαγή και ο
εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης περνά σε μεγάλο βαθμό και από τα
χέρια των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα, οι οποίοι συχνά αρνούνται να
συνεργαστούν.
Χωρίς καμία διάθεση υπεράσπισης ενός ανίκανου και διαβρωμένου πολιτικού
συστήματος, οφείλει κανείς να δει την κατάσταση όπως έχει σήμερα.
Μαθημένοι για χρόνια σε μια πελατειακή σχέση με τους πολιτικούς τους
προϊσταμένους και γαλουχημένοι με το θράσος που επέτρεπε σε εργαζομένους
η στρεβλή έννοια του συνδικαλισμού, στην πλειοψηφία τους οι δημόσιοι
υπάλληλοι δεν μπορούν να θεωρηθούν σήμερα αρωγοί σε μια προσπάθεια
αλλαγής του υδροκέφαλου κράτους.
Είτε γιατί υπερασπίζονται συντεχνιακά κεκτημένα, είτε διότι εμμένουν σε
δογματικές -και εν πολλοίς ξεπερασμένες- θέσεις είτε απλώς γιατί
ουδέποτε υποχρεώθηκαν να λειτουργήσουν στα πλαίσια μιας ιεραρχίας, οι
Δ.Υ. δεν είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν σαρωτικές αλλαγές στη δημόσια
διοίκηση. Στελέχη που διαπραγματεύονται λόγω της κατάστασης σοβαρά
θέματα για το μέλλον της χώρας, λειτουργούν σαν να βρίσκονται σε κάποιο
άλλο παράλληλο σύμπαν. Δεν κατανοούν τη σοβαρότητα των στιγμών και
απειλούν να τινάξουν τα πάντα στον αέρα. Κάθε ένας έχει ευθύνη για την
θέση που κατέχει. Δυστυχώς όμως οι συγκυρίες έφεραν έτσι τα πράγματα
ώστε στελέχη των υπουργείων που για δεκαετίες είχαν μια βαρετή εργασιακή
σχέση με το δημόσιο, να βρίσκονται σήμερα στη θέση να «παζαρεύουν»
δύσκολα θέματα για το μέλλον της χώρας με την τρόικα. Εννοείται ότι η
ευθύνη βαραίνει πολύ περισσότερο στις δικές τους πλάτες.
Πληροφορίες αναφέρουν όμως ότι σε πολλές περιπτώσεις οι υπάλληλοι έχουν
«δική τους γραμμή» στις διαπραγματεύσεις ή επιχειρούν να διαφυλάξουν τα
νώτα τους -μαθημένοι στην ευθυνοφοβία- με όσο ολέθριες συνέπειες μπορεί
να έχει κάτι τέτοιο στην παρούσα φάση.
Ακόμη όμως και όσες περιπτώσεις δημοσίων λειτουργών ξεχωρίζουν για την
αποτελεσματικότητα και την εργατικότητά τους, λοιδορούνται από τους
υπόλοιπους, αντιμετωπίζουν δεκάδες εμπόδια από τους «συναδέλφους» τους
και ουσιαστικά οδηγούνται σε μια ιδιότυπη απομόνωση. Είναι
χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Λέανδρου Ρακιντζή του επιθεωρητή
δημόσιας διοίκησης που ενώ εμμένει στην δύσκολη απόφασή του να καθαρίσει
όσες περισσότερες υποθέσεις μπορεί, αντιμετωπίζεται στην καλύτερη σαν
ένας ρομαντικός ονειροπόλος. Στη χειρότερη περίπτωση, και όσο είναι στο
χέρι τους, διάφοροι «αρμόδιοι» αρνούνται να τελειώσουν τις υποθέσεις που
φέρνει στο φώς της δημοσιότητας και του κόλλησαν το παρατσούκλι «Δον
Κιχώτης».
Βεβαίως είναι στο χέρι των πολιτικών προϊσταμένων, του πρωθυπουργού και
των υπουργών του, να ξηλώσουν όσους δεν συνεργάζονται. Να τους στείλουν
σπίτι τους και να προχωρήσουνε με όσους θέλουν και μπορούν. «Είναι σαν
τη Λερναία Ύδρα» εκμυστηρεύεται υπηρεσιακός παράγοντας του Υπ.
Οικονομικών. Μια απόπειρα αλλαγής των επικεφαλής στις ΔΟΥ πείθει και τον
πιο καλόπιστο Υπουργό ότι το σύστημα περιφρουρεί καλά τις στρεβλές
δομές του. Πώς; Κατεβάζοντας τα μολύβια αν χρειαστεί.
Ακόμη και αν τα κίνητρα δεν είναι απαραιτήτως κακοπροαίρετα, το
αποτέλεσμα αυτής της αρραγούς συντεχνιακής προστασίας είναι το ίδιο. Στο
Υπουργείο Ανάπτυξης για παράδειγμα ξηλώθηκε όλη η διεύθυνση εγκρίσεων
για τις επιδοτήσεις αλλά χρειάστηκε μια εγκληματική ενέργεια για να
μάθουμε την Παρασκευή ότι η υπόθεση του πολύπαθου επιχειρηματία από την
Αργολίδα έχει βαλτώσει εκ νέου. Και δεν είναι η μόνη υπόθεση. Στους
ορόφους και των δύο Υπουργείων που στεγάζονται στην οδό Νίκης μπορεί
κανείς να ακούσει απίστευτες ιστορίες. Δεν είναι απαραίτητο να πρόκειται
για σκάνδαλα.
Δυσλειτουργία προκαλούν ακόμη και όσοι δεν εργάζονται, όπως για
παράδειγμα οι υπάλληλοι στις 12 ΔΟΥ όπου η αποτελεσματικότητα επί των
φορολογικών εκκρεμοτήτων βρίσκεται σε επίπεδα κάτω του 20%. Αν ο
υπουργός αποπειραθεί να δράσει θα συναντήσει την οργισμένη αντίδραση
ολόκληρου του κλάδου.
Τελικά ο εχθρός είναι εντός των πυλών. Η κυβέρνηση οφείλει να δράσει με
αποφασιστικότητα. Να σπάσει αυγά με την -ούτως η άλλως χαμένη- εκλογική
της πελατεία. Να γκρεμίσει το «βαθύ κράτος» που τα κόμματα που την
στηρίζουν εξέθρεψαν για δεκαετίες. Γι’ αυτό της έδωσε ο λαός τη στήριξή
του και της αναλογεί και η μεγαλύτερη ευθύνη. Παράλληλα όμως θα πρέπει
και ο καθένας από εμάς να συμβάλλει στην εθνική προσπάθεια. Είτε
αναλαμβάνοντας το καθήκον που του αναλογεί (και στους Δ.Υ. αναλογεί
μεγάλο μερίδιο) είτε καταγγέλλοντας τις άθλιες συμπεριφορές όπου και
όταν τις εντοπίζει. Οι στιγμές είναι κρίσιμες και ουδείς δικαιολογείται
να μείνει αμέτοχος. Αν δεν είναι μέρος της λύσης, τότε απλά είναι μέρος
του προβλήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου