Πρόσφατα δημοσιεύτηκε η έκθεση της Κομισιόν για το επίπεδο της διαφθοράς στην Ε.Ε. και στη χώρα μας με αναφορά στα επιμέρους στοιχεία, που την συνθέτουν. Σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο η χώρα μας έρχεται πρώτη σε διαφθορά σε ολόκληρη την Ε.Ε. με το 98% των πολιτών να θεωρεί, ότι το πρόβλημα είναι ιδιαιτέρα εκτεταμένο στη χώρα, ενώ έπονται η Κροατία και η Κύπρος με 94% και η Ουγγαρία με 91%.
Σύμφωνα με τον πίνακα διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας η χώρα μας βαθμολογήθηκε με 49/100 και κατετάγη 17η στην Ε.Ε. και 58η παγκοσμίως, αισθητή βελτίωση έναντι της 69ης θέσης το 2018.
Η σύγκριση όμως του επιπέδου διαφθοράς με άλλες χώρες είναι επισφαλής, γιατί μπορεί να γίνει μόνο κατά προσέγγιση λόγω ανομοιογενών συνθηκών. Ακόμα και οι μετρήσεις της Διεθνούς Διαφάνειας δεν γίνονται βάσει στοιχείων, αλλά βάσει της αντίληψης (perception), που έχουν οι ερωτώμενοι πολίτες για τη διαφθορά σε συγκεκριμένους τομείς , μέθοδος που ειδικώς για τη χώρα μας δεν είναι αξιόπιστη, γιατί όλοι μιλούν με γενικότητες και τις αόριστες πληροφορίες και κουτσομπολιά τα θεωρούν γεγονός. Πιστεύω, ότι το μέσο επίπεδο της διαφθοράς του δημόσιου τομέα της χώρας μας δεν είναι πολύ υψηλό, πλην κάποιων υπηρεσιών που "τα λεφτά είναι πολλά", π.χ. για τους γιατρούς του ΕΣΥ ισχύει η μέθοδος των τριών, το ένα τρίτο ζητά επιτακτικά "φακελάκι", το ένα τρίτο το δέχεται αν τους δοθεί οικιοθελώς, το ένα τρίτο το αρνείται κατηγορηματικά.
Σε κάθε περίπτωση όμως ο πίνακας της Διεθνούς Διαφάνειας για την κατάταξη των χωρών στα επίπεδα διαφθοράς είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο, που λαμβάνεται διεθνώς πολύ σοβαρά υπόψη για τις επενδύσεις. Επομένως η έκκληση δια του inside story του Προέδρου της Δ. Δ. Ελλάδας Π. Μανταλώζη προς την Κυβέρνηση και τις αρμόδιες ελληνικές αρχές να αναλάβουν αποφασιστική και ουσιώδη δράση, όταν το 98% των πολιτών αντιλαμβάνεται εκτεταμένη διαφθορά σε όλους τους τομείς, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να ενεργούν με εξωστρέφεια για να έχουν τη συμπαράσταση των πολιτών, που είναι απαραίτητη και να μην αναλώνονται μόνο σε συνέδρια και σε αστυνομικά καθήκοντα, όπως στο κυνήγι της μάσκας και της απαγόρευσης καπνίσματος, ώστε να παράγεται ουσιώδες ελεγκτικό έργο.
Είναι γεγονός, ότι τα τελευταία χρόνια το ζήτημα της διαφθοράς του δημοσίου τομέα, κυρίως η δημοσιοποίηση των ευρημάτων των ερευνών και οι πειθαρχικές και δικαστικές διαδικασίες έχουν μπει από τα αρμόδια υπηρεσιακά και πολιτικά όργανα κάτω από το χαλί και όλοι ασχολούνταν με τη διαφθορά σε κάποιους δημόσιους οργανισμούς, που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για πολιτική εκμετάλλευση και μέχρις εκεί. Σαφώς η ΕΑΔ έχει παράξει έργο, αλλά το έχει ανακοινώσει μόνο στατιστικά και όχι με δημόσια παρουσίαση των περιπτώσεων.
Σύμφωνα με τον διεθνώς αναγνωρισμένο ορισμό της Διεθνούς Τράπεζας "Διαφθορά είναι η χρήση του δημόσιου αξιώματος προς όφελος του ιδίου ή τρίτου".
Στη χώρα μας σύμφωνα με το νόμο κάθε απασχολούμενος στον δημόσιο τομέα θεωρείται ότι κατέχει δημόσιο αξίωμα και συνεπώς ελέγχεται ποινικά και πειθαρχικά για διαφθορά. Ο δημόσιος τομέας ορίζεται από τον ν.3094/2002 ,όπως διευρύνθηκε με το άρθρο 83ν.4622/2019.
Από την έκθεση της Κομισιόν θα σταχυολογήσω τις κατά τη γνώμη μου ως κατωτέρω καίριες επισημάνσεις:
Α) Εμφανίζεται έλλειμμα συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στον πόλεμο κατά της διαφθοράς, πιθανόν αυτό να οφείλεται στην έλλειψη ενημέρωσης λόγω εσωστρέφειας και της αναποτελεσματικότητας των ελεγκτικών μηχανισμών και της δικαιοσύνης,
Β) Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τον αριθμό των καταδικαστικών αποφάσεων από τα ποινικά δικαστήρια σε υποθέσεις διαφθοράς, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2021 δύο υποθέσεις ενεργητικής δωροδοκίας μπήκαν αρχείο λόγω παραγραφής,
Γ) Διαπίστωσε περιορισμένο αριθμό ποινικών διώξεων σε σχέση με τις υποθέσεις, που εκκρεμούν,
Δ) Ο έλεγχος των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης διενεργείται από τέσσερα εποπτικά όργανα και ασκείται με αξιολόγηση βάσει κινδύνου, που δεν απόδωσε ουσιαστικά αποτελέσματα πλην της διαπιστώσεως κάποιων παραβάσεων για μη υποβολή ή ανακριβούς δήλωσης. 1345 περιπτώσεις κατάχρησης εξουσίας, δωροδοκίας, εμπορίας ναρκωτικών και τυχερών παιχνιδιών βρίσκονται υπό διερεύνηση,
Ε) Η χώρα μας δεν διαθέτει ολοκληρωμένο πλαίσιο για την προστασία των πληροφοριοδοτών και δεν έχει μεταφέρει την σχετική ευρωπαϊκή οδηγία στο εθνικό της δίκαιο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης κάποια ευρήματα των δημοσκοπήσεων του Ευρωβαρομέτρου, όπως:
α) το 51% των πολιτών πιστεύει, πως η διαφθορά αυξήθηκε τα τελευταίας τρία χρόνια στη χώρα μας,
β) το 94%, ότι υπάρχει διαφθορά στα δημόσια θεσμικά όργανα,
γ) το 59%, ότι επηρεάζεται η καθημερινότητα τους από τη διαφθορά,
δ) το 47%, πως δεν μπορεί να αποδειχτούν οι υποθέσεις διαφθοράς,
ε) το 51%, ότι είναι άσκοπη η καταγγελία για υποθέσεις διαφθοράς, γιατί οι υπαίτιοι δεν θα τιμωρηθούν,
στ) το 90%, ότι...
η διαφθορά είναι μέρος της επιχειρηματικής κουλτούρας στη χώρα μας,
ζ) το 88%, ότι η ευνοιοκρατία και η διαφθορά παρεμποδίζουν τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό,
η) το 73% των πολιτών πιστεύουν, ότι για να επιτύχουν επιχειρηματικά πρέπει να έχουν πολιτικές διασυνδέσεις.
Οι παραπάνω επισημάνσεις της εκθέσεως της Κομισιόν και τα ευρήματα του Ευρωβαρομέτρου για τη χώρα μας πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από τους αρμοδίους κατά τη χάραξη της πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Για την καταπολέμηση της διαφθοράς απαιτείται η λειτουργία των καταλλήλων ανεξαρτήτων ελεγκτικών μηχανισμών παράλληλα με την ταχεία και αποτελεσματική λειτουργία της δικαιοσύνης για την πρόληψη και καταστολή των φαινόμενων αυτών, αλλά και η ενεργή συμπαράσταση ολόκληρης της κοινωνίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου