TOYΡΚΙΑ: O "καναλάρχης" Erdogan και το "λόμπι της πορνογραφίας"

Του Κώστα Ράπτη

Ο κυνισμός είναι ο καλύτερος σύμμαχος του Tayyip Erdoğan. Μολονότι ο αριθμός των βουλευτών που εγατέλειψαν το κυβερνών κόμμα έφθασε τους εννέα, μετά την κλιμάκωση της σύγκρουσης του Τούρκου πρωθυπουργού με το δίκτυο του ιεροκήρυκα Fethullah Gülen και το τσουνάμι σκανδάλων που άρχισε εξ αυτού του λόγου να αποκαλύπτεται μετά τις 17 Δεκεμβρίου, ο Erdoğan μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Σε δημοσκοπήσεις που είδαν το φώς την περασμένη εβδομάδα το 47% των Τούρκων ψηφοφόρων εξακολουθεί να εκφράζει πρόθεση ψήφου υπέρ του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), έναντι ποσοστού 50% που αυτό κατέγραψε στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές το 2011.  

Ο λόγος δεν είναι ότι οι πολίτες της γείτονος πείσθηκαν για το αβάσιμο των κατηγοριών περί κυβερνητικής διαφθοράς, αλλά ο ακριβώς αντίθετος: θεωρούν τη δωροδοκία των πολιτικών ανδρών δεδομένη και δεν ιεραρχούν την αντιμετώπιση του προβλήματος ως πρώτη προτεραιότητα. Για την ακρίβεια δεν προτίθενται, τώρα που η προσφάτως κατακτημένη ευημερία τους απειλείται, να πάρουν το ρίσκο της πολιτικής αστάθειας. Άλλωστε και το δίκτυο του Gülen, το οποίο ο Erdoğan καταγγέλλει ότι έχει συγκροτήσει ένα “παράλληλο κράτος”, επιβεβαιώνει κατά έναν τρόπο αυτή του τη φήμη, προκαλώντας την επιφύλαξη των πολιτών. Όπως λ.χ. όταν διακινεί στον Τύπο υλικό της δικογραφίας των σκανδάλων, συμπεριλαμβανομένων και προϊόντων υποκλοπής – έστω και νόμιμης. 
Έτσι, τη στιγμή που οι διαρροές αποκαλύπτουν ότι το πρόβλημα πάει πολύ πιο μακριά από την διαφθορά και αγγίζει την ουσία της δημοκρατίας, λ.χ. με ασφυκτικές παρεμβάσεις στη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης, οι κυβερνώντες, με πρώτο τον ίδιο τον Erdoğan απλώς παραδέχονται την αλήθεια και ο κόσμος σηκώνει τους ώμους.
Αφότου όλοι οι εισαγγελείς που παρήγγειλαν και οι αστυνομικοί που εκτέλεσαν τα εντάλματα προσαγωγής της 17ης Δεκεμβρίου βρέθηκαν υπό διωγμόν και αφότου ο υπουργός Δικαιοσύνης επέστρεψε ως απαράδεκτα όλα τα αιτήματα άρσης της κοινοβουλευτικής ασυλίας πιθανών εμπλεκομένων, το έργο της δικαστικής διερεύνησης πέρασε στους... “Μπάσταρδους” (Haramzedeler).  

Πρόκειται για μια ιστοσελίδα, που αλλάζει διαρκώς διεύθυνση για να αντιμετωπίσει τους διώκτες της, στην οποία το τελευταίο διάστημα διέρρευσαν εντυπωσιακές ηχογραφήσεις συνομιλιών του Erdoğan με ανθρώπους των μίντια –χρονολογούμενες από την εποχή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του Πάρκου Gezi. Στην πρώτη από αυτές, στις 4 Ιουνίου 2013, ο επισκεπτόμενος τότε το Μαρόκο Erdoğan τηλεφωνεί στον επικεφαλής του καναλιού Habertürk της Κωνσταντινούπολης, Fatih Saraç και του ζητά να σταματήσει να παίζεται ο υπότιτλος (“σούπερ”) που παρέθετε δηλώσεις του ηγέτη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Devlet Bahçeli για την ανάγκη κατευναστικής παρέμβασης του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας Abdullah Gül. Δέκα μέρες μετά ο Erdoğan ζητά και πετυχαίνει να διακοπεί η ζωντανή μετάδοση συνέντευξη Τύπου του Bahçeli. 
Το ότι ο ηγέτης των Τούρκων ισλαμιστών αισθάνεται να απειλείται περισσότερο από τον ομοϊδεάτη του Πρόεδρο της Δημοκρατίας και από τον ηγέτη του τρίτου σε δύναμη κόμματος (και όχι από την κεμαλική αξιωματική αντιπολίτευση) είναι μια ενδιαφέρουσα από πολιτική άποψη αποκάλυψη. Όμως το συγκλονιστικό είναι ο βαθμός του micromanaging που ασκεί ένας Πρωθυπουργός (ενώ πραγματοποιεί επίσκεψη στο εξωτερικό) για την διαμόρφωση των δελτίων ειδήσεων. 
Ο διευθυντής ειδήσεων του Habertürk, Fatih Altayli, ο οποίος σε άλλη συνδιάλεξη ακούγεται να δέχεται οδηγίες από τον Saraç να “θάψει” ρεπορτάζ για την κατάσταση του συστήματος υγείας (οι ρεπόρτερ που το εκπόνησαν απολύθηκαν...), εμφανίσθηκε στο CNN Türk στις 10 Φεβρουαρίου, όπου για να υπερασπισθεί τη θέση του δήλωσε ότι στα τουρκικά μίντια “όλοι φοβούνται” και ότι καθημερινά “βρέχει” οδηγίες από το πρωθυπουργικό γραφείο για την δημοσιογραφική κάλυψη της επικαιρότητας. 
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι εκθέσεις οργανώσεων όπως οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, το Freedom House και το Centre for American Progress κατονομάζουν την Τουρκία ως μία χώρα συστηματικής χειραγώγησης και εκφοβισμού των ανθρώπων της ενημέρωσης. 
Ωστόσο, τίποτε δεν μοιάζει να κάμπτει την κυβέρνηση Erdoğan, η οποία προκειμένου να ελέγξει κάθε δυνατή δίοδο ροής της πληροφορίας υιοθέτησε έναν δρακόντειο νόμο περί Διαδικτύου, που κινδυνεύει να τραυματίσει τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. -όσο και αν κατά τα λοιπά αυτή θα ήθελε να μπορεί να “κοιτά αλλού”...
Μάλιστα, η κυβέρνηση απέδωσε τις διαμαρτυρίες για τον νόμο περί Διαδικτύου στο... “λόμπι της πορνογραφίας”, ακριβώς όπως απέδωσε τις διαδηλώσεις του περασμένου καλοκαιριού στο περιώνυμο “λόμπι των επιτοκίων”. Οι κυβερνώντες δικαιολογούν την ανάγκη να δοθεί στην Υπηρεσία Τηλεπικοινωνιών η δυνατότητα να μπλοκάρει διαδικτυακό περιεχόμενο χωρίς ειδοποίηση και χωρίς δικαστική απόφαση, επικαλούμενοι την ανάγκη προστασίας των ανηλίκων από την πορνογραφία, τον τζόγο κ.ο.κ. Όμως σε μία χώρα, στην οποία ήδη δεν είναι δυνατή η πρόσβαση σε 40.000 ιστοσελίδες, και όπου οι όλοι και περισσότεροι απολυμένοι δημοσιογράφοι προσβλέπουν στα διαδικτυακά συνεταιριστικά μέσα για την διατήρηση της ανεξαρτησίας τους, οι “προστάτες” των ανηλίκων από την πορνογραφία δεν ακούγονται πολύ πιστευτοί.
Όμως η κορύφωση των αποκαλύψεων ήρθε όταν ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu διατύπωσε την υπόνοια ότι ο πρωθυπουργός Erdoğan δεν αρκείται στις παρεμβάσεις στα μίντια αλλά πιθανότατα είναι... καναλάρχης ο ίδιος!

Με βάση τη δικογραφία για τον πρώην υπουργό Μεταφορών Binali Yıldırım, προκύπτει ότι στις 21 Ιουλίου ο Erdoğan είχε συνάντηση στην οικία του στην Κωνσταντινούπολη με επιχειρηματίες οι οποίοι θα εξαγόραζαν τον μιντιακό όμιλο Sabah-ATV. Για την ακρίβεια, πρόκειται για εκπροσώπους κατασκευαστικών εταιρειών (όμιλος Kalyon κτλ.) στις οποίες ανατέθηκαν οι συμβάσεις για το “φαραωνικό” τρίτο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης. 

Οι ίδιες εταιρείες δέχθηκαν σε αντάλλαγμα για την κρατική εύνοια την υπόδειξη του Yıldırım να δημιουργήσουν ένα “pool” 630 εκατ. δολαρίων για την εξαγορά της Sabah και του ATV. Το γεγονός ότι η συμφωνία οριστικοποιήθηκε στην οικία Erdoğan χωρίς την παρουσία οποιουδήποτε εκπροσώπου της προηγούμενης ιδιοκτησίας του μιντιακού ομίλου, τρέφει τις υποψίες ότι ο πρωθυπουργός ήταν ο πραγματικός ιδιοκτήτης. Ο όμιλος Çalık, όπου γενικός διευθυντής είναι ο πρωθυπουργικός γαμπρός, θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί απλώς μια “βιτρίνα”: άλλωστε είχε αποκτήσει προ ετών την ιδιοκτησία του Sabah-ATV με πολύ αμφιλεγόμενο τρόπο, μέσω χαριστικού δανείου από την κρατική τράπεζα Halkbank που τώρα βρίσκεται στην καρδιά των σκανδάλων που ξέσπασαν στις 17 Δεκεμβρίου.