Του Λέανδρου Ρακιντζή
Αρεοπαγίτη ε.τ.
Παραφράζοντας το ποίημα του Καβάφη "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον" ο Ελληνικός Λαός μάλλον αδιάφορα, γιατί δεν νοιάζεται για τίποτα, αποχαιρετά τα Ειρηνοδικεία που με την προσεχή κατάργηση τους, τα χάνει.
Είναι γεγονός ότι όταν ένας θεσμός υφίσταται σταδιακή αποδόμηση, είτε με την αφαίρεση αρμοδιοτήτων είτε λόγω αλλαγής συνθηκών, νομοτελειακά στο τέλος καταργείται ασχέτως με τις υπηρεσίες που έχει προσφέρει.
Η δομή και η χωροταξία της Ελληνικής Δικαιοσύνης ανάγεται στη νομοθεσία που θέσπισε στην αρχή της βασιλείας του Όθωνα ο Αντιβασιλέας και Υπουργός Δικαιοσύνης Ludwig von Mauerer κατά αντιγραφή της αντίστοιχης Βαυαρικής και έκτοτε το δικαστικό σύστημα λειτούργησε ικανοποιητικά μέχρι σήμερα, οι δε οποιεσδήποτε δυσλειτουργίες οφείλονται σε άλλα αίτια.
Τα Ειρηνοδικεία που ιδρύθηκαν ταυτόχρονα με τα άλλα δικαστήρια είχαν αρμοδιότητα να επιλύουν διαφορές μικρής αξίας και προσβολής της νομής και λόγω ταχύτητας και αμεσότητας μπορούσαν να επιβάλλουν την κοινωνική ειρήνη, από την αποστολή δε αυτή πήραν την ονομασία τους, όπως άλλωστε αποκαλούνται και στη Γαλλία (Justice de la paix). Ο Ειρηνοδίκης ήταν υποχρεωμένος πριν την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας να προσπαθήσει να συμβιβάσει τους διαδίκους, δηλαδή "Σασμό", υποχρέωση που καταργήθηκε με το ν.4335/2015, όταν καθιδρύθηκε η δικαστική μεσολάβηση. Τότε για διαμαρτυρία της επερχόμενης αποδήμησης των Ειρηνοδικείων ζήτησα με άρθρο μου να μετονομαστούν σε Μικροδικεία. Τα Ειρηνοδικεία μετά την κατάργηση με το νέο ΠΚ (ν.4619/2019} των πταισμάτων ως αδικημάτων, τα οποία δίκαζαν τα ειδικά Πταισματοδικεία ή τα κοινά Ειρηνοδικεία, στερήθηκαν ένα μεγάλο μέρος των ποινικών αρμοδιοτήτων τους και περιορίστηκαν μόνο στη διεξαγωγή της προανάκρισης και τη σύμπραξη σε διαδικαστικές πράξεις, που μάλλον θα διεξάγονται από τη Δικαστική Αστυνομία εφόσον συσταθεί. Αυξήθηκαν όμως οι αρμοδιότητες τους ως πολιτικά δικαστήρια και διαχειρίστηκαν αρκετά ικανοποιητικά τον τεράστιο όγκο των υποθέσεων του ν.Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Αρχικά τα Ειρηνοδικεία ήταν 123 κατόπιν όμως καταργήσεως των πλέον αγόνων περιορίστηκαν σε 63 με προσωπικό 962 ειρηνοδίκες, οι οποίοι προσλαμβάνονται με ειδικό διαγωνισμό και από φέτος φοιτούν στην Εθνική Σχολή Δικαστών.
Οι Ειρηνοδίκες αποτελούν χωριστό κλάδο της δικαστικής ιεραρχίας, εξελίσσονται μέχρι του βαθμού του Ειρηνοδίκη Α, που αντιστοιχεί μισθολογικά με τον Πρόεδρο Πρωτοδικών.
Κατόπιν μελέτης από την Παγκόσμια Τράπεζα και εισηγήσεως της Επιτροπής Μικρούδη με νομοσχέδιο που καταρτίζεται και θα κατατεθεί σύντομα, τα Ειρηνοδικεία καταργούνται δια της συγχωνεύσεως με τα Πρωτοδικεία και δημιουργείται δια τους προερχόμενους εξ ειρηνοδικών παράλληλη επετηρίδα που θα έχουν εξέλιξη μέχρι τον βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών. Σε κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας θα υπάρχει ένα Πρωτοδικείο, στο οποίο μεταφέρονται όλες οι αρμοδιότητες των Ειρηνοδικείων, με κατάργηση των πλεοναζόντων, αλλά διατηρούνται τα πρωτοδικεία Κω και Ορεστειάδας.
Σκοπός της ενσωμάτωσης των Ειρηνοδικείων στα Πρωτοδικεία είναι η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, που ασφαλώς θα επιτευχθεί από όλα τα δικαστήρια. Αμφιβάλλω όμως για…
το Πρωτοδικείο Αθηνών, που έχει σωρευθεί τεράστιος όγκος εκκρεμών ποινικών και πολιτικών υποθέσεων, που εφόσον δεν λειτουργήσουν τα 6 περιφερειακά πρωτοδικεία, που προβλέπονται για την Αττική, δεν είναι δυνατή η επίλυσή τους εντός προβλεπτού χρόνου.
Φοβάμαι επίσης ότι με τη μεταφορά στη δικαιοδοσία του Πρωτοδικείου Πειραιώς των περιοχών του Σαρωνικού με 1,5 εκατ. κατοίκους και την παραπομπή σε αυτό των υποθέσεων που αυτοί εμπλέκονται, γρήγορα θα δημιουργηθεί πρόβλημα κορεσμού και σε αυτό με τις γνωστές συνέπειες.
Δεν γνωρίζω τις προβλέψεις του νομοσχεδίου για το μεταβατικό στάδιο των ενοποιήσεων, αλλά ένα ατελές σχέδιο θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα επιλύσει.
Η δημιουργία παράλληλης επετηρίδας μπορεί να δημιουργήσει δυσλειτουργίες και δικονομικές ακυρότητες, γι' αυτό το ζήτημα πρέπει να επιλυθεί σε συνεννόηση με την ηγεσία του ΑΠ, με γνωμοδότηση της Ολομελείας ΑΠ και με τους ειρηνοδίκες.
Σε κάθε όμως περίπτωση υπάρχουν αξιόλογοι ειρηνοδίκες, που θα πρέπει να προωθηθούν ιεραρχικά, αλλά οι σχετικές προβλέψεις πρέπει να γίνουν τώρα με το νομοσχέδιο, αλλιώς το ζήτημα θα προκαλέσει εσωτερικές αντιδικίες.
Φοβάμαι επίσης, ότι κάποιοι ειρηνοδίκες για να αποφύγουν την ταλαιπωρία των μεταθέσεων θα παραιτηθούν. Κατά πληροφορίες σε σημεία του νομοσχεδίου αντιτίθενται οι δικαστικές ενώσεις και ο ΑΠ δεν έχει εκφέρει ακόμα γνώμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου