Δύο δεκαετίες ύστερα από την
καταστροφική διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, οι ολέθριες συνέπειες
τυχοδιωκτικών πολιτικών αναβιώνουν και πάλι τον τρόμο στα Βαλκάνια. Τα
πρόσφατα βίαια εθνικιστικά παραληρήματα, αδιανόητα σε εποχές ύφεσης,
προκαλούν δέος και ανησυχία.
Αρχές της δεκαετίας του '90, ουδείς σχεδόν
θεωρούσε ως πιθανή μια πολεμική έκρηξη στην Ευρώπη, όπου ανήκουν (κατ'
ευφημισμόν...) και τα Βαλκάνια.
Τα ιστορικής σημασίας ντοκουμέντα των διασκέψεων ευρωπαϊκής
ασφάλειας και συνεργασίας (ΔΑΣΕ, ΟΑΣΕ) θεωρούνταν ως η ισχυρότερη
εγγύηση αποφυγής συγκρούσεων και αλλαγής συνόρων για όλη την ευρωπαϊκή
Ηπειρο. Σαν ειρωνεία της ιστορίας θα μπορούσε να εκληφθεί το γεγονός ότι
η πρώτη σύνοδος της ΔΑΣΕ φιλοξενήθηκε για μια τριετία στο Βελιγράδι,
πρωτεύουσα της χώρας, στην οποία παραβιάσθηκε «εν θερμώ» πρώτη φορά η
Συνθήκη του Ελσίνκι. Στον ίδιο ιστορικό χρόνο ελάμβαναν χώρα μεταβολές
συνόρων και διαλύσεις κρατικών ενώσεων στην ανατολική Ευρώπη, χωρίς να
ακουσθεί καν πυροβολισμός. Κλασικό παράδειγμα η διαίρεση της
Τσεχοσλοβακίας με το γνωστό «βελούδινο» διαζύγιο Τσέχων και Σλοβάκων, η
προσάρτηση της Ανατολικής στη Δυτική Γερμανία, η σταδιακή διάλυση της
ΕΣΣΔ κ.ά.
Στη Γιουγκοσλαβία δεν επικράτησε όμως καμιά λογική ειρηνικής
διευθέτησης διαφορών αλλά εκείνη της πολεμικής αναμέτρησης. Τούτο δε,
επήλθε αφενός λόγω ανεπάρκειας και τυχοδιωκτικών επιλογών των εθνικών
ηγεσιών της χώρας και αφετέρου μέσω υπονομευτικών πολιτικών εκ μέρους
δυτικοευρωπαϊκών παραγόντων.
Ενας ακόμη καθοριστικός παράγων της
γιουγκοσλαβικής κρίσης υπήρξε ο αμερικανικός, όταν οι ΗΠΑ,
εγκαταλείποντας την αρχή της μη αναγνώρισης νέων κρατών στη Βαλκανική,
στράφηκαν αίφνης κατά της Σερβίας.
Η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ έμελλε να
κορυφωθεί με την απόφασή τους, ως ΝΑΤΟ, να πλήξουν πολεμικά τη Σερβία,
αποσπώντας εδαφικό της τμήμα, επί του οποίου ήταν εγκατεστημένη η
μεγαλύτερη στρατιωτική βάση της Γιουγκοσλαβίας. Σήμερα η βάση αυτή
λειτουργεί στο Ουρόσεβατς υπό αμερικανική σημαία και με το όνομα «Καμπ
Μποντστίλ».
Επιβάλλοντας τη δημιουργία ενός προτεκτοράτου της Ε.Ε. στον
ιστορικά βεβαρημένο χώρο του Κοσσυφοπεδίου, οι ΗΠΑ κι οι «πρόθυμοι» εκ
των συμμάχων της κατέστρεφαν πλέον και τον πυρήνα της Συνθήκης του
Ελσίνκι.
Ενώ ώς τότε αναγνωρίζονταν διεθνώς ομόσπονδα τμήματα χωρών με
εθνικά χαρακτηριστικά ως κράτη, η απόσχιση του Κοσόβου από τη Σερβία δεν
είχε κανένα παρόμοιο προηγούμενο. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να διασπασθεί
πρώτη φορά ανοιχτά η Ε.Ε. και σημαντικός αριθμός κρατών-μελών της να μην
αναγνωρίσουν την υπόσταση αυτού του κρατικού μορφώματος.
Επακόλουθα τούτου βιώνουμε από καιρό πλέον σε διάφορες περιοχές
της Ευρώπης καθώς το «ξήλωμα του πουλόβερ», που άρχισε με τις
αποσκιρτήσεις χωρών στη Γιουγκοσλαβία, δεν φαίνεται να έχει τέλος. Εκτός
των περιπτώσεων Σκοτίας, Καταλονίας, «Παντανίας» κ.ο.κ., οι θερμές
συγκρούσεις στην Ουκρανία φανερώνουν σήμερα το μέγεθος μιας
διεθνοπολιτικής κατάρρευσης που επήλθε μετά την απόσχιση του
Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία.
Μια έκφανση ενός επικίνδυνου αλβανικού εθνικιστικού
τυχοδιωκτισμού είχε αντιμετωπίσει ήδη η χώρα μας στην πρώτη
μετακομμουνιστική περίοδο, όταν η κυβέρνηση Μπερίσα επιχείρησε να
τρομοκρατήσει με συλλήψεις και δίκες την ελληνική μειονότητα στη Βόρειο
Ηπειρο. Σε τούτο προστέθηκαν αργότερα οι προκλήσεις των Αλβανοτσάμηδων
που επεδίωκαν να ζωντανέψουν από εκεί φαντάσματα του παρελθόντος. Τα
φαινόμενα αυτά διογκώθηκαν με τη δημιουργία του κρατικού μορφώματος του
Κοσόβου, γεγονός που εξέθρεψε συμμορίες ακραίων και εγκληματικών
δυνάμεων, οι οποίες και διακινούν σενάρια περί Μεγάλης Αλβανίας. Οι
χάρτες που εμφανίζουν διεκδικήσεις και στο ελληνικό έδαφος, όπως τους
Νομούς Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Πρεβέζης και χώρο της Δυτικής Μακεδονίας,
αντιμετωπίζονταν μέχρι πρότινος ως «αστεία» από πλευράς μας ενώ τώρα
προκαλούν σοβαρό προβληματισμό. Ο αρχικός σκιπεταρικός μικρομεγαλισμός
προσλαμβάνει ήδη χαρακτηριστικά μεγαλοϊδεατισμού, εντός κι εκτός
Αλβανίας.
Η πλέον επικίνδυνη πτυχή τέτοιων καταστάσεων έγκειται στο
γεγονός ότι στο βάθος τους κινούνται αοράτως σκοτεινά κέντρα με
ανάλογους των προελεύσεών τους στόχους. Η απόσχιση του Μαυροβουνίου από
τη Σερβία υπήρξε αποτέλεσμα τέτοιων σχεδίων, όταν η ενεργούμενη έξωθεν
αλβανική μειονότητα του 6% έδωσε το «ναι» με μόλις 0,4% των ψήφων! Η
τωρινή έξαρση με την πρόκληση του «μεγαλοαλβανικού» ελικοπτέρου στο
Βελιγράδι ήταν επίσης μέρος παρόμοιου σχεδίου. Κι ενώ ακόμη δεν έγινε
γνωστός ο προμηθευτής του «τηλεπετούμενου», σε όλο τον αλβανόφωνο χώρο
αλωνίζουν τζιχαντιστές, έτοιμοι να αναλάβουν δράση παντού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου