EΞAIΡETIKO
Toυ ΣΠΥΡΟΥ ΛΙΤΣΑ
Πριν από μερικά βράδια παρακολουθώντας τα British Awards 2014
ένιωσα ζήλια. Ηταν η στιγμή που η Kate Moss διάβαζε το ευχαριστήριο
μήνυμα του David Bowie, που έπειτα από δεκαετίες έπαιρνε ξανά το βραβείο
καλύτερου άνδρα καλλιτέχνη. Το μήνυμα τελείωνε ως εξής: «Σκοτία, μείνε
μαζί μας».
Ο Bowie βρήκε την ευκαιρία μέσα από μια τόσο σημαντική στιγμή
για τον ίδιο να απευθύνει κάλεσμα στους Σκοτσέζους να μην ψηφίσουν υπέρ
της απόσχισής τους από το Ηνωμένο Βασίλειο στο δημοψήφισμα που έρχεται
σε λίγους μήνες.
Συνέκρινα αυτόματα με τους «δικούς μας»:
Γνωστός τραγουδιστής,
κορυφαίος στο είδος του και δικαίως με διεθνή ακτινοβολία δηλώνει ότι το
Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του. Δίχως την παραμικρή συναίσθηση του τι
δημιουργεί, τι παράγει αυτή η δήλωση και πόσο επηρεάζει την ίδια την
κοινωνία στον τρόπο που σκέφτεται.
Πριν από μερικές εβδομάδες πήγα να δω
την παράσταση μιας εξαιρετικής μουσικού, η οποία έχει συνθέσει κορυφαία
κομμάτια τα τελευταία χρόνια με απίστευτο λυρισμό και αισθητική. Ξεκινά
λοιπόν τη συναυλία της λέγοντας: «Εχω δύο πατρίδες. Την Ελλάδα και την
Τουρκία». Οπως σημείωσε η ίδια, δεν είχε καμία σχέση με την Τουρκία,
αλλά την ένιωθε πλέον πατρίδα της!
Είμαι υπέρμαχος του δικαιώματος του καθενός να πρεσβεύει και να λέει ό,τι θέλει, εκτός βέβαια από το να προάγει ιδεολογήματα μίσους που υποδαυλίζουν αντισημιτισμό, ρατσισμό, σεξισμό, ενισχύουν την ομοφοβία και αδυνατίζουν τη συλλογική ενότητα. Οπότε, όσο κι αν δεν συμφωνώ με κανέναν από τους δυο, υπερασπίζομαι το δικαίωμα του ενός να υποστηρίζει ότι το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του και στη δεύτερη το δικαίωμά της να αισθάνεται ότι έχει δύο πατρίδες.
Απορώ, όμως, γιατί οι δηλώσεις αυτές
έχουν βαφτιστεί ως «προοδευτικές» στο μπερδεμένο ελληνικό κοινωνικό
γίγνεσθαι.
Οσο πιο σκληρή κριτική κάνεις στην Ελλάδα και στους ανθρώπους
της, όσο πιο πολλές δηλώσεις κάνεις υπέρ μιας ετεροβαρούς φιλίας που
εξαντλείται στα καθ’ ημάς, γιατί η Τουρκία αποφασίζει να εδραιώσει τη
«φιλία» αυτή με υπερπτήσεις μαχητικών στο ελληνικό FIR και με
κανονιοφόρους που κόβουν βόλτα στο Αιγαίο κάνοντας χρήση της πρόνοιας
της αβλαβούς διέλευσης, τόσο πιο προοδευτικός λογιέσαι.
Γιατί;
Η Ελλάδα είχε και έχει πνευματικούς ανθρώπους που έτρεμαν από υπερηφάνεια προφέροντας το όνομά της. Ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο αειθαλής Θεοδωράκης και άλλοι πολλοί. Προσωπικότητες που έδωσαν τίμιες μάχες με την πένα, με το πνεύμα τους απέναντι στην τυραννία και στον δεσποτισμό. Ηταν προοδευτικοί και πατριώτες. Πατριώτες και όχι εθνικιστικο-σοβινιστές, μια και οι δεύτεροι ποτέ δεν αγάπησαν πραγματικά την πατρίδα τους, αλλά, φευ, μίσησαν υπερβολικά μια άλλη ή όλες τις άλλες αναζητώντας μια υπεροχή που υπάρχει μόνο ως ψευδαίσθηση στο παραμορφωτικό κάτοπτρο του πλανεμένου υπερεγώ τους.
Ναι, ένιωσα ζήλια ακούγοντας το μήνυμα του David Bowie, γιατί θυμήθηκα τις εννοιολογικές προεκτάσεις που δίνει ο Αριστοτέλης στον άπολιν. Σε αυτόν που βιώνει την άρνηση για τις ρίζες του και για τα πατρογονικά χώματα στην ατομική του οντολογία:
Πώς είναι δυνατόν να
γίνεις κοσμοπολίτης, να προασπίζεις τις συλλογικές ελευθερίες και την
ατομική διαφορετικότητα, να μπορείς να ζεις ελεύθερος, δίχως φοβικά
σύνδρομα, δίχως προκαταλήψεις και ενοχές, δίχως δογματισμούς και μίσος
για το άλλο όταν δεν αγάπησες ποτέ το χώμα που σε ανέστησε, όταν
αισθάνεσαι αμήχανα για την καταγωγή σου και επιδιώκεις να καλύψεις τα
συναισθηματικά σου κενά, οικοδομώντας μια επίφαση ζωής και έναν
προσχηματικό αξιακό κώδικα;
Προφανώς, για τα εδώ μέτρα και σταθμά ο
Bowie θα ήταν προοδευτικός αν έλεγε ότι το τείχος του Αδριανού ανήκει...
στα σαλιγκάρια του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου