Πριν απ' τον εμφύλιο του 2011, η
Λιβύη είχε παραγωγή πάνω από 1,65 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Τον Νοέμβριο
του προηγούμενου έτους, η παραγωγή των 210.000 βαρελιών ημερησίως
καταγράφηκε ως το χαμηλότερο επίπεδο από την έναρξη της εθνικής κρίσης,
εκ των οποίων μόνο 110.000 βαρέλια παραγωγής ανά ημέρα βρίσκονται ακόμα
υπό τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης.
Η σύνδεση των δεδομένων
γίνεται σαφής: η αλλαγή της κυβερνητικής κατάστασης επήλθε και λόγω της
απώλειας των κοιτασμάτων της Κυρηναϊκής, η οποία με τη σειρά της
οδήγησε στον επανασχεδιασμό του πολιτικού χάρτη της χώρας
Πριν ο εκτελεσθείς Καντάφι αναλάβει την εξουσία το 1969, η Λιβύη
ήταν μια ομοσπονδία αποτελούμενη από 3 μέρη. Την περιοχή γύρω από την
Τρίπολη, το Φεζάν και την Κυρηναϊκή. Αυτή η πέριξ της Βεγγάζης περιοχή,
γνωστή από την αρχαιότητα ως ένα μεγάλο οικονομικό και πνευματικό κέντρο
του ελληνικού κόσμου, χιλιάδες χρόνια μετά εξακολουθεί να παραμένει
σημαντική και διαφιλονικούμενη. Η αιτία δεν είναι άλλη, παρά τα πλούσια
πετρελαϊκά-ενεργειακά κοιτάσματα.
Οταν λοιπόν στις 24/10 του
προηγούμενου έτους η περιοχή, με ηγέτη ένα ντόπιο φύλαρχο ονόματι Αλ
Τζαρντάν, ο οποίος κατέλαβε πολλά σημαντικά λιμάνια πετρελαϊκού
ανεφοδιασμού κατά τη διάρκεια του πρόσφατου εμφυλίου, ανακοίνωσε το
σχηματισμό τοπικής κυβέρνησης, ένα νέο κεφάλαιο άνοιγε για την ιστορία
της χώρας.
Εκτοτε, το νέο μόρφωμα προσπάθησε να πουλήσει πετρέλαιο, παρά
τις σαφείς αντιρρήσεις της κεντρικής κυβέρνησης, με αποκορύφωμα νωρίτερα
αυτό τον μήνα τον αποκλεισμό τάνκερ -υπό μαλτέζικη σημαία- από τον
ελλιμενισμό του σε περιοχή υπό τον έλεγχο της «κυβέρνησης» Αλ Τζαρντάν.
Ωστόσο, αυτό που σηματοδότηθηκε με τη συγκεκριμένη ενέργεια
ήταν, αφ' ενός η μετάβαση της εξουσίας από το κέντρο στις νέες
ανερχόμενες περιφέρειες, με όχημα το ενεργειακό δυναμικό και πλούτο της
περιοχής, και αφ' ετέρου το πόσο πλέον αυτές οι δυνάμεις διαμορφώνουν τα
νέα σύνορα.
Η παραγωγή πετρελαίου της Λιβύης δεν πέτυχε τους στόχους της για
το μεγαλύτερο κομμάτι του προηγούμενου χρόνου, με ελάχιστα σημάδια
ουσιαστικής ανάκαμψης στον ορίζοντα. Στον κόσμο της παγκόσμιας
πετρελαϊκής αγοράς, η μετα-επαναστατική Λιβύη διατηρεί χαμηλές επιδόσεις
σε ό,τι αφορά τη μεσοπρόθεσμη ανάκαμψη της πετρελαϊκής παραγωγής της.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το 2012 ήταν μια καλή χρονιά για τη Λιβύη,
καθώς η ανάπτυξη ξεπέρασε το 100% (εξαιτίας της επανεκκίνησης της
παραγωγής πετρελαίου)! Την ίδια χρονιά, ο OPEC ανακοίνωνε ότι η λιβυακή
παραγωγή πετρελαίου ανήλθε σε 1,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Με την
οικονομία της χώρας, όμως, να εξαρτάται για το 80% του ΑΕΠ της από την
πετρελαιοπαραγωγή, οι εξελίξεις στη χώρα αναμένονται ενδιαφέρουσες και
παράλληλα υποδεικνύουν το ρόλο της ενέργειας ως σταθερού παράγοντα
διαμόρφωσης πολιτικής.
Δεδομένου, δε, ότι λίγα σημάδια υπάρχουν στην επαναπροσέγγιση
των δύο πλευρών (κεντρικής κυβέρνησης-Κυρηναϊκής) σε ό,τι αφορά την
πετρελαϊκή διαμάχη, η προοπτική επίτευξης παραγωγής στα προ του 2011
επίπεδα μοιάζει αδύνατη. Επίσης, κατέδειξε ότι οι συγκρούσεις που
παρατηρήσαμε σε ένα έθνος της «Αραβικής Ανοιξης» είχαν λόγο σχεδόν
προσχηματικό, με τη φαινομενικά βάσιμη αιτία των συγκρούσεων να
εντοπίζεται, όχι τόσο σε εθνοτικά και πολιτικά κριτήρια, αλλά στην
κατοχή και διανομή της ενεργειακής πίτας σε μια σαφώς προικισμένη
περιοχή.
Παράλληλα, δε, δίνει και διδάγματα συγκρότησης και σχεδιασμού
μιας στιβαρής πολιτικής για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία πρέπει να
κοιτάξει και να διδαχθεί από τις εκεί εγχώριες εξελίξεις, όσον αφορά την
ανίχνευση προθέσεων και βούλησης της νέας αρχής σε θέματα ενέργειας και
καθορισμού των ορίων εκμετάλλευσης αυτής, ιδίως μετά τη διπλωματική
τακτική της αναγνωρισμένης λιβυακής κυβέρνησης να μην αναγνωρίζει την
υφαλοκρηπίδα νήσων, τα οποία μεγαλώνουν τη δυνατότητα κάλυψης της ΑΟΖ,
επηρεάζοντας έτσι και την περίπτωση της νήσου Γαύδου που αποτελεί
κομβικό σημείο για την ανακήρυξη της δικής μας ΑΟΖ προς το Νότο.
Σε μια εποχή συνεχούς μεταβολής στο διεθνές σύστημα, η
δυνατότητα πρόσβασης και εκμετάλλευσης στους ενεργειακούς πόρους πρέπει
να συμβαδίζει με την ασφάλεια των συνόρων ως εθνική στρατηγική
προτεραιότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου