- Μόλις έπιασες δουλειά;
Είσαι τυχερός για την ηλικία σου1 και θα έχεις καλό κάρμα αφού δεν έφυγες με τις ορδές του brain drain. Τέντωσε την παλάμη σου να σου διαβάσω το οικονομικό σου μέλλον.
Θα αντιμετωπίσεις ευέλικτες μορφές απασχόλησης στο εργασιακό σου περιβάλλον2, ενώ οι διαπραγματεύσεις σου με τους εργοδότες και το κράτος θα είναι περισσότερο εξατομικευμένες παρά συλλογικές. Για να προσαρμοστείς στην "ευελιξία" της εργασίας δεν θα επαναπαύεσαι στις πρώτες ακαδημαϊκές σου σπουδές, που θα απαξιώνονται, αλλά θα πρέπει συνέχεια να επιμορφώνεσαι και να αποκτάς νέες δεξιότητες, αντιμετωπίζοντας την πρόκληση της δημιουργικής καταστροφής ως εργαζόμενος3.
Η χώρα που κατοικείς δύσκολα θα καταφέρει να σου προσφέρει αξιοπρεπές διαθέσιμο εισόδημα και να δημιουργήσει υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ4, μιας και στα δύο βρίσκεται πολύ χαμηλά σε σχέση με τους εταίρους της. Μπορεί σήμερα το υψηλό δημόσιο χρέος της χώρας σου να αξιολογείται ως διαχειρίσιμο, αλλά αυτό σημαίνει ότι η γενιά μου έχει συμφωνήσει να το εξοφλήσεις εσύ5!
Ως μισθωτός, σε περίοδο πληθωρισμού, όπως και σήμερα6, θα είσαι από τους πρώτους που θα υποστούν μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, επομένως στη διεκδίκησή σου για αύξηση μισθού, προκειμένου να αντεπεξέλθεις, θα έχεις χαμηλή διαπραγματευτική ικανότητα, ειδικά όταν ο κλάδος σου έχει μεγάλο ποσοστό ανεργίας, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια.
Αν αποφασίσεις να κάνεις οικογένεια, οι τάσεις δεν ευνοούν στο να αποκτήσεις πολλά παιδιά, ενώ παράλληλα θα ζεις σε περιβάλλον με λιγότερους συγκατοίκους σου και περισσότερο ηλικιωμένους από όσο σήμερα7.
Αν θελήσεις να βελτιώσεις το μέλλον των παιδιών σου, θα πρέπει να αποταμιεύεις συστηματικά σε προγράμματα που θα σου προσφέρει η αγορά8, τόσο για τις σπουδές τους όσο και για την υγεία τους, τουλάχιστον, καθώς η δημόσια υγεία και παιδεία θα συρρικνώνονται ποιοτικά και ποσοτικά.
Αφού επέλεξες να κατοικήσεις στην Αθήνα, να ξέρεις ότι ο αέρας που αναπνέεις έχει χαμηλή ποιότητα9 και δεν ανήκει στις καλύτερες πόλεις για να ζει κανείς10.
Οι συναλλαγές σου θα γίνονται με τεχνολογία CRM, ενώ δεν θα έχεις επιλογές άλλου τύπου αν δεν προσαρμόζεσαι· όμως βλέπω ότι θα τα πας καλά σ’ αυτό.
Όσα σου αναφέρω θα συμβαίνουν σε καθεστώς αβεβαιότητας και κινδύνου, με πολλές εναλλαγές στον εργασιακό σου βίο, με συχνότερες κρίσεις και υφέσεις στον οικονομικό περίγυρο και θα διαρκέσουν έως τα 72 σου χρόνια11. Τότε θα μπορείς να βγεις στη σύνταξη αποκτώντας ένα συρρικνωμένο εισόδημα (χαμηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης σε σχέση με σήμερα) που μετά βίας θα μπορείς να επιβιώνεις.
Βέβαια, θα έχεις μια επικουρική παροχή από το ΤΕΚΑ (Ν.4826/21 και ό,τι άλλο τον συμπληρώσει), που αφορά κεφαλαιοποιητικό σύστημα, του οποίου οι αποδόσεις εξαρτώνται επίσης από την αγορά και από τη δική σου επενδυτική επιλογή, που λίγο έως πολύ οφείλεις να γνωρίζεις από τώρα.
Επειδή η σύνταξη δε θα σου φτάνει και προκειμένου να αποκτήσεις επαρκές εισόδημα έως το τέλος της ζωής σου, μπορείς να καταβάλεις πρόσθετες εισφορές στα ΤΕΑ – Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (που είναι επίσης κεφαλαιοποιητικά προγράμματα και η απόδοσή τους εξαρτάται επίσης από την αγορά, χωρίς κρατική εγγύηση) ή σε άλλα ασφαλιστικά προϊόντα του ιδιωτικού τομέα. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει περαιτέρω αποταμίευση κατά τη διάρκεια της εργασιακής σου ζωής.
Όπως καταλαβαίνεις θα πρέπει να δουλεύεις πολύ χωρίς η αμοιβή σου να είναι ανταποδοτική τού κόπου σου και να είσαι σε εγρήγορση γνώσεων και δεξιοτήτων, επειδή η απώλεια της εργασιακής σου σχέσης μπορεί να σε καταστήσει φτωχό και να σε αποκλείσει κοινωνικά12.
Αυτά έλεγε το δικό σου χέρι και μοιάζει με των περισσοτέρων, που έχω διαβάσει, αλλά όχι με όλων. Έχω δει και χειρότερα, έχω δει και καλύτερα, και στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Διάβασα πολλά στις γραμμές του χεριού σου και φαίνεται ότι πρέπει συνεχώς να μαθαίνεις, όμως εγώ σε συμβουλεύω να ξεκλέβεις χρόνο για να σκέφτεσαι!
- Δεν πιστεύω στην χειρομαντεία αλλά είπα να μη σας προσβάλλω. Παρ’ όλα αυτά, με εντυπωσίασαν όλα όσα μαντέψατε. Ξέρετε πολλά για ένας απλός χειρομάντης!
- Νεαρέ, σπούδασα οικονομικός αναλυτής, αλλά δεν κατάφερα να δουλέψω στην ειδικότητά μου13. Εντούτοις, εάν κάτι δεν σου άρεσε από όσα άκουσες, μπορείς να το αλλάξεις, όμως αν το δοκιμάσεις σκέψου και τους άλλους σαν κι εσένα.
- Είπατε ότι μπορώ να τα αλλάξω; Να αλλάξω τις γραμμές του χεριού μου; Πώς γίνεται αυτό;
- Γίνεται! Γίνεται επειδή...
είσαι νέος και ήδη μπορείς να τείνεις, με εμπιστοσύνη, το χέρι σου!
Ενδεικτικές αναφορές
1. Η Ελλάδα καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας νέων (29,5%) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, (Eurostat, 01/08/2022).
2. Η μερική απασχόληση και η εκ περιτροπής εργασία ισοδυναμούσαν με το 52,9% στο σύνολο των προσλήψεων, (Σύστημα ΕΡΓΑΝH, Σεπτέμβριος 2021).
3. Όρος που αποδίδεται στον Αυστριακό οικονομολόγο Joseph Alois Schumpeter (1883-1950).
4. Η Ελλάδα είχε το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2020 στην Ε.Ε.μετά τη Βουλγαρία, (Eurostat 15/12/2021).
5. Σήμερα, λόγω πληθωρισμού το ελληνικό δημόσιο χρέος μειώνεται σε ποσοστό που κυμαίνεται στο 190% του ΑΕΠ, βλ. ΕΛΣΤΑΤ.
6. Τον Μάιο του 2022, η Ελλάδα βρισκόταν στην 5η θέση της Ευρωζώνης (Eurostat) με ρυθμό πληθωρισμού 12%, ενώ τον Αύγουστο του 2022 σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το ποσοστό μειώθηκε σε 11,6%.
7. Η Ελλάδα ήταν η δεύτερη πιο γερασμένη χώρα στην ΕΕ το 2017 (Eurostat, Μάιος 2018) και εκτιμάται το 2030 να είναι η πιο γερασμένη χώρα στην Ευρώπη (Έκθεση Euromonitor 2019).
8. Τραπεζικά και ασφαλιστικά προϊόντα.
9. Μέτρια η ποιότητα του αέρα στην Αθήνα ώστε να μην συγκαταλέγεται στις καθαρότερες πόλεις ως προς την ατμοσφαιρική ρύπανση (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - ΕΕΑ Ιούλιος 2022).
10. Βελτίωση για την Αθήνα με το να καταλαμβάνει την 73η θέση στην καλύτερη πόλη για να ζει κανείς, (Economist Ιούνιος 2022).
11. Τόσο το ΔΝΤ, στις εκθέσεις του για την Ελλάδα, όσο και ο ΟΟΣΑ (Pentions at a Glance) αλλά και η ΕΚΤ συνιστούν στο μέλλον έξοδο από την εργασία πάνω από τα 70 λόγω δημογραφικής γήρανσης.
12. Το 28,3% του πληθυσμού της Ελλάδας βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, (ΕΛΣΤΑΤ, Ιούλιος 27/07/2022). & Οι millennials, γεννημένοι από 1981 έως 1996, είναι η φτωχότερη γενιά. (Έρευνα National Bureau of Economic Research, δημοσίευση σε Daily Mail 31/8/22).
13. Η Ελλάδα ήταν τελευταία στην ΕΕ στην απορρόφηση πτυχιούχων, (TheKnowledgeAcademy.com, Δεκέμβριος, 2019).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου