"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΘΝΙΚΕΣ ΞΕΦΤΙΛΙΣΜΕΝΕΣ ΨΩΝΑΡΕΣ: Η πτώση των τιμητών

Του ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

 Είναι κανόνας πως όλοι οι αυτόκλητοι εισαγγελείς, οι τιμητές των πάντων, κάποια μέρα βιώνουν την πτώση τους. Και αυτή η πτώση είναι ηχηρή, γιατί όλοι τους είναι προβεβλημένα πρόσωπα με εκατομμύρια θαυμαστές και ακολούθους.

Αλήθεια, από πού αντλούν αυτό το δικαίωμα, με όχημα τη σάτιρα, να κρίνουν τους πάντες και τα πάντα, κουνώντας μάλιστα το δάχτυλό τους; 

Ποιος τους ανέβασε στην «εισαγγελική έδρα» και αυτοί καταδικάζουν και απαξιώνουν;

Είναι πολύ απλό. Οταν κάθε φορά που σατιρίζεις σε ακούν εκατομμύρια πολίτες και όταν κάθε φορά που εμφανίζεσαι στο «γυαλί» καθηλώνεις εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, τότε συνειδητοποιείς πόση δύναμη έχεις αποκτήσει. Είσαι αγωγός ψυχών. Ψυχαγωγείς. Διαμορφώνεις συνειδήσεις, διαμορφώνεις το κοινό σου.  

Αλλά αυτή η σχέση δεν είναι μονόδρομος. Δεν μπορείς να πας κόντρα στο κλίμα. Δεν μπορείς να διακινδυνεύσεις να χάσεις μέρος του κοινού σου.

Υπάρχει μια αλληλεπίδραση, που αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για να σφυρηλατηθεί η σχέση των δύο μερών. Από το σημείο αυτό μέχρι τον πειρασμό της ηθικολογίας η απόσταση είναι μικρή. Διότι όλοι αυτοί οι τιμητές είναι πρωτίστως ηθικολόγοι. Εχουν το υποδεκάμετρο της ηθικής και μετρούν συνειδήσεις και συμπεριφορές.

Επειδή αισθάνονται άτρωτοι εκεί ψηλά στον θρόνο τους, δεν τους περνάει από το μυαλό ότι μπορεί αυτά για τα οποία κατηγορούν τα θύματά τους, να συμβούν και στους ίδιους. Δεν αντιλαμβάνονται πως η ζωή είναι γεμάτη από απρόοπτα και εκπλήξεις, αν και έχουν μπροστά τους δεκάδες παραδείγματα συναδέλφων τους που γκρεμίστηκαν από την κορυφή εξαιτίας μιας κακιάς στιγμής τους. Δεν διδάσκονται από τα παθήματα των άλλων, γιατί νομίζουν ότι αυτοί δεν είναι σαν τους άλλους.

Αναμφίβολα η σάτιρα έχει την ηθική της διάσταση, η οποία όμως διαφέρει ουσιωδώς από την ηθικολογία. 

Αυτή έχει ως βασικό χαρακτηριστικό της την...

 

 υποκριτική καταγγελία. Ετσι, αυτός που σατιρίζει, διολισθαίνει και μετατρέπεται σε εισαγγελέα, διαστρέφοντας πλήρως το νόημα της σάτιρας.

Η ζωή έχει πολλές κακοτοπιές και μερικές φορές μία από αυτές αρκεί για να βυθίσει τους «επώνυμους», διά παντός, στην αφάνεια και στην ανάμνηση των «περασμένων μεγαλείων», κλείνοντας έτσι τον κύκλο τους.



Δεν υπάρχουν σχόλια: