Με γνήσιο στυλ "Δία", ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν είπε τίποτε δημοσίως όταν ξέσπασε η έκρηξη με το ζήτημα της AUKUS, αφήνοντας τους υπουργούς του και τους Ευρωπαίους εταίρους του να μιλήσουν, αφότου η Αυστραλία ακύρωσε συμφωνία για γαλλικά υποβρύχια αξίας 66 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το Παρίσι υπέρ μιας συμμαχίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού.
Ωστόσο, τώρα που ανοίγει ένα "κενό ισχύος" στην Ευρώπη, καθώς η Γερμανίδα Άνγκελα Μέρκελ αποχωρεί από τη σκηνή μετά από 16 χρόνια στο αξίωμα της επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης, ο Μακρόν ξαναβγήκε στην επιφάνεια για να ξυπνήσει πρόσωπα και καταστάσεις στις Βρυξέλλες και να δώσει τον τόνο μιας νέας εποχής - μάλλον πιο πολύ σαν "κακός μπάτσος" που έχασε την κλασική αυτοσυγκράτηση του "καλού μπάτσου".
Οι πρόσφατες γαλλικές "νίκες" περιλαμβάνουν μια νέα αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα, η οποία επισφραγίστηκε με την αγορά τριών γαλλικών πολεμικών πλοίων και μια υποβάθμιση - με πρωτοβουλία του Παρισιού - της ατζέντας διαπραγμάτευσης των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, τους επικεφαλής της AUKUS.
Το πρόβλημα, όπως αναφέρει το Bloomberg News, είναι ότι οι Γάλλοι έχουν προκαλέσει ενόχληση μεταξύ άλλων αξιωματούχων και διπλωματών στην ΕΕ, οι οποίοι πιστεύουν ότι το μπλοκ παρασύρεται σε μια πορεία - υπό την ηγεσία του Μακρόν - η οποία κινδυνεύει να αποξενώσει την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Με τη Γαλλία να ετοιμάζεται να αναλάβει την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, η οποία θα συμπέσει με τη μάχη του ίδιου του Μακρόν για επανεκλογή στο ύπατο αξίωμα της χώρας του, ήρθε η ώρα για μια διαφορετική προσέγγιση.
Σε τελική ανάλυση, το "μήνυμα" Μακρόν είναι σωστό: η Ευρώπη θα πάψει να έχει σημασία και ειδικό βάρος εάν παραμείνει τίποτε περισσότερο από ένα μπλοκ εμπορικών συναλλαγών "ήπιων" δυνάμεων το οποίο θα παγιδευτεί σε διασταυρούμενα πυρά μιας μάχης υπερδυνάμεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Οι χτυπητές αδυναμίες του 27μελούς μπλοκ είναι δύσκολο να χαθούν από τα μάτια των ανταγωνιστών του αυτή τη στιγμή, καθώς οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία μειώνονται και οι μετανάστες αφήνονται να πεθάνουν στα σύνορα με τη Λευκορωσία. Η Γαλλία ήταν αρκετά πρόθυμη να δείξει μερικώς τα δόντια της εναντίον της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και η νέα της συμφωνία με την Ελλάδα είναι ένα συμβολικό δείγμα του ποιο πρέπει να είναι το πνεύμα της ευρωπαϊκής άμυνας: βοήθεια προς άλλα μέλη.
Ωστόσο ο τόνος και η αξιοπιστία του "αγγελιοφόρου" αποτελεί το "φρένο" σε αυτό το σημείο.
Η Ελλάδα αισθάνεται υποστήριξη από τη Γαλλία. Τα κράτη της Βαλτικής που βρίσκονται κοντά στη Ρωσία δεν νιώθουν το ίδιο. Όταν ο Μακρόν λέει ότι η Ευρώπη πρέπει "να σταματήσει να είναι αφελής", υπενθυμίζει την άποψή του για ένα ΝΑΤΟ το οποίο έχει καταστεί "εγκεφαλικά νεκρό" - παρά τις διαβεβαιώσεις του για το αντίθετο.
Υπάρχει επίσης μια μετατόπιση της πολιτικής δυναμικής εντός της ΕΕ μετά το Brexit, με νέα μπλοκ να επιθυμούν να περιορίσουν τις φιλοδοξίες του Παρισιού και του Βερολίνου. Τα σχέδια του Μακρόν για ενιαίο προϋπολογισμό της ευρωζώνης αποδυναμώθηκαν μετά από αντίσταση ενός συνασπισμού χωρών υπό την ηγεσία της Ολλανδίας.
Η ώθηση για την τόνωση της οικονομίας έναντι της κρίσης της Covid-19 έφερε το ξέσπασμα παρόμοιων ενδοευρωπαϊκών μαχών. Η φωνή του Μακρόν είχε μεγαλύτερο βάρος το 2017, με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο και τη Γαλλία να εισέρχεται τότε σε μια φάση αναμόρφωσης.
Έχει έρθει η ώρα το Παρίσι να κοιτάξει πέρα από το Βερολίνο. Ακόμη και αν τα "μιτερανικά" ιδεώδη του Μακρόν σημαίνουν ότι η γαλλο-γερμανική σχέση θα είναι πάντα κομβικής σημασίας, η κυβέρνησή του δεν έχει επενδύσει αρκετή ενέργεια στην καλλιέργεια άλλων συνεργασιών.
Η υποστήριξη της Μέρκελ ήταν προφανώς καθοριστική για να διαβεί η ΕΕ τον "Ρουβίκωνα" του κοινού δανεισμού μετά την κρίση του Covid, ωστόσο είναι αμφίβολο εάν ο διάδοχός της θα είναι πλήρως ευθυγραμμισμένος με τη Γαλλία, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Οι ad-hoc συνασπισμοί θα είναι το κλειδί για την επίτευξη προόδου σε τομείς όπου η ενότητα σε 27 χώρες φαίνεται πολύ περίπλοκο να επιτευχθεί. Η συμφωνία με την Ελλάδα, η οποία "φιλοτεχνήθηκε" πριν καν τη δημοσίευση του στρατηγικού οδικού χάρτη της ΕΕ για την Άμυνα, θα μπορούσε να διευρυνθεί ή να επαναληφθεί με άλλους εταίρους.
Ο Pierre Morcos, επισκέπτης συνεργάτης στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, αναφέρει ότι υπάρχουν ήδη παραδείγματα: η Εσθονία, η Τσεχία και η Σουηδία έχουν συμβάλει στη στήριξη των επιχειρήσεων καταστολής της τζιχαντιστικής ανταρσίας υπό την ηγεσία της Γαλλίας στο Σαχέλ, ενώ γαλλικά, δανικά και ολλανδικά πολεμικά πλοία έχουν συνεργαστεί στην προστασία της θαλάσσιας ασφάλειας στα Στενά του Ορμούζ.
Βαθύτεροι δεσμοί θα μπορούσαν ενδεχομένως να σφυρηλατηθούν στη Μεσόγειο, όπου ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι ηγείται μιας τάσης για φιλόδοξα σχέδια δαπανών μετά τον Covid και πιο διευρυμένη αμυντική συνεργασία ή με την Ολλανδία, τη μόνη χώρα της ΕΕ, πλην της Γαλλίας και της Γερμανίας, η οποία έχει δική της αυτόνομη στρατηγική για την περιφέρεια Ινδικού - Ειρηνικού.
Εάν, δε, η Γαλλία μπορεί να δείξει ότι το μήνυμά της εισακούγεται στη γειτονιά της, μπορεί επίσης να συναντήσει καλύτερη υποδοχή από την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να έχουν να κάνουν με μια πιο αυτάρκη ΕΕ, ενώ το ίδιο ισχύει και για το Ηνωμένο Βασίλειο, δεδομένων των εκτεταμένων διμερών συνθηκών με τη Γαλλία στα πεδία της άμυνας και της ασφάλειας.
Η Δύση χρειάζεται ...
μια ευημερούσα και ασφαλή Ευρώπη, η οποία να δαπανά χρήματα για να ορίζει τη μοίρα της σε ζητήματα όπως η Άμυνα.
Δεν βρίσκεται ακόμη σε αυτό το σημείο και το όραμα του Μακρόν για την ΕΕ θα συναντήσει δυσκολίες να βρει ακροατές ακόμη και στο εσωτερικό της Γαλλίας, αν κρίνει κανείς από μια προεκλογική εκστρατεία όπου προτείνεται - μεταξύ αλλων - η αποχώρηση της χώρας από τις Συνθήκες της ΕΕ και η καλλιέργεια θερμών σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα.
Ο Μακρόν έχει χαρακτηριστεί "ο τελευταίος πρόεδρος της Ευρώπης" - οι επόμενοι έξι μήνες ενδεχομένως να δείξουν εάν αυτό θα αποδειχθεί αληθινό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου