Ημασταν ατίθασοι μαλλιάδες και ροκάδες. Με δύο συμμαθητές μου είχα πάει στη συναυλία των Στόουνς στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας το 1967. Δευτέρα βράδυ, υποτίθεται ότι διαβάζαμε ο ένας στο σπίτι του άλλου. Ωσπου ο Τζάγκερ, τραγουδώντας το Lady Jane, αν θυμάμαι καλά, είχε την έμπνευση να μοιράσει κάτι κόκκινα λουλούδια στο κοινό. Η αστυνομία θεώρησε τη χειρονομία επαναστατική, παρενέβη και όλα τέλειωσαν μ’ ένα τρεχαλητό. Την Παρασκευή ξύπνησα με τα εμβατήρια της χούντας στο ραδιόφωνο. Ηταν η τελευταία ημέρα πριν τις πασχαλινές διακοπές. Πώς να μη γίνεις αριστερός;
Στην πρώιμη εφηβεία μου η μαλλούρα μου, που προσπαθούσα να την συμμαζέψω στο σχολείο, με μπριγιαντίνη, και την απελευθέρωνα στα πάρτι του σαββατόβραδου, ο Τζάγκερ, μπερδευόταν αρμονικά με τα πρώτα διαβάσματα, γενιά του τριάντα, Καζαντζάκης, Σεφέρης, Καβάφης, και κάτι βιβλία του Λένιν και του Μαρξ που κυκλοφορούσαν σαν σκληρά ναρκωτικά.
Ολα ένα νεφέλωμα. Δεν σε ένοιαζε τι έλεγαν. Σε ένοιαζε ότι κάτι ήθελαν να σου πουν, κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που ζούσες γύρω σου.
Εκ των υστέρων όλ’ αυτά δεν έχουν σημασία. Σημασία έχει το υποδόριο αίσθημα που δούλευε στο ασυνείδητό μας. Ο ατίθασος μαλλιάς του καιρού εκείνου που σήμερα τον αντιμετωπίζω χωρίς καμία νοσταλγία, κουβαλούσε μέσα του ένα βάρος. Κι αυτό το βάρος τον βοήθησε να ξεδιαλύνει το νεφέλωμα της νιότης του. Ηταν ένα βάρος που μου το είχε περάσει η οικογένειά μου, αλλά και ορισμένοι δάσκαλοί μου στο σχολείο. Το βάρος μιας αξίας που υπερβαίνει τις δυνάμεις σου. Οποιος κι αν ήμουν, ό,τι κι αν ήμουν, μεγάλωσα με την ιδέα ότι υπάρχουν αξίες που με ξεπερνούν. Κι αν θέλω να τις κάνω δικές μου οφείλω να ξεπεράσω τις δικές μου δυνάμεις.
Διαβάζαμε Σεφέρη. Μας άγγιζε αλλά δεν τον καταλαβαίναμε. Αν όμως δεν τον καταλαβαίναμε το πρόβλημα ήταν δικό μας. Δεν ήταν του Σεφέρη. Μάθαμε τον κόσμο μέσα από το δέος και τον σεβασμό που μας προκαλούσαν οι αξίες του. Μάθαμε να σεβόμαστε τη δημιουργία, τον στοχασμό. Για μας η δυσκολία κατανόησης του Σεφέρη, ή όποιου Σεφέρη, ήταν ένα εμπόδιο στον δρόμο της απελευθέρωσης από τις δουλείες της ζωής μας.
Εχω μιλήσει πολλές φορές για την αναγκαιότητα των κλασικών σπουδών στο γυμνάσιο και το λύκειο. Ακόμη χειρότερα, για τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών κειμένων στο πρωτότυπο. Η μετανεωτερική νεύρωση και ο αριστερός κομφορμισμός την έχουν ταυτίσει με τους εκάστοτε γλωσσαμύντορες. Αχρηστος χρόνος η διδασκαλία τους. Απέναντι σε ποιον χρήσιμο χρόνο άραγε;
Δεν βλέπουν, ή παραβλέπουν, τον πυρήνα.
Μου χρειάστηκαν χρόνια για να αντιληφθώ ότι τον σεβασμό και το δέος απέναντι στη δημιουργία και τους δημιουργούς τα χρωστούσα κυρίως σε όσους δασκάλους πάλευαν να με μυήσουν στα μυστικά της κλασικής αρχαιότητας. Στα μυστικά του κλασικού κόσμου.
Τι σημαίνουν όλ’ αυτά;
Σημαίνουν, πολύ απλά, ότι...
στη σκέψη σου οικοδομείται μια ιεραρχία που σου δίνει τη δυνατότητα να κρίνεις τις απόψεις σου. Οπως λέει ο Μονταίνιος αν συναντούσε έναν Σωκράτη στους καιρούς του θα δυσκολευόταν να τον αναγνωρίσει. Γι’ αυτό και μας χρειάζεται να ξέρουμε τον Σωκράτη του Πλάτωνα ή του Ξενοφώντα.
Είναι το ζητούμενο. Ποιες είναι οι αξίες οι οποίες θα μας επιτρέψουν να αποτιμήσουμε τις απόψεις μας;
Γιατί το ξέρουμε. Ο κόσμος μας παράγει περισσότερες απόψεις από όσες μπορούν να χωρέσουν οι αξίες του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου