"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: To Ρολόι της Αποκάλυψης: H ιστορία και η σημασία του και ο λόγος που φέτος η ώρα δείχνει πιο κοντά στο τέλος του δυτικού πολιτισμού («Είναι δυόμισι λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, ο χρόνος περνά, ο παγκόσμιος κίνδυνος συνεχώς μεγαλώνει» - Τι σημαίνει αυτό και τι άλλαξε φέτος;)


Από το LIFO TEAM


Πριν από λιγες μέρες η είδηση πως οι δείκτες του ρολογιού της Αποκάλυψης μετακινήθηκαν κατά 30 δευτερόλεπτα πιο μπροστά μεταδόθηκε διεθνώς. Η ώρα στο ρολόι που συμβολίζει πόσο επικείμενη είναι η καταστροφή του πλανήτη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα κάθε φορά που ανακοινώνεται στις αρχές του έτους. Φέτος η είδηση είχε όμως τη σημείωση πως αυτή ήταν η πρώτη φορά από το 2015 που το διάσημο ρολόι προχώρησε πιο κοντά στα μεσάνυχτα και ο φορέας που είναι αρμόδιος για τις αλλαγές είπε πως η πιθανότητα για παγκόσμια καταστροφή είναι πολύ υψηλή και πως οι ενέργειες που απαιτούνται για τη μείωση των κινδύνων θα πρέπει να ληφθούν πολύ σύντομα. 


Η φετινή αλλαγή πρέπει κανονικά να αποτελεί μια επείγουσα προειδοποίηση προς τους ηγέτες του κόσμου. Αυτό το εικονικό ρολόι που δείχνει πόσο κοντά βρίσκεται η ανθρωπότητα στην καταστροφή έχει μεν συμβολική σημασία, αλλά είναι και ένας δείκτης της κατάστασης που αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει η Υφήλιος. Η ιδέα του «Doomsday Clock» επινοήθηκε από τους επιστήμονες του «Bulletin of Atomic Scientists», ενός φορέα με μέλη ηγέτες της επιστήμης, φορείς χάραξης πολιτικής καθώς και ειδικούς σχετικά με θέματα πυρηνικών όπλων, ζητήματα αφοπλισμού, την αλλαγή στο ενεργειακό τοπίο, την κλιματική αλλαγή και τις αναδυόμενες τεχνολογίες. 




Ο φορέας ιδρύθηκε το 1945 από επιστήμονες του «Μanhattan Project» οι οποίο αποφάσισαν πως δεν θα μπορούσαν να παραμένουν παρατηρητές απέναντι στις συνέπειες όσων θεμάτων παρακολουθούσαν. Όταν το 1947 η εργασία τους αναβαθμίστηκε από εσωτερική έκθεση μεταξύ επιστημόνων σε ένα επίσημο περιοδικό, το ρολόι εμφανίστηκε στο εξώφυλλο. Οι ιδρυτές του περιοδικού, δήλωσαν πως το ρολόι συμβόλιζε τον χαρακτήρα επείγοντος που προσλάμβανε η απειλή των πυρηνικών κινδύνων και πως η ομάδα τους και η ευρύτερη επιστημονική κοινότητα προσπαθούσαν να μεταφέρουν την ανησυχία τους στο κοινό και τους πολιτικούς ηγέτες σε όλο τον κόσμο.  

Το ρολόι ορίστηκε αρχικά να δείχνει επτά λεπτά πριν τα μεσάνυχτα. 


Δύο χρόνια αργότερα, με την είδηση των πυρηνικών δοκιμών από την ΕΣΣΔ, η ώρα αλλάζει για πρώτη φορά και δείχνει 23:57, τρία μόλις λεπτά πριν τα μεσάνυχτα


Το 1953, οι ΗΠΑ διεξάγουν για πρώτη φορά δοκιμή με βόμβα υδρογόνου, ένα όπλο πολύ πιο ισχυρό από τις βόμβες σχάσης που είχαν καταστρέψει τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Η ΕΣΣΔ ακολούθησε λίγους μήνες αργότερα και το ρολόι προχωρά δείχνοντας πλέον 23:58 με την προειδοποίηση να αναφέρει πως υπήρχε μια πραγματική πιθανότητα για τα μεσάνυχτα του δυτικού πολιτισμού.  


Στη συνέχεια, υπήρξε μια περίοδος με μέτρια πρόοδο. Σταδιακά έγινε φανερό ότι τα νέα όπλα ήταν τόσο ισχυρά που μόνο ένας διαταραγμένος ηγέτης θα μπορούσε να εξετάσει τη χρήση τους απέναντι σε έναν εχθρό με παρόμοιο οπλισμό.  


Το 1963, ΗΠΑ και Ρωσία έχουν πλέον κάνει δοκιμές όλο και πιο θανατηφόρων όπλων και υπογράφουν τη Συνθήκη Μερικής Απαγόρευσης των Πυρηνικών δοκιμών, την πρώτη διεθνή σύμβαση στην προσπάθεια για πυρηνικό αφοπλισμό που απαγορεύει τις ατμοσφαιρικές δοκιμές. Το ρολόι επιστρέφει στα δώδεκα λεπτά πριν τα μεσάνυχτα. Όμως η περίοδος αυτή ήταν μια κάλπικη αυγή καθώς οι δύο υπερδυνάμεις απλά μετατόπισαν τις δοκιμές τους για νέα όπλα σε υπόγειες εγκαταστάσεις, ενώ άλλες χώρες όπως η Βρετανία, η Γαλλία και η Κίνα ανέπτυξαν τα δικά τους πυρηνικά οπλοστάσια. . Το ρολόι μετακινήθηκε σταδιακά όλο και πιο κοντά στα μεσάνυχτα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν έφτασε να δείχνει 11:57. 


Στη συνέχεια, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανέλαβε την ηγεσία της ΕΣΣΔ και άρχισε μια σειρά διαπραγματεύσεων για την άμβλυνση των εντάσεων και την απομάκρυνση από τον κίνδυνο της πυρηνικής απειλής. Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, σηματοδότησε ουσιαστικά το τέλος του λεγόμενου Ψυχρού Πολέμου. Η επακόλουθη κατάρρευση της ΕΣΣΔ οδήγησε σε μεγάλες μειώσεις των πυρηνικών οπλοστασίων, και από το 1991 το ρολόι είχε μετακινηθεί πίσω δείχνοντας 23:43. Για άλλη μια φορά, υπήρξε αισιοδοξία για μια εποχή ειρήνης και ένα τέλος στην απειλή των πυρηνικών όπλων, όμως το πολιτικό σύστημα στις ΗΠΑ κατέστησε σχεδόν αδύνατο να περιοριστεί η παραγωγή όπλων. Η Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσής τους τέθηκε σε ισχύ στις 5 Μαρτίου 1970. Όμως οι χώρες δεν εφαρμόζουν την υπόσχεσή τους να αφοπλιστούν και έτσι αναπόφευκτα και άλλα έθνη αποφάσισαν ότι θα ήταν πιο ασφαλή αν είχαν πυρηνικά όπλα: Ινδία, Πακιστάν και Ισραήλ.  


Το ρολόι κινείται προς τα εμπρός και πάλι από έτος σε έτος, φθάνοντας το 2002 να δείχνει μόλις επτά λεπτά πριν τα μεσάνυχτα.  


Από τότε, οι διαχειριστές του «Doomsday Clock» έχουν προσθέσει νέες απειλές στον αρχικό φόβο του πυρηνικού πολέμου. Το 2007 ανέφεραν πως η «αλλαγή του κλίματος αποτελεί επίσης μια τρομερή πρόκληση για την ανθρωπότητα» και το ρολόι προχώρησε στις 23:55. 


 Πιο πρόσφατες ετήσιες εκθέσεις έχουν προειδοποιήσει ότι οι διεθνείς ηγέτες παραλείπουν να εκτελέσουν το πιο σημαντικό καθήκον τους - την εξασφάλιση και διατήρηση της υγείας και της επιβίωσης του ανθρώπινου πολιτισμού. Η αλλαγή γίνεται δεκτή γιατί ακόμη και αν δεν υπήρχαν πυρηνικά όπλα η κλιματική αλλαγή και η επιτάχυνση της απώλειας της βιοποικιλότητας είναι σοβαρές απειλές. Η ζημιά στα οικοσυστήματα είναι ήδη μεγάλη, η κλιματική αλλαγή προκαλεί απώλεια ζωής και περιουσίας ενώ επηρεάζει τα φυσικά συστήματα. 


Την ίδια στιγμή, τα έθνη με πυρηνικά όπλα εξακολουθούν να διεξάγουν δοκιμές νέων, πιο εξελιγμένων οπλικών συστημάτων. Ο αριθμός των όπλων αυτή τη στιγμή στον πλανήτη είναι αρκετός ώστε να αφανίσει εντελώς τον πολιτισμό όχι μία, αλλά αρκετές φορές


Όπως αναφέρει η έκθεση του 2017: 


«Είναι δυόμισι λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, ο χρόνος περνά, ο παγκόσμιος κίνδυνος συνεχώς μεγαλώνει. Αν οι σοφοί ηγέτες δεν δράσουν άμεσα, οδηγώντας την ανθρωπότητα μακριά από το χείλος του γκρεμού, οι σοφοί πολίτες πρέπει να κάνουν το βήμα προς τα εμπρός και να ανοίξουν το δρόμο».


Επιβαρύνοντας την κατάσταση, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τώρα έναν πρόεδρο ο οποίος έχει υποσχεθεί να εμποδίσει την πρόοδο στα δύο αυτά μέτωπα. Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει παρθεί η απόφαση για τέτοια μετακίνηση λόγω των δηλώσεων ενός μόνο ηγέτη.  


Στην ειδική αιτιολογική έκθεση που συντάχθηκε για την εφημερίδα New York Times, οι επιστήμονες αναφέρουν πως η φετινή χρονιά σηματοδοτεί την πρώτη φορά που το ρολόι αλλάζει ώρα σε μεγάλο βαθμό λόγω των δηλώσεων που προέρχονται από ένα μόνο πρόσωπο. «Αλλά όταν το πρόσωπο αυτό είναι ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, τα λόγια του έχουν ειδική σημασία», αναφέρουν.  


Απόσπασμα της έκθεσης: «Το 2016, το παγκόσμια τοπίο της ασφάλειας έγινε πιο σκοτεινό καθώς η διεθνής κοινότητα απέτυχε να μάθει πως να αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά τις απειλές της ανθρωπότητας: τα πυρηνικά όπλα και την κλιματική αλλαγή. Επιβαρύνοντας την κατάσταση, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τώρα έναν πρόεδρο ο οποίος έχει υποσχεθεί να εμποδίσει την πρόοδο στα δύο αυτά μέτωπα. Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει παρθεί η απόφαση για τέτοια μετακίνηση λόγω των δηλώσεων ενός μόνο ηγέτη. Αλλά όταν το πρόσωπο αυτό είναι ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, τα λόγια του σημασία. Οι δηλώσεις και οι ενέργειες του Τραμπ υπήρξαν ανησυχητικές. Έχει κάνει απερίσκεπτα σχόλια σχετικά με την επέκταση ακόμη και την ανάπτυξη του αμερικανικού πυρηνικού οπλοστασίου. Έχει εκφράσει τη δυσπιστία στην επιστημονική συναίνεση σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, δείχνει να απορρίπτει οποιαδήποτε συμβουλή εμπειρογνωμόνων και θέτει υπό αμφισβήτηση την κλιματική αλλαγή».

Δεν υπάρχουν σχόλια: