ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ο ποπ πρόεδρος και οι πατερούληδες της Κουμουνδούρου

Του ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ

Η φράση «το πιο συμπαγές και σταλινικό μπλοκ είναι το μνημονιακό μιντιακό που εκφράζεται κατά κύριο λόγο το βράδυ από το Mega και το πρωί από "ΤΑ ΝΕΑ"», που αποδίδεται στον Αλέξη Τσίπρα, ακόμα κι αν ειπώθηκε έτσι δεν σημαίνει τίποτα, δεν είναι παρά βερμπαλισμός. 

Τι μπορεί, στην πραγματικότητα, να σημαίνει η κατηγορία ότι «ΤΑ ΝΕΑ» είναι σταλινικά; 

Πώς θα μπορούσε μια εφημερίδα, ένα κανάλι, ένας οργανισμός ενημέρωσης να έχει σχέση με ένα σύστημα κεντρικής εξουσίας που στηρίχθηκε στη χειραγώγηση και στον συστηματικό διωγμό των αντιπάλων, στην ιδεολογική και στην πολιτική καταστολή, στους μηχανισμούς άσκησης εξουσίας, στα στρατόπεδα εξορίας, απομόνωσης ή εξόντωσης αντιφρονούντων;
Βεβαίως η εφημερίδα έχει απόψεις, πολιτική θέση και καθημερινές παρεμβάσεις, με τις οποίες συχνά, αλλά όχι πάντα, αποδοκιμάζονται βασικές επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ που σχετίζονται με την έξοδο από την κρίση. Δεν είναι ευνόητο; 

 Πώς θα μπορούσε μια εφημερίδα όπως «ΤΑ ΝΕΑ», με σαφές ιδεολογικό προφίλ, να μην ασκεί κριτική σε ένα κόμμα οι θέσεις του οποίου κινούνται μεταξύ εθνικολαϊκισμού και μιας νεφελώδους ευρωπαϊκότητας;  

Δεν είναι χαρακτηριστικά της δημοκρατίας η κριτική, ο λόγος και ο αντίλογος, η αντιπαράθεση;  

Και ποια είναι η δουλειά των μέσων ενημέρωσης απέναντι στα πολιτικά κόμματα στις δημοκρατίες; Δεν είναι να επιβραβεύουν ή να επικρίνουν πολιτικές και πολιτικούς;  

Καλά, με περισσότερη ή μεγαλύτερη επιτυχία, με πάθη, με λάθη, με επιτυχίες και με αποτυχίες, με αστοχίες ακόμα, ανέκαθεν αυτόν τον ρόλο έπαιζαν παντού στον κόσμο οι εφημερίδες. Για ό,τι δημοσιεύουν, προφανώς δεν είναι στο απυρόβλητο. Κρίνονται - και οι εφημερίδες και οι δημοσιογράφοι τους. Από τους πολίτες, ακόμη και από τα κόμματα. Αλλά έως εκεί. Κρίνονται, δεν ανάγονται στον υπ' αριθμόν 1 εχθρό.
Το θέμα με τον κ. Τσίπρα δεν είναι κάποιοι φοβεροί και τρομεροί εχθροί του. Είναι οι πολιτικές (μη) θέσεις του, οι αντιφάσεις του, η αδυναμία του να προσδιορίσει με σαφήνεια (και αριθμούς) μια ενδεχόμενη κυβερνητική πολιτική του. Η ιδεολογικοποίηση των πάντων για να δικαιολογηθεί μια πολιτική αποϊδεολογικοποιημένη, που την υποκινούν οι συνεχείς αντιφάσεις της.
Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς: δεν μπορεί ένα ποπ είδωλο, όπως πρωτίστως ξεχώρισε ο Αλέξης Τσίπρας, να ασκήσει πολιτική; 

Προφανώς. Και επ' αυτού ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταφέρει πολλά: διέπρεψε ως συνδικαλιστής του μαθητικού, εκτόπισε τον ευρωπαϊστή Μιχάλη Παπαγιαννάκη στη διεκδίκηση του αυτοδιοικητικού ρόλου, έπεισε τον Αλέκο Αλαβάνο ότι θα είναι ο στενότερος συνεργάτης του ώσπου τελικά να τον υπερσκελίσει, συνέβαλε στη μετάλλαξη του άλλοτε ανανεωτικού κόμματος της Αριστεράς σε ριζοσπαστικό, υιοθέτησε και ενσωμάτωσε στο κόμμα ετερόκλητα κινήματα και, μετά την κρίση, επιδίωξε και σε έναν μεγάλο βαθμό υποκατέστησε το ΠΑΣΟΚ στον ρόλο του λαϊκού πολυσυλλεκτικού κόμματος.
Πώς τα κατάφερε όλα αυτά; 

 Ισχύει, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί, ότι από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας πολιτεύεται ως σταλινικός; 

Οποιος το ισχυριζόταν θα ήταν στρεψόδικος.
Υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις σχετικά με την ιδεολογία του Αλέξη Τσίπρα. Λένε, ας πούμε, ότι έχει υποστηρίξει τον Μάο, κατά συνέπεια τον αυταρχισμό και τα εγκλήματα της «πολιτιστικής επανάστασης». Στη συνέντευξη που έδωσε στους Schooligans για «ΤΑ ΝΕΑ», το 2008, ερωτήθηκε και για την πεποίθησή του αυτή.
«Παιδιά, εγώ δεν είπα ότι θαυμάζω τον Μάο», απάντησε. «Είπα ότι η σκέψη του Μάο - όχι ο Μάο ως προσωπικότητα, όχι ο Μάο ως διοίκηση, όχι ο Μάο ως καθεστώς αλλά η σκέψη του Μάο - σε πολλά σημεία της αξίζει». Στη συνέχεια, φιλοτέχνησε έναν Μάο α λα καρτ, βολικό των απόψεών του εκείνης της εποχής: «Ας πούμε, η σκέψη πίσω από την Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο είναι ότι πρέπει συνεχώς να αμφισβητούμε τις δομές και τη νομενκλατούρα, ακόμα και όταν είμαστε μέσα στην "επαναστατική" διαδικασία», συνεχίζει. Κι όταν του επισημαίνουν, στη συνέχεια, ότι ο Μάο ήταν αυταρχικός, τον δικαιολογεί λέγοντας πως «ο Μάο εκτιμούσε ότι αυτό που κάνει είναι ένα βήμα προς τη σοσιαλιστική κοινωνία. Και πίστευε ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Αλλά ο σκοπός του, η πρόθεσή του ήταν καλή». 

Οι καλές προθέσεις του στρώθηκαν με 38 εκατομμύρια νεκρούς, περισσότερους κι από τους νεκρούς που άφησε ο Χίτλερ, του λένε οι συνομιλητές του. Για να απαντήσει: 

«Ε, τώρα δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τον Χίτλερ με τον Μάο! Μπορεί τα κομμουνιστικά καθεστώτα να είχαν αυτό το τεράστιο έλλειμμα ελευθερίας, αλλά τουλάχιστον είχαν στο κέντρο της σκέψης τους τον άνθρωπο».
Μπράβο που είχαν στο κέντρο της σκέψης τους τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι που μετράει, γι' αυτό ο Αλέξης Τσίπρας εκτιμά, όπως λέει, και τον Λένιν και τον Τσε, ακόμα και τον Ρούζβελτ! Βεβαίως, προσθέτει, «ξέρουμε τι ήταν ο Ρούζβελτ και τι σφαγές έκανε...». Μάλιστα. Ο άνθρωπος του New Deal και της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης αποκαλείται από τον Αλέξη Τσίπρα σφαγέας. Σαιξπηρική Τρικυμία σε ποπ αποχρώσεις.
Αν, ωστόσο, η σκέψη του Αλέξη Τσίπρα είναι «flower power», αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απαλλαγμένος από νεοσταλινικές επιδράσεις. Ακόμη κι αν ο ίδιος δεν το καταλαβαίνει, φροντίζουν γι' αυτές διάφορες νεοσταλινικές ύαινες που περιβάλλουν τον αρχηγό, οχυρωμένες πίσω του για την κατάκτηση της εξουσίας.
Οι ύαινες αυτές υπαγορεύουν ορισμένες από τις κεντρικές επιλογές, που λαμβάνουν τη διάσταση καμπάνιας.
- Τη δαιμονοποίηση των μίντια που ασκούν κριτική στις θέσεις και στις πολιτικές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

- Τον εκφοβισμό, ως κόμμα, μέσων ενημέρωσης, δημοσιογράφων, ακόμη και γελοιογράφων που τους θεωρούν απέναντί τους. Ποτέ άλλοτε τα κριτικά επιχειρήματα δεν αφορίστηκαν ως διαπλοκή, ποτέ άλλοτε ο φανατισμός δεν υποκατέστησε τον διάλογο.

- Την καλλιέργεια διχαστικού κλίματος μιας κοινωνίας, της οποίας οι αποχρώσεις της καταργούνται για να χωριστούν οι πολιτικές δυνάμεις σε «μνημονιακές» και «αντιμνημονιακές», προκειμένου να εξυπηρετηθεί το εμφυλιακό σχήμα: «ή εμείς ή αυτοί».

- Την έμμεση απειλή ενός ρεβανσισμού απέναντι στους «μνημονιακούς» εκτελεστές «συμβολαίων» με την τρόικα και με τους «μερκελιστές» ξενόδουλους οπαδούς της «εξάρτησης» - ταυτόχρονα με την απειλητική υπόσχεση κατάργησης όποιων μεταρρυθμίσεων επετεύχθησαν ή δρομολογούνται και θα μπορούσαν να κάνουν το κράτος ανταγωνιστικό.

- Ολα αυτά, προφανώς, από συνισταμένες πρώην συνιστωσών που κρύβονται πίσω από τα ευφυολογήματα του αρχηγού, τον οποίο λατρεύουν, έστω ως το αναγκαίο σήμα μέσω του οποίου θα φτάσουν στην εξουσία.

Αλλά αν η εξουσία στις δημοκρατίες είναι ο θεμιτός σκοπός, αυτό δεν σημαίνει ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.