"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Προπαγάνδα των ελίτ;


Είναι ένα βιβλίο γεµάτο µε υπερβολές. Υποστηρίζει, για παράδειγµα, ότι οι πολίτες δεν είναι πιο ελεύθεροι από τα µαζικά εκτρεφόµενα κοτόπουλα. Και ότι η δηµοσιογραφία είναι απλώς η προπαγάνδα των ελίτ. Αναδεικνύει όµως, παρά ταύτα, ένα υπαρκτό πρόβληµα.

Ο Νταν Χιντ είναι µαθητής του Τσόµσκι. Και πιστεύει, όπως εκείνος, ότι η δηµοσιογραφία είναι τελειωµένη.  

Πρώτον, επειδή τα µέσα ενηµέρωσης αποκρύπτουν πληροφορίες από το κοινό. 

Δεύτερον, επειδή λειτουργούν ως προπαγανδιστές των καπιταλιστικών (και ιµπεριαλιστικών) κρατών. Ολα είναι λάθος. Η συγκέντρωση, η επεξεργασία και η µετάδοση των ειδήσεων.

Οι υποθέσεις που κάνουν οι δηµοσιογράφοι για το κοινό τους. Η επιλογή των θεµάτων µε τα οποία θεωρούν σκόπιµο να ασχοληθούν. Και, πάνω απ όλα, η υποταγή τους στα αφεντικά. Η κατάσταση αυτή δεν διορθώνεται. 

Δεν πρόκειται εδώ για το αν ο Σαντάµ έχει ή όχι όπλα µαζικής καταστροφής. Ούτε για το αν µπορούσε να προβλεφθεί η οικονοµική κρίση.

Η αρρώστια δεν γιατρεύεται µε λίγο µεγαλύτερη προσπάθεια. Χρειάζεται άλλη θεραπεία.

Και η θεραπεία αυτή, γράφει ο Χιντ στο βιβλίο του «Η Επιστροφή του Κοινού» (Εκδ. Verso), είναι η υπαγωγή των δηµοσιογράφων σ έναν ιδιοκτήτη που δεν θα είναι ούτε µεγιστάνας ούτε εταιρεία ούτε το κράτος. Θα είναι το κοινό. 

Η πρόταση του συγγραφέα είναι να δηµιουργηθεί στη Βρετανία ένα Ταµείο ύψους 80 εκατοµµυρίων λιρών (ή 94 εκατοµµυρίων ευρώ) ετησίως, όπου θα απασχολούνται 3.000 δηµοσιογράφοι. Το κοινό θα συζητά και θα ψηφίζει τα θέµατα που επιθυµεί να ερευνηθούν. Οι δηµοσιογράφοι, οργανωµένοι σε οµάδες, θα πραγµατοποιούν τις σχετικές έρευνες. Και το ΒΒC ή τα άλλα ανεξάρτητα µέσα θα αγοράζουν τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν.

Ακούγεται ασφαλώς ουτοπικό.

Ουτοπική είναι και η ιδέα του αµερικανού φιλοσόφου του 17ου αιώνα Τζέιµς Χάρινγκτον, από την οποία εκκινεί ο Χιντ: ότι στην ιδανική δηµοκρατία όλοι πρέπει να έχουν το ίδιο µερίδιο γης, ώστε να εξασφαλίζεται η πραγµατική ισότητα. 

Η µεγαλύτερη επιταγή της εποχής, τονίζει ο συγγραφέας, είναι ισότητα στην ενηµέρωση. Κι αν αυτό ακούγεται ελαφρώς συνθηµατικό, δεν µπορεί να παραβλέψει κανείς ότι η ενηµέρωση είναι ένα πραγµατικό, και οξυνόµενο, πρόβληµα για τις σύγχρονες δηµοκρατίες. Στην Ιταλία και τη Ρωσία, οι κυβερνώντες εξαγοράζουν εφηµερίδες και κανάλια. Στις Ηνωµένες Πολιτείες, πολλοί παρουσιαστές «πουλούν» την προπαγάνδα του Τσάι Πάρτι. Και παντού, η κυκλοφορία των εφηµερίδων πέφτει. Αν λοιπόν χρησιµεύει σε κάτι αυτό το βιβλίο  σηµειώνει ο Τζον Λόιντ στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς»  είναι να θυµίσει ότι αποστολή της δηµοσιογραφίας είναι να αποκαλύπτει την αλήθεια. Οσοι γράφουν ή µιλούν πρέπει πάντα να έχουν στο µυαλό τους ότι εκπαιδεύουν τους πολίτες.

Ο Χιντ έχει άδικο, µε λίγη προσπάθεια τα πράγµατα θα γίνουν καλύτερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: