Ο τίτλος είναι παράφραση του περίφημου κειμένου του Ιωάννου Συκουτρή «Ημείς και οι Αρχαίοι». Δηλοί δε τη μάλλον προβληματική σχέση της ταυτότητάς μας όχι μόνο με την αρχαιότητά μας, αλλά και με την παρουσία της στη σύγχρονη ζωή. Κοινώς με τη συνείδηση της κοινότητάς μας.
Την κοινότητα τη συνθέτουν οι νεκροί, οι ζώντες και όσοι δεν έχουν ακόμη γεννηθεί. Η αρχαιότητα για τους πολλούς είναι μια αφηρημένη έννοια που έχει θαμπώσει από την απόσταση των αιώνων που μας χωρίζουν απ’ αυτήν, απόσταση που η ασθμαίνουσα παιδεία μας αδυνατεί να καλύψει. Οι αρχαιότητές μας, όμως, είναι παρούσες.
Βαυκαλιζόμαστε μ’ εκείνο το επεισόδιο από τα «Απομνημονεύματα» του Μακρυγιάννη. Αν και αγράμματος ο στρατηγός, όταν είδε ότι κάποιοι χωρικοί ήθελαν να πουλήσουν ένα άγαλμα σε κάτι «φραντσέζους», τους αποπήρε. Αυτά δεν τα πουλάμε, γιατί γι’ αυτά χύσαμε το αίμα μας. Ηταν τόσο ωραίο το άγαλμα, συμπληρώνει, που φαίνονταν ώς και οι φλέβες του.
Για φαντασθείτε, να θέλετε να χτίσετε τη μεζονέτα των ονείρων σας, να την έχετε ήδη υποθηκεύσει στην τράπεζα, κι εκεί που σκάβετε για την πολυπόθητη πισίνα, να σας βγει κάνας κουλοχέρης έφηβος που τον ξέχασαν οι αιώνες στην ιδιοκτησία σας. Αν είστε καπάτσοι θα τον στείλετε από εκεί που ήρθε. Αν όχι, θα πρέπει να καλέσετε την αρχαιολογική υπηρεσία, κοινώς να εμπλακείτε στον σισύφειο αγώνα με τη γραφειοκρατία του ελληνικού Δημοσίου. Πάει η πισίνα, πάει και η μεζονέτα. Η ιδιοκτησία σου πέφτει στα χέρια των αρχαιολόγων δημοσίων υπαλλήλων.
Πώς να μη μισήσεις την αρχαιότητα και τα κειμήλιά της;
Η υπόθεση μου ήρθε στο μυαλό με αφορμή την ανακοίνωση για την ανάπλαση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Αναρωτιέμαι πόσοι συμπατριώτες μου το έχουν επισκεφθεί. Και πόσοι ξένοι επισκέπτες. Αν σκεφτούμε τη σημασία του, οι αριθμοί είναι αστείοι. Σε αυτό το υπέροχο κτίριο του 19ου αιώνα στεγάζεται η πλουσιότερη συλλογή αρχαιοτήτων στον κόσμο. Οχι στην Ευρώπη, στον κόσμο. Εκτίθενται έργα από την προϊστορική εποχή έως την ύστερη ρωμαϊκή. Ο,τι σώθηκε από τη λαίλαπα τόσων αιώνων Ιστορίας. Πριν μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα κάποιοι φρόντισαν να τα θάψουν για να τα σώσουν. Ο Σεφέρης, στις «Μέρες» του, περιγράφει την εκταφή τους μετά την απελευθέρωση. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, για την παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά, είναι εφάμιλλο της Ακρόπολης.
Οταν η ελληνική πολιτεία αποφάσισε να ασχοληθεί με την περίπτωσή του, έπειτα από δεκαετίες αδιαφορίας, προκήρυξε μια δήλωση ενδιαφέροντος για αρχιτεκτονικά γραφεία που θα πρότειναν μελέτες για την επέκτασή του. Παρότι τα χρήματα για τη συμμετοχή ήταν ελληνικών προδιαγραφών, κοινώς αρκετά για τις φωτοτυπίες, μεγάλα γραφεία συμμετείχαν. Είναι προφανές ότι αν εμείς δεν καταλαβαίνουμε ότι το Εθνικό Αρχαιολογικό δεν ανήκει στους αρχαιολόγους που ελέγχουν την πισίνα της μεζονέτας, υπάρχουν στον κόσμο τούτο άλλοι που αντιλαμβάνονται τη σημασία του. Η πρόσκληση για κατάθεση ιδεών ήταν «κλειστή». Μπορούσαν να συμμετάσχουν μόνον όσοι είχαν κάποιο διεθνές βραβείο και μάλιστα είχαν βραβευθεί για το έργο τους σε κάποιο μουσείο. Η μόνη τους υποχρέωση ήταν να συνεργασθούν με κάποιο ελληνικό αρχιτεκτονικό γραφείο. Επελέγη μεταξύ άλλων και ο Τσίπερφιλντ, υπεύθυνος για την ενοποίηση των Μουσείων του Βερολίνου, σε συνεργασία με το γραφείο του Τομπάζη. Με «κλειστές» προσκλήσεις χτίστηκε και το Ιδρυμα Νιάρχου, αλλά εντέλει και το νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Ηδη έχουν ξεσπάσει οι αντιδράσεις. Γιατί αποκλείονται τόσοι Ελληνες από ένα τόσο σημαντικό έργο για τους Ελληνες, το οποίο το ανακάλυψαν προσφάτως, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Εχω μία απορία: Αφού θεωρούν τόσο σημαντικό το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο οι αρχαιολόγοι μας, τι έκαναν τόσες δεκαετίες για να αναδείξουν τη σημασία του;
Και για να σοβαρευτούμε. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι μνημείο του παγκόσμιου πολιτισμού. Και αυτό σηματοδοτεί η ανάθεση της ανάπλασής του σε αρχιτέκτονες διεθνούς κύρους, οι οποίοι θα συνεργαστούν με Ελληνες συναδέλφους τους. Τα υπόλοιπα είναι σπασμοί μιας μικρόψυχης Αριστεράς που φοβάται ότι...
χάνει τον κόσμο.
Τι να κάνουμε;
Ο κόσμος προχωράει χωρίς αυτήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου