ΤΟΥΡΚΙΑ: Στο προσκήνιο ξανά η μεταπήδηση Ερντογάν στην προεδρία

Η μεταπήδηση του Ταγίπ Ερντογάν από την πρωθυπουργία στην προεδρία της Δημοκρατίας επανήλθε χθες στο προσκήνιο, με την ανακοίνωση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου ότι θα εξετάσει εάν η θητεία του προέδρου Γκιουλ είναι επταετής και λήγει τον Αύγουστο του 2014.

Η αλλαγή φρουράς στην προεδρία, ο χρόνος της θητείας του κ. Γκιουλ, η σαφώς διατυπωμένη επιθυμία του κ. Ερντογάν να αναβαθμίσει το προεδρικό αξίωμα στα πρότυπα μιας προεδρικής δημοκρατίας και το συνταγματικό περίβλημα της όλης διαδικασίας έχουν κατά καιρούς απασχολήσει τα τουρκικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Αυτή τη φορά, το έναυσμα έδωσε η αξιωματική αντιπολίτευση, δηλαδή το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), προσφεύγοντας στο Συνταγματικό Δικαστήριο και ζητώντας την εξαίρεση από νομοσχέδιο σχετικό με την προεδρική θητεία, που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιανουάριο, του άρθρου περί επταετούς θητείας και μη επανεκλογής του κ. Γκιουλ. Οπως ισχυρίζεται το CHP, η ρύθμιση παραβιάζει κάθε έννοια ισότητας ενώπιον του νόμου, λαμβάνοντας προφανώς υπόψη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που διεξήχθη το 2007, δύο μήνες μετά την εκλογή Γκιουλ στην προεδρία της Δημοκρατίας. Βάσει του αποτελέσματος, που είχε αποτελέσει θρίαμβο του Ταγίπ Ερντογάν, ο τουρκικός λαός απεφάνθη υπέρ της νομοθετικής κατοχύρωσης της άμεσης εκλογής προέδρου και της πενταετούς προεδρικής θητείας.

Εκτοτε, δεν έπαψε ποτέ η συζήτηση ως προς το τι ισχύει στην περίπτωση της θητείας του κ. Γκιουλ, η παλαιά νομοθεσία ή η νέα. Η ρύθμιση του Ιανουαρίου υποτίθεται ότι έλυσε το πρόβλημα, το επανέφερε όμως το κόμμα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Και μαζί εκτιμήσεις, υποθέσεις και σενάρια περί μεταπηδήσεως του κ. Ερντογάν στην προεδρία και των συνεπειών της.

Αυτό που φαίνεται να απασχολεί τους αναλυτές είναι ότι η αλλαγή φρουράς το 2014 -εφόσον το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφανθεί υπέρ της επταετούς θητείας- επέρχεται έναν χρόνο πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2015, γεγονός που σημαίνει ότι θα προηγηθεί η άμεση εκλογή προέδρου. Διερωτώνται υπό ποίες συνθήκες θα συντελεσθεί η εκλογή αυτή, εφόσον η κυβέρνηση δεν θα έχει τον χρόνο να επεξεργαστεί τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία θα ενισχύει τις αρμοδιότητες του προέδρου καθιστώντας το αξίωμα ουσιαστικό και όχι «βιτρίνα», όπως το έχει χαρακτηρίσει το κ. Ερντογάν, τον οποίον διεθνείς αναλυτές θεωρούν βέβαιο νικητή μιας προεδρικής εκλογής.

Τέλος, προβληματισμός επικρατεί και ως προς το κενό εξουσίας που θα επέλθει στο κυβερνών Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ), μετά την αποχώρηση του Ταγίπ Ερντογάν από την αρχηγία και τη μετάβασή του στην προεδρία.

Ορθώς προβληματίζονται οι αναλυτές, το ερώτημα όμως είναι τι θα συμβεί εάν το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφανθεί κατά της επταετούς θητείας και ζητήσει εφαρμογή της πενταετούς, όπως ορίζει ο νέος νόμος μετά το δημοψήφισμα του 2007. Στην περίπτωση αυτή η θητεία του Αμπντουλάχ Γκιουλ θα λήξει τον ερχόμενο Αύγουστο, και τότε τι θα συμβεί;

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ