Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΙΑΚΟΥ
Αυτές τις άγιες μέρες, αντί να έρχεστε στη δυσάρεστη θέση να
λογομαχείτε με όσους θαυμάζουν την αδαημοσύνη αριστεριζόντων νεοταξιτών,
που εχθρεύονται τον αρχαίο ελληνικό λόγο, δωρίστε τους ένα βιβλίο που
μπορεί να τους ανοίξει τα μάτια. Τιτλοφορείται «Οι κλασικοί του
μαρξισμού για την αρχαία Ελλάδα» και έχει γραφτεί από τον Δ.
Τσιμπουκίδη.
Ο Δημήτρης Τσιμπουκίδης (1921-2006) ήταν ανατολιστής,
αλεξανδρολόγος, ιστορικός, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Σοβιετικής
Ενωσης. Το 1965 του ανατέθηκε από τον Μ. Α. Κοροστόβτσεφ (τακτικό μέλος
της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ) να συγκεντρώσει καθετί σχετικό με την
ελληνορωμαϊκή εποχή στα έργα των Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν. Ετσι απέκτησε
πρόσβαση σε όλα τα αρχεία, τα μουσεία, τις βιβλιοθήκες της ΕΣΣΔ.
Ταξίδεψε γι' αυτόν τον ερευνητικό λόγο σε όλες τις σοβιετικές
δημοκρατίες. Αποτέλεσμα της πολυετούς και επίμοχθης έρευνας είναι το
βιβλίο από το οποίο προέρχονται τα παρακάτω αποσπάσματα.
Καρλ Μαρξ:
σ.σ. 16-18: «Ηξερε καλά την αρχαία ελληνική και λατινική, τόσο άνετα, που όταν κάποιος διάβαζε, ο νεαρός Καρλ μπορούσε αμέσως να μεταφράζει ελεύθερα στα γερμανικά το κείμενο που άκουγε. [...] Από μικρός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογία. Η μορφή του Προμηθέα, που έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς και την έφερε στους ανθρώπους, συνεπήρε τη σκέψη του σαν σύμβολο αντίστασης στους ισχυρούς και αγάπης προς την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Αργότερα (1841), στον πρόλογο της διδακτορικής διατριβής του αναφέρει τα λόγια του “Προμηθέα Δεσμώτη” του Αισχύλου που εξεγέρθηκε ενάντια στους παντοδύναμους θεούς για να υπηρετήσει τους ανθρώπους. [...] Είχε μελετήσει σε βάθος την “Ιλιάδα” και “Οδύσσεια”. [...] Κατόπιν, στην εισαγωγή του έργου “Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας” θα υπογραμμίσει πως αφετηρία της ελληνικής τέχνης είναι η ελληνική μυθολογία, δηλαδή η φύση και οι κοινωνικές μορφές, επεξεργασμένες τη λαϊκή φαντασία, με ασυναίσθητα καλλιτεχνικό τρόπο. [...] Αυτό το άφθαστο είδε ο Μαρξ και στα ομηρικά έπη. Γι' αυτό ο Ομηρος παρέμεινε σε όλη του τη ζωή από τους πιο αγαπημένους ποιητές της αρχαιότητας. Η κόρη του Μαρξ (Ελεονώρα Εβελινγκ) γράφει ότι ο πατέρας της διάβαζε την “Ιλιάδα” και “Οδύσσεια” μεγαλόφωνα για να ακούνε οι θυγατέρες του».
σ.σ. 16-18: «Ηξερε καλά την αρχαία ελληνική και λατινική, τόσο άνετα, που όταν κάποιος διάβαζε, ο νεαρός Καρλ μπορούσε αμέσως να μεταφράζει ελεύθερα στα γερμανικά το κείμενο που άκουγε. [...] Από μικρός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογία. Η μορφή του Προμηθέα, που έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς και την έφερε στους ανθρώπους, συνεπήρε τη σκέψη του σαν σύμβολο αντίστασης στους ισχυρούς και αγάπης προς την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Αργότερα (1841), στον πρόλογο της διδακτορικής διατριβής του αναφέρει τα λόγια του “Προμηθέα Δεσμώτη” του Αισχύλου που εξεγέρθηκε ενάντια στους παντοδύναμους θεούς για να υπηρετήσει τους ανθρώπους. [...] Είχε μελετήσει σε βάθος την “Ιλιάδα” και “Οδύσσεια”. [...] Κατόπιν, στην εισαγωγή του έργου “Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας” θα υπογραμμίσει πως αφετηρία της ελληνικής τέχνης είναι η ελληνική μυθολογία, δηλαδή η φύση και οι κοινωνικές μορφές, επεξεργασμένες τη λαϊκή φαντασία, με ασυναίσθητα καλλιτεχνικό τρόπο. [...] Αυτό το άφθαστο είδε ο Μαρξ και στα ομηρικά έπη. Γι' αυτό ο Ομηρος παρέμεινε σε όλη του τη ζωή από τους πιο αγαπημένους ποιητές της αρχαιότητας. Η κόρη του Μαρξ (Ελεονώρα Εβελινγκ) γράφει ότι ο πατέρας της διάβαζε την “Ιλιάδα” και “Οδύσσεια” μεγαλόφωνα για να ακούνε οι θυγατέρες του».
Φρίντριχ Ενγκελς:
σ.σ.: 79-82: «Οσα έγραψε ο Φ. Ενγκελς για την αρχαία ελληνική Ιστορία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της θεωρητικής κληρονομιάς του μαρξισμού. Από τα παιδικά του χρόνια έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη γέννηση και εξέλιξη της αρχαιοελληνικής κοινωνίας. Ο παππούς του, Γκάαρ, καθηγητής και γυμνασιάρχης στο Χαμ της Βεστφαλίας, μιλούσε συχνά στον εγγονό του για τη σημασία της αρχαιοελληνικής ποίησης και κλασικής μυθολογίας, για τους ηρωικούς άθλους του Ηρακλή και τους θρύλους του Θησέα, για την Αριάδνη και τον φοβερό Μινώταυρο, τους Αργοναύτες, τον Ιάσονα και το χρυσόμαλλο δέρας. [...] Από τα πιο αγαπημένα του μαθήματα ήταν η αρχαιοελληνική Ιστορία. Υπάρχει ακόμα το γυμνασιακό τετράδιο, όπου ο νεαρός Ενγκελς έγραφε τα μαθήματα του δασκάλου του, δόκτορα Κλάουζεν: “Από τη δημιουργία του κόσμου ως την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.Χ.)”. Το τετράδιο είναι επιμελημένα ιχνογραφημένο με εικόνες των Δελφών, των Θερμοπυλών και του Σαρωνικού Κόλπου, της Καρχηδόνας και της Ιερουσαλήμ. Πιο πέρα, ξεφυλλίζοντας το σπάνιο αυτό ντοκουμέντο, βλέπεις ζωγραφισμένες με μελάνι την Πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες και, στο περιθώριο, αρχαίες ελληνικές κολώνες ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού. [...] Συχνά στις συζητήσεις του αναφερόταν στον “Επιτάφιο του Περικλή”, που περιέχεται στο έργο του Θουκυδίδη, και υπογραμμίζει το σημείο εκείνο που λέει ότι το αθηναϊκό πολίτευμα ονομάζεται δημοκρατία γιατί η εξουσία ασκείται όχι από λίγους πολίτες, αλλά από ολόκληρο τον λαό. [...] Ο Ενγκελς τόνιζε ότι “θα αναγκαζόμαστε τόσο στη φιλοσοφία όσο και σε πολλούς άλλους τομείς να επανερχόμαστε στους άθλους του μικρού αυτού λαού, που το καθολικό του ταλέντο και η δραστηριότητα του εξασφάλισαν μια τέτοια θέση στην ιστορία της εξέλιξης της ανθρωπότητας”».
Βλαντιμίρ Ουλιάνοφ (Λένιν):
σ.σ. 132-139: «Ο Λένιν μελέτησε την ηρακλείτειο διαλεκτική. Κατά τη γνώμη του, η διαλεκτική του Ηρακλείτου, παρόλο που εμφανίστηκε στην πρώτη περίοδο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, είναι το τελικό, το ανώτατο επίτευγμά της. [...] Στις εκτιμήσεις του για τη “Λογική” του Αριστοτέλη ο Λένιν λέει ότι στον Σταγειρίτη οφείλουμε τη δημιουργία της λογικής σαν αυτοτελούς επιστήμης, ότι συγκέντρωσε και γενίκευσε τις προγενέστερες αντιλήψεις, περιέγραψε όλες τις μορφές και τους νόμους της λογικής σκέψης, ανέλυσε για πρώτη φορά τις λογικές κατηγορίες: ουσία, ποσότητα, ποιότητα, τόπος, χρόνος κ.ά. Στον Αριστοτέλη παντού η αντικειμενική λογική, γράφει ο Λένιν, ανακατεύεται με την υποκειμενική και παντού διαφαίνεται η αντικειμενική».
σ.σ. 132-139: «Ο Λένιν μελέτησε την ηρακλείτειο διαλεκτική. Κατά τη γνώμη του, η διαλεκτική του Ηρακλείτου, παρόλο που εμφανίστηκε στην πρώτη περίοδο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, είναι το τελικό, το ανώτατο επίτευγμά της. [...] Στις εκτιμήσεις του για τη “Λογική” του Αριστοτέλη ο Λένιν λέει ότι στον Σταγειρίτη οφείλουμε τη δημιουργία της λογικής σαν αυτοτελούς επιστήμης, ότι συγκέντρωσε και γενίκευσε τις προγενέστερες αντιλήψεις, περιέγραψε όλες τις μορφές και τους νόμους της λογικής σκέψης, ανέλυσε για πρώτη φορά τις λογικές κατηγορίες: ουσία, ποσότητα, ποιότητα, τόπος, χρόνος κ.ά. Στον Αριστοτέλη παντού η αντικειμενική λογική, γράφει ο Λένιν, ανακατεύεται με την υποκειμενική και παντού διαφαίνεται η αντικειμενική».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου