ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Καλή πρόσκρουση σύντροφοι, γιατί προσγείωση δεν βλέπω...

Του ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΥΠΑ

Αν ισχύει η άποψη πως η πολιτική είναι κυρίως διαχείριση συμβόλων, οι πρώτες συναντήσεις του νέου πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα με το Ρώσο και τον Κινέζο πρέσβη προμηνύουν δομικές αλλαγές στο γεωπολιτικό προσανατολισμό της χώρας.

Υπάρχει και η περίπτωση οι συναντήσεις αυτές και εν γένει οι ενδείξεις γεωπολιτικού επαναπροσανατολισμού που θα ακολουθήσουν, να αποτελούν κάποιο είδος «μπλόφας» προκειμένου να εκβιαστούν μεγαλύτερες παραχωρήσεις από τους εταίρους και δανειστές...

Αμφότερες αποτελούν επικίνδυνους ερασιτεχνικούς ακροβατισμούς και το μόνο που μπορούν να καταφέρουν είναι να επιδεινώσουν τη διεθνή θέση της χώρας και να βαθύνουν την εν εξελίξει οικονομική κατάρρευση.

Το πρόβλημα της χώρας είναι εσωτερικό και έχει να κάνει με το παρασιτικό και κρατικοδίαιτο οικονομικό μοντέλο. Μόνο με σύγκρουση με τους ολιγάρχες και τις συντεχνίες και με στήριξη από τις διεθνείς αγορές με επενδύσεις, μπορεί να υπάρξει έξοδος από την κρίση της οικονομικής ανέχειας και της εθνικής υποτέλειας.

Κατ’ αρχήν να ξεκαθαρίσουμε πως οι πολιτικές και οικονομικές συμμαχίες μιας χώρας πρέπει να είναι προσανατολισμένες ανάλογα με τα στρατηγικά της συμφέροντα. Εκεί δηλαδή που ο λαός της θα έχει μεγαλύτερες ευκαιρίες για οικονομική και κοινωνική ευημερία και πολιτική ανεξαρτησία.

Ας εξετάσουμε όμως τις πιθανές συνέπειες και των δυο σεναρίων ξεχωριστά προκειμένου να καταδείξουμε το επικίνδυνο αδιέξοδο.

Η «μπλόφα»...

Το πρώτο σενάριο είναι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα να «μπλοφάρει» πως προσεγγίζει την Ρωσία και την Κίνα με συμβολικές χειρονομίες και την ανάθεση κομβικών υπουργείων όπως το Εξωτερικών και της Άμυνας σε πολιτικά πρόσωπα που επιβεβαιώνουν τις ενδείξεις στροφής. Ανάλογες κινήσεις είχε κάνει και ο Ανδρέας Παπανδρέου στην εποχή του με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα.

Οι Ευρωπαίοι και εν γένει οι διεθνείς δυνάμεις που έχουν ισχύ στις εξελίξεις, την έχουν αποκτήσει λόγω της ρεαλιστικής και πραγματιστικής προσέγγισης των διεθνών σχέσεων και όχι λόγω ιδεολογικών εμμονών.

Σε ιδεολογικές εμμονές καταφεύγουν οι ανίσχυροι ηγέτες προκειμένου να κρατήσουν συσπειρωμένους και άρα υπό τον έλεγχό τους τους λαούς τους, ελλείψει άλλων παροχών η απώλεια των οποίων θα μπορούσε να τους νουθετήσει ή τρομοκρατήσει.

Στην περίπτωση της χρήσης του ανοίγματος της Ελλάδας προς τη Ρωσία και την Κίνα οι πραγματιστές εταίροι θα προσπαθήσουν να διαγνώσουν τα κέρδη και τα οφέλη από μια τέτοια εξέλιξη για καθένα από τους τρείς παράγοντες: Τη Ρωσία, την Κίνα και το άτακτο και κακομαθημένο παιδί της Δύσης την Ελλάδα.

Η Ρωσία είναι μια χώρα με το μισό κατά κεφαλή εισόδημα σε σύγκριση με την Ελλάδα και μια κλεπτοκρατική και ολιγαρχική δομή της κοινωνίας και της οικονομίας. Η εξάρτηση της οικονομίας και της κοινωνικής ευημερίας από τις εξαγωγές ορυκτού πλούτου είναι απόλυτη σε βαθμό που όταν πέφτουν οι τιμές του πετρελαίου η χώρα χρεοκοπεί και αλλάζει την πολιτική της ελίτ στο σύνολό της.

Στη χρεοκοπία του ’90 με την κατάρρευση της σοβιετικής υπερδύναμης ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ εκλιπαρούσε τους δυτικούς για ένα - δυο δισ. δολάρια προκειμένου να συνεχίσει να αμείβεται ο κρατικός μηχανισμός για να συνεχίσει να υπάρχει υποτυπωδώς το κράτος.

Η Ρωσία έχει άμεση εξάρτηση από τις εξαγωγές στην Ευρώπη και το αντίστροφο ισχύει λιγότερο, όπως απέδειξαν οι πρόσφατες κυρώσεις των δυτικών μετά τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Η διάλυση του ρουβλίου και οι ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης ήταν το αποτέλεσμα.

Μετά την αποσκίρτηση της Ουκρανίας η Ρωσία ψάχνει νότιο διάδρομο μέσω Τουρκίας για την εξαγωγή φυσικού αερίου που θα έχει τελικό προορισμό τη Δύση. Η Τουρκία είναι η χώρα - κλειδί γι’ αυτήν τη διέξοδο γιατί συνορεύει προς δυσμάς και με την Ελλάδα και με την Βουλγαρία.

Ο Πούτιν χρησιμοποιεί την Ελλάδα σαν αντιπερισπασμό στις τριβές του με τη Δύση. Όσο δεν βρίσκει διέξοδο σε αυτή την αντιπαράθεση η οικονομική ελίτ της χώρας φοβούμενη την αποσταθεροποίηση θα αναζητήσει άλλη λύση περισσότερο φιλική με τους δυτικούς.

Κατά συνέπεια η χρήση από την Ελλάδα της Ρωσίας ως εναλλακτικού μέσου πίεσης προς τους Ευρωπαίους, περισσότερες απώλειες μπορεί να επιφέρει παρά οφέλη.

Τέλος να σημειώσουμε πως η μοναδική χώρα που είχε η Ρωσία στη σφαίρα επιρροής της, χωρίς να συνορεύει μαζί της είναι η Συρία, η οποία σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο και βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης.

Η Κίνα δεν έχει κανένα συμφέρον να διαταράξει τις αμοιβαία επωφελείς εμπορικές της σχέσεις με την Ευρώπη των 400 εκατ. πλούσιων καταναλωτών για χάρη της Ελλάδας των 10 εκατ. φτωχών καταναλωτών.

Η Ελλάδα στη Κίνα χρησιμεύει σαν οικονομικότερη -λόγω απόστασης- πύλη εισόδου των προϊόντων της στην Ε.Ε. Αν η Ελλάδα έρθει σε ρήξη με την Ευρώπη και απομονωθεί, το συμφέρον της Κίνας θα είναι να αναζητήσει λιμάνι εισόδου δυτικότερα στην Ιταλία.

Ακόμη και σαν αποικία αν της προσφερόταν η Ελλάδα θα της ήταν άχρηστη και επιβλαβής αν αυτό θα διατάρασσε τις σχέσεις της με την Δύση.

Η Ελλάδα για να αποφύγει την πλήρη κατάρρευση και να σταθεί όρθια τα χρόνια της χρεοκοπίας έχει λάβει από τους εταίρους περί τα 250 δισ. ευρώ, όσο έχει απομείνει περίπου σαν αποθεματικό ασφαλείας και στη Ρωσία από τα 600 δισ. δολάρια μετά την κρίση.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα πλήρως εξαρτημένη από τις εισαγωγές ακόμη και των βασικών ειδών διατροφής. Στον τουρισμό που αποτελεί την ισχυρότερη «βιομηχανία» της πάνω από το 80% των ξένων επισκεπτών προέρχεται από τις δυτικές χώρες. Οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας είναι δομημένες έτσι ώστε να έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα και εξάρτηση από τους δυτικούς συμμάχους.

Η χώρα στέκεται όρθια γιατί συνεχίζει να επιδοτείται από τα ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με αρκετά δισ. το χρόνο. Κανένας άλλος δεν μπορεί να εξασφαλίσει αυτές τις επιδοτήσεις.

Συμπέρασμα

Αν πρόκειται για «μπλόφα» της νέας κυβέρνησης η  άλλη πλευρά γνωρίζει πόσο αδύναμα είναι τα χαρτιά που κρύβει η ελληνική πλευρά. Στο βαθμό που έχει το «πορτοφόλι»  που κρατά το κράτος όρθιο σε λειτουργία και τις τράπεζες ανοιχτές είναι εύκολο να ποντάρει ισχυρά και να καταστρέψει τις ελληνικές προσδοκίες για σκληρή διαπραγμάτευση, έστω και αν αυτές απευθύνονται μόνο στο εσωτερικό κοινό.

Η Ρωσία δεν είναι ΕΣΣΔ και η Κίνα έχει ανάγκη τη Δύση περισσότερο απ’ ό,τι την Ελλάδα.

Η περίπτωση να μην «μπλοφάρουν»:

Υπάρχει και η περίπτωση να μην «μπλοφάρουν» αλλά να αναζητούν πράγματι νέες διεθνείς συμμαχίες μεταξύ της Κίνας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας ή της Βενεζουέλας...

Υπάρχει περίπτωση δηλαδή οι ιδεολογικές τους εμμονές να τους έχουν οδηγήσει σε τέτοια σύγχυση που να αναζητούν την ευημερία στη σύμπραξη με οικονομίες φτωχότερες και δυνάμεις εφήμερες των οποίων η ισχύς εξαρτάται από τις διακυμάνσεις των τιμών της σόγιας και του πετρελαίου.

Σε κάθε περίπτωση η νέα κυβέρνηση διαφέρει από τις προηγούμενες μόνο στο βαθμό των δημαγωγικών της δεσμεύσεων, γεγονός που διευρύνει το ύψος της ανώμαλης προσγείωσης που επίκειται και για αυτήν και για τη χώρα.

Καλή πρόσκρουση... γιατί η προσγείωση έχει δυσκολέψει...