TOYΡΚΙΑ: Ο «αρχαιολογικός πόλεμος» καλά κρατεί.

Ο «αρχαιολογικός πόλεμος» που έχει εξαπολύσει η Τουρκία καλά κρατεί. Η Αγκυρα εκτοξεύει απειλές σε πολλά μεγάλα διεθνή μουσεία ότι, αν δεν της επιστραφούν χιλιάδες αρχαιολογικά ευρήματα, όχι μόνο θα σταματήσει να δανείζει εκθέματα σε μουσεία του εξωτερικού, αλλά προτίθεται μέχρι και να απελάσει ξένες αρχαιολογικές αποστολές που κάνουν ανασκαφές στην τουρκική επικράτεια.

Η Τουρκία έχει προειδοποιήσει ότι η επιστροφή όλων των αρχαιολογικών θησαυρών που εκτίθενται σε ξένα μουσεία αποτελεί υψηλής προτεραιότητας στόχο για την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Μουσεία και πολιτιστικοί οργανισμοί απ' όλο τον κόσμο -ειδικά από το Βερολίνο, το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη- καταγγέλλουν τους Τούρκους ότι εκβιάζουν ξένες κυβερνήσεις απειλώντας ότι δεν θα ανανεωθούν οι άδειες ανασκαφής πολλών ξένους αρχαιολογικών ομάδων αν οι κυβερνήσεις τους δεν δεχτούν να επιστρέψουν αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία, όπως υποστηρίζει η Αγκυρα, αφαιρέθηκαν παράνομα από τα εδάφη της.

Η τουρκική κυβέρνηση έχει επιδοθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα κυνήγι επανάκτησης αρχαιοτήτων από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου (όπως το Μουσείο του Λούβρου, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη και το Μουσείο Περγάμου στο Βερολίνο), με στόχο να τα εκθέσει στο «Μουσείο Πολιτισμών», που φιλοδοξεί να δημιουργήσει μέσα στην επόμενη δεκαετία στην Αγκυρα, σε μία έκταση 25.000 τ.μ.

Το μουσείο θα πρέπει να ολοκληρωθεί το 2023, προκειμένου να συμπέσει χρονικά με τους εορτασμούς για την 100η επέτειο από την ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο τούρκος υπουργός πολιτισμού Ερτουγρούλ Γκιουνάι δηλώνει πως «μέσα στα τελευταία 4-5 χρόνια, καταφέραμε να φέρουμε πίσω πάνω από 3.000 αρχαιολογικά εκθέματα», ανάμεσα τους το άνω τμήμα ενός αγάλματος του Ηρακλή από το Μουσείο Τέχνης της Βοστόνης καθώς και την περίφημη Σφίγγα της Χατούσα, ένα άγαλμα των Χετταίων ηλικίας 3.300 ετών, το οποίο είχε μεταφερθεί στη Γερμανία για αποκατάσταση το 1915 και επιστράφη πέρυσι, ως γερμανική «δωρεά» στο Μουσείο της Περγάμου, με τους Γερμανούς να διευκρινίζουν ότι η πράξη αυτή «δεν πρέπει να θεωρηθεί προηγούμενο για την επιστροφή άλλων αρχαιοτήτων που αποκτήθηκαν με νόμιμο τρόπο».

Η Τουρκία δέχεται πως διεξάγει έναν άκρως επιθετικό «πολιτιστικό πόλεμο», όμως αρνείται την κατηγορία ότι έχει προβεί σε ανακλήσεις αδειών ξένων ερευνητών. Ωστόσο, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, το οποίο ιδρύθηκε το 1829 και είναι υπεύθυνο για μερικές από τις σημαντικότερες ανασκαφές σε τουρκικό έδαφος, ισχυρίζεται πως έχει υποστεί στο πρόσφατο παρελθόν ανάλογη μεταχείριση. «Οι Τούρκοι έχουν υιοθετήσει μία πολύ επιθετική, εκβιαστική πολιτική, ανακαλώντας τις άδειες πολλών ξένων αρχαιολόγων», αναφέρει ο Χέρμαν Παρτσίνγκερ, πρόεδρος του Πρωσικού Ιδρύματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσθέτοντας ότι η χώρα παίζει «πολύ βρόμικα», απειλώντας ταυτόχρονα το μέλλον της επιστημονικής έρευνας. Ομως, όπως λέει ο Γκιουνάι, «όνειρό μας είναι να δημιουργήσουμε το μεγαλύτερο μουσείο στον κόσμο». 

 

BHMA