Σ’ ένα από τα πρώτα ταξίδια μου στο εξωτερικό, αρχές της δεκαετίας
του ’90, επισκέφθηκα έναν καλό φίλο που βρισκόταν στην Πορτογαλία με το
πρόγραμμα ανταλλαγών Εrasmus. Ημασταν φοιτητές και είχαμε μεγαλώσει με
την πεποίθηση ότι η χώρα μας, παρά τις καθυστερήσεις ή τα επιμέρους
προβλήματα, είχε κατακτήσει με τα χρόνια μια σχετικά ισότιμη θέση
ανάμεσα στα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου.
Ως παλαιότερο μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης αντιμετωπίζαμε την Ισπανία και
την Πορτογαλία με σχετική αλαζονεία ή απλά δεν είχαμε επαφή με την
πραγματικότητα. Αν παρακολουθούσες στοιχειωδώς την επικαιρότητα ήξερες
ότι και οι δύο χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου είχαν αξιοποιήσει πολύ
καλύτερα τους ευρωπαϊκούς πόρους, τροφοδοτώντας έτσι μια άνευ
προηγουμένου ανάπτυξη από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80 και
μετά.
Πραγματικά το ταξίδι στην Πορτογαλία αποδείχθηκε μια χρήσιμη εμπειρία.
Οι συγκρίσεις σε επίπεδο υποδομών κατέληγαν τις περισσότερες φορές σε
μελαγχολικές συζητήσεις για τη «χαμένη δεκαετία» της δικής μας χώρας.
Τα επόμενα χρόνια ξεχάσαμε την Πορτογαλία. Οι αναπτυξιακές της επιδόσεις
ξεφούσκωσαν και έτσι δώσαμε όλη την προσοχή μας στο ισπανικό boom που
εν τω μεταξύ είχε πάρει διαστάσεις εθνικής αναγέννησης. Ηταν η εποχή που
οι Ελληνες αρχίζαμε και ταξιδεύαμε περισσότερο στο εξωτερικό και η
(μεταολυμπιακή) Βαρκελώνη έγινε «προορισμός». Η επιστροφή από τη
Βαρκελώνη ή άλλες πόλεις της ισπανικής επικράτειας συνοδευόταν εννιά
στις δέκα φορές από καταθλιπτικές διαπιστώσεις για το πόσο μπροστά
βρίσκεται η Ισπανία και πόσο χάλια τα πάμε εμείς.
Ο κεκαλυμμένος «εθνικός φθόνος» για τους Ιβηρες δεν εκτονώθηκε ούτε κατά
τη διάρκεια της δικής μας χρυσής πενταετίας (2000 - 2005). Παρά τα
βήματα προόδου η λέξη «Βαρκελώνη» εξακολουθούσε να εκπέμπει στις ίδιες
συμπλεγματικές συχνότητες και μάλιστα χωρίς εμφανή ημερομηνία λήξης στον
ορίζοντα. Επρεπε να γίνουμε άμεσα Ισπανία και η δυσάρεστη επίγνωση ότι
δεν θα γίνουμε ποτέ αποτελούσε πηγή δυστυχίας.
Αλλά η ευρωπαϊκή κρίση χρέους χτύπησε και την άλλη άκρη της Μεσογείου
και το «είδωλο» θάμπωσε κάπως. Ομως, φαίνεται ότι δεν θα μείνουμε με
σταυρωμένα χέρια. Αν μας απογοήτευσε η Ευρώπη μπορούμε να στραφούμε
ανατολικά.
Τα οικονομικά επιτεύγματα της Τουρκίας, σε συνδυασμό με τη
μεταμόρφωση της Κωνσταντινούπολης σε μητροπολιτικό κέντρο πρώτης
κατηγορίας και σούπερ διεθνή τουριστικό προορισμό, καλλιεργούν το έδαφος
για το καλύτερο δυνατό υποκατάστατο της «προβληματικής» πια Ισπανίας.
Και η περίπτωση της Τουρκίας προσφέρει ένα επιπλέον «πλεονέκτημα» που
ενισχύει τα αισθήματα μειονεξίας. Εξαιτίας των ιστορικών μας διαφορών
και της αδιαμφισβήτητης ελληνικής υπεροχής σε βιοτικό επίπεδο, ο
γείτονας προσφέρεται για ακόμα μεγαλύτερες δόσεις αυτοϋποτίμησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου