"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Το λάδωμα και η κοινωνική συνοχή

Toυ Πασχου Mανδραβελη

Πρέπει να γέλασε κάθε πικραμένος της υφηλίου με την καπατσοσύνη των Ιταλών στο Αφγανιστάν. Ως γνωστόν, η Ιταλία έχει στρατεύματα στην περιοχή, η δουλειά των οποίων είναι να πολεμούν τους Ταλιμπάν. Οι Ιταλοί όμως, για να έχουν την ησυχία τους, αντί να πολεμούν τους πολέμαρχους τους... λάδωναν με δεκάδες χιλιάδες δολάρια.
Οταν εγκατέλειψαν την περιοχή ευθύνης τους «ξέχασαν» να πουν το μυστικό στους Γάλλους
, που τους διαδέχτηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν να αποθρασυνθούν οι πολέμαρχοι. Ετσι, η γαλλική δύναμη που αμέριμνα περιπολούσε δέχθηκε σφοδρή επίθεση από 170 Ταλιμπάν και 10 Γάλλοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους. Ηταν το πιο πολύνεκρο μεμονωμένο επεισόδιο εναντίον δύναμης του ΝΑΤΟ στον πόλεμο του Αφγανιστάν.

Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά το ίδιο γινόταν χρόνια τώρα στην Ελλάδα σε κάθε κοινωνικό μέτωπο. Οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης αντί να λύνουν προβλήματα λάδωναν εκείνους που τα υφίσταντο.
Το κλασικό παράδειγμα είναι το αγροτικό πρόβλημα. Αντί να προσαρμοστεί η χώρα στα νέα δεδομένα (η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό αγροτικού πληθυσμού σε ολόκληρη την Ευρώπη), οι κυβερνήσεις πλήρωναν τους αγρότες για να μην κλείνουν την εθνική οδό. Αντί η πολιτεία να εξασφαλίσει το αγαθό της δημόσιας τάξης στις πόλεις, λάδωνε την επόμενη μέρα τους καταστηματάρχες που έβρισκαν τις τζαμαρίες σπασμένες από τους χούλιγκαν (με πολιτική ή αθλητική λεοντή).
Αντί να φτιάξει πυροσβεστική για να σωθούν τα δάση, μοίραζε τριχίλιαρα στους πυρόπληκτους.
Αντί να απελευθερώσει από τα δεσμά την οικονομία και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας μοίραζαν συμβάσεις και stage των 400 - 700 ευρώ για να μην εξεγείρονται οι νέοι.

Το ΠΑΣΟΚ και η N.Δ. δεν ακολουθούσαν την πολιτική της πρόληψης, αλλά της εκ των υστέρων αποζημίωσης. Είχαμε δηλαδή διακομματικά χουβαρνταλίκια, υπό τις ψαλμωδίες της Αριστεράς περί «κοινωνικής συνοχής», μια ψευδεπίγραφη έννοια η οποία «τραυματιζόταν» κάθε φορά που το κράτος δεν λάδωνε.

Γράφαμε παλιότερα ότι η κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα έχει από καιρό διαρραγεί. Εχει θρυμματιστεί στο φαντασιακό επίπεδο από συνθήματα «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη», από νομοθετικές πράξεις και χαριστικές συμβάσεις που αποδεικνύουν ότι νόμος είναι το «δίκιο» οποιουδήποτε μπορεί να πιέσει αποτελεσματικά τους πολιτικούς ή το κοινωνικό σύνολο. «Κοινωνική συνοχή» στην Ελλάδα υπάρχει μόνο στις μπροσούρες και στις κοινωνικές αναλύσεις. Στον δε δημόσιο διάλογο εμφανίζεται κάθε φορά που κάποια ομάδα ζητάει λεφτά από το κράτος. Περί ποιας κοινωνικής συνοχής μιλάμε, όταν οι αρμοί της κοινωνίας μας (δηλαδή οι κανόνες συμβίωσης, θεσμισμένοι ή μη) κόβονται και ράβονται σύμφωνα με τα «δίκια» του καθενός; Το έλλειμμα κοινωνικής συνοχής φαίνεται από το γεγονός ότι ουδείς νιώθει την υποχρέωση να τηρήσει τους νόμους, δηλαδή τους κανόνες συμβίωσης που δένει τα άτομα στο κοινωνικό σύνολο.

Η κοινωνική συνοχή τραυματίζεται όταν κάθε είδους «δίκιο» γίνεται άγραφος νόμος εκτός πολιτικής διαδικασίας. Aυτή είναι και η ελληνική περίπτωση: Zούμε σε μια «κοινωνία κολλητών» και κάθε παράβαση μένει κατά κανόνα ατιμώρητη. Xαριστικές συμβάσεις και διαφθορά πολιτικών σε μακρο-επίπεδο, «ο φίλος εφοριακός» σε μικρο-επίπεδο έφτιαξαν μια κοινωνία που ο μόνος συνεκτικός της ιστός είναι η συνενοχή. Ενα αυθαίρετο κτίσμα δεν πρόκειται ποτέ να καταγγελθεί, γιατί όλοι μας έχουμε αυθαιρετήσει στη ζωή μας ή σκοπεύουμε σύντομα να αυθαιρετήσουμε. H ανοχή προς τον παρανομούντα ήταν ανοχή προς τις δικές μας παρανομίες και αυτό ονομαζόταν «κοινωνική συνοχή».
H ελληνική πολιτεία τα τελευταία χρόνια αντί να συνθέτει τις αντιθέσεις, λάδωνε τους αντιτιθεμένους. Δεν διόρθωνε τα κακώς κείμενα με συμβιβασμούς που θα είχαν κόστος σε όλους τους αντιτιθεμένους, απλώς λείαινε τις αντιθέσεις με κρατικό χρήμα. Ταυτόχρονα, όμως, τις διαιώνιζε και τις διόγκωνε. Ηταν διαφορετικό να αντιμετωπιστεί το αγροτικό στη δεκαετία του 1980 ή έστω του 1990 όταν δεν είχαν παγιωθεί οι αντιλήψεις και υπήρχαν τα λεφτά για να αλλάξει η παραγωγική δομή της υπαίθρου. Τώρα που οι πολιτικές διατήρησης αυτής της ψευδεπίγραφης κοινωνικής συνοχής οδήγησαν σε δημοσιονομικά αδιέξοδα, οι αντιθέσεις θα βγουν στον αφρό και θα γίνουν καταστροφικές...

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: