Φαίνεται ότι ο Ταγίπ Ερντογάν αρέσκεται να «πνίγει» πράγματα. Το
Σαββατοκύριακο ο πρωθυπουργός της Τουρκίας έστειλε δυνάμεις καταστολής
στο πάρκο της Κωνσταντινούπολης όπου είχαν συγκεντρωθεί για άλλη μια
φορά διαδηλωτές.
Οι αστυνομικές δυνάμεις έφεραν μαζί τους δακρυγόνα και κανόνια νερού.
Μια εβδομάδα νωρίτερα, ο κ. Ερντογάν απειλούσε ότι θα «πνίξει» αυτήν που
αποκαλούσε μια «ομάδα που είναι υπέρ των υψηλών επιτοκίων», η οποία
σύμφωνα με τον ίδιο επιθυμεί την άνοδο του κόστους του χρήματος και την…
ασφυξία της τουρκικής οικονομίας.
Οι σκληρές ενέργειες του Ερντογάν ενάντια στους διαδηλωτές και τα σκληρά
λόγια του ενάντια στους επενδυτές μπορεί να έχουν οικονομικές
επιπτώσεις. Η Τουρκία εξαρτάται από τους ξένους επενδυτές για τη
χρηματοδότηση του μεγάλου ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχόντων
λογαριασμών. Αν αυτοί αρχίσουν να την εγκαταλείπουν φοβούμενοι την
αυξανόμενη αστάθεια, τότε πράγματι τα επιτόκια δανεισμού θα εκτιναχθούν.
Οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν προ δύο εβδομάδων στην Τουρκία τρόμαξαν
αρχικά τους επενδυτές. Το Χρηματιστήριο έκανε βουτιά, η λίρα υποχώρησε
και οι αποδόσεις των ομολόγων του τουρκικού Δημοσίου εκτοξεύθηκαν.
Κατόπιν, όταν παρενέβη η Κεντρική Τράπεζα στην αγορά συναλλάγματος και
όταν ο Ερντογάν αποφάσισε να ανοίξει δημόσιο διάλογο, οι επενδυτές
ηρέμησαν.
Ωστόσο, η χρήση των δυνάμεων καταστολής το Σαββατοκύριακο που πέρασε, αναζωπύρωσε την ένταση που έμοιαζε να εκτονώνεται.
Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ότι οι επενδυτές έχουν κίνητρο να ωθήσουν τα
επιτόκια στα ύψη. Αυτό θα ήταν παράδοξο. Σύμφωνα με τη Standard Bank,
ξένοι επενδυτές έχουν στην κατοχή τους τουρκικά ομόλογα και μετοχές
αξίας 140 δισ. δολ. Αν αυξηθούν τα επιτόκια, θα χάσουν λεφτά. Το
πρόβλημα είναι ότι οι ξένοι επενδυτές θα αρχίσουν να αποσύρουν τα
κεφάλαιά τους από την Τουρκία αν χαθεί η εμπιστοσύνη.
Επίσης, το τουρκικό θαύμα μάλλον δεν είναι τόσο μεγάλο όσο φαίνεται. Η
οικονομία της χώρας αναπτύχθηκε πέρυσι μόλις κατά 2,6%, από 8,5% τον
αμέσως προηγούμενο χρόνο.
Το μεγαλύτερο αγκάθι της τουρκικής οικονομίας έγκειται στο έλλειμμα του
ισοζυγίου τρεχουσών λογαριασμών, ενδεικτικό του ότι η κατανάλωση
αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι θα ήταν βιώσιμο. Το εν λόγω έλλειμμα
μειώθηκε πέρυσι στο 5,9% του ΑΕΠ, από τα επίπεδα του 9,7% το 2011, λόγω
της επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας. Ωστόσο, ακολουθεί
νέα ανοδική πορεία φέτος. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας
φέτος τον Απρίλιο ανήλθε στα 10,3 δισ. δολάρια από 6,6 δισ. τον
αντίστοιχο μήνα του 2012.
Στα θετικά της τουρκικής οικονομίας –που αξιολογούνται από τους
επενδυτές– συγκαταλέγεται το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος ανέρχεται
μόλις στο 35% του ΑΕΠ της και ότι οι τράπεζες είναι ισχυρές, κυρίως
διότι εξυγιάνθηκαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση που έπληξε την Τουρκία
στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Στο μεταξύ, τόσο ο Οίκος Moody’s
όσο και ο Fitch αναβάθμισαν πρόσφατα τη χώρα.
Το πρόβλημα τώρα είναι η
αίσθηση που δημιουργείται ότι η Τουρκία δεν χαίρει πλέον πολιτικής
σταθερότητας. Η Τουρκία θα έχει για το επόμενο δωδεκάμηνο ανάγκη
άντλησης δανεισμού 205 δισ. δολ. από το εξωτερικό. Αν συμβεί κάτι
«έκτακτο» η λίρα θα καταρρεύσει και τα επιτόκιά της θα εκτιναχθούν στα
ύψη. Τότε μπορεί να καταρρεύσει και το οικονομικό θαύμα της Τουρκίας. Με
άλλα λόγια, αντί να «πνίγει» τους διαδηλωτές, ο κ. Ερντογάν καλά θα
κάνει να τα βρει μαζί τους!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου