Γράφει ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ Λ. ΚΑΤΣΙΛΑΜΠΡΟΣ
Παθολόγος, διαβητολόγος, ομότιμος καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών,Ευγενίδειο Θεραπευτήριο και κλινική «Κυανούς Σταυρός»
Η «αθηρογόνος», επίδραση του κόκκινου κρέατος έχει τεκμηριωθεί από πληθώρα μελετών. Είναι όμως ενδιαφέρον ότι οι περισσότερες σχετικές μελέτες δεν κάνουν διάκριση κατά πόσον τα άτομα που μελετήθηκαν έτρωγαν μη επεξεργασμένα (ΜηΕπ) ή επεξεργασμένα (Επ) κρέατα.
Ως επεξεργασμένα κρέατα νοούνται αυτά που έχουν υποβληθεί σε διάφορες επεξεργασίες με σκοπό κυρίως τη συντήρηση, όπως είναι το κάπνισμα, το αλάτισμα, ή την προσθήκη διάφορων ουσιών (νιτρώδη, νιτρικά κ.ά.). Παραδείγματα τέτοιων τροφίμων είναι το μπέικον, το ζαμπόν, το σαλάμι, τα λουκάνικα, τα «hot dogs», τα παστά κ.ά.
Σ' ένα από τα τελευταία τεύχη του πολύ έγκριτου περιοδικού «Circulation» (17 Μαΐου 2010, σελίδες 2.271-2.283) δημοσιεύεται μία σημαντική μεταανάλυση όλων των σχετικών μελετών. Ειδικότερα, οι συγγραφείς από ένα σύνολο 1.505 δημοσιεύσεων επέλεξαν μόνον εκείνες που έκαναν διάκριση μεταξύ της κατανάλωσης μη επεξεργασμένου και επεξεργασμένου κρέατος (συνολικός αριθμός=95, αριθμός ατόμων=1.218.380 από 10 χώρες σε 4 ηπείρους). Το εντυπωσιακότερο εύρημα της μελέτης ήταν ότι εκείνοι που συστηματικά έτρωγαν επεξεργασμένα κρέατα είχαν κατά 42% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν στεφανιαία νόσο (στηθάγχη, έμφραγμα κ.ά.) καθώς και 19% μεγαλύτερη πιθανότητα για εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη (αυτό ίσχυε για κατανάλωση μόλις 50 γραμμ. επεξεργασμένων κρεάτων την ημέρα). Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ της κατανάλωσης ΜηΕπ και Επ κρεάτων σε ό,τι αφορά τα εγκεφαλικά επεισόδια, αν και ο αριθμός των επιμέρους μελετών ειδικά ως προς αυτόν τον παράγοντα ήταν μικρός. Με το δεδομένο ότι τα επεξεργασμένα κρέατα δεν διαφέρουν ουσιαστικά από τα ΜηΕπ ως προς την περιεκτικότητά τους σε κορεσμένο λίπος, χοληστερίνη και σίδηρο, ο αυξημένος κίνδυνος που συνοδεύει την κατανάλωσή τους δεν μπορεί να αποδοθεί σε διαφορές ως προς αυτούς τους παράγοντες.
Πιθανολογείται ότι η επιβλαβής επίδραση των επεξεργασμένων κρεάτων οφείλεται στην αυξημένη περιεκτικότητά τους σε αλάτι αλλά και στα διάφορα πρόσθετα (νιτρώδη κ.ά.). Η αυξημένη πρόσληψη αλατιού συχνά οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης, με απώτερη δυνητική συνέπεια τη στεφανιαία νόσο. Από την άλλη πλευρά, τα νιτρώδη και τα παράγωγά τους προάγουν την αθηροσκλήρωση και την αγγειακή δυσλειτουργία, ενώ παράλληλα προκαλούν ελάττωση της έκκρισης της ινσουλίνης και μείωση της ανοχής στη γλυκόζη (παθολογική σακχαραιμική καμπύλη -προδιαβήτης).
Συμπερασματικά, υπάρχουν σοβαρά πλέον δεδομένα που υποστηρίζουν την ύπαρξη αυξημένου κινδύνου για στεφανιαία νόσο και διαβήτη που προκύπτει από τη συστηματική κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων. Τα δεδομένα αυτά έχουν μεγάλη σημασία για τη δημόσια υγεία. Ασφαλώς, μελέτες του μέλλοντος θα αναζητήσουν ποιοι είναι οι παράγοντες γι' αυτή την επιβλαβή επίδραση και με ποιον τρόπο αυτοί δρουν. Σημειώνεται επίσης ότι αυτή η μεταανάλυση δεν έδειξε βλαβερή επίδραση των μη επεξεργασμένων κρεάτων σε ό,τι αφορά την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου και του διαβήτη. Παρ' όλα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι επιτρέπεται η αλόγιστη κατανάλωση ακόμη και αυτών -των ΜηΕπ- κρεάτων. Εξάλλου, η ίδια μεταανάλυση δεν έδειξε ότι τα ΜηΕπ κρέατα προστατεύουν έναντι των καρδιαγγειακών νόσων και του διαβήτη, όπως αυτό συμβαίνει με τα φρούτα και τα λαχανικά. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι το «παν μέτρον άριστον» απόλυτα επιβεβαιώνεται και σ' αυτή την περίπτωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου