Εξαφανίζεται το τσακάλι

Του ΓΙΑΝΝΗ ΦΩΣΚΟΛΟΥ

Σήμα κινδύνου για το τσακάλι -που κάποτε ήταν κοινό και επικηρυγμένο ως επιβλαβές, ενώ σήμερα κινδυνεύει με εξαφάνιση- εκπέμπουν το «WWF Ελλάς» και η περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή «Καλλιστώ». Οι δύο οργανώσεις χαρακτηρίζουν τη λήψη μέτρων «επιτακτική ανάγκη», καθώς ο πληθυσμός του σαρκοφάγου μειώνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να μην υπάρχουν περισσότερα από 1.000 τσακάλια σε όλη την Ελλάδα. Η χώρα μας, άλλωστε, είναι η μοναδική στην Ευρώπη με βιότοπους τσακαλιών. Κι αν το ζώο γλίτωσε από τις πρόσφατες πυρκαγιές, δεν φαίνεται να γλιτώνει από τα δηλητηριασμένα δολώματα και τις άλλες ανθρωπογενείς απειλές που το... ωθούν στον αφανισμό.

Το WWF Ελλάς και η Καλλιστώ κατέγραψαν τους εναπομείναντες πληθυσμούς και τις απειλές που αντιμετωπίζουν σε δύο σημαντικές περιοχές εξάπλωσης, στη Χαλκιδική και την Πελοπόννησο, εκτιμώντας και την επίδραση των καταστροφικών πυρκαγιών των ετών 2006-2007. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα και σε σύγκριση με την παλαιότερη απογραφή του 2000-2001, ο πληθυσμός των τσακαλιών στη Χαλκιδική έχει μειωθεί κατά 50% και έχει διασκορπιστεί σε 11 μικρές και τρεις μεγάλες ομάδες.

Στην Πελοπόννησο, ο συνολικός ελάχιστος πληθυσμός δεν ξεπερνά τα 229 τσακάλια. Το 85% εντοπίζεται στη νότια Πελοπόννησο, με επίκεντρο τη Λακωνία. Η Μεσσηνία παρουσιάζει την πιο ομοιόμορφη και συνεκτική κατανομή πληθυσμών, σε αντίθεση με την Αχαΐα όπου μικρές, απομονωμένες ομάδες ζώων διασπείρονται σχεδόν σε όλο τον νομό. Στην Ηλεία και την Αργολίδα τα τσακάλια έχουν σχεδόν εκλείψει, ενώ στην Αρκαδία και την Κορινθία εντοπίζονται οι βιότοποι του ζώου που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα από τις πυρκαγιές.

Παρόλα αυτά, οι πυρκαγιές -καταλήγουν οι δύο οργανώσεις- δεν είχαν καταλυτική επίδραση στους πληθυσμούς, τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στη Χαλκιδική.

Οι απειλές που είχαν εντοπιστεί από το 2001 συνεχίζονται αμείωτες: κατακερματισμός και αλλοίωση βιοτόπων λόγω εντατικοποίησης της γεωργίας και της οικιστικής επέκτασης, εγκατάλειψη των παραδοσιακών γεωργοκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να το στηρίξουν διατροφικά, χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων -πρακτική που έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις- και συγκρούσεις με τροχοφόρα οχήματα.

Οπως τονίζουν οι δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις, αν δεν ληφθούν επαρκή μέτρα προστασίας, το τσακάλι θα αντιμετωπίσει άμεσα κίνδυνο εξαφάνισης. Γι’ αυτό και ζητούν δράσεις διατήρησης και αποκατάστασης των ενδιαιτημάτων του ζώου, που αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο της βιοποικιλότητας στα μεσογειακά οικοσυστήματα.

1974-1981

Θανατώθηκαν 7.000 τσακάλια

Περισσότερα από 7.000 τσακάλια θανατώθηκαν την περίοδο 1974-1981, όταν το ζώο ήταν επικηρυγμένο ως επιβλαβές. Εκτοτε ο πληθυσμός δείχνει σαφείς μειωτικές τάσεις. Απαντάται κυρίως στην Πελοπόννησο, τη Σάμο, τη Χαλκιδική, την περιοχή Βιστωνίδας/Νέστου και την παραλιακή Φωκίδα. Εχει χαρακτηριστεί ως «καθαριστής» της φύσης επειδή λειτουργεί ως θηρευτής των τρωκτικών, περιορίζει τα οργανικά υπολείμματα και σκουπίδια, ενώ μπορεί σε μεγάλες πυκνότητες να δράσει περιοριστικά ως προς τις αλεπούδες.

ΠΗΓΗ ΕΘΝΟΣ