"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Της εξαγοράς των καταπατημένων δημόσιων εκτάσεων το ανάγνωσμα

 Του Λέανδρου Ρακιντζή

Το Δημόσιο έχει στην κυριότητα του μια τεράστια ακίνητη περιουσία, που απέκτησε από διάφορες αιτίες, όπως με το πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830) που ως διάδοχος του Οθωμανικού κράτους περιήλθαν σε αυτό βάσει του τεκμηρίου νομής όλα τα ακίνητα της Παλιάς Ελλάδας ή βάσει της συμφωνίας με την Τουρκία για την ανταλλαγή των πληθυσμών και περιουσιών ή από κληρονομιές, γιατί είναι κληρονόμος των κλήρων, από δωρεές, από παραχωρήσεις έναντι φόρων, από απαλλοτριώσεις, κατακυρώσεις, όσων δεν δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο και χαρακτηρίστηκαν αγνώστου ιδιοκτήτη κλπ.

Εξ αιτίας της διαχρονικής πλημμελούς λειτουργίας των υπηρεσιών, που διαχειρίζονται την δημόσια περιουσία είτε λόγω υποστελεχώσεως είτε ακαταλληλότητας του προσωπικού και της διαχρονικά έκδηλης έλλειψης πολιτικής βούλησης για την διόρθωση των κακώς κειμένων, το Δημόσιο σε μεγάλο βαθμό δεν μπόρεσε να απογράψει όλα τα ακίνητα που του ανήκουν, ακόμα αγνοεί την ύπαρξη κάποιων, να τα διαφυλάξει από τις καταπατήσεις, να τα δηλώσει στο Κτηματολόγιο και για να καλύψει την αδυναμία του αυτή νομοθέτησε, ότι το Δημόσιο δεν χάνει τα δικαιώματα του εκ της μη εγγραφής σε αυτό.

Στη χώρα του περίπου δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τα δημόσια ακίνητα, υπολογίζονται γύρω στις 100.000, από τα οποία πάνω από 90.000 είναι καταπατημένα και για το 10% δεν υπάρχουν στοιχεία για να τεκμηριώσουν την κυριότητα του Δημοσίου. Στην Αττική 8 στα 10 ακίνητα του Δημοσίου είναι καταπατημένα, στα νησιά του Αιγαίου το 47% των αστικών και 64% των αγροτικών ακινήτων είναι καταπατημένα. Για πολλά καταπατημένα ακίνητα εκκρεμεί δικαστική προσφυγή.

Η Πολιτεία με το ν.5024/24-02-23 προσπάθησε να επιλύσει το χρονίζον πρόβλημα των καταπατημένων δημόσιων εκτάσεων με την εξαγορά συγκεκριμένων ακινήτων με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και διαδικασία και με προοπτική να εισπράξει 1.000.000.000 ευρώ ως τίμημα υπό τη προϋπόθεση, ότι δεν εμπλέκεται στα ακίνητα αυτά το ΤΑΙΠΕΔ.

Η εξαγορά αφορά καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου, που βρίσκονται στην κατοχή των καταπατητών για πάνω από 40 χρόνια και γειτνιάζουν με τις οικίες ή τα συμφέροντα των καταπατητών ή έχουν οικοδομήσει νόμιμα. Το τίμημα που θα καταβάλλουν όσοι ζητήσουν την εξαγορά θα υπολογίζεται με βάσει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης ανάλογη με τη διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου σε συνδυασμό με κοινωνικά κριτήρια. Προβλέπεται επίσης η συγκρότηση επιτροπών, που θα εξετάζει τη νομιμότητα των αιτήσεων και τις προϋποθέσεις εξαγοράς σωρευτικά. Φυσικά κατά των αποφάσεων των επιτροπών θα προβλέπεται δικαστική προσφυγή.

Επίσης προβλέπεται, ότι δεν είναι δυνατή η εξαγορά των ακινήτων, όταν συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος σε ζητήματα εθνικής άμυνας, δημόσιας ασφάλειας ,δημόσιας υγείας, άλλης αιτιολογημένης κρατικής ανάγκης, σε περιπτώσεις απαλλοτρίωσης και ρυμοτομίας, δασικής νομοθεσίας, και αυτά που βρίσκονται εντός της ζώνης αιγιαλού και παραλίας ή σε νομίμως κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους.

Επίσης προβλέπεται η απόδοση οριστικών τίτλων ιδιοκτησίας (παραχωρητήρια) για ακίνητα που έχουν παραχωρηθεί στους πρόσφυγες από την ανταλλάξιμη περιουσία και παρά την παρέλευση 100 ετών δεν έχουν ακόμα εκδοθεί. Πρόκειται περί ενός ακανθώδους προβλήματος στη πράξη, γιατί από την προσωρινή εγκατάσταση των προσφύγων στα ανταλλάξιμα ακίνητα μέχρι σήμερα έχουν παρεμβληθεί σωρεία μεταβιβάσεων πολλές φορές άτυπων ,έχουν δημιουργηθεί καταστάσεις, και έχουν εκδοθεί αρκετοί ρυθμιστικοί νόμοι, που δημιουργούν δικαστικές περιπλοκές.

Φαίνεται ότι η με το ν.5024/23 εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου δεν περπάτησε όσο προβλέπονταν και για το λόγο αυτό καταρτίστηκε τροποποιητικό του παραπάνω νόμου νομοσχέδιο, που βρίσκεται αναρτημένο στο διαδίκτυο για διαβούλευση με το οποίο παρέχονται επιπλέον διευκολύνσεις ως προς τις προϋποθέσεις εξαγοράς και εκπτώσεις του τιμήματος. Δεν νομίζω ότι και αυτή τη φορά θα υπάρξει ικανή υποβολή αιτήσεων για εξαγορά, γιατί λόγω πελατειακού κράτους διαχρονικά το Δημόσιο, πλην σπανίων εξαιρέσεων, ούτε διεκδίκησε ούτε ενόχλησε τους καταπατητές των ακινήτων του. Σε κάθε περίπτωση όμως θα ξεκινήσει μια εκκαθάριση του τοπίου.

Με το ν.4182/2013 θεσπίστηκε ότι επί κληρονομίας που δεν υπάρχουν αναγκαίοι κληρονόμοι οι εξωτικοί κληρονομούν μόνο με δημόσια διαθήκη και έτσι θα σταματούσε η βιομηχανία πλαστών ιδιόγραφων διαθηκών υπέρ τρίτων και θα περιέρχονται στο Δημόσιο ως κληρονόμο κατά την έκτη τάξη οι τεράστιες περιουσίες των ακλήρων. Η τόσο επωφελής διάταξη για το Δημόσιο, γιατί δεν συνέφερε σε κάποιους καταργήθηκε ε το ν.4335/2015 και πρέπει να επαναφερθεί.

Στα πλαίσια της προστασίας της δημόσιας περιουσίας πρέπει η Πολιτεία…

 

 αφενός να εγγράψει όλα τα ακίνητα, που της απόμειναν, στο Κτηματολόγιο, αφετέρου να επαναφέρει τις διατάξεις του νόμου περί προστασίας των δημόσιων κτημάτων, να απογράψει τα χωρίς ιδιοκτήτη ακίνητα των ακλήρων που πέθαιναν και να τα διεκδικήσει, να επιβάλλει στους καταπατητές τέλος χρήσεως του ακινήτου και να στελεχώσει τις αρμόδιες υπηρεσίες με επαρκή και ικανό προσωπικό.

Επιπλέον να καταργήσει αναχρονιστικές διατάξεις ,που επιτρέπει την νομότυπη παραχώρηση και καταπάτηση δημόσιων εκτάσεων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: