"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Εις το ύψος των περιστάσεων

Toυ ΛΕΥΤΕΡΗ ΚΟΥΣΟΥΛΗ

Εχει όλο το βάθος της δραματικής πρόσκλησης. Οφείλουμε να αρθούμε «εις το ύψος των περιστάσεων», ακούγεται η ηχώ των λόγων.  

Η τετριμμένη αυτή διατύπωση, που τη γνωρίσαμε να συμπληρώνει πανηγυρικούς και να συνοδεύει εξάρσεις, μάταια επιχειρεί να μιλήσει για μια ιστορική οριακότητα.

Εχει διαχρονικά ταλαιπωρηθεί η λέξη «ύψος». Από τα υψηλά ιδεώδη, μέχρι τα υψηλά ιδανικά. Υψηλόφρονες σκέψεις και υψιπετείς λόγοι. Λέξεις με «ύψος» πέφτουν γρήγορα από το ύψος τους. Εχει μόνο άξια διασωθεί το «Περί Υψους» του Λογγίνου και αυτό γιατί αγνοήθηκαν οι διδαχές του και γιατί έθετε τις ουσιαστικές απαιτήσεις του λόγου στην πρώτη γραμμή.

Και όμως, όσο και αν ο τίτλος προσφέρεται για σαρκασμό, είναι όσο ποτέ επίκαιρο το νόημά του. Και το αίτημά του πρέπει να διαβαστεί στο σύνολο του εύρους των απαιτήσεών του.

Ας κρατήσουμε από την πομπώδη διατύπωση, αγνοώντας το «ύψος», τη μόνη χρήσιμη λέξη. Περίσταση. Ετσι περιγράφει και αποτυπώνει την ύπαρξη μέσα στον κόσμο η «δραματική σκέψη» του Κώστα Π. Μιχαηλίδη, όπως αυτή συμπυκνώνεται στο έργο του «Η ανθρώπινη περίσταση». Την περίστασή μας αξίζει όσο μπορούμε σήμερα να συζητήσουμε, ακόμη και αν δεν μπορέσουμε να αρθούμε «εις το ύψος της», όπως θα έπρεπε.

Πρώτα η κυβέρνηση και μετά οι άλλες πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται μπροστά στο τετράπτυχο που εξωτερικά μας ορίζει στον παρόντα χρόνο και προαναγγέλλει την πορεία μας. Βρισκόμαστε πάντοτε αμφίβολοι στη μεθόριο. Δεν υπάρχει χρόνος. Καταιγιστικά κρίσιμη η ανάγκη των απαντήσεων. Αδήριτα τα μέτωπα.

– Οικονομία, παραγωγή νέου πλούτου, θέσεις εργασίας, καλά αμειβόμενη εργασία.

– Μεταναστευτικό – Προσφυγικό, επεξεργασία εθνικής πολιτικής, μακροχρόνια ματιά στο δυσεπίλυτο ζήτημα.

– Ελληνοτουρκικά, νέα απειλή, οι προϋποθέσεις ενός ισχυρού μετώπου άμυνας.

– Το πλαίσιο της συνύπαρξης, δημοκρατικοί κανόνες, θεσμική διάσταση, γόνιμη πολιτική σύγκρουση.

Ο συνδυασμός αυτών των απαιτητικών δεδομένων, η ορατή και αόρατη διαλεκτική τους, ορίζει τη σημερινή μας περίσταση. Η εποχή έχει εξαντληθεί και ο χρόνος μαζί της. Δεν μας χρειάζονται υψηλόφρονες θεωρήσεις, ούτε μεγαλεπήβολες συλλήψεις. Ενας ανοιχτός, άφοβος και ανυπόκριτος διάλογος μας χρειάζεται.

Γίνεται κάθε μέρα και πιο φανερό ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Και ως προς τον εαυτό μας οφείλουμε νέα, αυτοστοχαστική ματιά και ως προς τον έξω κόσμο οφείλουμε να ξαναδιαβάσουμε θέσεις και να χτίσουμε σχέσεις.

Αν τρέξουμε πιο γρήγορα από τον χρόνο θα βρεθούμε εμείς οικοδόμοι της νέας περίστασης. 

 Αν βραδυπορήσουμε...


  αν μας προλάβει, οι πανηγυρικές προσκλήσεις του τύπου «να σταθούμε εις το ύψος των περιστάσεων» φοβάμαι ότι θα ακούγονται ως περιπαικτικές.

Δεν υπάρχουν σχόλια: