Φόρος φεγγαριού

Της ΡΕΑΣ ΒΙΤΑΛΗ

Τον τρέμω τον Αύγουστο για τα φεγγάρια του. Τη ξέρω τη διαδικασία. Για νάμαι ειλικρινής τη φοβάμαι. Σαν να μπαίνω σε σκοτεινό δωμάτιο…Και ξεκινάει τόσο γλυκά…Όπως όταν ήμασταν μικρά που θέλαμε και δε θέλαμε να δούμε θρίλερ. Βάζαμε τα χέρια στα μάτια αλλά τ΄αφήναμε και λίγο ανοιχτά.

Όλα ξεκινάνε μια νύχτα με πανσέληνο. Μαγεία! Και λαχταράει η ψυχή το πολύ! Όλα προσφέρονται πολύ! Η πλάση μεγαλουργεί. Σαν να χειρίζεται κάποιος τη λάμψη του φεγγαριού με ντίμερ. Σταδιακά, αργά, σχεδόν ηδονικά. Στο τέλος εκτυφλωτικά. Και μετά, λες και περισσεύει φως, πέφτει μια γραμμή ασημένια στη θάλασσα που σταδιακά μακραίνει. Γέφυρα από ασήμι. 

Και ξεγελιέσαι…Μια δρασκελιά λες να δώσω θα περάσω από το ένα νησί στο άλλο. Θα περπατήσω τη θάλασσα να βγω απέναντι. Και ξανακάθομαι στην καρέκλα στο μπαλκόνι μου και δοξάζω, ότι θες δοξάζω…Και στέκεται ψηλά το φεγγάρι, ο μόνος απόλυτος Θεός… Πόσες κλωστές ματιών κεντάνε σταυροβελονιά με άλλα μάτια στο τελάρο του; Για φαντάσου!... Όπου κι αν είμαστε, όσο μακριά κι αν είμαστε αρκεί που μας ενώνει το ίδιο φεγγάρι.

Μια νύχτα με πανσέληνο. Όλα στάζουν λυρισμό, ευλογία σχεδόν θεία κοινωνία…

ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Ενα παιδί μιλάει για το μέλλον με πράξεις

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του Βασίλη Καραποστόλη

Καθηγητή Πολιτισμού και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αρχετυπική σκηνή. Λουσμένο απ’ τον ήλιο ένα αγόρι έπαιζε μόνο του στην παραλία. Γύρω του η ραστώνη των μεγάλων, η ανάπαυσή τους που την ενοχλούσαν διαρκώς οι έγνοιες για το τι θα ενσκήψει το φθινόπωρο. Οι μεγάλοι προσπαθούσαν να ξεκουραστούν. Το παιδί κουραζόταν για να φτιάξει κάτι. Εχτιζε τον πυργίσκο του πάνω στην άμμο. Με επιμέλεια, με επιμονή, με ένα πείσμα που δεν το πτοούσε η ζέστη, έδινε σχήμα στο υλικό του, το διόρθωνε, λέπταινε την κορυφή, πάσχιζε να την κάνει όσο πιο μυτερή γινόταν. 

Ξαφνικά στα μάτια μας η σκηνή απέκτησε το εκθαμβωτικό νόημα ενός χρησμού: «αγαπήστε αυτό που μπορείτε να κάνετε».

Σκυμμένο πάνω απ’ το κατασκεύασμά του, το αγόρι έδειχνε να αγαπάει την ίδια του την προσπάθεια και η προσπάθειά του αποκάλυπτε βαθμιαία τις ικανότητές του. Χαιρόταν που κοπίαζε κι αυτή η χαρά σκορπιζόταν γύρω.

Για μια στιγμή, είδαμε μέσα στις κινήσεις του ένα μέλλον λυτρωμένο από τη σημερινή κατάντια. Κλονισμένη η χώρα, σύγχυση παντού, κι ο πλανήτης μια σφαίρα που ζαλίζεται απ’ την τροχιά της.

Το τι θα προκύψει απ’ όλα αυτά εξαρτάται από την πάλη ανάμεσα στην τάση αδράνειας των ανθρώπων και στην ανάγκη τους για δράση. Αραγε, θα υποταχθούν στη χρηματοπιστωτική τους μοίρα ή θα επιδιώξουν να φτιάξουν ένα οχυρό που δεν θα ’ναι από άμμο; Είτε θα υποκύψουν είτε θα σωθούν.  

Πάντως, το παιδί αντίκρυ μας είναι αήττητο. Το λένε και οι αρχαίοι μύθοι (για τα νηπιακά χρόνια του Δία, του Ερμή, του Ηρακλή), το επαναλαμβάνουν και οι παραδόσεις.

Το επιβεβαιώνουν και τα μάτια μας που βλέπουν τώρα το αγόρι, αφού τελείωσε το έργο του, να πέφτει ευτυχισμένο στη θάλασσα. Λίγα μέτρα πιο μέσα βουτάει το κεφάλι στο νερό τεντώνοντας ψηλά τα πόδια σε μια κατακόρυφο.

Το υποβρύχιο ακροβατικό κρατάει μερικά δευτερόλεπτα, αρκετά για να δώσουν στο παιδί την αίσθηση ότι κι εδώ τα κατάφερε. Δεν είναι λοιπόν μόνο αρχιτέκτονας πύργων, είναι και δεινός κολυμβητής, είναι οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να επιχειρήσει και, πάνω απ’ όλα, είναι όλα αυτά που έχει την όρεξη να κάνει.

Στην ήσυχη ακρογιαλιά είχε σημειωθεί μια έκρηξη ενεργητικότητας, ένας δυνατός παφλασμός της ζωής. Μήπως τον προκάλεσε ένας μικρός φιγουρατζής; Οχι ακριβώς. Γιατί οι φιγούρες συνήθως γίνονται στον «αέρα», ενώ εδώ υπάρχουν έργα χειροπιαστά, που τις στηρίζουν. Μπορεί να είναι κακό να απαιτεί κανείς να τον προσέξουν προκαταβολικά, προτού δημιουργήσει κάτι («δέστε με… είμαι ολόκληρος μια ερεθιστική υπόσχεση»), αλλά δεν είναι καθόλου κακό να ζητά να προσέξουν ένα δημιούργημά του.

Πριν πέσει στο νερό το παιδί είχε καλέσει τους γονείς του να αποθαυμάσουν το έργο του. Στεκόταν όρθιο δίπλα και παρατηρούσε περήφανο τις εκφράσεις επιδοκιμασίας στο πρόσωπό τους. Πήραν και μερικές φωτογραφίες. Η επιχείρηση είχε τελειώσει, ο μικρός ανάσαινε ικανοποιημένος, η καταγραφή του επιτεύγματος στα φωτογραφικά αρχεία της οικογένειας είχε συντελεστεί.  

Αυτό δεν θα ζητούσε ο καθένας, μικρός ή μεγάλος; Το ίδιο δεν έχει ανάγκη κι αυτή η χώρα που λιώνει άπρακτη; Ενα έργο των χεριών μας, μια κάποια ολοκλήρωση, κι ύστερα μια μνημόνευση.  

Το αγόρι είχε διανύσει μια πορεία που θεωρείται πια αδύνατη για τους μεγαλύτερους. Φαντάζει πολύ μικρή η πιθανότητα γι’ αυτούς να συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους σ’ ένα σκοπό που τον έχουν οι ίδιοι ορίσει, να προχωρήσουν με σταθερό ρυθμό στην επίτευξη του σκοπού, να μη νοιαστούν για τον κόπο και τον ιδρώτα, να βρουν ικανοποίηση στην επιδεξιότητά τους, να προσδοκούν, τέλος, πως ό, τι φτιάξουν δεν θα πάει χαμένο και δεν θα ξεχαστεί αμέσως. 

Ετσι μόνο θα μπορούσαν να παραμείνουν ζωντανοί όσοι δοκιμάζονται. Προϋπόθεση είναι να διατηρούν μέσα τους μια «ιδέα» εκείνου που επιθυμούν καθώς και των μέσων για να γίνει η ιδέα πραγματικότητα. Ωστε είχε «ιδέες» μέσα στο ξανθό κεφαλάκι του το οκτάχρονο εκείνο αγόρι; Υπό μία έννοια ναι, κι ας μη φανεί κάτι τέτοιο πλατωνισμός παρά θίν’ αλός.

Οι θυσίες

ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Περικοπές ψυχών

Του Βασίλη Κρεμμυδά 

Ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών

Δύο χρόνια ύστερα από αλλεπάλληλες περικοπές αμοιβών και συντάξεων, που σημαίνει δραματικά κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων, όλοι μοιάζουμε να είμαστε εξουθενωμένοι• λίγοι είναι εκείνοι που έχουν ακόμη το κουράγιο να συζητήσουν για την κρίση. Θέλουν να το αποφύγουν, σάμπως να ξορκίζουν την ίδια την κρίση. Μερικοί άλλοι πάλι θέλουν να νομίζουν, όπως στον Μεσαίωνα, ότι είναι η τιμωρία που μας έστειλε ο Θεός για τις αμαρτίες μας.

Αλλά τι θα κάνουμε τώρα που θεούς, τιμωρίες και τα ρέστα πάει να μας τα χαλάσει ο κ. Χιγκς με το μποζόνιό του;

Η συμπεριφορά αυτή απέναντι στην κρίση, η συμπεριφορά της μοιρολατρίας είτε και το αντίθετό της, η εξαλλοσύνη και η καταστροφή οδηγούν ασφαλώς στον εκφασισμό της κοινωνίας - το αποτέλεσμα το είδαμε και απορήσαμε στις δύο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις. Πρόκειται όμως για αντανάκλαση του ίδιου φαινομένου• του φαινομένου της στάσης απέναντι στην κρίση. 

Πάντως, και για την κρίση και για τη διαχείρισή της και για τις συμπεριφορές της κοινωνίας απέναντί της τη μεγαλύτερη ευθύνη έχουν οι πολιτικές ηγεσίες των τελευταίων σχεδόν δέκα ετών.

Ευθύνονται ακόμη περισσότερο γιατί, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την οικονομική πλευρά και τις επιπτώσεις της πλευράς αυτής, δεν έλαβαν υπόψη την κοινωνική κρίση, την ηθική, την κρίση πολιτισμού. Και δέχτηκαν να έρχεται η «άψυχη» τρόικα και να διατάσσει οριζόντιες περικοπές χωρίς καν να λάβει υπόψη τα στοιχειώδη - αν ο ένας περικοπτόμενος με 20%, για παράδειγμα, έχει τέσσερα μικρά παιδιά και ο άλλος ένα ή κανένα!

Τέτοιου είδους αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, που λειτουργεί χωρίς το παραμικρό ηθικό έρμα, κάνει τις αλλεπάλληλες περικοπές να μοιάζουν με μαχαιριές στην ψυχή των ανθρώπων. Αυτή η «περικοπή των ψυχών» έχει πολλές όψεις γιατί είναι άδικη• και ως προς την ηθική και ως προς την υλική υπόστασή της. Δεν είναι βέβαιο ότι χρειάζεται παράθεση παραδειγμάτων - δεν θα τελειώναμε ποτέ!

Γιατί η ψυχή μου δεν μπόρεσε και δεν θα μπορέσει να ανεχθεί την αδικία να πληρώνω από τις οικονομίες μιας ζωής τον κλέφτη που κλέβει ακόμη. 

Η φράση «μαζί τα φάγαμε» δεν απαντά σε κανένα ερωτηματικό της ψυχής μου. Με ποιους μαζί τα «φάγατε», κύριε Θ. Πάγκαλε; Και η ψυχούλα μου τι φταίει, κύριε Πάγκαλε; Γιατί εμένα, που «δεν τα φάγαμε μαζί», μου τα τρώτε τώρα, κύριε Πάγκαλε; Πού είναι η ηθική και πού βρίσκεται η δικαιοσύνη;

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Μούντζες

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΑΝΙΚΑ

Να μην κοροϊδευόμαστε. Ενίοτε τα νούμερα είναι παραπλανητικά. Οπως της Ανεργίας. Οχι όλων των ανέργων. Αρκετών εξ αυτών. Τι θέλω να πω; 

Οτι αν κάποιος έχει τόση μεγάλη ανάγκη για δουλειά, δηλαδή δεν έχει από πουθενά να λάβει χαρτζιλίκι και να συντηρηθεί, ε τότε θα έκανε τα πάντα προκειμένου να πληρώσει τα στοιχειώδη, δηλαδή στέγη και τροφή. Αν κυριολεκτικά είμαι αδέκαρος και απελπισμένος, ε τότε ευχαρίστως θα δουλέψω εκεί που όλα αυτά τα χρόνια δουλεύουν Πακιστανοί και Αλβανοί. Ας πούμε στα κτήματα. Πράγμα που ακόμα και σήμερα όλοι σχεδόν οι ελληνόπαιδες το αποφεύγουν. Η πλειοψηφία αρνείται να πάει στην παραγωγή. Γιατί;

Για πολλούς λόγους. Που όλοι καταλήγουν στο θεσμό της οικογένειας . Να το ομολογήσουμε δημοσίως. Οι περισσότεροι εξ ημών και υμών μεγαλώσαμε τα παιδιά μας με το απατηλό και παρακμιακό όνειρο του Δημοσίου και της αραχτής. Μια θεσούλα σε κάποια υπηρεσία. Για σιγουριά. Για την ασφάλεια του παιδιού. Αυτό το καλύτερο μέλλον του γιόκα μου του λατρευτού. 

Εξι τα ανατριχιαστικά αποτελέσματα αυτής της Οθωμανικής, τριτοκοσμικής λογικής. Από τα κάτω προς τα πάνω. Από το Ατομο στην Κοινωνία. Από το καθημερινό παράδειγμα στην γενική παρακμή:

Πρώτο . Σε κάθε τέτοιο Νέο ακυρώνεται μέσα του κάθε πρωτοβουλία και πεθαίνει κάθε ίχνος δημιουργίας.

Δεύτερο η συναλλαγή μετατρέπει κάθε γονιό και κάθε οικογένεια σε αχθοφόρους ψήφων και «δούλων» κάθε κοπρίτη πολιτικού.

Τρίτο. Ακυρώνεται μεγάλο μέρος του ανθρώπινου, παραγωγικού δυναμικού της χώρας.

Τέταρτο. Οι απλοί, σκληρά εργαζόμενοι φορολογούμενοι και όχι η πλουτοκρατία, πληρώνουν από το υστέρημά τους την μισθοδοσία αυτών των ζωντανών, ερειπίων.

Πέμπτο. Μαζικά πλέον και με τις ευλογίες του Κράτους και των κυβερνώντων διακορεύεται η έννοια της αξιοκρατίας. Καμία σημασία η αξιοσύνη, η ικανότητα, τα προσόντα, το ήθος και η καλλιέργεια. Μοναδικό κριτήριο η πελατεία. Οσες περισσότερες ψήφους μου δίνεις, τόσο περισσότερα σκαλιά θα σκαρφαλώσει ο γιόκας σου και η θυγατέρα σου σε κάποια υπηρεσία του Δημοσίου. Οι άξιοι έξω. Οι μέτριοι και οι ασήμαντοι μέσα. Περίπου το Δημόσιο μετατράπηκε σε Ιδρυμα για Ατομα με ειδικές ανάγκες. Καθαρά πράγματα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Οι έξυπνοι με τις εύκολες λύσεις

Γράφει ο ΦΑΛΗΡΕΥΣ

«Εσείς τι θα κάνατε για να πετύχετε τους στόχους στους οποίους λέτε ότι αποτυγχάνει η κυβέρνηση;» Είναι η ερώτηση που ευλόγως ακολουθεί το στερεότυπο, μακρόσυρτο κήρυγμα κατά της πολιτικής του Μνημονίου από τον μονίμως περιοδεύοντα στα ραδιοφωνικά μικρόφωνα βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου το όνομα δεν έχει σημασία. 

Εκείνος τότε παίρνει το σύνηθες, γλοιώδες, δασκαλίστικο ύφος του -αυτό που υποτίθεται ότι ταιριάζει με την ηθική και πνευματική ανωτερότητα της Αριστεράς- και, χαμηλώνοντας λίγο την ένταση της φωνής, σαν να πρόκειται να μας αποκαλύψει το μεγάλο μυστικό, αρχίζει να εξηγεί στα «παιδάκια» του ραδιοφωνικού ακροατηρίου ότι θα πατάξουν τη φοροδιαφυγή με ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, θα κόψουν στο Δημόσιο τις «περιττές σπατάλες» (λες και υπάρχουν... αναγκαίες σπατάλες) και άλλα ηχηρά παρόμοια.

Είναι τα συνήθη φούμαρα αυτά· τα ακούμε χρόνια τώρα από κυβερνήσεις είτε της Κεντροαριστεράς είτε της Κεντροδεξιάς. Είτε με τη μορφή του «άλλου δρόμου» (τρίτου, τέταρτου, πέμπτου; - έχω χάσει πια το μέτρημα...) είτε στην εκδοχή της ηθικής προσταγής για «σεμνότητα και ταπεινότητα», η ουσία τους συμπυκνώνεται πάντα στον βλακώδη ισχυρισμό ότι υπάρχει κάποιος δήθεν μαγικός τρόπος -ο οποίος, παρεμπιπτόντως, ποτέ δεν εξηγείται σαφώς και πουθενά αλλού δεν έχει εφαρμοσθεί- να φτιάξουμε καλύτερους ανθρώπους. 

Αυτό ήταν πάντοτε η απάντηση των κυβερνήσεων της πασοκαρίας, πράσινης και γαλάζιας, μπροστά στα προβλήματα. 

Ως στάση είχε την εξήγησή της: ούτε οι μεν ούτε οι δε ήθελαν να αλλάξει τίποτε, διότι πολύ απλά δεν ήθελαν να πάψουν να νέμονται τα οφέλη από τη σχέση κράτους, κόμματος και οικονομίας, που με τα χρόνια είχε εξελιχθεί σε ένα σύμπλεγμα σχεδόν αξιεδάλυτο. Σχεδόν, όπως είπα - διότι έπειτα ήλθε η κρίση και ο μύθος που ζούσαμε στην Ελλάδα τελείωσε.

Οχι όμως και για την Αριστερά του Τσίπρα: γι’ αυτούς ο μύθος δεν έχει τελειώσει. Διότι, καθώς οι άλλοι ψελλίζουν ως επί το πλείστον ακαταλαβίστικες ασυναρτησίες, για να κρυφτούν από την αλήθεια που τους εκθέτει, η Αριστερά του Τσίπρα το μόνο που έχει να εισφέρει στη συζήτηση για το τι κάνουμε τώρα είναι τη δική της εκδοχή της φουμαρολογίας του παρελθόντος. 

Ποια ανώδυνη εξοικονόμηση πόρων, δηλαδή, μπορούν να κάνουν οι φωστήρες του ΣΥΡΙΖΑ και γιατί δεν μπόρεσαν να την κάνουν οι κυβερνήσεις των δύο τελευταίων χρόνων;  

Μήπως επειδή τους αρέσει και το μαστίγιο της τρόικας να νιώθουν και τις κατώτερες συντάξεις να κόβουν και τις υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους ιδιώτες να αφήνουν απλήρωτες; 

Εχουν την απαίτηση, με άλλα λόγια, να πιστέψουμε ότι τα τρία κόμματα που συγκυβερνούν σήμερα είναι οι μαζοχιστές της αυτοκαταστροφής, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είναι οι έξυπνοι με τις εύκολες λύσεις; 

ΑΝΘΡΩΠΟΣ: Touchables

Aπο τον "OLD BOY" 

O πρώτος εξηγούσε σε μια σκηνή της ταινίας πως οι άνθρωποι στην κατάστασή του δεν μπορούν ούτε καν να αυτοκτονήσουν: υπό μία έννοια πρόκειται για το έσχατο στάδιο της αδυναμίας αυτοκαθορισμού.

Ο δεύτερος ζήτησε από τα δικαστήρια να τον αφήσουν να πεθάνει νόμιμα, να δώσει τέλος στη ζωή του ένας γιατρός, αφού ο ίδιος αδυνατούσε.

Ο πρώτος ζήτησε από τον καλύτερό του φίλο καθώς τον ξύριζε, να περάσει το ξυράφι στο λαιμό του. Ο φίλος του δεν το έκανε, ο κινηματογραφικός ήρωας όχι μόνο έζησε, αλλά βρήκε και γυναίκα.

Ο δεύτερος είχε γυναίκα, που μάλιστα τον στήριζε δημόσια στο αίτημά του. Τα δικαστήρια απέρριψαν το αίτημά του. Σε αντίθεση με τον πρώτο, έξι μέρες μετά τη δικαστική απόφαση πέθανε.

ANAΠΤΥΞΗ: Eχεις κάποια "τρελή ιδέα"? ΜΗΝ την πετάς στα σκουπίδια -- Πώς βρίσκουν χρηματοδότηση οι ιδέες

Της Λινας Γιανναρου

Συνήθως όλα ξεκινούν με μια χαρτοπετσέτα. Εκεί πρωτο αποτυπώνεται η επιχειρηματική ιδέα, σκόρπιες λέξεις που μετά βίας βγάζουν νόημα. Συνήθως πάλι, την επόμενη ημέρα η χαρτοπετσέτα, αυτό το πρωτόλειο business plan, πετιέται στα σκουπίδια ως «τρέλα της στιγμής». 

Οι δυσκολίες φαντάζουν ανυπέρβλητες. Πού θα βρω επενδυτές; Υπάρχει άραγε αγορά; Οι τράπεζες δεν χρηματοδοτούν νέους και παράτολμους επιχειρηματίες, όσο για τη γραφειοκρατία... κανονικός εφιάλτης.

Κι όμως, μολονότι αυτή την περίοδο, το επιχειρηματικό περιβάλλον στη χώρα μας μοιάζει άγονο, οι ειδικοί καλούν όσους έχουμε μια «τρελή ιδέα», αντί να την πετάξουμε, να την καθαρογράψουμε. Σήμερα, οι νέοι επιχειρηματίες -τονίζουν- έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά νέα εργαλεία που μπορούν να τους λύσουν τα χέρια.

Το υπ' αριθμόν ένα εμπόδιο για την ανάπτυξη της νεανικής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα σήμερα σχετίζεται με τη χρηματοδότηση. «Πράγματι», λέει ο Ανδρέας Στεφανίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Νέων Επιχειρηματιών, «έχουμε μηδέν κεφάλαια υψηλού κινδύνου, ενώ καμία τράπεζα δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσει κάποιον επειδή ένα βράδυ τού ήρθε μια ιδέα». Είναι απλό, συνεχίζει ο ίδιος, «κάποιος που τελειώνει το πανεπιστήμιο και θέλει να φτιάξει μια εταιρεία, δεν πρόκειται να μπει σε κανένα ΕΣΠΑ. Ακόμα και να γίνει δεκτός, χρειάζεται να έχει από πριν όλο το κεφάλαιο ώστε αργότερα να λάβει το 50%».

Κάπως έτσι, πολλά εν δυνάμει προσοδοφόρα πρότζεκτ «παγώνουν» για πάντα ή ταξιδεύουν για το εξωτερικό. «Ενα τεράστιο κομμάτι πατεντών κατοχυρώνεται από Ελληνες στο εξωτερικό. Εάν μπορούσαμε να τους κρατήσουμε στη χώρα μας, θα κάναμε θαύματα. Σε αυτή τη συγκυρία είναι ανάγκη η πολιτεία να παρέχει στήριξη σε νέες, εξωστρεφείς επιχειρήσεις που έχουν σχέση με καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες».

Η τάση του crowdfunding αποτελεί μια καλή εναλλακτική για όσους βρίσκουν κλειστές τις πόρτες των επενδυτών. Επί της ουσίας πρόκειται για τη χρηματοδότηση νέων επιχειρήσεων από το κοινό.

Tο Groopio.gr

Σε ειδικές πλατφόρμες που έχουν στηθεί για τον σκοπό αυτό, οι μεν επίδοξοι επιχειρηματίες καταθέτουν τις ιδέες τους, οι δε χρήστες «επενδύουν» τον οβολό τους σ' αυτές που βρίσκουν ενδιαφέρουσες. Στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί και λειτουργεί το Groopio.gr, στο οποίο ανακοινώνεται εκ των προτέρων ο προϋπολογισμός του εκάστοτε πρότζεκτ και διασφαλίζεται ότι τα χρήματα των χρηστών δεσμεύονται μόνο όταν συμπληρωθεί το εν λόγω ποσό. Το τελευταίο διάστημα, επίσης, έχουν δημιουργηθεί σάιτ «γνωριμιών» για δημιουργούς και επενδυτές, τους δύο κύριους πρωταγωνιστές κάθε επιτυχίας.

Είδη εταιρειών

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΗΠΑ: "Σώζοντας" την Μεσαία Τάξη

Toυ Robert J. Samuelson  / Washington post

Δεν συμφωνούν ασφαλώς σε πολλά, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί. Συμφωνούν όμως σε ένα: στις εθνικές συνεδριάσεις τους, και τα δύο κόμματα θα δώσουν μάχη για την προσέλκυση της μεσαίας τάξης. 

Οι Ρεπουμπλικανοί θα κατηγορήσουν τον Μπαράκ Ομπάμα ότι την κατέστρεψε μέσω της πολιτικής του «που διαιωνίζει την ανεργία και τη χαμηλή ανάπτυξη». 

Οι Δημοκρατικοί θα παρουσιάσουν τον Μιτ Ρόμνεϊ σαν «τον άνθρωπο» των πλουσίων, ο οποίος «δεν κατανοεί τη μεσαία τάξη». 

Οποιος πείσει, θα κερδίσει διότι σε αυτήν την προεκλογική περίοδο η μεσαία τάξη έχει γίνει σημαία και στόχος όλων -κατά τα λεγόμενά τους- είναι «να σώσουμε τη μεσαία τάξη».

Ολα αυτά είναι κυρίως πολιτικές ρητορείες. Το να θέλουμε να σώσουμε τη μεσαία τάξη προϋποθέτει ότι απειλείται με… εξαφάνιση. Ακόμη και αν αυτό ίσχυε, οι πολιτικοί μας δεν θα είχαν τη δύναμη να την… αναστήσουν. Και όμως, αυτή «η σημαία» συγκινεί, καθώς οι περισσότεροι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται τη μεσαία τάξη ως την κοινωνία ευρύτερα και θεωρούν ότι είναι σωστό να είναι αυτή η κοινωνία μας. Αλλωστε κατά κανόνα, οι άνθρωποι θεωρούν ότι αποτελούν τον μέσο όρο.

Το ίδιο ισχύει και για την άλλη άκρη του φάσματος. Αν και η ψαλίδα ανοίγει επί δεκαετίες, μόλις το 2% των Αμερικανών αυτοπροσδιορίζεται ως «ανώτατη τάξη». Οικογένειες των οποίων το εισόδημα κυμαίνεται στα 200.000 με 300.000 δολάρια δεν παραδέχονται ότι είναι πλούσιες. Υποβαθμίζοντας την ευημερία τους, οι άνθρωποι αυτοί ταυτίζονται με τη μεσαία τάξη και την ανάγκη της να στηριχτεί. Αυτή αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» της αμερικανικής κοινωνίας, αφού 9 στους 10 Αμερικανούς δηλώνουν μέλη της μεσαίας τάξης. Ειδικότερα, η νέα δημοσκόπηση Pew φέρει το 15% να δηλώνει «ανώτατη μεσαία τάξη», το 49% «μεσαία τάξη» και το 25% «κατώτερη μεσαία τάξη.»

Ασφαλώς η πρόσφατη κρίση έχει εντείνει την ανάγκη ταύτισης με τον μέσο όρο. Ο οποίος σήμερα περιγράφεται κατά κανόνα ως «πολιορκημένος, κακοποιημένος, απειλούμενος». Οι κατασχέσεις κατοικιών και η μακρόχρονη ανεργία αποτελούν δείγματα γραφής. Και παρότι τα φαινόμενα είναι περιορισμένα συγκριτικά με το σύνολο, ο φόβος φωλιάζει στις καρδιές των πολλών που προσεύχονται όταν ακούνε για την κακοτυχία των άλλων: «Ας μη συμβεί και σε μένα, Θεέ μου!»

Στοιχεία αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί των «μεσαίων εισοδημάτων» -από τα 39.418 έως και τα 118.225 δολάρια ετησίως- απώλεσαν το διάστημα 2007-2010 το 40% του πλούτου τους, γεγονός που συνδέεται κυρίως με την πτώση των τιμών των ακινήτων, των μετοχών και των ομολόγων.

ΚΟΣΜΟΣ: Τείχη Δημοκρατίας ή τείχη μίσους?

Του Reece Jones The / New York Times 

Την τελευταία δεκαετία μερικές από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες του κόσμου κατασκεύασαν στα σύνορά τους τείχη και φράχτες. 

Οι ΗΠA, η Ινδία και το Ισραήλ έκτισαν 5.500 χιλιόμετρα τείχους. Και οι τρεις χώρες υποστηρίζουν ότι θέλουν με τον τρόπο αυτό να αντιμετωπίσουν τους τρομοκράτες. 

Η ισραηλινή κυβέρνηση αποκαλεί επισήμως το τείχος της «αντιτρομοκρατικό». «Μισώ την ιδέα του τείχους», τόνισε πριν από λίγα χρόνια και ο αμερικανός βουλευτής Ντέιβιντ Ντρέγιερ. «Αλλά δεν έχουμε επιλογή. Βρισκόμαστε εν μέσω ενός πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Το 2012, όμως, αυτός ο πόλεμος έχει υποχωρήσει. Ο Οσάμα μπιν Λάντεν είναι νεκρός. Αλλά και οι επιθέσεις αυτοκτονίας έχουν ουσιαστικά σταματήσει στο Ισραήλ από το 2005. Και το ερώτημα κατά πόσον όλοι αυτοί οι φράχτες και τα τείχη έχουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα παραμένει ανοιχτό.

«Οι φράχτες έχουν αποκτήσει μια συμβολική σημασία, που δεν πρέπει να συγκαλύπτει το γεγονός ότι το πρόβλημα είναι πολύ πιο σύνθετο», δήλωσε το 2007 ο Μάικλ Σέρτοφ, τότε υπουργός Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠA. 

Μια ανάλογη παρατήρηση είχε κάνει και η σημερινή υπουργός Τζάνετ Ναπολιτάνο όταν ήταν κυβερνήτης της Αριζόνας, το 2005: «Δείξτε μου ένα τείχος ύψους 15 μέτρων και θα σας δείξω μια σκάλα ύψους 15 μέτρων και τριάντα εκατοστών. Ετσι λειτουργούν τα σύνορα».

Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα.  

Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι το κόστος κατασκευής και συντήρησης των τειχών είναι μεγάλο. Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει πως κάθε χιλιόμετρο τείχους στα σύνορα με το Μεξικό θα κοστίσει 12,5 εκατ. δολάρια στην εικοσαετή περίοδο της λειτουργίας του. Τα τείχη στο Ισραήλ και την Ινδία κοστίζουν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια το καθένα. Και στις τρεις αυτές χώρες, τα τείχη ήταν από τα μεγαλύτερα κατασκευαστικά προγράμματα της τελευταίας δεκαετίας. 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ: : 14.000 παραμένουν αγνοούμενοι από τον εμφύλιο στη Γιουγκοσλαβία

Η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε την αποτυχία των κυβερνήσεων των χωρών που προέκυψαν από την πρώην Γιουγκοσλαβία να εντοπίσουν περίπου 14.000 άτομα που εξακολουθούν να αγνοούνται μετά τις συγκρούσεις της δεκαετίας του '90.

«Οι κυβερνήσεις της Κροατίας, της Βοσνίας, της πΓΔΜ, του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και του Κοσόβου απέτυχαν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους όπως αυτές ορίζονται από τη διεθνή νομοθεσία, να αναζητήσουν τους αγνοουμένους και να φέρουν ενώπιον της δικαιοσύνης τους υπευθύνους», επισημαίνει σε έκθεσή της η οργάνωση.

Από τους περίπου 14.000 αγνοουμένους, οι 10.500 συνδέονται με τον πόλεμο στη Βοσνία (1992-1995), οι 2.400 με αυτόν στην Κροατία (1991-1995) και οι 1.800 με αυτόν του Κοσόβου (1998-1999).

Από το 1991 όταν ξέσπασαν οι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία, συνολικά 34.700 άνθρωποι δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι , σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού.

Η έλλειψη βούλησης να διαλευκανθούν οι υποθέσεις των ανθρώπων που εξακολουθούν να αγνοούνται αποτελεί πηγή μεγάλης ανησυχίας στα Βαλκάνια, υπογραμμίζει η οργάνωση.

Οι οικογένειες των θυμάτων δεν έχουν καμία πληροφορία για την τύχη των δικών τους ή για το πού βρίσκονται τα λείψανά τους και έτσι δεν μπορούν ούτε να θρηνήσουν γι' αυτούς, αλλά ούτε και να αποδεχτούν την ιδέα ότι έχουν χαθεί, επισημαίνει η Διεθνής Αμνηστία.

ΔΙΕΘΝΗ: Αναβιώνει το Κίνημα των Αδεσμεύτων;

Του Κώστα Ράπτη

Οι ανά τριετία Σύνοδοι Κορυφής των Αδεσμεύτων Χωρών μετά βίας συγκέντρωναν τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των διεθνών (βλ. δυτικών) μέσων ενημέρωσης, καθώς το Κίνημα που ιδρύθηκε επισήμως το 1961 στο Βελιγράδι, πρωτοστατούντων πολιτικών γιγάντων της εποχής όπως ο Nehru, ο Soekarno και ο Tito, αντιμετωπιζόταν πλέον ως μία «λέσχη φλυαρίας» χωρίς βάρος στην παγκόσμια σκηνή.

Ήδη οι διαφωνίες που προκάλεσε στο εσωτερικό του η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979 τραυμάτισαν το Κίνημα των Αδεσμεύτων, ενώ το 2006, με την ευκαιρία της Συνόδου Κορυφής της Αβάνας, η τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Condoleezza Rice, αναρωτήθηκε δημοσίως ποιον λόγο ύπαρξης εξακολουθεί να έχει ένας οργανισμός που γεννήθηκε από τον, λήξαντα πλέον, Ψυχρό Πόλεμο. (Αντίστοιχη απορία πάντως δεν διατύπωσε και για το ΝΑΤΟ).

Ούτως ή άλλως η έννοια της «αδέσμευτης χώρας» είχε σημασία άκρως σχετική, αν αναλογισθεί κανείς την έντονη παρουσία στους κόλπους του Κινήματος χωρών όπως η Κούβα του Fidel Castro ή την ανάληψη της προεδρίας του προ τριετίας από την Αίγυπτο του Hosni Mubarak.

Ωστόσο, η 16η Σύνοδος Κορυφής του Κινήματος των Αδεσμεύτων η οποία πραγματοποιείται από την Κυριακή και για πέντε ημέρες στην Τεχεράνη, παρουσία περίπου 7.000 συνέδρων, συμπεριλαμβανομένων και 35 αρχηγών κρατών, από 118 χώρες του πλανήτη (επί συνόλου 192), ήρθε να ανατρέψει την εικόνα, γεννώντας μιντιακή φρενίτιδα.

Ο λόγος βεβαίως για αυτό έχει να κάνει καταρχήν με την φιλοξενούσα την διοργάνωση χώρα: μόλις μία εβδομάδα μετά την αποτυχία ενός ακόμη γύρου διαπραγματεύσεων στη Βιέννη για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και, ενώ σε ΗΠΑ και Ισραήλ η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν η επίθεση εναντίον του Ιράν πρέπει να εξαπολυθεί πριν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου ή να αναβληθεί για την άνοιξη, η Ισλαμική Δημοκρατία αναλαμβάνει για τα επόμενα τρία χρόνια την προεδρία του Κινήματος, αποδεικνύοντας ότι η «διεθνής απομόνωσή» της δεν αφορά παρά έναν μικρό αριθμό στενών συμμάχων της Ουάσιγκτον.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Victoria Nuland ότι η Τεχεράνη «δεν αξίζει» να φιλοξενήσει μια τέτοια συνάθροιση αντιπροσωπειών από όλο τον κόσμο, ενώ ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Β. Netanyahu τόνισε ότι η ιρανική πρωτεύουσα «δεν είναι ο τόπος» για να βρίσκεται ο Γ.Γ. του ΟΗΕ – ο οποίος και παρίσταται στη Σύνοδο, όπως κάθε προκάτοχός του από το 1961 και εξής.

Για το Ιράν, μόνο τα οφέλη «συνεδριακού τουρισμού» από τη διοργάνωση υπολογίζονται σε 50 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τα αναμενόμενα πολιτικά κέρδη εικονογραφούνται από την (εκ των υστέρων διαψευσθείσα) πληροφορία ότι οι Ιρανοί ιθύνοντες φιλοδοξούσαν να ξεναγήσουν τους φιλοξενούμενους στην στρατιωτική βάση του Parchin, που καταγγέλλεται από τις ΗΠΑ ότι αποτελεί έδρα στρατιωτικών πυρηνικών ερευνών.

EΠΙΣΤΗΜΗ: Το «διπλό» φεγγάρι του Αυγούστου

Η εμφάνιση δυο Πανσελήνων μέσα στον ίδιο μήνα είναι κάτι ανάλογο με ένα δίσεκτο έτος: δεν οφείλεται σε φυσικούς αλλά σε ημερολογιακούς λόγους. Ο φυσικός σεληνιακός κύκλος δεν ακολουθεί ακριβώς τον κύκλο του «τεχνητού» ηλιακού ημερολογίου που έχουμε υιοθετήσει εδώ στη Γη.

Αυτό συμβαίνει γιατί η Σελήνη ευθυγραμμίζεται με τον Ηλιο έτσι ώστε η επιφάνειά του ενός ημισφαιρίου της να φωτίζεται ολόκληρη– και να είναι ορατή σε εμάς ως Πανσέληνος – κάθε 29,3 ως 29,8 ημέρες. Καθώς το διάστημα αυτό είναι λίγο μικρότερο από τη διάρκεια των ημερολογιακών μηνών, η χρονική πορεία των γεμάτων φεγγαριών δεν συμβαδίζει απόλυτα με τη δική τους.

Ετσι, ανά χρονικές περιόδους και κατά τη διάρκεια των «μεγάλων» μηνών που διαρκούν 30 ή 31 ημέρες, η Πανσέληνος μπορεί να σημειωθεί δυο φορές – στην αρχή και στο τέλος τους. Αυτό σημαίνει ότι αν και τα «δυο φεγγάρια τον Αύγουστο» είναι τα πιο διάσημα, το φαινόμενο μπορεί να σημειωθεί σε οποιονδήποτε άλλο μήνα. Ο μόνος χαμένος είναι ο «κουτσός» Φεβρουάριος: οι 28 ή 29 μέρες του δεν του επιτρέπουν εξ ορισμού να απολαύσει δυο Πανσελήνους κατά τη διάρκειά του.

Κάθε περίπου 3 χρόνια

"Επίγεια σοφία"

Έχουμε να κάνουμε με την καλύτερα εκπαιδευμένη γενιά στην ιστορία. Αλλά το μυαλό τους έχει βάλει τα καλά του χωρίς να έχει να πάει πουθενά.

Timothy Leary, 1920-1996, Αμερικανός ψυχολόγος

Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να αντικαταστήσει ένα άδειο μυαλό με ένα ανοιχτό μυαλό.

Malcolm Forbes, 1919-1990, Αμερικανός εκδότης

Ο ιδανικός χρόνος για να αρχίσει η διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού είναι εκατό χρόνια πριν τη γέννησή του.

William Ralph Inge, 1860-1954, Βρετανός ακαδημαϊκός και ιερεας

Σαν σήμερα (31/8/ΧΧΧΧ)

1923: Οι Ιταλοί βομβαρδίζουν και καταλαμβάνουν την Κέρκυρα.

1932: Με υπουργική απόφαση, εγκαταλείπεται στην Ελλάδα η θερινή ώρα.

1976: Ο Τζορτζ Χάρισον καταδικάζεται για λογοκλοπή. Δικαστήριο αποφαίνεται ότι τμήμα της μεγάλης του επιτυχίας «My Sweet Lord» είναι αντιγραφή του τραγουδιού των Chiffon, «He's so fine». Η υπόθεση κοστίζει στο πρώην «σκαθάρι» πάνω από 500.000 δολάρια.

1980: Ιδρύεται το πολωνικό συνδικάτο «Αλληλεγγύη», το οποίο υπό την ηγεσία του ηλεκτρολόγου Λεχ Βαλέσα συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση του κομμουνισμού στη χώρα.

1984: Αποχαιρετιστήριο παιχνίδι του Μίμη Δομάζου με τον Παναθηναϊκό, εναντίον της Μπόκα Τζούνιορς. Ο αγώνας διεξάγεται στο Ολυμπιακό Στάδιο, παρουσία 50.000 θεατών και η ομάδα της Αργεντινής νικά με 3-2.

12: Γεννιέται ο Γάιος Καίσαρ, ρωμαίος αυτοκράτορας. Έμεινε στην ιστορία με το παιδικό του προσωνύμιο Καλιγούλας (Μποτούλες στα λατινικά) και για την εξαιρετική αγριότητα και φαυλότητά του.

1949: Γεννιέται ο Ρίτσαρντ Γκιρ

1997: Χάνει τη ζωή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι, με τον φίλο της Ντόντι Αλ Φαγιεντ η Λαίδη Ναϊάνα Σπένσερ, πρώην σύζυγος του πρίγκιπα Καρόλου.

ΠΑΙΔΕΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση απαιτεί κοινωνικό όραμα

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ άρθρο του 2006 

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ

Η μεταρρύθμιση στην Παιδεία δεν μπορεί να είναι παρά μια πολιτική πρόταση και η πολιτική πρόταση νομίζω ότι έχει χάσει σήμερα το λογικό της πλαίσιο. Επιτρέψτε μου να θυμίσω ορισμένα στοιχειώδη δεδομένα.
 

Οι επιτελικές ομάδες που ονομάζουμε κόμματα μέσα στο σύστημα της λεγόμενης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, στον κοινοβουλευτισμό, έχουν υποχρέωση να προσφέρουν στο λαό, η κάθε μια τη δική της πρόταση για τα κοινωνικά προβλήματα που μας απασχολούν όλους. Ο λαός ακούει τις προτάσεις, μελετάει τις θεωρητικές τους αφετηρίες και τις πρακτικές τους συνέπειες και επιλέγει.

Σήμερα, αυτή η επιλογή δεν μπορεί να λειτουργήσει. ∆εν μπορεί να λειτουργήσει γιατί τα κόμματα εξουσίας καυχώνται να θεωρούνται και να είναι πολυσυλλεκτικά. Να έχουν λίγο απí όλα. Άρα, οι προτάσεις τους είναι ένα ποτ-πουρί από επιμέρους απόψεις που πρέπει να συγκλίνουν σε κάτι κοινά αποδεκτό. ∆ηλαδή σε κάτι άνευρο, σε κάτι το οποίο δεν μπορεί ποτέ, κατά την εκτίμησή μου, να λύσει ή να αντιμετωπίσει κοινωνικά προβλήματα.

Μένουμε στις βελτιώσεις. Για το λόγο αυτό, κάθε λεγόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση των τελευταίων δεκαετιών, εξαντλείται σε βελτιώσεις. Αλλά και αυτές οι βελτιώσεις αποτελούν ισχνή και ατελέσφορη πολιτική πρόταση και όπως κάθε πολιτικό ενέργημα είναι συνάρτηση του κατάλληλου χρόνου.

Αν οι βελτιώσεις, τις οποίες προτείνει σήμερα το Υπουργείο Παιδείας ή η ομάδα Βερέμη και η Σύνοδος των Πρυτάνεων, είχαν επιχειρηθεί τον πρώτο μήνα διακυβέρνησης της χώρας από τη νέα κυβέρνηση, θα είχαν περάσει ως αυτονόητες. Θα ήταν κάτι αυτονόητο. Ένα κόμμα εξελέγη και ήρθε να εφαρμόσει τις προτάσεις του στο χώρο της Παιδείας. ∆εν υπήρχαν, όμως, ετοιμασμένες προτάσεις και δόθηκαν έτσι δυόμισι χρόνια στη συντήρηση να οργανωθεί. Γιατί είναι ανατριχιαστική συντήρηση αυτή η οποία εκφράζεται με επιφυλάξεις για την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων. Και τώρα είναι μάλλον σίγουρο ότι δεν θα μπορέσει τελικά καμία πρόταση να πραγματωθεί μέσα από το ν διάλογο, αυτή την φενάκη των παράλληλων μονολόγων.
 

Αναφέρω έναν ακόμα λόγο για τον οποίο θεωρώ πολύ δύσκολο, σχεδόν ανέφικτο, να πραγματοποιηθεί μεταρρύθμιση.  

Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι πάντοτε έκφραση μιας καθολικής πολιτικής πρότασης. ∆ηλαδή, ενός οράματος που έχουμε για την κοινωνία. Ενός κοινωνικού προτύπου που προβάλλει το κόμμα που κερδίζει τις εκλογές για το πώς θα ήθελε να διαμορφωθεί η κοινωνία του αύριο.

Παράδειγμα: Τις τελευταίες δυο δεκαετίες ως καθολική κοινωνική πρόταση, και μάλιστα με την αξίωση κοινωνικού μετασχηματισμού, εμφανίστηκε ο εκδημοκρατισμός της παιδείας και της κοινωνίας. Και ποιος θα διαφωνούσε με τον όρο εκδημοκρατισμός; Όμως πρόβλημα καίριο δημιουργείται απí τον τρόπο με τον οποίο κατανοήθηκε και εφαρμόστηκε ο εκδημοκρατισμός. Ο εκδημοκρατισμός προβλήθηκε ως μία θεσμικά κατοχυρωμένη πρακτική για την εκπαίδευση των παιδιών, με βάση την προάσπιση των ατομικών τους δικαιωμάτων. Τα βιβλία, τα αναλυτικά προγράμματα, οι δομές που δημιούργησε στον πανεπιστημιακό χώρο φανερώνουν έναν στόχο εκπαίδευσης καθαρά συνδικαλιστικό, μια αγωγή με συνδικαλιστικές προτεραιότητες.
 

Πριν από εμένα το κατήγγειλε ο σεβάσμιος Φαίδων Βεγλερής, όταν ακόμα ζούσε. Ο εκδημοκρατισμός απέβλεπε να μάθει τα παιδιά να κατοχυρώνουν τα ατομικά τους δικαιώματα ενόψει μιας φαντασιώδους επερχόμενης καινούριας χούντας. Μιας χούντας εθνικοθρησκευτικής. Επομένως, όλη η εκπαίδευση έπρεπε να υποταχθεί στις προτεραιότητες αναχαίτισης αυτού του υποθετικού εχθρού. Αλλά, αν από την Α’ Δημοτικού τα παιδιά εθίζονται να διεκδικούν κατά προτεραιότητα τα ατομικά τους δικαιώματα, τότε αναιρείται ο κοινωνιοκεντρικός στόχος που, νομίζω, εξ’ ορισμού και ανέκαθεν είχε η εκπαίδευση των παιδιών. Η παιδεία στα ελληνικά ονομάζεται μόρφωση, που θα πει μορφοποίηση. Ο άνθρωπος πλάθεται στα χρόνια της Παιδείας που η κοινωνία του εξασφαλίζει.

Αλλά η παιδεία του λαϊκίστικου εκδημοκρατισμού έχει ως πρακτική κατάληξη ότι  όλα επιτρέπονται. Όταν θεωρήθηκε κατάκτηση το να καταργηθεί η ομοιόμορφη ενδυμασία και να εισαχθεί στα σχολειά ο ταξικός ανταγωνισμός με την ενδυμασία την πολυποίκιλη, ο συναγωνισμός για επώνυμα ενδύματα... Όταν θεωρήθηκε αντιδημοκρατικό μέτρο η διόρθωση των γραπτών -θυμηθείτε το περίφημο σλόγκαν της δεκαετίας του 80  κάτω τα αιματοβαμμένα γραπτά, μήπως και πληγωθεί ο ψυχισμός του παιδιού απí τη διόρθωση των τετραδίων με κόκκινο μολύβι...

Από τη στιγμή που καταργήθηκε (στο επίπεδο κυρίως του προσωπικού, αλλά και στο χώρο της τάξης) η αξιοκρατική ιεράρχηση, δεν υπάρχει Παιδεία.  Διότι, δεν υπάρχει αγωγή χωρίς ιεραρχία. Κάποιος ξέρει περισσότερα και κάποιος ξέρει λιγότερα. Κάποιος είναι άριστος και κάποιος είναι μέτριος. Το εγκληματικό είναι ότι αυτή η κατάλυση της ιεραρχίας προβλήθηκε ως δημοκρατική κατάκτηση και όποιος έχει διαφορετική γνώμη ως προς αυτό, θεωρείται ότι δεν είναι δημοκράτης. Εξ’ ου και η φοβερή ιδεολογική τρομοκρατία, η οποία κυριαρχεί στην ελληνική εκπαίδευση.

ΠΑΙΔΕΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Παράγοντας μεταπράτες και πωλητές για... φύκια για μεταξωτές κορδέλες !

Του ΣΤΑΘΗ ΚΟΣΙΟΝΙΔΗ

Πυρηνικού Φυσικού

Παρακολουθώ τη διελκυστίνδα περί τη νέα, πολλοστή, αναδιάρθρωση της Ανωτάτης Παιδείας με μεγάλη θλίψη. Η πενηντάχρονη πορεία μου σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού και του εσωτερικού με δίδαξε ότι για κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα υπάρχει ο «πελάτης» που καθορίζει και την ποιότητα του προϊόντος. 

Στις αναπτυγμένες χώρες, «πελάτης» της παιδείας είναι η εθνική οικονομία. Εχω αρκετά παραδείγματα για αυτό, θα αρκεσθώ μόνο σε ένα.

Η κ. Θάτσερ στην αρχή της θητείας της έδωσε αρκετές επιτυχείς μάχες με τα συνδικάτα. Η μία μάχη που έχασε δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστή. Οταν αρνήθηκε να διαπραγματευθεί με τους καθηγητές πανεπιστημίου, αυτοί αποφάσισαν ότι θα εκπαιδεύσουν και θα εξετάσουν κανονικά τους φοιτητές - για να μην τους ταλαιπωρήσουν - αλλά δεν θα παραδώσουν τη βαθμολογία των εξετάσεων των πτυχιούχων. Μπροστά στην προοπτική ότι η αγγλική οικονομία θα στερηθεί τη νέα φουρνιά στελεχών, η Σιδηρά Κυρία υποχώρησε και διαπραγματεύτηκε.

Στη χώρα μας οι μόνοι που ενδιαφέρονται «να μη χαθεί το εξάμηνο» είναι οι γονείς των φοιτητών γιατί αυτό σημαίνει επιμήκυνση των σπουδών, άρα και αύξηση των εξόδων. Οι γονείς είναι στην πραγματικότητα ο «πελάτης» της παιδείας.

ΠΑΙΔΕΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Παραβολές περί αντι-πνευματικής επιδημίας

Του Χαραλαμπου Pουσσου

(MD.PhD, MRS.FRCP) Ακαδημαϊκού. Καθηγητής Ιατρικής επί τιμή πανεπιστημίου McGill. Ομ. Καθηγητή Ιατρικής πανεπιστημίου Αθηνών. 

Ενας άσημος μεταπτυχιακός μετανάστης στον Καναδά κερδίζει σε διαγωνισμό ένα σημαντικό επιστημονικό βραβείο. Αντίπαλός του, ένας άξιος νέος επιστήμων, γιος διάσημου καθηγητού με σημαντική κοινωνική παρουσία.  

Ο γράφων έζησε πολλές αντίστοιχες περιπτώσεις στο εξωτερικό σε αντίθεση με τις πάμπολλες εμπειρίες νεποτισμού και αναξιοκρατίας στην Ελλάδα. Το φαινόμενο αυτό στη χώρα μας έχει φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα επιδημίας. Αν και χωρίς συγκεκριμένες αναφορές, είμαι σίγουρος θα ανακαλέσετε γνώριμές σας εικόνες και καταστάσεις στην περιγραφή μου. Οι επιδημίες διατηρούν το τραγικό τους μεγαλείο και η καταστροφικότητά τους έχει καταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο, δεδομένου ότι αυτές πολλές φορές άλλαξαν τη ροή της Ιστορίας.

Για την περιγραφή της επιδημίας θα χρησιμοποιήσω το ανάλογο της ελονοσίας. Η επιδημία εμπεριέχει τέσσερις βασικούς άξονες: το περιβάλλον, τον αγωγό-φορέα, το μικρόβιο και τη νόσο καθεαυτήν. 

Στην περίπτωση της ελονοσίας το περιβάλλον είναι το έλος, ο αγωγός-φορέας είναι το κουνούπι, το μικρόβιο είναι το πλασμώδιο. Σε σχέση αλληλεξάρτησης, όλα μαζί οδηγούν στην εμφάνιση της νόσου.

Η επιδημία είναι μια κατάσταση που γιατροί και επιστήμονες αντιπαλεύουν και που μπορεί να αποτελέσει μοχλό προόδου, αφορμή ανακαλύψεων. Οσο χειρότερη η επιδημία, τόσο εντονότερη είναι η προσπάθεια, τόσο ισχυρότερη πρέπει να γίνεται η ελπίδα.

Το έλος

Δεν υπάρχει ελονοσία χωρίς το έλος: το έλος άλλωστε έδωσε το όνομά του στη νόσο ελονοσία. Τα χαρακτηριστικά του είναι στασιμότητα και ακινησία. Το έλος δεν αποτελεί πλήρως κλειστό σύστημα, γιατί αλλιώς θα ήταν θνησιγενές στην ακινησία του και, επομένως, αυτοκαταστρεφόμενο. Δεν είναι όμως, γιατί συντηρείται από το λιγοστό τρεχούμενο νερό που χύνεται μέσα του. Αυτό όμως το νερό, όταν εισέλθει στο έλος, αναμειγνύεται με το μολυσμένο νερό, μετατρέπεται σε στάσιμο και παγιδεύεται αναπόδραστα. Μόνο ένα ορμητικό ποτάμι θα μπορούσε να επιφέρει τον θάνατο του έλους διά καθάρσεως.

 

Το έλος, όπως όλη η φύση, ήταν προορισμένο για παράδεισος. Στο έλος όμως συντελείται δομική διαστρέβλωση των έμβιων διεργασιών. Οι οργανισμοί του έλους πολλαπλασιάζονται, τρέφονται, αλληλεπιδρούν, αυτό όμως δεν οδηγεί στο καλό και δεν ενσωματώνεται αρμονικά στο σύνολο.

Ατέρμονες ζυμώσεις λαμβάνουν χώρα. Αναρίθμητοι μικρο-οργανισμοί, μικρό-ψυχοι στην ύπαρξή τους και εκ προοιμίου ανίκανοι να ταράξουν τα νερά του έλους, πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα συντηρώντας το έλος στο διηνεκές. Δεν έχουν να χαρίσουν προϊόντα, να δομήσουν. Μόνο αποδομούν. Τα παραπροϊόντα της ύπαρξής τους βάζουν την αναγνωριστική σφραγίδα στο έλος. Το έλος το οσφραίνεσαι, οσφραίνεσαι τη βρωμιά, τη δυσοσμία.

Το έλος, ένα κλειστό οικοσύστημα, όπου οι οικογένειες έχουν μέχρι και δεκάδες συγγενείς «πανάξιους». Ενδογαμία, αιμομειξία και όσα απαγορεύονται στα ανοιχτά οικοσυστήματα εδώ είναι ο κανόνας. Αναπαραγωγή, χωρίς εισαγωγή του καινούργιου, σε έναν σισύφειο φαύλο κύκλο επανάληψης. Η στασιμότητα των νερών του έλους παγιώνεται και καθρεφτίζεται στην παγίωση, στην έλλειψη δημιουργικότητας και στη θνησιγενή στασιμότητα των οικογενειών.

Το έλος όμως δεν είναι παντελώς ακίνητο. Κάποιες στιγμές οι καλαμιές σαλεύουν. Στο παρασκήνιο, πίσω από τις καλαμιές κινούνται, μηχανορραφούν, πολλαπλασιάζονται, βυσσοδομούν ζωύφια, ερπετά, τρωκτικά, βδέλλες, κάθε είδους ασπόνδυλα, και βατράχια κοάζουν συνθήματα χωρίς ειρμό. Κάποια πλάσματα εγκυμονούν κινδύνους για όσους αποφασίσουν να διασχίσουν το έλος ή ακόμα και να το πλησιάσουν. Οι κίνδυνοι είναι το κάδρο που πλαισιώνει πολυποίκιλα την ελονοσία.

Οταν μπεις στο έλος, δεν είναι εύκολο να βγεις. Τα βήματα κολλούν στη λάσπη, αργούν. Το επόμενο βήμα είναι δυσχερές και απρόβλεπτο. Κάθε στιγμή κινδυνεύεις να βυθιστείς και να πνιγείς στον βόρβορο.

Απόλυτο κακό δεν υπάρχει στον κόσμο. Στην άκρη του έλους βρίσκονται τα νούφαρα με την ομορφιά τους. Λίγα αποδημητικά πουλιά, που έρχονται για λίγο και μετά ανοίγουν τα φτερά τους για να διαπρέψουν αλλού, κάνουν τους αισιόδοξους να ονομάζουν το έλος υδροβιότοπο…

Το κουνούπι

Το κουνούπι το ανωφελές είναι εξ ορισμού οργανισμός παρασιτικός. Δεν μπορεί να νοηθεί ως αυθύπαρκτο, αυτότροφο ον. Η επιβίωσή του προϋποθέτει να απομυζά αθόρυβα αίμα, συλλαμβάνοντας το θύμα του στον ύπνο. Ο ύπνος, η ραστώνη είναι ο πιο πιστός σύμμαχος του κουνουπιού. Επωφελούμενο από τον ύπνο, το κουνούπι τσιμπάει απαρατήρητο, ανενόχλητο τον άνθρωπο, τους φοιτητές, αλλά και τις φοιτήτριες…

Η ύπαρξη του κουνουπιού εμπεριέχει λοιπόν τον παρασιτισμό ντετερμινιστικά. Το απλό κουνούπι του ζωικού βασιλείου δεν έχει επιλογή, όμως η ενσυνείδητη ανάληψη του ρόλου του κουνουπιού είναι πράξη Υβρεως. Αλαζονεία, μισαλλοδοξία, φιλαυτία, ναρκισσισμός και το κακώς εννοούμενο αλάθητο συναπαρτίζουν τα συστατικά της Υβρεως.

Υστερα από την ανάληψη του ρόλου, το κουνούπι μηχανιστικά αποδύεται στο έργο για το οποίο έχει προγραμματιστεί. Το τσίμπημά του μπορεί να μεταδώσει πληθώρα μολυσματικών παραγόντων. Κατά την εισαγωγή της προβοσκίδας του στο δέρμα του θύματος, το κουνούπι αποβάλλει, σε τελετουργικό εμεσμάτων, ό,τι εμπεριέχεται στους σιελογόνους του αδένες. Η κακή εκπαίδευση, η νοοτροπία του, οι συνήθειές του ενίονται παρευθύς στο δέρμα του κοιμώμενου θύματος που σαν παίγνιο μπολιάζεται, υφίσταται έναν φθοροποιό ενοφθαλμισμό.

Η ακτίνα δράσης του κουνουπιού δεν περιορίζεται εντός του έλους. Το κουνούπι είναι κινούμενο βιολογικό όπλο μεγάλου βεληνεκούς. Μπορεί να πετάξει μακριά από το έλος, να εισέλθει στα ενδότερα σπιτιών, δημόσιων χώρων, ιδρυμάτων, φορέων, συμβουλίων και να μεταδώσει την επιδημία σε μια κοινωνία ολόκληρη. Ενίοτε στη μάχη απέναντι στο κουνούπι αναπτύσσονται στρατηγικές, εντομοκτόνες τακτικές: όμως τα κουνούπια είναι συχνά ένα βήμα μπροστά, αναπτύσσουν αντοχή στα εντομοκτόνα, τα αφομοιώνουν, τα μεταβολίζουν, τα εξουδετερώνουν.

Το μικρόβιο

Το πλασμώδιο του Λαβεράν δεν είναι άλλο από την αναξιοκρατία. Η αναξιοκρατία είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη για την αντι-πνευματική επιδημία, όπως το πλασμώδιο για την ελονοσία. Η αναξιοκρατία είναι η απόλυτη άρνηση της αρχής της διάκρισης. Οι «κολλητοί», οι σύζυγοι, τα ξαδέλφια, οι συγγενείς, οι συνδικαλιστές, οι πολιτικές και κοσμοθεωρητικές πεποιθήσεις επικρατούν στις κρίσεις που έχουν μολυνθεί από το μικρόβιο.

Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπάρχει ανοσία για το μικρόβιο της αναξιοκρατίας, όπως δεν υπάρχει και εμβολιασμός. Η αναξιοκρατία βρίσκει τον δρόμο της μέσα από μια παγκόσμια ανοσολογική κερκόπορτα μολύνοντας δυνητικά τον καθένα. Η κερκόπορτα δεν είναι άλλη από την υπέρμετρη, αδικαιολόγητη φιλοδοξία που δεν έχει σφυρηλατηθεί από την παιδεία, την αυτογνωσία και την ηθική. Αυτό είναι το μεγάλο μικρόβιο της διαστρεβλωμένης δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας: ο καθένας πιστεύει πως μπορεί και δικαιούται να γίνει καθηγητής, πρόεδρος σε οργανισμούς-κλειδιά και σε φορείς ύψιστης πνευματικής σημασίας.

Συνέπειες

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι από τη δεκαετία του 1970 στην Ελλάδα έχει λάβει χώρα μια ιδιότυπη επανάσταση στην ανώτατη παιδεία, με ταχύτητα χωρίς προηγούμενο. Η αριθμητική έκρηξη των σχολών ανταποκρίθηκε στις συνθήκες από πλευράς κοινωνικών αναγκών, όμως η ταχύτητα των αλλαγών ενέχει πάντα μια επικίνδυνη και δυνητικά καταστροφική συνιστώσα.

Η ανάπτυξη του πανεπιστημίου μπορεί να παρομοιαστεί με την ανάπτυξη του εμβρύου, την ανάπτυξη της ζωής σε επίπεδο ατόμου ή την αργή εξέλιξη σε επίπεδο είδους. Οπως το έμβρυο δεν μπορεί εκ φύσεως να γεννηθεί στον τρίτο μήνα, έτσι και η βιώσιμη ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης απαιτεί χρόνο, σχεδιασμό και υπομονή. Η βιασύνη στην κύηση, η παραβίαση της φύσης δεν επιτρέπεται, ειδάλλως ελλοχεύει η αποβολή του θνησιγενούς εμβρύου. Εκτρωματικά φαινόμενα ήδη έχουν εμφανιστεί στην ιατρική εκπαίδευση, όπως οι τεράστιες αναμονές για τη λήψη ιατρικής ειδικότητας.

Η έκρηξη σε αριθμό των ανώτατων σχολών στέρησε από την ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα το πολύτιμο φίλτρο του χρόνου, που χαρακτηρίζει τα Πανεπιστήμια του Harvard, της Οξφόρδης, ΜcGill κ.ά. Ζούμε την επιδημία των ιατρικών σχολών, των ανώτατων σχολών εν γένει, την επιδημία των τμημάτων, μέσα στην οποία διαμορφώθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για την αντι-πνευματική επιδημία της αναξιοκρατίας ως μιας φυσιολογικής κατάστασης

Ο Sartre είχε γράψει τις περιώνυμες «Μύγες», Les Mouches. Είχε εμπνευστεί από ένα χωριό της Σαντορίνης όπου τα πρόσωπα ήταν μαύρα από τις μύγες που τα είχαν σκεπάσει, αφανίζοντας τα ανθρώπινά τους χαρακτηριστικά. Τα σκεπασμένα από τις μύγες πρόσωπα ήταν κομμάτι της καθημερινότητας του χωριού, που όλοι είχαν αποδεχθεί ως φυσιολογικό, ως κανονικό. Είχε επέλθει το φαινόμενο της κανονικοποίησης, γνωστό ως normalization στην αγγλοσαξονική βιβλιογραφία.

Η συμβίωση με τις μύγες ήταν φυσιολογική γιατί συνέβαινε σε όλους τους κατοίκους. Αντίστοιχα, η αντι-πνευματική επιδημία έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις που θεωρείται πλέον από πολλούς αποδεκτή, κανονική: οι μύγες που καλύπτουν τα σύγχρονα πρόσωπα είναι μεταξύ άλλων η παραποίηση πρακτικών, η εφαρμογή νόμων και διατάξεων κατά το δοκούν, η ψήφιση νόμων εξαιρετικά βραχυβίων με προσωποπαγή εφαρμογή, με κορωνίδα την άρνηση στη συμμόρφωση με τους νόμους.

ΠΑΙΔΕΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Οσα φέρνει ο... Αύγουστος

Του Λουκά Βλάχου 

Καθηγητή Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ

Τον Αύγουστο τελικά υπάρχουν ειδήσεις, κυρίως για την ανώτατη εκπαίδευση. Από τις ήδη γνωστές, θα σχολιάσω τέσσερις γιατί έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.

- Η πρώτη έχει τα χαρακτηριστικά μιας παγκόσμιας πρωτοτυπίας. Ανακηρύσσεται ένας νόμος του κράτους ως «ανεφάρμοστος» πριν καν δοκιμαστεί και αξιολογηθεί. Αυτή η είδηση είναι φυσικά μια μεγάλη επιτυχία της «συνόδου των πρυτάνεων» και των «κομματικών στρατών» στα πανεπιστήμια. Με πάνω από είκοσι συνεδριάσεις και με περισσότερες από σαράντα ανακοινώσεις μέσα σε έναν χρόνο επαναλάμβαναν μονότονα οι πρυτάνεις ότι «ο νόμος δεν μπορεί να εφαρμοστεί» κυρίως γιατί παύει «δημοκρατικά εκλεγμένους» άρχοντες. Τελικά έκαναν σε ολόκληρη την κοινωνία και ιδιαίτερα στους νέους ένα μάθημα ζωής: «Οι νόμοι είναι για τους ηλίθιους». Οπου και να πας τώρα και να ζητήσεις εφαρμογή του νόμου, σου λένε απλά «κάνουμε ό,τι έκαναν οι πρυτάνεις».

-Η δεύτερη είδηση του Αυγούστου είναι: «Το υπουργείο σχεδιάζει να ελαττώσει κατά 30% τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, αλλά και τα τμήματα, με καταργήσεις και συγχωνεύσεις (πρόγραμμα ΑΘΗΝΑ)». Οταν διέρρευσαν μερικά πιθανά ονόματα πανεπιστημίων, ξεσηκώθηκαν οι τοπικοί άρχοντες. Οπως είπαν οι βουλευτές, έπειτα από επικοινωνία με τον υπουργό, στις ανήσυχες «τοπικές κοινωνίες», ο υπουργός τούς καθησύχασε: «Το ότι το είπαμε, δεν σημαίνει ότι το πιστεύουμε», θα γίνουν πρώτα μελέτες, αξιολογήσεις και κυρίως συζήτηση και βλέπουμε. Οπότε οι τοπικοί άρχοντες κατάλαβαν το υπονοούμενο και ηρέμησαν. Οι «τοπικές κοινωνίες» έμαθαν πολλά από τη «σύνοδο των πρυτάνεων», οπότε έχουν έτοιμο σχέδιο, αρκεί να μείνουν ενωμένοι, όπως οι πρυτάνεις, σαν μια γροθιά.

- Η τρίτη είδηση ήταν λίγο κωμικοτραγική: «Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Σαγκάης, τα μόνα ΑΕΙ που περιλαμβάνονται στη λίστα τους είναι το Καποδιστριακό και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και "πέσανε" πιο χαμηλά από πέρυσι». Για λίγο νιώσαμε άβολα και επικράτησε ένας σχετικός πανικός, αλλά οι πρυτάνεις μάς καθησύχασαν ότι σε άλλες λίστες, πιο φιλικές προς την Ελλάδα, είμαστε ψηλά και τελικά υπάρχουν πολλές αμφιβολίες πίσω από τις σκοπιμότητες που έχουν αυτές οι λίστες, για παράδειγμα βγάζουν συνεχώς το Χάρβαρντ πρώτο, άρα παίζονται «βρώμικα» παιχνίδια.

- Το τέταρτο και συγκλονιστικότερο νέο ήταν: