ΤΟΥΡΚΙΑ: Aν ξεπεράσει το πρόβμημα υγείας πάει για... σουλτάνος ο Ερντογαν

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Με το βλέμμα στραμμένο στις προεδρικές εκλογές του 2014, ο Τούρκος ηγέτης Ταγίπ Ερντογάν, που συμπληρώνει φέτος 10 χρόνια στην εξουσία, ετοιμάζεται για τη μεγάλη αναμέτρηση που θα τον οδηγήσει, εάν το επιτρέψει φυσικά η υγεία του, στην προεδρία της χώρας με εξουσίες σχεδόν δεσποτικές.

Το τελευταίο κρίσιμο επεισόδιο ήταν η «κρίση της ΜΙΤ», που ξαφνικά ο εισαγγελέας στράφηκε εναντίον του προστατευόμενου του πρωθυπουργού, διοικητή της Κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, με αφορμή τις επαφές του με το παράνομο PKK. Ο κ. Ερντογάν πέρασε μέσα σε λίγες ώρες νόμο από τη Βουλή και πλέον τα στελέχη της ΜΙΤ είναι στο απυρόβλητο.

Ηταν μια κίνηση απελπισίας του ηττημένου στρατιωτικού κατεστημένου ή ήταν η πρώτη αψιμαχία της νέας σύγκρουσης εξουσίας που ξεσπά στην Τουρκία στο εσωτερικό των ισλαμικών δυνάμεων που εξουσιάζουν τη χώρα την τελευταία δεκαετία; Οι ισλαμιστές στην Τουρκία θέλουν να πιστεύουν την πρώτη εκδοχή.

Εχοντας καταφέρει να ελέγξει τη ΜΙΤ, την αστυνομία, το δικαστικό σύστημα με τη βοήθεια και την κάλυψη του ισλαμικού κινήματος του Φετουλάχ Γκιουλέν, ο Τούρκος πρωθυπουργός μπόρεσε να εξουδετερώσει το άλλοτε πανίσχυρο στρατιωτικό κοσμικό κατεστημένο και να επιβάλει και ασφυκτικό έλεγχο στον Τύπο.

Ο κίνδυνος να αναδειχθεί σε απόλυτο κυρίαρχο μιας ισχυρής Τουρκίας δεν είναι κάτι που γίνεται ασμένως δεκτό από τους μέχρι τώρα συμμάχους του, τους οπαδούς του ιδιόρρυθμου ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, που ζει στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ και ελέγχει από εκεί ένα τεράστιο δίκτυο σχολείων και ιδρυμάτων όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Οι γκιουλενιστές βρήκαν εύφορο έδαφος την περίοδο της διακυβέρνησης του ΑΚΡ και έχοντας στη διάθεσή τους τεράστιους πόρους και με όχημα τη θρησκεία διείσδυσαν στην αστυνομία και τη δικαιοσύνη. Γι' αυτό πολλοί είναι εκείνοι που και στην ίδια την Τουρκία ερμηνεύουν την «κρίση της ΜΙΤ», που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του εισαγγελέα, ως απόπειρα των γκιουλενιστών να θυμίσουν στον κ. Ερντογάν ότι είναι και αυτοί παρόντες και μέτοχοι της εξουσίας.

Η σύγκρουση αφορούσε το Κουρδικό, μια και ο διοικητής της ΜΙΤ, Χακάν Φιντάν, φέρεται να είχε επαφές με το PKK στις μυστικές συνομιλίες που έγιναν στο Οσλο.

Οι εισαγγελείς ήθελαν να απευθύνουν ερωτήσεις και για στοιχεία που έχει εντοπίσει η αστυνομία και ουσιαστικά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε διείσδυση της ΜΙΤ στις κουρδικές οργανώσεις (Ενωση Κοινοτήτων Κουρδιστάν), χιλιάδες μέλη των οποίων έχουν συλληφθεί τις τελευταίες εβδομάδες. Ο ανταγωνισμός για τον ρόλο (αλλά κυρίως και για τον έλεγχο) της ΜΙΤ συνιστά απειλή όχι μόνο για τον κ. Ερντογάν, αλλά και για το μέλλον της ίδιας της Τουρκίας.

Χωρίς τη συναίνεση ενός μεγάλου τμήματος των Κούρδων ο κ. Ερντογάν δεν θα μπορέσει να οικοδομήσει την πανίσχυρη προεδρία που ονειρεύεται, ενώ με άλυτο το Κουρδικό και με το κλίμα αστυνομοκρατίας που επιβάλλεται από τους γκιουλενιστές υπονομεύεται το μεγάλο σχέδιο εκδημοκρατισμού της χώρας, που είναι αναγκαίο για να ενισχύσει και τη συνοχή της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Η σφοδρότητα της σύγκρουσης αυτής, η οποία σε πρώτη φάση τουλάχιστον δείχνει να ευνοεί τον κ. Ερντογάν, υποχρεώνει σε αναδίπλωση τους γκιουλενιστές. Ο ίδιος ο ιμάμης έσπευσε να στείλει μήνυμα ευχόμενος περαστικά στον κ. Ερντογάν στη δεύτερη εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε, καθώς είχε επικριθεί ότι στην πρώτη περιπέτεια υγείας του Τούρκου πρωθυπουργού είχε αποφύγει να του ευχηθεί.

Χακάν Φιντάν

Ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές

Ο Χακάν Φιντάν  με προφίλ που σε τίποτα δεν θυμίζει τα στερεότυπα του Ανατολίτη πράκτορα, θεωρείται ειδικός σε θέματα Ιράν και είχε μεταβεί στη Δαμασκό ως απεσταλμένος του Ερντογάν για συνομιλίες με τον πρόεδρο Ασαντ. Σε ηλικία 44 ετών ο κ. Φιντάν υπηρέτησε στον Στρατό για 15 χρόνια, μετά πραγματοποίησε σπουδές στις ΗΠΑ, συνεργάσθηκε με την αυστραλιανή πρεσβεία στην Τουρκία και με τις υπηρεσίες ελέγχου της πυρηνικής ενέργειας και αφοπλισμού πριν τοποθετηθεί υπεύθυνος της τουρκικής Υπηρεσίας Ανάπτυξης και Συνεργασίας, το τελευταίο σκαλί πριν ορισθεί από τον κ. Ερντογάν διοικητής της ΜΙΤ. Ο ίδιος φαίνεται ότι χειρίσθηκε με εντολή του Ερντογάν τις πολύ κρίσιμες συνομιλίες με το ΠΚΚ στο Οσλο, για τις οποίες, όταν έγιναν οι αποκαλύψεις με παράξενες διαρροές στον Τύπο, επικρίθηκε η κυβέρνηση ότι προέβαινε σε υπερβολικά γενναιόδωρες παραχωρήσεις προς το ΠΚΚ.

Αγωνία

Δεύτερη εγχείρηση και διαβεβαιώσεις ότι πάει καλά

Ο πολύ στενός συνεργάτης του Τούρκου πρωθυπουργού Γιαλτσίν Ακντογκάν, αρθρογραφώντας με ψευδώνυμο (Γιασίν Ντογκάν) στη «Γιενί Σαφάκ», έστειλε μήνυμα στον ιμάμη γράφοντας ότι «είναι ζωτικής σημασίας για τον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας ότι ο στρατός, η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες θα λειτουργούν μαζί αρμονικά» και ότι «τα πλήγματα εναντίον της κυβέρνησης του ΑΚΡ είναι πλήγματα εναντίον της Τουρκίας».

Ο κ. Ακντογκάν όμως ανοίγει και κανάλι επικοινωνίας προς την πλευρά του Φ. Γκιουλέν καθώς στέλνει καθησυχαστικά μηνύματα γράφοντας:

«Δεν υπάρχει ούτε θα υπάρξει ρήγμα στις σχέσεις μεταξύ του ΑΚΡ και του Γκιουλέν. Οι σχέσεις των δύο δεν είναι μόνο η ψυχική ενότητα, αλλά και οι κοινοί στόχοι, της επίτευξης του μεγάλου ιδανικού της Τουρκίας...».

Πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία της υγείας του κ. Ερντογάν. Οι γιατροί του αλλά και ο ίδιος διαβεβαίωσαν ότι δεν πάσχει από καρκίνο, παρά τη δεύτερη εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε στο έντερο, που τον έχει κρατήσει εκτός «υπηρεσίας» για αρκετές ημέρες και τον έχει υποχρεώσει να ακυρώσει το πρόγραμμα επισκέψεών του στο εξωτερικό.

Μένει να περάσουν αρκετές εβδομάδες, ίσως και μήνες, για να αποδειχθεί ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ακόμη τις ίδιες δυνάμεις που είχε πριν από δώδεκα χρόνια, όταν από τις τουρκικές φυλακές ξεκινούσε τη μάχη που τον οδήγησε στην κορυφή της Τουρκίας.

ΕΘΝΟΣ