Η επανάσταση άρχισε με ένα «κλικ»

Της Κατερινας Aλεξανδριδη

Την αποκάλεσαν «επανάσταση του Facebook» και, εν μέρει τουλάχιστον, είχαν δίκιο. Τα κοινωνικά δίκτυα αποδείχθηκαν πιο αποτελεσματικά από... τόνους φεϊγβολάν στον συντονισμό των διαδηλωτών ανά τον αραβικό κόσμο. Τρεις από τους πρωταγωνιστές αυτής της –online και offline– επανάστασης μιλούν  για τον ρόλο τους σε αυτήν και τις προσδοκίες τους.

• Η @alya1989262. «16.000 από εμάς κατεβαίνουμε στους δρόμους στις #25jan! Ελάτε μαζί μας!». Κάπως έτσι η φήμη άρχισε να διαδίδεται στο Twitter, και στις 25 Ιανουαρίου –την πρώτη ημέρα της «επανάστασης των 18 ημερών» – οι διαδηλωτές στην πλατεία Ταχρίρ δεν ήταν 16.000 αλλά δεκάδες χιλιάδες.

Συντάκτρια αυτού του πρώτου μηνύματος με τη λέξη-κλειδί #jan25 ήταν η @alya1989262, κατά κόσμον Αλια ελ Χοσέινι, φοιτήτρια Γαλλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου. «Είμαι υπερήφανη για τη συνδρομή μου»,«Εύχομαι όμως να είχα κάνει περισσότερα». Στις 25 Ιανουαρίου, εξηγεί, δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις, αφού μελετούσε για το διαγώνισμα της επομένης. «Πήγαινα πάντως στην πλατεία Ταχρίρ επί δύο εβδομάδες. Κοιμήθηκα μπροστά στο Κοινοβούλιο». εξομολογείται.

Είναι αισιόδοξη ότι το Twitter, το Facebook ή ο βιντεο-ιστότοπος YouTube θα συμβάλουν στην ανατροπή περισσότερων ηγετών σε Μέση Ανατολή και στις χώρες του Μαγκρέμπ. «Το Ιντερνετ και οι τηλεπικοινωνίες είναι απαραίτητα όταν εναντιώνεσαι σε ένα απολυταρχικό καθεστώς».

• Ο «Ανώνυμος» Αράς. Η συζήτηση με τον Ιρανό Αράς έγινε μέσω της γνωστής υπηρεσίας δικτυακών συνδιαλέξεων IRC. Αυτή χρησιμοποιούν και τα μέλη των διαβόητων χάκερ Anonymous για να συντονίζουν τις επιχειρήσεις τους: επιθέσεις άρνησης πρόσβασης εναντίον των ιστοσελίδων κυβερνήσεων, οργανισμών και εταιρειών που, κατά τους ίδιους, υπονομεύουν την ελευθερία έκφρασης.

Επληξαν τους ιστότοπους του Amazon και του Paypal όταν έπαψαν να δέχονται δωρεές υπέρ του WikiLeaks. Από το ξέσπασμα της αναταραχής έχουν «ρίξει» δεκάδες κυβερνητικές ιστοσελίδες σε Αίγυπτο, Τυνησία, Ιράν. «Οταν η αιγυπτιακή κυβέρνηση μπλόκαρε την πρόσβαση στο Ιντερνετ, επιτεθήκαμε εναντίον των ιστοσελίδων της», λέει ο νεαρός Αράς.

Ο ίδιος συντονίζει την επιχείρηση εναντίον των ιρανικών κυβερνητικών ιστοτόπων. Το κάλεσμα δεκάδων βουλευτών, να εκτελεστούν οι ηγέτες της αντιπολίτευσης Μουσαβί και Καρουμπί, πυροδότησε κλιμάκωση των επιθέσεων: οι ιστοσελίδες του Κοινοβουλίου και του υπουργείου Εξωτερικών δεν ήταν προσβάσιμες για μέρες.

Επιθέσεις και ΜΜΕ

«Κάποιος θα μπορούσε να πει πως αυτές οι επιθέσεις δεν είναι και τόσο σοβαρές, αφού σε τελική ανάλυση πλήττουν... ιστοσελίδες», του λέω. «Μπορεί να μην πλήττουμε άμεσα τις κυβερνήσεις», παραδέχεται, «όμως δείχνουμε τη στήριξή μας στους λαούς και στρέφουμε την προσοχή των ΜΜΕ στο πρόβλημα. Στην Αίγυπτο, οι επιθέσεις μας άσκησαν πίεση στην κυβέρνηση, αμαύρωσαν την εικόνα της».

• «Ιντιφάντα της 17ης Φεβρουαρίου – Ημέρα οργής στη Λιβύη». Με τον Χασάν αλ Ζάχμι μιλήσαμε την ημέρα που ξέσπασαν οι συγκρούσεις στη Βεγγάζη. Ανησυχούσε για τους πέντε αδελφούς του, οι οποίοι συμμετείχαν ενεργά στις διαδηλώσεις. Ο ίδιος είναι πολιτικός πρόσφυγας στην Ελβετία εδώ και δέκα χρόνια.

Οταν έφτιαξε μια σελίδα στο Facebook για την ανταλλαγή απόψεων, την ανάρτηση βίντεο και τον συντονισμό κινητοποιήσεων στην πατρίδα του, δεν περίμενε ότι θα είχε τέτοια απήχηση. «Μέσα σε λίγες ώρες, ο αριθμός των μελών εκτοξεύθηκε στα ύψη και μέχρι σήμερα έχουμε 4.000.000 επισκέψεις», λέει. «Αρχισα μόνος μου και πλέον έχω μαζί μου μια ομάδα ανθρώπων που πληροφορούν τους συμπατριώτες μας και ολόκληρο τον κόσμο για όσα συμβαίνουν ή θα συμβούν στη Λιβύη».

Εμπνευσή του στάθηκε «η απελευθέρωση της Τυνησίας και της Αιγύπτου». Πιστεύει πως η εξέγερση στη Λιβύη ήταν θέμα χρόνου. «Ο άνεμος της ελευθερίας είχε περάσει τα σύνορα».

Τον ρωτάω, ανεξάρτητα από την τροπή της εξέγερσης, τι θα λέει στα εγγόνια του για τον ρόλο του σε αυτήν. Η φωνή του σπάει. «Εγώ δεν έκανα τίποτε, έπαιξα τον μικρότερο ρόλο απ’ όλους. Εκανα το καθήκον μου, ό, τι θα μπορούσα να κάνω από την εξορία. Δεν είμαι κανένας ήρωας. Εγώ δεν βγήκα στους δρόμους, δεν διαδήλωσα, δεν σκοτώθηκα. Αλλοι δίνουν τη ζωή τους για τον σκοπό μας».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ