5 καυτά ερωτήματα για την κρίση στον Αραβικό Κόσμο

Της Ελενας Μπέλλη

1 Πού είναι η CIA; Η Ουάσιγκτον ξαφνιάστηκε με τα γεγονότα στην Τυνησία, υποστήριξε αρχικά, πριν τον καταδικάσει, τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Χόσνι Μουμπάρακ, κράτησε μέχρι πρότινος αποστάσεις ασφαλείας από τις εξελίξεις στη Λιβύη. Ο Λευκός Οίκος πιάστηκε στον ύπνο,Η πανίσχυρη αντικατασκοπία δεν κατάφερε να εντοπίσει το αντικαθεστωτικό ρεύμα στην Αίγυπτο, ούτε βέβαια τη σιωπηρή συγκέντρωση όπλων από τους διαδηλωτές στη Λιβύη. Δεν οσφράνθηκε την αλλαγή στο πολιτικό κλίμα, άφησε έκθετη την ηγεσία της. ΄Η, έτσι τουλάχιστον θέλουν να πιστεύουμε. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα κρίνουν τελικά αν οι επαναστάσεις των Αράβων είναι τόσο «λαϊκές και αυθόρμητες» όσο πραγματικά δείχνουν. λοιπόν.

2 Η Mossad απουσιάζει; Κι αν η CIA απέτυχε να αντιληφθεί την ιστορικότητα των στιγμών στον αραβικό κόσμο, η ισραηλινή αντικατασκοπία ήταν επίσης απούσα. Η ισραηλινή κυβέρνηση φέρεται να ζητούσε από την Ουάσιγκτον να μην εγκαταλείψει τον φίλο και σύμμαχο Χόσνι Μουμπάρακ, διότι, επίσης, κατελήφθη εξαπίνης από την ταχύτητα των εξελίξεων. Ισως απορροφημένη από τον σχεδιασμό της επόμενης δολοφονίας κάποιου στελέχους της Χαμάς, η Mossad αγνόησε τα σημάδια και άφησε τις εξελίξεις να τρέξουν εν απουσία της.

3 Γιατί τώρα; Όταν ο Τυνήσιος Μοχάμεντ Μπουαζίζι αποφάσιζε να αυτοπυρποληθεί στις 17 Δεκεμβρίου εξέφραζε την αγανάκτησή του προς ένα καθεστώς που τον είχε καθηλώσει στη φτώχεια. Ο απόφοιτος πανεπιστημίου αναγκαζόταν να πουλά φρούτα στη λαϊκή για να ζήσει και η απειλή στέρησης της άδειας του μικροπωλητή στάθηκε τελικά η αιτία για την προσωπική του τραγωδία. Αλλά αυτή η τραγωδία έγινε η φλόγα που άναψε τη φωτιά στους Αραβες. Πράγματι, από το Μαρόκο έως το Μπαχρέιν, η μεσαία τάξη αφανίζεται και η ψαλίδα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ανοίγει συνεχώς.

4 Υπάρχουν άλλες ομοιότητες; Τα αραβικά κράτη έχουν «παράδοση» στα προσωποπαγή, αυταρχικά καθεστώτα, είτε αυτά κυβερνούν με τη μορφή της βασιλείας είτε με τη μορφή της κατ’ επίφαση προεδρικής δημοκρατίας. Η οργή, ο θυμός, η αγανάκτηση είναι κοινά συναισθήματα στον αραβικό κόσμο. Κάπου εδώ, όμως, οι ομοιότητες τελειώνουν. Ο Μπουαζίζι ήξερε γιατί επαναστάτησε, συνολικά οι Αραβες ακόμα δεν «ξέρουν». Ζητούν -και δικαίως- να απαλλαγούν από τα τυραννικά καθεστώτα χωρίς μπούσουλα για το μέλλον, χωρίς κατεύθυνση. Και αυτό είναι επικίνδυνο...

5 Πού οδηγεί η κρίση; Η «αραβική παλιγγενεσία» τελικά ίσως αποδειχθεί η πρώτη πραγματική «επανάσταση» των άλλοτε υπόδουλων λαών εναντίον των προστάτιδών τους. Είναι η πρώτη φορά, μετά τη χάραξη των συνόρων σε ευθεία γραμμή και την ανεξαρτησία τους, που οι αραβικές χώρες βιώνουν εσωτερική κρίση σε τέτοιο βαθμό. Βιώνουν το θυμωμένο ξέσπασμα του λαού εναντίον του ηγέτη που συνεργάστηκε ασύδοτα με τους πρώην προστάτες, συχνά ενάντια στη θέληση των πολιτών. Είτε «κατευθυνόμενες» είτε «αυθόρμητες» λοιπόν, οι εξεγέρσεις στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή μπορεί εν τέλει να σημαίνουν ότι οι Αραβες σήκωσαν επιτέλους το κεφάλι...

ΗΜΕΡΗΣΙΑ