Προχθές συμπληρώθηκαν 48 ολόκληρα χρόνια από την ημέρα εκείνη. Μια ολόκληρη ζωή. Ομως η ανάμνηση είναι ολοζώντανη. Η φωνή φίλου που φιλοξενούσα τότε στο διαμέρισμά μου στο Παρίσι, ο οποίος δεν ήξερε γαλλικά και ήθελε να ξυπνήσω για να του πω τι έδειχνε η τηλεόραση. Η τηλεόραση έδειχνε τις ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδας και της Τουρκίας, ο εκφωνητής συνέκρινε αριθμούς, σκόρπιες εικόνες από πλοία στο Αιγαίο. Μερικές ημέρες πριν, το χουντικό καθεστώς της Αθήνας είχε ανατρέψει την κυβέρνηση του Μακαρίου και στις 20 Ιουλίου του 1974 η Τουρκία είχε εισβάλει στην Κύπρο. Οι δυο χώρες βρίσκονταν στα πρόθυρα του πολέμου, για πρώτη φορά μετά το 1922.
Τέσσερις ημέρες μετά, το σκηνικό είχε αλλάξει εντελώς. Τώρα, η τηλεόραση έδειχνε εικόνες από την υποδοχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα. Η χούντα είχε καταρρεύσει με τον πάταγο που άφησαν τα τουρκικά όπλα στην Κύπρο, οι νεκροί, οι αγνοούμενοι, και κυρίως ένα αίσθημα ανασφάλειας για την κατάσταση στο Αιγαίο, που εξακολουθεί να μας κατατρύχει ακόμη και σήμερα. Η κατοχή ενός τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία αποδείχθηκε εξίσου ανθεκτική με την ελληνική δημοκρατία. Γεννήθηκαν μαζί. Η τουρκική κατοχή της Κύπρου ήταν το τίμημα που κατέβαλε η Ελλάδα για να ανακτήσει τη χαμένη της δημοκρατία. Βαρύ το τίμημα. Δίνει και το μέτρο της αξίας της δημοκρατίας μας. Αυτή δεν χαρίστηκε στον ελληνισμό. Την πλήρωσε.
Η ιστορική μας μνήμη ναυαγεί, ως συνήθως, στα ρηχά. Οσοι υποστηρίζουν, αφελώς ή δολίως, ότι τη χούντα την έριξε η αντίσταση του ελληνικού λαού, η μεγάλη φαντασίωση της μεταπολίτευσης, αγνοούν προφανώς ότι τρεις μέρες πριν το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου κανείς μας δεν ήξερε πότε η Ελλάδα θα απελευθερωνόταν από τη χούντα του Ιωαννίδη. Το πλέγμα της σιωπής που κάλυπτε την ελληνική κοινωνία ήταν αποπνικτικό, η εξέγερση του Πολυτεχνείου είχε εξουδετερωθεί σαν από ηλεκτροσόκ, η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε μια μαύρη τρύπα, ακόμη και για όσους Ελληνες καταλάβαιναν ότι με τη χούντα οι προοπτικές είναι σκοτεινές.
Πόσοι ήσαν;
Δεν ξέρω.
Εκείνο όμως που ξέρω είναι ότι δεν αποτελούσαν την «κρίσιμη μάζα», αυτή που έχει τη δύναμη να ανατρέψει καθεστώτα. Η χούντα αυτοκτόνησε. Οχι λόγω υπαρξιακών ενοχών. Ισως λόγω βλακείας.
Λυπάμαι που θα το πω, όμως ο τρόπος με τον οποίον συμπεριφερθήκαμε στη δημοκρατία μας οφείλεται στο γεγονός ότι το τίμημα για την απόκτησή της δεν το καταβάλαμε εμείς.
Δεν το κατέβαλε ο «ελληνικός λαός». Ερήμην του το κατέβαλε η Κύπρος με την εισβολή. Και το εκατομμύριο του κόσμου, όπως λένε, που ξεχύθηκε στους δρόμους την 24η Ιουλίου για να υποδεχθεί τον Καραμανλή ήταν σαν...
να διεκδικούσε την ιδιοκτησία μιας δημοκρατίας, την οποία όμως δεν είχε παλέψει για να αποκτήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου