ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΗΛΙΘΙΟΙ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Η γεωπολιτική απογύμνωση της Ε.Ε.

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Η υπόθεση του Ρομάν Προτάσεβιτς και της απαγωγής του από τις λευκορωσικές υπηρεσίες, έπειτα από μιαν αδιανόητη κρατική αεροπειρατεία, είναι σίγουρα ενδεικτική της αυθάδειας ενός δικτάτορα όπως ο Αλεξάντερ Λουκασένκο. Είναι όμως και ένα ενδεικτικό παράδειγμα της βασικής αδυναμίας που χαρακτηρίζει την Ε.Ε. και, κυρίως, την ομάδα ηγετικών χωρών. Πολλές φορές αναλύεται η συμπεριφορά μεμονωμένων κρατών (της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, ακόμη και της –εκτός Ε.Ε. αλλά εντός ευρωπαϊκού φιλοσοφικού γίγνεσθαι– Βρετανίας), αλλά και της θεσμικής εκπροσώπησης της Ενωμένης Ευρώπης, ως αποτέλεσμα της απόκλισης των στρατηγικών συμφερόντων.  

Οι σπασμωδικές αντιδράσεις που ακολούθησαν μαρτυρούν το πραγματικό πρόβλημα των Ευρωπαίων. Εχουν ξεχάσει πώς μπορεί να παιχτεί το διεθνές παιχνίδι απέναντι σε αντιπάλους οι οποίοι είτε αδιαφορούν για τη διπλωματική γλώσσα είτε επιθυμούν να κάνουν ανέξοδη επίδειξη δυνάμεων για εσωτερική κατανάλωση.

Ακόμη και αν κάποιος αντιλαμβάνεται τα πράγματα με όρους απόλυτου κυνισμού, η Λευκορωσία είναι μια περίπτωση την οποία η Ε.Ε. μπορεί να αξιοποιήσει για να κάνει μάλλον ανέξοδη επίδειξη ισχύος. Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο δεν είναι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Λευκορωσία δεν είναι Τουρκία, και πολύ περισσότερο δεν είναι Ρωσία. Ο Λουκασένκο είναι ένας απονομιμοποιημένος δικτατορίσκος, ο οποίος εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί μία ακόμη δυτικότροπη κυβέρνηση να βρεθεί σε απόσταση βολής από τα δυτικά σύνορα της Ρωσίας. Οπως φάνηκε και κατά τους προηγούμενους μήνες η Μόσχα στηρίζει μάλλον απρόθυμα τον Λουκασένκο, σχεδόν νομοτελειακά, επειδή δεν μπορεί να βρεθεί στην άλλη πλευρά υποστηρίζοντας μια λύση που θα επιβληθεί από τη Δύση. Γνωρίζει, βεβαίως, το Κρεμλίνο ότι στο Μινσκ δεν μπορούν να κινηθούν σε τροχιά ρήξης. Η ίδια η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, επικεφαλής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, στην πρόσφατη συνέντευξή της στην «Κ», υπερασπίστηκε την ουδετερότητα της χώρας της και την εκ των ων ουκ άνευ προδιάθεση για καλές σχέσεις με τη Μόσχα.

Σε αυτήν τη φάση η Ευρώπη, προχώρησε σε μια σειρά από κυρώσεις, κάποιες από αυτές διοικητικού χαρακτήρα, άλλες επί προσώπων, σίγουρα όμως όχι τέτοιες που να τρομάξουν τον απομονωμένο δικτάτορα του Μινσκ. 

Γεννάται, λοιπόν, το ερώτημα:  

 

Σε μια περίοδο όπου αρκετές δυνάμεις στην άμεση περιφέρεια της Ευρώπης είτε αμφισβητούν το στάτους κβο είτε προχωρούν σε κινήσεις επιθετικής ανατροπής του, η Ε.Ε. αναμένει ακριβώς τι; 

Το πέραν του Ατλαντικού ιππικό; 

Τον «θείο Σαμ»;  

Πέρα από παρωχημένες, αυτές οι αντιλήψεις ίσως υποδηλώνουν το πραγματικό μέγεθος της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης που αισθάνεται άνετα να αγνοήσει ακόμη και ένας σαν τον Λουκασένκο.